21.2.20

ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΥ: Η Παιδεία στη Γ΄ Ελληνική Δημοκρατία (1974-2019)


[α’ μέρος]

Πρέπει από την αρχή να διευκρινίσουμε ότι άλλο είναι το αντικείμενο της Παιδείας και άλλο της Εκπαίδευσης. Όταν αναφερόμαστε στην Παιδεία πρέπει να εννοούμε κυρίως την ανθρωπιστική Παιδεία. Ο ρόλος της ανθρωπιστικής Παιδείας είναι σημαντικός στη διαμόρφωση σωστών πολιτών και παρέχεται κυρίως από την οικογένεια και το σχολείο. Ωστόσο ακόμη και το Σύνταγμα της Ελλάδος αναφέρει λανθασμένα την «επαγγελματική αγωγή» ως περιεχόμενο της Παιδείας ενώ ανήκει κυρίως στην Εκπαίδευση. Στο άρθρο 16, παράγραφος 2 διαβάζουμε :«H Παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Kράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Ελλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες».
Υπεύθυνοι πολίτες είναι οι Δημοκρατικοί και ενεργοί πολίτες που ενδιαφέρονται για τα προβλήματα του χώρου τους και της πατρίδας τους. Στη συμπεριφορά των πολιτών πρέπει να λαμβάνουν όλοι υπόψη τους ότι η ελευθερία του ενός δεν πρέπει να θίγει την ελευθερία άλλων.

Εκπαίδευση είναι η εκμάθηση μιας τέχνης ή επιστήμης και αποτελεί εφόδιο για την επαγγελματική αποκατάσταση. Γίνεται στα ΑΕΙ, στα ΤΕΙ, και από ικανούς τεχνίτες. Μέσα στην εκπαίδευση μπορεί να υπεισέρχονται και στοιχεία Παιδείας, αλλά σε άλλοτε άλλο βαθμό. Η Παιδεία σου μαθαίνει να ξεχωρίζεις το καλό από το κακό και σε βοηθάει να γίνεις ενάρετος, δίκαιος, ήπιος, λογικός, πειθαρχικός στους ανωτέρους και τους νόμους, καθώς και να είσαι συγκαταβατικός και να έχεις ορθή κρίση για κάθε τι ανθρώπινο. Η Παιδεία δημιουργεί ανθρωπιστική συνείδηση, αναπτύσσει πνεύμα αλληλεγγύης και αλτρουισμού, καθώς και σεβασμό στην ανθρώπινη ύπαρξη. Αυτά επιτυγχάνονται με τη γνώση ιστορίας και φιλοσοφίας, με τη θρησκεία μας, με τους καλούς δασκάλους και τα καλά βιβλία, με τη σωστή οικογένεια, καθώς και με τους καλούς φίλους και τις σωστές συναναστροφές.

Τα κόμματα που κυβέρνησαν από 1974 έως τώρα (2019) προσπάθησαν πολύ συχνά να αλλάξουν τα της Παιδείας ή μάλλον της εκπαίδευσης. Έτσι στα χρόνια της 3ης ελληνικής δημοκρατίας (1974-2019) υπήρξαν 28 υπουργοί και είχαμε 22 Νόμους Παιδείας σε 45 χρόνια. Οι διαρκείς αλλαγές με νέους νόμους περισσότερο απορρύθμισαν παρά τακτοποίησαν επί το καλύτερο τα θέματα της κρατικής Παιδείας και εκπαίδευσης. Παρακάτω παρατίθεται ένας κατάλογος των σημαντικότερων νόμων για την «Παιδεία»:

Ν. 309/1976=Σωστός νόμος γενικός, Ράλλης Γ. (Δημοτική γλώσσα)
Ν. 576/1977=Νόμος τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης, Ράλλης Γ.
Ν. 815/1978=Νόμος ΑΕΙ Βαρβιτσιώτης Ι., (Απεργία 99 ημερών του ΕΔΠ) [ΕΔΠ= Εκπαιδευτικό Διδακτικό Προσωπικό. Σήμερα αναφέρεται ως ΔΕΠ]
Ν. 1268/1982=Νόμος δημοκρατίας στα ΑΕΙ, Βερυβάκης Ελ. (4 βαθμίδες διδασκόντων)
Ν. 1351, ΦΕΚ 56Α/1983, Βερυβάκης Ελ.
Ν. 1404, ΦΕΚ 173Α/1983, Βερυβάκης Ελ. Σχολιασμός μεθοδολογίας: Νυχτερινή τροπολογία σε άσχετο νομοσχέδιο καθιέρωσε το «μονοτονικό», με 30 ψήφους.
Ν. 1566, ΦΕΚ 167Α/1985, Κακλαμάνης Απ.
Ν. 2083, ΦΕΚ 159Α/1992, Σουφλιάς Γ.
Ν. 2188, ΦΕΚ 18Α/1994, Φατούρος Δ.
Ν. 2517, ΦΕΚ 160Α/1997, Αρσένης Γερ. (Λογικές ρυθμίσεις).
Ν. 2530, ΦΕΚ 218Α/1997, Αρσένης Γερ. (όρισε ΔΕΠ πλήρους και μερικής απασχόλησης).
Νόμος 3549, ΦΕΚ 69Α/2007, Κουτσίκου Μ. (δέχθηκε και προτάσεις από πανεπιστημιακούς).
Ν. 3685/2008 για μεταπτυχιακές σπουδές, Στυλιανίδης Ε.
Ν. 4009, ΦΕΚ 195Α/2011 Διαμαντοπούλου Α., (Με ευρεία πλειοψηφία). Κατάργηση του ασύλου, συμβούλια διοίκησης ΑΕΙ, δημιουργία επιτροπών αξιολόγησης, καθορισμός ανώτατου ορίου χρόνου φοίτησης.
Ν. 4076, ΦΕΚ 159Α/2012, Αρβανιτόπουλος Κ. (Κατάργηση δομής προηγούμενου νόμου).
Συγκερασμός Ν. 4009 & 4076 /2012, Αρβανιτόπουλος Κ.
Συγκερασμός του Ν. 4009 και με μετέπειτα νόμους έως Φεβ. 2014, Αρβανιτόπουλος Κ.
Συγκερασμός του Ν. 4009/2012 και με μετέπειτα νόμους έως Σεπτ. 2016, Φίλης Ν.
Ν. 4009/2011 (τροποποιήσεις Νόμου Διαμαντοπούλου) μετά τη θέση σε ισχύ του Ν. 4485/ 2017, Κ. Γαβρόγλου καθώς των Ν. 4485/2017, Ν. 4521/2018, Ν. 4521/2018,  Ν. 4459/2018, Κ. Γαβρόγλου (ενοποίηση ΤΕΙ με ΑΕΙ).

Θα επιστρέψουμε για λίγο στο έτος 1978. Βάσει του Ν. 815/1978 οι επιμελητές μετά από δυο τριετίες υπηρεσίας θα απολύονταν! Οι καθηγητές Α΄ βαθμίδας καθίσταντο απόλυτοι άρχοντες της έδρας τους. Αυτός ο νόμος δημιούργησε θύελλα αντιδράσεων στους πανεπιστημιακούς βοηθούς και επιμελητές με συνέπεια μια απεργία η οποία κράτησε 99 μέρες. Αιτήματα των απεργών ήταν: α) Μονιμότητα για τους πανεπιστημιακούς λειτουργούς και β) Ενιαίος φορέας διδασκόντων

Σε αυτήν την απεργία συμμετείχα με συνέπεια και μαχητικότητα. Αγνοούσα όμως ότι υπήρχαν εκτός από τα ουσιώδη και κομματικά κίνητρα. Όταν τελείωσε η απεργία των 99 ημερών η εφημερίδα Καθημερινή, η οποία κρατούσε μετριοπαθή και καλή στάση απέναντι στους πανεπιστημιακούς απεργούς, δημοσίευσε ένα άρθρο με πλήρη αναστροφή της μέχρι τότε γραμμής της. Αποφάσισα αμέσως να απαντήσω και συνέταξα μια εκτεταμένη επιστολή την οποία η εφημερίδα προς τιμήν της τη δημοσίευσε. Παρακάτω παραθέτω την κατακλείδα της επιστολής μου:

«Όλο το άρθρο (της εφημερίδας της 7ης Ιουνίου) βρίσκεται σε αντίθεση με την μέχρι τώρα γραμμή της εφημερίδας και τη μόνη εξήγηση που δίνω είναι ότι οι γνωστοί αντιδραστικοί κύκλοι των Αθηνών, που αντιδρούν σε κάθε ιδέα δημοκρατικής εξέλιξης, κατάφεραν να εκφραστούν από τις στήλες μιας εφημερίδας που κάθε άλλο παρά αντιδραστική είναι. Για να λειτουργήσει, όμως, σε ένα τόπο σωστά η Δημοκρατία χρειάζεται σωστή Παιδεία. Και η σωστή Παιδεία χρειάζεται Δημοκρατία. Εμείς, το ΕΔΠ, αγωνιζόμαστε να σπάσουμε επιτέλους αυτόν τον φαύλο κύκλο που ευθύνεται για πολλά από τα παθήματα του Έθνους μας».

Μετά την απεργία των 99 ημερών έγιναν κάποιες βελτιώσεις στον Ν. 815/1978 και ύστερα από τις επόμενες εκλογές η νέα κυβέρνηση (ΠΑΣΟΚ) ψήφισε τον νόμο 1268/1982 που ήταν το προϊόν της απεργίας και της αναγκαστικής αποδοχής των αιτημάτων του ΕΔΠ από τη νέα κυβέρνηση. Στη σύνταξή του νόμου συμμετείχαν και οι συνδικαλιστές του ΠΑΣΟΚ που είχαν πρωτοστατήσει στην απεργία. Με αυτόν τον νόμο καθιερώθηκαν: 4 βαθμίδες διδασκόντων στα ΑΕΙ. Μονιμότητα του ΕΔΠ. Δημοκρατικές διαδικασίες (υπέρ το δέον και χρονοβόρες). Συμμετοχή φοιτητών σε εκλογή διευθυντών τομέων, προέδρων και πρυτάνεων. Συμμετοχή φοιτητών στη σύγκλητο, στις συνελεύσεις Σχολών και Τομέων Ωστόσο αυτός ο νόμος ήταν δυσλειτουργικός στα ΑΕΙ λόγω των μαζικών συνεδριάσεων και συχνών ψηφοφοριών.

Η μεταπολίτευση είχε, όμως, και άλλα προβλήματα. Η διακοπή επί 7 χρόνια ομαλής πολιτικής ζωής επέφερε σοβαρές συνέπειες. Στην Πολιτική όπως και στη Φυσική «η δράση φέρνει αντίδραση», οπότε το εκκρεμές της πολιτικής ζωής κινήθηκε στην άλλη άκρη. Η νεολαία αντέδρασε λόγω της προηγούμενης επτάχρονης πολιτικής καταπίεσης με συχνές απεργίες και καταλήψεις σχολείων και πανεπιστημιακών σχολών από μαθητές και φοιτητές.

- συνεχίζεται -


Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 31 Οκτωβρίου 2019, αρ. φύλλου 1007

Σχετικά:


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ