ΟΔΟΣ: Στα γαλλικά: La Macédoine [du Nord]

ΟΔΟΣ 25.10.2019 | 1006

Ούτε η προηγούμενη, αλλά ούτε η σημερινή ελληνική κυβέρνηση δεν δικαιούται να επικαλεσθεί ότι αγνοούσε τις προθέσεις μιας παραδοσιακά στενής συμμάχου, όπως της Γαλλίας.   

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΝΗ που εκδηλώνεται στα γειτονικά Σκόπια, πρωτεύουσα της χώρας που η Συνθήκη των Πρεσπών υπαγορεύει να τιτλοφορείται και υποχρεώνει να αποκαλείται «Βόρεια Μακεδονία», προέκυψε περίπου στα αναπάντεχα.

Κανείς άλλωστε δεν συζητούσε στα σοβαρά και οπωσδήποτε κανείς δεν είχε ενημερώσει την ελληνική κοινή γνώμη για την περίπτωση να παρουσιαστεί εμπλοκή στις διαδικασίες έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων των δύο κρατών (και της Αλβανίας δηλαδή) των επονομαζόμενων Δυτικών Βαλκανίων.

Ούτε η προηγούμενη, αλλά ούτε η σημερινή ελληνική κυβέρνηση που δεν δικαιούται να επικαλεσθεί ότι αγνοούσε τις προθέσεις μιας παραδοσιακά στενής συμμάχου, όπως της Γαλλίας. Οι αντιρρήσεις των μελών της Ένωσης για την εισδοχή νέων κρατών, δεν είναι άσσοι στα μανίκια αλλά απηχούν θεμελιώδεις αρχές. Που σχηματίζονται εντός των κόλπων, οργάνων και πολιτικών κομμάτων της Ένωσης.

Τα λάθη χειρισμών και η υποχωρητικότητα της προηγούμενης κυβέρνησης είναι και ήταν ούτε λίγο ούτε πολύ γνωστά και επικρίθηκαν σφοδρά. Όμως και η ομολογία «πίστεως» στην εφαρμογή της Συνθήκης εκ μέρους της σημερινής κυβέρνησης, χωρίς να έχουν διατυπωθεί με απόλυτη σαφήνεια τυχόν αστερίσκοι για κάθε περπτωση και απρόβλεπτα ερμηνεύεται ως προσχώρηση της Νέας Δημοκρατίας ακόμη και σε γκρίζες ζώνες της Συνθήκης των Πρεσπών και  ως ενέργεια επιπολαιότητας. Μπορεί κάποιος να την αναγνώσει και ως δικαίωση της προηγούμενης κυβέρνησης, στον ισχυρισμό της ότι με την Συνθήκη των Πρεσπών, «βολεύτηκαν» όλοι.

Όμως οι εξελίξεις αλλοιώνουν τα δεδομένα και χαλούν τις ησυχίες.  Η ελληνική κοινωνία αιφνιδιάστηκε στον ύπνο για μια εξέλιξη που κανονικά γνώριζαν οι υπεύθυνοι και υποτίθεται δίχασε φαινομενικά και στιγμιαία την Ευρώπη, την περασμένη εβδομάδα. Προκαλώντας ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις στα Σκόπια. Όπου οι φωνές της ψυχραιμίας και του ευρωπαϊκού προσανατολισμού, ανεξάρτητα από τις αρχικές διακηρύξεις, αρχίζουν να λιγοστεύουν.

Με τους περισσότερους εν όψει και των εκλογών που ανακοινώθηκαν για την μακρινή 12η Απριλίου του 2020, Κυριακή των Βαΐων, για Έλληνες και Σλάβους ομοδόξους αδελφούς ανά τον κόσμο, στο σαφάρι ψήφων να αποζητούν  —με πολιτικούς όρους πάντοτε— την κεφαλή επί πίνακι όσων πολιτικών τους συμφώνησαν τον δήθεν ταπεινωτικό γι’ αυτούς συμβιβασμό με την Ελλάδα.

* * *

Η ομολογία «πίστεως» στην εφαρμογή της Συνθήκης εκ μέρους της σημερινής κυβέρνησης, χωρίς να έχουν διατυπωθεί με απόλυτη σαφήνεια τυχόν αστερίσκοι για κάθε περίπτωση και απρόβλεπτα ερμηνεύεται ως προσχώρηση της Νέας Δημοκρατίας ακόμη και σε γκρίζες ζώνες της Συνθήκης των Πρεσπών και ως ενέργεια επιπολαιότητας. Μπορεί κάποιος να την αναγνώσει και ως δικαίωση της προηγούμενης κυβέρνησης, στον ισχυρισμό της ότι με την Συνθήκη των Πρεσπών, «βολεύτηκαν» όλοι.  

Με την αλλαγή στην ονομασία της χώρας τους  erga omnes δηλαδή και στο εσωτερικό τους, που ύστερα από τον σκόπελο που βρέθηκε στην ρότα τους για την Ευρώπη, να ματαιώνεται ή να αναστέλλεται επ’ αόριστο. Μπορεί και δια παντός. Επαναφέροντας  αλυτρωτισμούς και φαιδρότητες και μεταρρυθμίζοντας έτσι de facto την Συνθήκη των Πρεσπών, πριν καλά-καλά στεγνώσει η μελάνη της υπογραφής σε καίρια στοιχεία της.

Είναι γνωστό πως ο λύκος στην αναμουμπούλα χαίρεται και η δυσάρεστη εξέλιξη στην ευρωπαϊκή προοπτική που την αναβάλλει για περισσότερα από 10 χρόνια, επιτρέπει στους αδιάλλακτους των Σκοπίων, εντός και εκτός της χώρας τους, να πλειοδοτούν. Θέτοντας στο στόχαστρό τους ποιόν άλλον από την Ελλάδα και ιδιαίτερα την Μακεδονία, συνεπώς και την Καστοριά.

Δεν αποκλείεται ότι όλο αυτό το σκηνικό θα κλιμακωθεί από την 3η Ιανουαρίου 2020, όταν σχηματισθεί, όπως συμφωνήθηκε στα Σκόπια, υπηρεσιακή κυβέρνηση. Παραμονές του νέου έτους, και με την αρχή του, όταν στην πόλη της Καστοριάς θα αναμένονται τα ετήσια καρναβάλια, και θα πλησιάζει το δήθεν βαλκανικό αλλά στην βάση σλαβικό και μονόπλευρο φεστιβάλ στην καρδιά της πόλης, που απειλείται ότι αυτή την φορά θα είναι… διήμερο.

Στην περιδίνηση αυτή λοιπόν θα εγκλωβιστεί και η Καστοριά, με αναγνωρισμένη πλέον επίσημα και από την Ελλάδα, «μακεδονικής» γλώσσας και «μακεδονικής» ιθαγένειας, δηλαδή οργανωμένης ταυτότητας, στους αδιάλλακτους γείτονες.

Όποιος ενδέχεται να υπολογίζει (ελπίζει) ότι η πρόσφατη πολιτική δοκιμασία θα εκτονωθεί στο εσωτερικό της γειτονικής χώρας ή ότι θα απορροφηθούν οι αντιδράσεις από την προοπτική των εκλογών, αλλά και την προσδοκία να δοθεί το ποθητό σινιάλο της Ευρώπης πριν τις κάλπες του Απριλίου, προφανώς δεν λαμβάνει υπ’ όψη ότι η εσωτερική κοινή γνώμη στην γειτονική χώρα εξακολουθεί να ελέγχεται απέναντι στην Ελλάδα από μισαλλοδοξίες, που έχουν στον στόχο τους την εδαφική ακεραιότητα της χώρας.

Όπως και ότι τις αντιευρωπαϊκές και ανθελληνικές φωνές, ενθαρρύνουν εξωτερικές δυνάμεις όπως η Ρωσία και η Τουρκία. Δύο χώρες που για τους δικούς τους γεωπολιτικούς και ιστορικούς λόγους βρίσκονται συστηματικά απέναντι στα ελληνικά συμφέροντα και συνδέονται μεταξύ τους με μια συμμαχία, η οποία στις τελευταίες εκφάνσεις της σοκάρει ακόμη και τους πιο δύσπιστους για την ραγδαία αναθεωρητική των συνόρων ανατροπή που προκαλούν, αρχής γενομένης από την Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο.

Όπως αγνοούν και ότι το veto της Γαλλίας, δεν αποκλείεται να είναι το αποτέλεσμα εσωτερικών συμφωνιών και διεργασιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση πίσω από τις κλειστές πόρτες. Προκειμένου να εμποδίσουν για πολλές δεκαετίες την είσοδο στην Ένωση κρατών που θεωρείται ότι σχετίζονται ακόμη και σε υψηλά πολιτικά κλιμάκια με το εμπόριο των ναρκωτικών.

Η πρόοδος των διαδικασιών για την ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ αποτελεί ένα παράγοντα που μπορεί να απορροφά δυσαρέσκειες και αντιδράσεις, συνεπώς και τον ανθελληνικό οίστρο πολιτικών κύκλων στο εσωτερικό της γειτονικής χώρας και της μεγάλης λαϊκής πλειοψηφίας που προτιμούν το σκοτάδι του  εγχώριου εθνικισμού και ρατσισμού.

Όμως ούτε το ΝΑΤΟ αποτελεί ασφαλή εγγύηση για την Ελλάδα. Το προηγούμενο και παράδειγμα της Τουρκίας που είναι και αυτή χώρα – μέλος του ΝΑΤΟ αλλά δεν δείχνει να περιστέλλει τις σαφώς εχθρικές της, σε βάρος της Ελλάδος, βλέψεις και ταυτόχρονα να έχει αρχίσει από χρόνια, ενταξιακές διαπραγματεύσεις για την Ευρωπαϊκή Ένωση· και ακόμη χειρότερα το παράδειγμα της Αλβανίας, που αν και βοηθήθηκε έμπρακτα από την Ελλάδα για την ένταξή της στο ΝΑΤΟ, ωστόσο αμέσως μετά ξεδίπλωσε τις βλέψεις της, επιτρέπουν την πρόβλεψη ότι και η Βόρεια Μακεδονία θα αποδειχθεί  αντίστοιχα… ευγνώμων απέναντι στην Ελλάδα.

Και ότι όχι μόνο θα κλιμακώσει πριν και μετά τις εκλογές τις μη φιλικές θέσεις της απέναντι στην Ελλάδα, αλλά και ότι θα καταστήσει την χώρα μας μέρος του προβλήματός της. Συνεπώς η πιθανότητα να μιμηθούν στα Σκόπια τις πρακτικές της Τουρκίας στις σχέσεις τους με την Ελλάδα και να ανανεωθεί ένας κύκλος εχθρότητας σε βάρος της Ελλάδος, με άμιλλα και ανταγωνισμό αδιαλλαξίας μεταξύ των πολιτικών κομμάτων στα Σκόπια για τον έλεγχο της κοινής γνώμης τους, είναι μια εξέλιξη που δεν αποκλείεται.

Για την αντιμετώπιση αυτών των πιθανοτήτων έως την ώρα αυτή τουλάχιστον, η Ελλάδα αντιπαραθέτει το γραφείο του πρωθυπουργού στην Θεσσαλονίκη, με την τέως βουλευτή Καστοριάς της Νέας Δημοκρατίας κυρία Μαρία Αντωνίου, επιφορτισμένη (έτσι αναφέρθηκε) με την αποστολή εκπροσώπησης και υπεράσπισης των άγνωστων στον ελληνικό λαό προθέσεων και σχεδιασμών της ελληνικής κυβέρνησης. Όπως και τον υπουργό Εξωτερικών να τα μασάει κοινώς. Εκπέμποντας κάκιστο μήνυμα, σε μια εποχή που η σιωπή δεν είναι πάντα χρυσός.

Τα Σκόπια ήδη παραβιάζουν συστηματικά τους όρους της Συνθήκης των Πρεσπών, κυρίως χρονοτριβώντας στην εφαρμογή τους, στο διεθνές εμπόριο και στο πεδίο των εμπορικών σημάτων. Αλλά προπαντός εξακολουθώντας την προπαγάνδα τους. Ιδίως εκτός των συνόρων τους. Επιπλέον, αν και η μακροχρόνια επιχείρηση πλύσης εγκεφάλων εντός ελληνικού εδάφους, περιλαμβανόμενης της Καστοριάς, φάνηκε για ένα μικρό χρονικό διάστημα να συγκρατείται, στην πραγματικότητα, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο.

Δεδομένου ότι αφελείς ή όχι, ήδη έχουν δημιουργηθεί εντός της επικράτειας πολιτιστικοί φορείς της προπαγάνδας, τοξοβόλοι των Σκοπίων, κάτι που είναι ιδιαίτερα αισθητό πλέον στην Καστοριά. Η αντίληψη ότι η Καστοριά ανήκει σε ένα πολιτιστικό βαλκανικό υποσύνολο από κοινού με βόρειους γείτονες, λειτουργεί ήδη και παράγει συνέπειες. Έκαναν «καλή» δουλειά ορισμένοι. Γύρω-γύρω όλοι και στην μέση η Καστοριά.

Η υπηρεσιακή κυβέρνηση στα Σκόπια, στην οποία θα μετέχουν στελέχη του VMR… θα παρασύρουν τους ευρωπαϊστές στον φανατικό λόγο. Ο Νίκολας Γκρούεφσκι θα επιστρέψει θριαμβευτής και ο Ζόραν Ζάεφ δεν έχει εγγυημένο πολιτικό μέλλον. Άλλωστε οι συσχετισμοί που προκύπτουν από το δημοψήφισμα στα Σκόπια, όπου η τεράστια αποχή  ερμηνεύεται πως απηχούσε το ΟΧΙ στην Συνθήκη των Πρεσπών, καθιστούν πολύ πιθανή την υπόθεση ότι μετεκλογικά κερδισμένοι θα είναι οι αδιάλλακτοι και ότι η Ελλάδα θα βρεθεί αντιμέτωπη με εκβιαστικές πρακτικές.

Γι’ αυτό η Περιφέρεια,  οι δήμοι της περιοχής, προπαντός ο Δήμος Καστοριάς, πρέπει να αντιληφθούν και να αναλάβουν τις ευθύνες τους, για αντίσταση απέναντι στους πυρήνες που ενεργούν ανενόχλητοι, στο όνομα και για λογαριασμό της «γνήσιας» παράδοσης στην Καστοριά.

Η κινδυνολογία ασφαλώς και δεν αποτελεί λύση, αλλά κανένα αμπέλι δεν πρόκοψε ως ξέφραγο.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 25 Οκτωβρίου 2019, αρ. φύλλου 1006

* * *

Στις 12 Απριλίου οι πρόωρες εκλογές στη Βόρεια Μακεδονία

Σε περίοδο πολιτικής αστάθειας και αβεβαιότητας εισήλθε η Βόρεια Μακεδονία μετά την άρνηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ύστερα από τις ενστάσεις της Γαλλίας, της Ολλανδίας και της Δανίας, να δώσει στα Σκόπια το πράσινο φως για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων μαζί της.
Το βράδυ της περασμένης Κυριακής, 20 Οκτωβρίου, ύστερα από σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών στα Σκόπια, ο πρωθυπουργός της χώρας Ζόραν Ζάεφ, ο οποίος βρίσκεται σε εξαιρετικά δυσχερή θέση μετά το «όχι» των Βρυξελλών και δέχεται τα πυρά του εθνικιστικού κόμματος της αντιπολίτευσης VMRO, ανακοίνωσε ότι οι πρόωρες εκλογές θα διεξαχθούν στις 12 Απριλίου 2020.

Στη σύσκεψη συμμετείχαν οι ηγέτες επτά πολιτικών κομμάτων. «Η ομόφωνη θέση όλων των πολιτικών αρχηγών είναι ότι η ευρωατλαντική ολοκλήρωση είναι η προτεραιότητά μας. Επιτεύχθηκε συμφωνία για τη διεξαγωγή βουλευτικών εκλογών στις 12 Απριλίου», ανέφερε μέσω του Twitter ο Ζάεφ. «Εχουμε ξεκάθαρη πολιτική συναίνεση όλων των πολιτικών ηγετών ότι η Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας θα πρέπει όσο το δυνατόν συντομότερα να αρχίσει συνομιλίες με την Ε.Ε. Αυτός είναι ο μοναδικός δρόμος τον οποίο πρέπει να ακολουθήσει η χώρα μας και δεν υπάρχει εναλλακτική οδός», έγραψε επίσης στο Twitter ο πρόεδρος της χώρας Στέβο Πενταρόφσκι, με τον οποίο είχε συναντηθεί νωρίτερα την Κυριακή ο Ζάεφ.

Μία ημέρα πριν, το Σάββατο 19 Οκτωβρίου, είχε προηγηθεί διάγγελμα του Ζάεφ, με το οποίο ανακοίνωσε την απόφασή του να προσφύγει σε πρόωρες εκλογές προκειμένου «οι πολίτες να αποφασίσετε τον δρόμο που θα ακολουθήσουμε». Δήλωσε «απογοητευμένος και εξοργισμένος» από την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, εκτιμώντας ότι «και όλος ο λαός αισθάνεται το ίδιο», και τόνισε ότι «είμαστε θύματα ενός ιστορικού λάθους της Ε.Ε.», απηχώντας τις απόψεις του απερχόμενου προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και άλλων υψηλόβαθμων αξιωματούχων των Βρυξελλών που υποστήριζαν την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων και εξέφρασαν τη λύπη τους για το αντίθετο αποτέλεσμα.

Σύμφωνα με το πρακτορείο ΜΙΑ, η ημερομηνία της 12ης Απριλίου επελέγη ώστε να μη συμπέσουν οι εκλογές με το Πάσχα (19 Απριλίου) και την έναρξη του Ραμαζανίου (24 Απριλίου). Η κυβέρνηση του Ζάεφ, ο οποίος είχε επενδύσει όλο το πολιτικό του κεφάλαιο στο να θέσει τη Βόρεια Μακεδονία στον δρόμο της ένταξης της Ε.Ε., θα παραιτηθεί και τη χώρα θα οδηγήσει στις κάλπες υπηρεσιακή κυβέρνηση η οποία θα σχηματιστεί στις 3 Ιανουαρίου. Ο νόμος προβλέπει ότι ο πρωθυπουργός παραιτείται 100 ημέρες πριν από τις εκλογές. Την πρωθυπουργία θα αναλάβει έως τη διεξαγωγή των εκλογών υπηρεσιακός πρωθυπουργός που θα προταθεί από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα. Στην κυβέρνηση αυτή, που θα πρέπει να εγκριθεί από το Κοινοβούλιο, θα συμμετάσχουν και υπουργοί από τα αντιπολιτευόμενα κόμματα.

⬛ Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Ενωσης να μην ανοίξει τις ενταξιακές διαδικασίες για τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία, δεν προκαλεί μόνο εσωτερικές εντάσεις στα Σκόπια, αλλά δημιουργεί και προβλήματα στη Συμφωνία των Πρεσπών η οποία υποτίθεται πως θα άνοιγε τον δρόμο στη γείτονο για την ΕΕ. Τις περιπλοκές περιέγραψε σε παρέμβασή του από τα Ιωάννινα ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Συγκεκριμένα ο πρώην πρόεδρος του ΠαΣοΚ, ερωτηθείς για τις επιπτώσεις που έχει για την Ελλάδα το βέτο που προβλήθηκε, παρατήρησε το εξής:

«Ενώ προχώρησε η διαδικασία ένταξης της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ, με την άρνηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να ξεκινήσουν ενταξιακές διαπραγματεύσεις επηρεάζεται νομίζω αρνητικά για την Ελλάδα η ισορροπία της Συνθήκης των Πρεσπών. Στο άρθρο 1 παρ. 10 της Συνθήκης προβλέπεται ότι η “πολιτική” μεταβατική περίοδος για τη χρήση της συνθέτης ονομασίας στα έγγραφα που εκδίδει στο εσωτερικό του το αντισυμβαλλόμενο μέρος εξαρτάται από το άνοιγμα των κεφαλαίων των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Συνεπώς η μη έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων συνεπάγεται καθυστέρηση ως προς την πραγματική εσωτερική χρήση του σύνθετου ονόματος. Δηλαδή καθυστέρηση ως προς την erga omnes χρήση του ονόματος. Ως προς την Αλβανία το μείζον ζήτημα είναι πάντα η κατάσταση και τα δικαιώματα της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας, ενώ η μεγάλη εκκρεμότητα είναι η οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών λόγω της άρνησης της αλβανικής πλευράς να κυρώσει τη διμερή συμφωνία του 2009 που είχε υπογραφεί σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο της θάλασσας. 

»Η Ελλάδα ενδιαφέρεται για την πολιτική σταθερότητα στις δυο γειτονικές χώρες και σε όλα τα Δυτικά Βαλκάνια και για την πολιτική αξιοπιστία της ΕΕ στην περιοχή ώστε αυτή να μπορεί να ασκεί αποτελεσματική πίεση μέσω των ελέγχων που συνεπάγεται η διαδικασία του ανοίγματος των κεφαλαίων των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Μια διαδικασία που είναι ούτως ή άλλως σταδιακή και μακρά. Από την άποψη αυτή η τελευταία εξέλιξη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι πολύ προβληματική. Οι εσωτερικές πολιτικές σκοπιμότητες καθόρισαν τη γαλλική στάση και η προοπτική της διεύρυνσης παύει να λειτουργεί ως μοχλός της ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής και κλονίζεται ως εθνική στρατηγική των χωρών των δυτικών Βαλκανίων». 

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 25 Οκτωβρίου 2019, αρ. φύλλου 1006