ΓΕΩΡΓΙΟΥ Α. ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΥ: Οι προοπτικές ανάπτυξης της Καστοριάς

ΟΔΟΣ 23.3.2023 | 1167

Δεν χρειάζεται να έχει κανείς μαντικές ικανότητες για να προφητέψει το μέλλον του Νομού. 

Η είδηση της μείωσης κατά μία των βουλευτικών εδρών του Νομού, δεν φαίνεται να απασχόλησε ιδιαίτερα την κοινή γνώμη του Νομού μας. Ίσως να σκέφθηκαν πολλοί ότι θα είναι και καλύτερα αφού με βάση τα εκλογικά ποσοστά (αν δεν υπάρξει μεταστροφή του εκλογικού σώματος) θα εκπροσωπείται ούτως ή άλλως η Νέα Δημοκρατία. Δεν λαμβάνουν υπόψη τους ότι η συρρίκνωση του πληθυσμού προμηνύει ζοφερές προοπτικές για το μέλλον του Νομού. 

Από έναν πληθυσμό της τάξης των 47.487 κατοίκων κατά την απογραφή του 1961, 52.685 κατοίκων στην απογραφή του 1991, φθάσαμε στα 33.227 άτομα στην πρόσφατη απογραφή του 2021. Ένας πληθυσμός ίσος με 2,5 φορές το Άργος Ορεστικό δηλ. 19.458 συμπολίτες μας ή ποσοστό 36,9% εγκατέλειψαν τον Νομό για την ενδοχώρα και την αλλοδαπή τα τελευταία 30 έτη!

Δεν χρειάζεται να έχει κανείς μαντικές ικανότητες για να προφητέψει το μέλλον του Νομού. Μου κάνει εντύπωση που ουδείς από τους τοπικούς ηγέτες προβληματίζεται για όσα μας επιφυλάσσει το μέλλον, αν δεν πάρουμε έγκαιρα τα αναγκαία μέτρα. 

Η μακροχρόνια και αποκλειστική απασχόληση της μεγάλης πλειοψηφίας των κατοίκων με τη γούνα, κατέστησε ευάλωτη την οικονομία του τόπου. Όσοι ονειρεύονται την επάνοδό της θα διαψευστούν παταγωδώς. Αυτό που έπρεπε να κάνουμε και πρέπει να κάνουμε επειγόντως τώρα είναι να μετατρέψουμε την οικονομία του τόπου σε οικονομία που εγώ την αποκαλώ «σαρανταποδαρούσα». Μια οικονομία που δεν θα στηρίζεται σε ένα ποδάρι (έναν κλάδο παραγωγής) αλλά σε όσο το δυνατόν περισσότερους ούτως ώστε, αν κάποιος κλάδος εμφανίσει κάποια κρίση, οι επιπτώσεις της στη συνολική οικονομία του νομού να είναι περιορισμένη. 

Χωρίς ανθρώπους πώς θα φτιάξουμε την πολυπόθητη ανάπτυξη;. Να θυμίσω λίγο στους συμπολίτες μας την έλευση των προσφύγων από τη Μικρά Ασία το 1922-23 και τα κλάματα των γηγενών που αναρωτιούνταν πως ήταν δυνατόν η φτωχή Ελλάς να διαθρέψει 1 και πλέον εκατομμύριο ρακένδυτων ανθρώπων. Παρά αυτές τις φωνές απελπισίας, η έλευσή τους υπήρξε ευλογημένη και συνέβαλε τα μέγιστα στην ευημερία και προκοπή της χώρας στις επόμενες δεκαετίες. 

Μια νέα μετάγγιση ανθρώπινου δυναμικού πιστεύω πως είναι εφικτή και θα αποβεί ιδιαίτερα ευεργετική για το μέλλον του Νομού. Ας πάρουμε το παράδειγμα της Γερμανίας, η οποία υποδέχθηκε τα τελευταία έτη πέντε και πλέον εκατομμύρια πρόσφυγες από τη Συρία κυρίως και μάλιστα την αφρόκρεμα της κοινωνίας γιατί αυτοί ήσαν οι πρώτοι που αναχώρησαν από την φρίκη της εμφύλιας σύρραξης. Τους υποδέχθηκε, τους μοίρασε ανά την Γερμανική επικράτεια και άρχισε να τους εκπαιδεύει για να τους εντάξει στην αγορά εργασίας. Υπολογίζεται ότι το 2019 υπήρχαν στη Γερμανία 13,5 εκατομμύρια μετανάστες πρώτης γενιάς που αποτελούσαν το 17% του πληθυσμού. 

* * *

Απογραφή    Πληθυσμός    Μεταβολή    % Μεταβολή

  1951 46.407 -          -

  1961 47.487 + 1.080 + 2,3

  1971 45.711 - 1.776 - 3,7

  1981 53.169 + 7.458 + 16,3

  1991 52.685 - 484 - 0,9

  2001 53.483 + 798 + 1,5

  2011 50.683 + 2.800 + 5,2

  2021 38.227 + 18.456        - 36,4

* * *

Τι κάνουμε εμείς; Φτιάξαμε κλειστές δομές και απλά τους ταΐζουμε και τους περιθάλπουμε χωρίς καμιά προσπάθεια να τους εντάξουμε στην αγορά εργασίας. Λίγα χιλιόμετρα μακριά από τις κλειστές δομές, τουριστικές επιχειρήσεις, γεωργικές εκμεταλλεύσεις και μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν έχουν το αναγκαίο δυναμικό για να στηρίξουν την επιβίωση και ανάπτυξή τους. 

Προτείνω, ειδικά για τις παραμεθόριες αγροτικές περιοχές, να φέρουμε σε πρώτη φάση, αδελφούς Χριστιανούς από την περιοχή της Αντιόχειας και της Συρίας και να τους εγκαταστήσουμε στους ορεινούς οικισμούς του Νομού, σε άδεια σπίτια τα οποία θα επιταχθούν και επισκευαστούν με δαπάνες του κράτους και θα επιστραφούν μετά από κάποιο διάστημα στους ιδιοκτήτες τους, οι οποίοι θα συνεχίσουν να εισπράττουν μια αποζημίωση με τη μορφή ενοικίου.

Οσφραίνομαι τις επιφυλάξεις κάποιων συμπατριωτών ή μάλλον υπερπατριωτών. Μα αυτοί δεν είναι Έλληνες και δεν μιλούν Ελληνικά. Μήπως μιλούσαν Ελληνικά όλοι οι Μικρασιάτες της ανταλλαγής; Ο αείμνηστος Φλωρινιώτης Υπουργός και μεγάλος πατριώτης ο Γεώργιος Μόδης, αναρωτιόνταν στα απομνημονεύματά του, ποιοι είναι οι Έλληνες, όταν ως Διοικητής του μηχανισμού αποκατάστασης των προσφύγων στη Μακεδονία, έβλεπε Έλληνες μουσουλμάνους που μιλούσαν άπταιστα τα Ελληνικά να φεύγουν και Χριστιανούς Μικρασιάτες που αδυνατούσαν να αρθρώσουν μερικές Ελληνικές λέξεις να έρχονταν για εγκατάσταση. Μην ανησυχείτε. Θα τα μάθουν σε πολύ λίγο διάστημα. 

Θα μου επιτρέψετε να σας παραθέσω μια προσωπική ιστορία. Μέχρι πριν από 2-3 έτη πίστευα ότι ο Άγιος Γεώργιος, το όνομα του οποίου έχω την τιμή να φέρω, ήταν Έλληνας Χριστιανός. Ήταν Σύριος ή μάλλον Ασσύριος στην καταγωγή με γονείς ειδωλολάτρες που ασπάστηκαν τον Χριστιανισμό. Η μητέρα του όπως και ο ίδιος, μαρτύρησαν αρνούμενοι να επιστρέψουν στην ειδωλολατρία. 

Η έλευσή των προσφύγων θα αναζωογονήσει τους ερειπωμένους οικισμούς και θα αυξήσει την οικονομική δραστηριότητα. Με την ταυτόχρονη λειτουργία του φράγματος και του αρδευτικού του Νεστορίου, οι νέες εντατικές καλλιέργειες θα μπορούν τώρα να υποστηριχθούν από τα νέα εργατικά χέρια και να αυξηθεί δραστικά το γεωργικό εισόδημα του Νομού. Σπίτια, σχολεία και εκκλησίες θα επισκευαστούν. Να μια εξαιρετική ευκαιρία για τον νέο Μητροπολίτη μας να καταστήσει λειτουργικές τις εκκλησίες και τα εξωκλήσια της Καστοριανής υπαίθρου αντί να προσβλέπει στη ανέγερση ενός νέου ναού σε μια πόλη που κοσμείται από δεκάδες ναούς μεγάλης ιστορικής αξίας. 

Μ ια άλλη αξιόλογη προσφορά της Εκκλησίας θα ήταν η ανάληψη πρωτοβουλίας για την εκπαίδευση νέων αποφοίτων Λυκείου στη θρησκευτική ξενάγηση. Ο επισκέπτης του Νομού πρέπει να έχει τη δυνατότητα να ξεναγηθεί στους ονομαστούς ναούς της πόλης και στους αγιογράφους που τις κόσμησαν, από άτομα που θα γνωρίζουν πολύ καλά τα ιστορικά στοιχεία της δημιουργίας τους. 

Η τουριστική ανάπτυξη της πόλης της Καστοριάς πρέπει επίσης να συμβάλλει στην ανάπτυξη της επισκεψιμότητας και σε άλλα τουριστικά ενδιαφέροντα. Λεωφορεία του ΚΤΕΛ Καστοριάς με ξεναγό, μπορούν να οργανώνουν ημερήσιες επισκέψεις σε αξιοθέατα του Νομού. Παραδείγματος χάριν, ένα λεωφορείο θα φθάνει στην Ομορφοκλησιά για επίσκεψη του Ιερού Ναού του Αγίου Γεωργίου με τον μοναδικό ξύλινο ανδριάντα του, στη συνέχεια επίσκεψη στο υπό αναστύλωση μοναστήρι της Αγίας Άννας και στον ομώνυμο καταρράκτη με κατάληξη το Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης με γεύμα σε μια παραδοσιακή ταβέρνα. Παρόμοιες διαδρομές μπορούν να χαραχθούν και για άλλα σημεία ενδιαφέροντος του Νομού. 

Αλήθεια, κάθισε κάποιος φορέας του Νομού να εξετάσει την κατάσταση στην οποία θα βρεθεί ο Νομός τα επόμενα 20 έτη, αν συνεχίζεται αυτή η συνεχής αποψίλωση του πληθυσμού; 

Ποιος θα σχεδιάσει αυτήν την ανάπτυξη; Το γεγονός ότι ο Νομός διαθέτει μια Αναπτυξιακή Εταιρεία με εμπειρία είκοσι πέντε και πλέον ετών, μπορεί και πρέπει με την πρόσληψη μερικών έκτακτων συνεργατών να συντονίσει τις προσπάθειες για να δούμε μια νέα αναγέννηση στην οικονομία του τόπου. Αρκεί να την πιστέψουμε και να την αγκαλιάσουμε όλοι και να εργαστούμε για την πραγματοποίησή της.

Φωτογραφία: Η έρημη κεντρική αρτηρία της πόλης, η οδός Μητροπόλεως.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 23 Μαρτίου 2023, αρ. φύλλου 1167