Περί Εγνατίας
Σταθμός ντροπής και προσβολής του πολιτισμού
Κύριε Διευθυντά,
Στα συχνά ταξίδια μου από Θεσσαλονίκη στο Νεστόριο, σταματώ για λίγο στο σταθμό ανάπαυσης που βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα από τη διασταύρωση της Εγνατίας Οδού προς Φλώρινα, στο 199 περίπου χιλιόμετρο με κατεύθυνση τη Σιάτιστα, αν δεν κάνω λάθος.
Παρατηρούσα χρόνια τώρα την αθλιότητά του αλλά θεωρούσα ότι είναι μέρος της όλης κατάστασης, ώσπου σε ένα πρόσφατο ταξίδι στην Ηγουμενίτσα είχα την ευκαιρία να σταματήσω στον επόμενο σταθμό ανάπαυσης στο Νομό Ιωαννίνων. Ημέρα με τη νύχτα. Νύχτα ο δικός μας ελεεινός σταθμός σε σχέση με αυτόν των Ιωαννίνων που ήταν πεντακάθαρος και με υπάλληλο σε συνεχή παρουσία και φροντίδα.
Κάπου διάβασα ότι το κόστος συντήρησης της Εγνατίας Οδού ανέρχεται σε 32.000 ή 64.000 ευρώ ανά χιλιόμετρο και ανατρίχιασα. Που πάνε αυτά τα χρήματα; Και αν είναι τόσα, δεν περίσσεψε κανένα ψωροχιλιάρικο για να κοπεί το χόρτο, να ευπρεπιστεί ο χώρος, να φυτευτούν και να ποτίζονται κάποια δένδρα και να καθαρίζονται τακτικότερα οι ελεεινές τουαλέτες που πρέπει να γκρεμιστούν και επανακατασκευαστούν. Κατά τα άλλα ετοιμάζονται και για άλλα διόδια. Ντροπή.
Πριν από χρόνια είχα δημοσιεύσει ένα άρθρο με τον τίτλο «Εγνατία του Πολιτισμού ή του Μιμητισμού» και αναφερόμουνα στην ανάγκη να κατασκευαστούν κατά μήκος της Εγνατίας Οδού σταθμοί ανάπαυσης που να προβάλουν τα έργα του πολιτισμού και των ανθρώπων της περιοχής (εκλεκτά τοπικά προϊόντα, τοπικά φαγητά) και όχι χάμπουργκερ σε πλαστικά αρτίδια, γεγονός που προκάλεσε πολύ ευμενή σχόλια, αλλά σκόνταψε στα διαπλεκόμενα!. Δεν φανταζόμουν ότι το καλύτερο που είχε να φτιάξει η Εγνατία Οδός με το τόσο αξιόλογο στελεχιακό δυναμικό είναι αυτοί οι σταθμοί. Δεν αντιλαμβάνονται ότι μας προσβάλουν βάναυσα απέναντι στους ξένους που κατά χιλιάδες διασχίζουν την Εγνατία;
Είναι καλύτερα να τον κατεδαφίσουν και να συνεχίσουμε να αφοδεύουμε κατά μήκος του δρόμου, όπως κάμναμε στο παρελθόν και εν πολλοίς συνεχίζουμε να κάμνουμε!
Να παρακαλέσω τον Περιφερειάρχη που μας εκπροσωπεί, να πιστοποιήσει του λόγου το αληθές με μία επίσκεψη στους δύο σταθμούς και να προχωρήσει στις απαραίτητες ενέργειες για τη στοιχειώδη πολιτιστική αναβάθμισή μας.
Γεώργιος Α. Δαουτόπουλος
Καθηγητής Γεωπονίας ΑΠΘ
* * *
ΕΓΝΑΤΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ή ΤΟΥ ΜΙΜΗΤΙΣΜΟΥ
Ένας δρόμος όνειρο για γενιές Ελλήνων, παρά τις μεγάλες καθυστερήσεις, θάναι σε λίγα χρόνια πραγματικότητα. Εγνατία του πολιτισμού την αποκάλεσαν και δεν έχουν άδικο. Πολιτισμικά προϊόντα των λαών της Δύσης και της Ανατολής θα τη διασχίζουν καθημερινά. Και μαζί με αυτά άνθρωποι και ιδέες θα ταξιδεύουν σε μια προσπάθεια να κατανοήσουμε ο ένας τον άλλον. Να κερδίσουμε ο ένας από τον άλλον. Όχι κατ ανάγκην χρηματικά. Όπως ο μυθικός Οδυσσέας, να γνωρίσουμε τις σκέψεις πολλών άλλων ανθρώπων.
Σε λίγο θα δημοπρατηθούν και οι σταθμοί ανάπαυσης που προβλέπονται κατά μήκος του μεγάλου αυτού οδικού άξονα για την ξεκούραση και τον ανεφοδιασμό ανθρώπων και οχημάτων. Το ερώτημα που πρέπει να μας απασχολήσει είναι: τί είδους σταθμοί θα κατασκευαστούν;. Σαν και αυτούς που κατασκευάστηκαν στην ΠΑ ΘΕ; Αλίμονο μας αν επαναλάβουμε τα κακέκτυπα αντίγραφα των σταθμών που συναντά κανείς απανταχού της Δύσης. Φαντάζεστε να μπαίνετε στην Εγνατία οδό από την Ηγουμενίτσα και μέχρι την Αλεξανδρούπολη να γεύεστε, οπουδήποτε και αν σταματήσετε, πλαστικά μπιφτέκια σε πλαστικά αρτίδια και να πίνετε τα ίδια εμφιαλωμένα αναψυκτικά γνωστών πολυεθνικών; Αν σχεδιάζουμε μια τέτοια Εγνατία είναι καλύτερα να την αποκαλέσουμε Εγνατία του μιμητισμού και όχι Εγνατία του Πολιτισμού.
Για μας η Εγνατία οδός πρέπει να προβάλει σε κάθε σημείο της διαδρομής της τα έργα των ανθρώπων και των περιοχών που διασχίζει. Έργα τωρινά αλλά και παλαιότερα. Οι σταθμοί πρέπει να προσφέρουν μια ποικιλία από την πλούσια ελληνική κουζίνα της περιοχής, προϊόντα της περιοχής (κρασιά, νωπά και μεταποιημένα τρόφιμα, έργα τέχνης των ανθρώπων της περιοχής) και συνάμα να αποτελούν πρόσκληση και πρόκληση για τον διερχόμενο να ανακαλύψει την Ηπειρωτική, Μακεδονική και Θρακική ενδοχώρα προβάλλοντας δείγματα από τους αρχαιολογικούς της χώρους, φωτογραφίες της φύσης της περιοχής και ημερολόγια σημαντικών εκδηλώσεων (πανηγύρια και γιορτές).
Είναι δυνατόν να διασχίζεις την Εγνατία την περίοδο των απόκρεω, για παράδειγμα, και να μην σταματήσεις για να δεις τους Φανούς της Κοζάνης, τις Μπούλες της Νάουσας ή τα Ραγκοτσάρια της Καστοριάς για να αναφέρω πολύ λίγες από τις πολιτισμικές παραδόσεις που κρατιούνται ζωντανές και αναβιώνουν κάθε χρόνο σε πολλές γωνιές του βορειοελλαδικού χώρου.
Μόνον έτσι η Εγνατία θα καταστεί οδός του πολιτισμού. Η δημιουργία σταθμών κατά μήκος της που θα προσφέρουν τα ίδια γνωστά πολυεθνικά προϊόντα θα αποτελέσει μια ακόμη χαμένη ευκαιρία για τους ανθρώπους αυτής της χώρας να αντιπαραθέσουν στα βιομηχανοποιημένα ξενόφερτα είδη την πλούσια ποικιλία των δικών τους δημιουργημάτων που έχουν μια ιστορική συνέχεια και συνέπεια με τον τόπο και τον πολιτισμό των ανθρώπων. Και να προσθέσουμε μια μικρή αλλά σημαντική λεπτομέρεια. Οι σταθμοί πρέπει να βρίσκονται κάτω από τον έλεγχο της τοπικής κοινωνίας και όχι μιας πολυεθνικής που με λίγα εκατομμύρια που προσέφερε μπορεί να αλλοτριώνει αυτόχθονα πολιτισμικά στοιχεία.
Ναι, ίσως είμαστε λίγο αυστηροί. Σε θέματα όμως που αφορούν το μέλλον αυτού του τόπου και τη διατήρηση των πολιτισμικών του στοιχείων που είναι άριστα δεμένα με τους ανθρώπους και το τοπίο, ουδεμία επιπολαιότητα συγχωρείται. Κάποτε πρέπει να φυλάξουμε τις Θερμοπύλες του ελληνικού πολιτισμού και τη γονιμότητα της αυτόχθονης πολιτισμικής μήτρας κόντρα στις ισοπεδωτικές και απάνθρωπες προσταγές της παγκοσμιοποίησης και των πολυεθνικών εκμαυλιστών-ισοπεδωτών.
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 22 Οκτωβρίου 2015, αρ. φύλλου 808
Σωστά τα λέει ο κ. Δαουτόπουλος και πολύ ορθά παρεμβαίνει. Όμως, στο μεταξύ, και πριν ακόμη από τη δημοσίευση, το θέμα είχε τακτοποιηθεί από την υπεύθυνη εταιρία, οπότε το δίκιο είναι να ενημερωθεί ο κόσμος.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑγαπητέ συμπατριώτη ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια. Πέρασα από το σταθμό στα τέλη του Φλεβάρη. Πράγματι υπάρχει περισσότερη φροντίδα, αλλά η υποδομή παραμένει η ίδια. Έγιναν λίγες παρεμβάσεις για να ρίξουν στάχτη στα μάτια, κατά το κοινώς λεγόμενο. Η ουσία όμως παραμένει και δεν είναι ανεκτή. Θα ξαναπεράσω σε λίγες εβδομάδες και θα κάνω πιο προσεκτική επιθεώρηση!. Νάσαι καλά.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠολύ ωραία απαντήσατε, κύριε Δαουτόπουλε, για το συγκεκριμένο θέμα. Είναι όμως λίγες μέρες που προσωπικά τουλάχιστον (πιστεύω όμως και πολλοί άλλοι αναγνώστες) θα χαιρόμουν ιδιαίτερα και με τη δική σας αποτίμηση των μέχρι τώρα εξελίξεων στο θέμα που εσείς με τον κ. Πηχιών και το επιτελείο της "ΟΔΟΥ" ανακινήσατε.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν τα λέω αυτά γιατί έχω κάποιο παράπονο από εσάς προσωπικά ή από κάποιον άλλον. Αντιθέτως, θεωρώ ότι η συμβολή σας είναι καθοριστική. Απλώς, θα ήθελα να υπάρξει συνέχεια και να ενημερωνόμαστε σχετικά οι αναγνώστες όχι μόνο από τον Εκδότη και Διευθυντή της εφημερίδας, τον κ. Μπαϊρακτάρη.
Με ειλικρινές ενδιαφέρον.