ΛΕΩΝΙΔΑ ΠΟΥΛΙΟΠΟΥΛΟΥ: Οικοσύστημα λίμνη και αειφόρος ανάπτυξη

H αξία η διατήρηση ή καλύτερα η σωτηρία του περιβάλλοντος γίνεται όλο και πιο επίκαιρη όσο ο άνθρωπος δεν λαμβάνει υπόψη την αειφόρο ανάπτυξη που οφείλουμε να εφαρμόσουμε όσο δύσκολη ή ανέφικτη και αν ακούγεται. Αφορμή γι’ αυτό το δημοσίευμα έγινε αφ’ ενός μεν η διένεξη που ξέσπασε τον τελευταίο καιρό γύρω από το πολύτιμο περιβάλλον μας που είναι η λίμνη αλλά και από ένα άρθρο που διάβασα στο περιοδικό ‘’Πύλη’’ του χημικού Ευάγγελου Καρλόπουλου.
Με την ευκαιρία δε των νέων αυτοδιοικητικών εκλογών καλό είναι να δημοσιοποιούνται κάποιες νεωτεριστικές απόψεις, οι οποίες δεν είναι μόνο θεωρητικές αλλά έχουν εφαρμοσθεί σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις όπως αυτή του Κλάγκενφουρτ της Αυστρίας, στην οποία αναφέρεται ο προαναφερθείς αρθρογράφος. Τον τελευταίο καιρό έγινε πολύς λόγος για την ‘’πράσινη ανάπτυξη’’. Έχει περάσει η λέξη αυτή στην καθημερινότητα όχι μόνο θεωρητικά αλλά και πρακτικά, αφού και οι μεγάλες επιχειρήσεις ανταγωνίζονται πλέον, ποια θα την εφαρμόσει περισσότερο, δείχνοντας έτσι την ευαισθησία τους για το περιβάλλον, κερδίζοντας συνάμα την συμπάθεια του καταναλωτή ως εταιρίες κοινωνικά υπεύθυνες.
Κάτω από αυτήν την λογική μια νέα λογική και προσέγγιση κερδίζει συνεχώς έδαφος, όπως τονίζει ο προαναφερθείς αρθρογράφος, στις κοινωνίες της βόρειας και κεντρικής Ευρώπης. Οι τοπικές αυτοδιοικήσεις, δηλαδή οι Δήμοι δεν αντιμετωπίζονται πλέον ως απλά ή ξερά διοικητικά οικονομικά και πολιτιστικά κέντρα, αλλά ως ενεργά οικοσυστήματα.

Τέτοια παραδείγματα έχουμε πάρα πολλά στην Ευρώπη, εμείς όμως θα αναφερθούμε σ΄ αυτό της Αυστριακής πόλης Κλάγκενφουρτ, πρώτη πόλη της Αυστρίας με τηλεθέρμανση. Το 1992 ο τότε δήμαρχος της αυστριακής αυτής πόλης των 90.000 κατοίκων, έκανε ένα πολύ μικρό βήμα προκειμένου να αποδειχθεί μετέπειτα ότι ήταν η αρχή ενός τεράστιου βήματος. Διαπίστωσε ότι η παραδοσιακή πρακτική διαχείρισης του δήμου, (όπως σήμερα συμβαίνει σε πολλούς δήμους στην χώρα μας), θα οδηγήσει σε αναπτυξιακό και περιβαλλοντικό αδιέξοδο. Ο δήμαρχος όμως αυτός δεν ξεκίνησε να γράφει επιστολές διαμαρτυρίας προς την κεντρική εξουσία και να μεταθέτει τις δικές του ευθύνες σε άλλους όπως γίνεται εδώ στην χώρα μας, αλλά ακολούθησε μια άλλη πρακτική, που δείχνει ότι ήταν ένας δήμαρχος με όραμα και ικανότητες με ουσία. Απευθύνθηκε λοιπόν σε Πανεπιστημιακές Σχολές και ζήτησε να εκπονήσουν διπλωματικές και διδακτορικές εργασίες, με τα θέματα που θα έλυναν τα περιβαλλοντικά και οικολογικά προβλήματα της περιοχής του. Φυσικά η επιστημονική κοινότητα ανταποκρίθηκε και μέσα από διαβούλευση, δηλαδή ένα είδος άμεσης δημοκρατίας όπως στην αρχαία Ελλάδα, ο δήμος αυτός της Αυστρίας κατάφερε να αποτελεί σήμερα παράδειγμα προς μίμηση, όσο αφορά στην βιώσιμη διαχείριση αστικών περιοχών, τονίζει ο αρθρογράφος Χημικός Μηχανικός κ. Καρλόπουλος. Ποιο συγκεκριμένα αναφέρει: «Από το 1998, κάθε απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του εν λόγω δήμου συνοδεύεται από περιβαλλοντική αξιολόγηση(Eco-Magistrat). Πρακτικά ο ίδιος δήμος με εσωτερικούς δείκτες, αξιολογεί όχι μόνο το οικολογικό αποτύπωμα των επιλογών του, αλλά και τις διαδικασίες υλοποίησης των έργων που χρηματοδοτεί. Με το πέρασμα του χρόνου, η διαχειριστική αυτή φιλοσοφία τους οδήγησε να υιοθετούν κάποιες πραγματικά καινοτόμες πρακτικές. Για παράδειγμα δοκίμασαν πιλοτικά να μην χρεώνουν τους δημότες, ΄αυθαίρετα με το κεφάλι΄ για την συλλογή των απορριμμάτων, αλλά να τους δώσουν κίνητρα συμμετοχής στην ανακύκλωση. Αφαίρεσε πιλοτικά τους κάδους συλλογής απορριμμάτων σε επιλεγμένες περιοχές, δίνοντας στους δημότες την δυνατότητα να προμηθευθούν ειδικές σακούλες απορριμμάτων σε πολύ φθηνή τιμή. Η πιλοτική αυτή πρακτική πυροδότησε αύξηση του ποσοστού ανακύκλωσης... Αναγνωρίζοντας οι τοπικές επιχειρήσεις την σημαντική, διαρκή και πρωτίστως σοβαρή προσπάθεια του δήμου και με δεδομένη την ΄περιρρέουσα΄ ατμόσφαιρα που δημιουργήθηκε, προτάθηκε ένα σύμφωνο βιώσιμης συνεργασίας μεταξύ των βιομηχανιών και του δήμου, με την επωνυμία ΄Ecoprofit Klagenfurt’… Ο δήμος του Klagenfurt, αλλά και αρκετοί άλλοι δήμοι της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης, δεν χρειάσθηκε να ΄΄ συρθούν ΄΄ από κοινοτικές οδηγίες και εθνικές νομοθεσίες προκειμένου να κάνουν πράξη το αυτονόητο...»

Ας κάνουμε λοιπόν μια σύγκριση των δύο αυτών νοοτροπιών και ας βγάλει κανείς μόνος του τα συμπεράσματα. Λίμνη, πόσα δισεκατομμύρια δραχμές και εκατομμύρια ευρώ ξοδεύτηκαν κατ’ άλλους φαγώθηκαν, χωρίς να έχουμε λίμνη καθαρή στην οποία θα μπορούσαμε να κολυμπούμε με ευχαρίστηση και λαχτάρα όπως κάναμε μέχρι την δεκαετία του ‘60. Νερό πίνανε κάποτε οι πρόγονοί μας από αυτή την λίμνη και σήμερα δεν τολμούν να ανοίξουν τα παράθυρα συμπολίτες μας που μένουν στην παραλία. Καθαριότητα, είναι απαράδεκτο να βλέπεις κάδους ανοιχτούς να ‘’ευωδιάζουν’’ στο κέντρο της πόλης. Το αεροδρόμιο διεθνοποιήθηκε πληρώσαμε δισεκατομμύρια ως φορολογούμενοι και διεθνείς πτήσεις δεν βλέπουμε. Η βιοτεχνία της γούνας θα έπρεπε να διαφυλαχθεί σαν κόρη οφθαλμού και η επεξεργασία των αποκομμάτων να κατοχυρωθεί ως ευρεσιτεχνία προσπάθεια που ξεκίνησε κάποτε το Κ.Ε. Γούνας αλλά την εγκατέλειψε. Αυτά και πολλά άλλα δεν είναι μόνο υποχρέωση των επιμέρους φορέων αλλά κυρίως των εκλεγμένων μας αντιπροσώπων, βουλευτών, Νομαρχών, Δημάρχων κλπ. Φυσικά τους ‘’άρχοντες’’ του τόπου τους εκλέγουμε εμείς και δεν πρέπει να είμαστε άμοιροι ευθυνών, αλλά πάντα από ένα υποτιθέμενο ‘’Ηγέτη’’ απαιτεί ο κόσμος να έχει όραμα, διορατικότητα, ικανότητα εντιμότητα, χρηστή διαχείριση και όλα εκείνα τα προσόντα που δεν έχει ο απλός κόσμος που δεν ασχολείται με τις υποψηφιότητες.

Ας ελπίσουμε ότι οι επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές θα αναδείξουν Ηγέτες και όχι ‘’άρχοντες’’, αντάξιους των προσδοκιών μας, πράγμα που δυστυχώς σχεδόν κανείς μας δεν το ελπίζει, καθότι οι πολίτες κουράστηκαν να βιώνουν παντού την υποκρισία την σκοπιμότητα τον ίδιο και τον ίδιο ξύλινο λόγο. Και γι΄ αυτό μεγάλη ευθύνη δεν έχουν μόνο οι ψηφοφόροι αλλά και τα ΜΜΕ, τα οποία δεν θα πρέπει να έχουν μόνο στόχους επιχειρηματικούς, αλλά και κοινωνικής ευθύνης και υπευθυνότητας. Καθότι θα πρέπει να καταλάβουν ότι ως επιχειρήσεις σε μία ‘’άρρωστη’’ και αναποτελεσματική κοινωνία δεν θα επιβιώσουν ούτε και οι υγιείς κερδοφόρες επιχειρήσεις.