ΑΝΑΣΤΑΣΗ Κ. ΠΗΧΙΩΝ: Συνοπτική ιστορία του Μακεδονικού Αγώνα

ΟΔΟΣ 29.3.2018 | 929

Ονομάζουμε Μακεδονικό Αγώνα τον πόλεμο μεταξύ των Ελλήνων και των Βουλγάρων για την επικράτηση στην Μακεδονία, όταν αυτή ήταν υποδουλωμένη στους Τούρκους.
Οι χριστιανοί που ζούσαν στη Μακεδονία κατά την τουρκοκρατία μιλούσαν οι περισσότεροι ελληνικά και οι άλλοι, σε μικρότερο αριθμό, σλαβικά, αλβανικά και βλάχικα, οι περισσότεροι των οποίων ήταν δίγλωσσοι και είχαν ελληνική συνείδηση.
Οι Βούλγαροι επεδίωξαν, με την βοήθεια του πανσλαβιστικού κινήματος, που εξυπηρετούσε την ρωσική εξωτερική πολιτική, να αλλάξουν την σύνθεση του χριστιανικού πληθυσμού της Μακεδονίας.

Το πανσλαβιστικό κίνημα έλεγε ότι σε όποια χώρα ακούγεται η σλαβική γλώσσα, αυτή η χώρα πρέπει να γίνει σλαβική, καί επειδή στη Μακεδονία τα σλαβικά που μιλούσαν οι σλαβόφωνοι κάτοικοι όμοιαζαν με τα βουλγαρικά, η Μακεδονία έπρεπε να γίνει βουλγαρκή.

Οι Βούλγαροι για να πετύχουν τον σκοπό τους έπρεπε να πείσουν τους σλαβόφωνους της Μακεδονίας ότι είναι Βούλγαροι και στη συνέχεια να δείξουν στις τότε Μεγάλες Δυνάμεις ότι η Μακεδονία κατοικείται από Βουλγάρους. Για να πείσουν τους σλαβόφωνους κατοίκους της Μακεδονίας να δηλώσουν ότι είναι Βούλγαροι και να επιτύχουν τον σκοπό τους, μεταχειρίστηκαν διάφορες μεθόδους, ανάλογα με τις οποίες διακρίνεται ο Μακεδονικός Αγώνας σε τρεις περιόδους: Η πρώτη περίοδος είναι από το 1865 μέχρι το 1894, η δεύτερη από το 1894 μέχρι το 1903 και η τρίτη από το 1903 μέχρι το 1908.

Στην πρώτη περίοδο προσπάθησαν να αλλάξουν το φρόνημα των σλαβόφωνων κατοίκων με ειρηνικά μέσα. Στην δεύτερη με την φοβέρα, την τρομοκρατία και την δολοφονία όσων αρνούνταν να δηλώσουν Βούλγαροι. Στην τρίτη περίοδο παρουσιάσθηκαν τα βουλγαρικά σώματα των κομιτατζήδων και για να τα αποκρούσουν αυτά συστάθηκαν τα ελληνικά σώματα των ανταρτών. Η τρίτη περίοδος είναι ο ένοπλος Αγώνας.

Οι περισσότεροι χριστιανοί της Μακεδονίας μιλούσαν ελληνικά και όλη η κοινωνική ζωή της Μακεδονίας ήταν ελληνική. Το ελληνικό στοιχείο κυριαρχούσε στην περιοχή.  Το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης είχε στην δικαιοδοσία του όλες τις Μητροπόλεις και εκτός ενός ή δύο, όλοι οι μητροπολίτες ήταν Έλληνες και η λατρεία γίνονταν στην ελληνική γλώσσα. Επίσης η παιδεία και η μόρφωση ὀλων των υπόδουλων ορθοδόξων χριστιανών ήταν στα χέρια των Ελλήνων, γιατί ήταν οι μόνοι που είχαν ιδρύσει σχολεία. Επίσης στα χέρια των Ελλήνων ήταν το εμπόριο και όλη γενικώς η κοινωνική ζωή.

Πρώτη περίοδος του Αγώνα 1865 -1894

● Ενέργειες των Βουλγάρων

Πέτυχαν την ίδρυση ανεξάρτητης εθνικής Βουλγαρικής Εκκλησίας, την Βουλγαρική Εξαρχία και την απεξάρτησή τους από το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ίδρυσαν σχολεία στα σλαβόφωνα χωριά και χορήγησαν υποτροφίες σε σλαβόφωνα έξυπνα παιδιά των χωρικών για να σπουδάσουν στην Βουλγαρία. Πράκτορές τους περιόδευαν στην μακεδονική ύπαιθρο και προπαγάνδιζαν ότι η Βουλγαρία είναι κοντά τους και ενδιαφέρεται για την απελευθέρωση της Μακεδονίας, ενώ η Ελλάδα είναι μακριά και δεν ενδιαφέρεται για την Μακεδονία.


● Αντίδραση των Ελλήνων

Το Πατριαρχείο κήρυξε την Βουλγαρική Εκκλησία σχισματική και αντικατέστησε πολλούς μητροπολίτες. Στην ελεύθερη Ελλάδα: Ιδρύθηκε ο Σύλλογος προς Διάδοση των Ελληνικών Γραμμάτων για την ενίσχυση των ελληνικών σχολείων της Μακεδονίας με υλικοτεχνικό υλικό, βιβλία κ.λ.π. Στη Μακεδονία: ΄Ιδρύθηκαν παρεμφερείς σύλλογοι στις μεγάλες πόλεις με το όνομα Φιλεκπαιδευτικοί, ως παραρτήματα του Αθηναϊκού συλλόγου, για τις συντονισμένες ενέργειες αντιμετωπίσεως των βουλγαρικών ενεργειών. Ενισχύθηκαν τα υπάρχοντα και ιδρύθηκαν πολλά νέα σχολεία στα χωριά και τοποθετήθηκαν σ’ αυτά νεαροί δάσκαλοι και δασκάλες.


● Αποτυχία της βουλαγαρικής προσπάθειας.

Η βουλγαρική προσπάθεια προσελκύσεως στον βουλγαρισμό τουῦ χριστιανικού πληθυσμού της Μακεδονίας με ειρηνικά μέσα απέτυχε παταγωδώς, πράγμα που αναγνωρίσθηκε και από τους επίσημους Βούλγαρους παράγοντες οι οποίοι παραδέχθηκαν και δήλωσαν επισήμως ότι απέτυχαν του σκοπού τους. Η αποτυχία του σκοπού τους οφείλεται στο ότι απέτυχαν να παρασύρουν στον βουλγαρισμό τους πλείστους των σλαβόφωνων κατοίκων της Μακεδονίας οι οποίοι, αν και σλαβόφωνοι ήταν φανατικοί Έλληνες και πιστοί στο Πατριαρχείο γι’ αυτό και οι Βούλγαροι τους αποκαλούσαν Γραικομάνους.

Δεύτερη περίοδος του Αγώνα 1894 -1903 

Η δεύτερη περίοδος χαρακτηρίζεται από την αλλαγή του τρόπου ενεργειών των Βουλγάρων. Η προσχώρηση στον βουλγαρισμό θεωρήθηκε ως υποχρεωτική των σλαβόφωνων κατοίκων της Μακεδονίας και προς τον σκοπό αυτόν χρησιμοποίησαν την βία και την τρομοκρατία. Προέβηκαν στις δολοφονίες των προκρίτων, των παπάδων και των δασκάλων και σε αφάνταστα και τρομερά εγκλήματα και βασανιστήρια των αντιφρονούντων του πληθυσμού.


● Ελληνική αντίδραση.

Το Πατριαρχείο τοποθέτησε νεαρούς και δραστήριους μητροπολίτες σε νευραλγικές Μητροπόλεις της Μακεδονίας (Δράμα, Καστοριά, Μοναστήρι, Κορυτσά, Γρεβενά). Στην ελεύθερη Ελλάδα άρχισε να συζητείται σοβαρά το Μακεδονικό ζήτημα με πρωτοβουλία της εφημερίδας “Εμπρός” και του εκδότη της Καλαποθάκη. Ιδρύθηκε το Μακεδονικό Κομιτάτο το οποίο ανέλαβε τον συντονισμό του αγώνα. Ο Γερμανός Καραβαγγέλης, μητροπολίτης Καστοριάς και ο Ίων Δραγούμης, υποπρόξενος στο Μοναστήρι, κατέστρωσαν σχέδιο ένοπλης αντίδρασης των Ελλήνων Μακεδόνων. Δρούσαν ήδη στην Μακεδονία ελληνικά σώματα κατά των Βουλγάρων όπως το ελληνικό σώμα, την σωματοφυλακή δήθεν του Καραβαγγέλη με αρχηγό τον Βαγγέλη Στρεμπενιώτη, σλαβόφωνο, την μεταστροφή του Κώττα, σλαβόφωνου και αυτού, και την ένταξή του στον εθνικό αγώνα και άλλων τινών. Η ελληνική κυβέρνηση τοποθέτησε άξιους προξένους στα προξενεία και τοποθέτησε σ’ αυτά έλληνες αξιωματικούς ως συμβούλους, οι οποίοι ήταν σύνδεσμοι της Ελληνικής Κυβερνήσεως και του Μακεδονικού Κομιτάτου με τους κατά τόπους Μακεδόνες αγωνιστές

Τρίτη περίοδος του Αγώνα 1903 - 1908

● Βουλγαρικές ενέργειες.

Όταν οι Βούλγαροι διεπίστωσαν ότι, παρά την τρομοκρατία, δεν κατόρθωσαν να παρασύρουν προς τον βουλγαρισμό τους κατοίκους της Μακεδονίας, οργάνωσαν και απέστειλαν στην Μακεδονία οργανωμένα ένοπλα βουλγαρικά σώματα, τους κομιτατζήδες, πολλά των οποίων είχαν αρχηγούς βούλγαρους αξιωματικούς. Στις 20 Ιουλίου του 1903, ξεσήκωσαν τον χριστιανικό πληθυσμό να επαναστατήσει, την ψευδοεπανάσταση του Ίλιντεν, οπως λέγεται, με την παραπλανητική υπόσχεση της εξέγερσης για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού, στην πραγματικότητα όμως να αποδείξουν στις Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής ότι ο πληθυσμός είναι βουλγαρικός και ζητάει την απελευθέρωσή του και την προσάρτηση της Μακεδονίας στην Βουλγαρία. Η ενέργειά τους αυτή είχε πλήρη αποτυχία και τα αντίποινα των Τούρκων ήταν φοβερά και εις βάρος του ελληνικού πληθυσμού κυρίως.


● Ελληνικές ενέργειες.

Η ελληνική κυβέρνηση εδέησε να ενισχύσει, επί τέλους, τα ανταρτικά σώματα από Μακεδόνες, που δρούσαν ήδη στη Μακεδονία με την αποστολή από την ελεύθερη Ελλάδα ανταρτικών σωμάτων με αρχηγούς έλληνες αξιωματικούς. Ο θάνατος του αρχηγού των ενόπλων ανταρτικών σωμάτων, του Παύλου Μελά, είχε τεράστιο αντίκτυπο στην κοινή γνώμη της ελεύθερης Ελλάδας και σύσσωμος ο πληθυσμός ενστερνίσθηκε την ιδέα και συνέβαλε στον αγώνα για την διατήρηση της ελληνικότητας της Μακεδονίας. Η θυσία το Παύλου Μελά είχε ως αποτέλεσμα και την αναθάρρηση των Μακεδόνων και μεταστροφή στον ελληνισμό όσων σλαβόφωνων είχαν δηλώσει Βούλγαροι λόγω της τρομοκρατίας των Βουλγάρων. Είναι αξιοσημείωτη η συμβολή του σλαβόφωνου πληθυσμού, των Γραικομάνων, στον αγώνα και το σθένος τους, παρά τα μαρτύρια που υπέστησαν από τους βουλγάρους κομιτατζήδες να διατηρήσουν το ελληνικό τους φρόνημα.

Λήξη του ένοπλου Μακεδονικού Αγώνα το 1908

Το 1908 εξερράγη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία το Κίνημα των Νεότουρκων, το οποίο επέβαλε Σύνταγμα στο κράτος και χορήγησε γενική αμνηστία. Με την γενική αμνηστία και το Σύνταγμα έληξε τυπικά και η διαμάχη Ελλήνων και Βουλγάρων στην Μακεδονία και ο Μακεδονικός Αγώνας.

Σημασία του Μακεδονικού Αγώνα 

Ο Μακεδονικός Αγώνας αποσόβησε την βουλγαροποίηση του μακεδονικού χώρου και πέτυχε να διατηρηθεί η ελληνικότητα της Μακεδονίας.
-Εξύψωσε το τρωθέν εθνικό φρόνημα του ελληνικού πληθυσμού μετά τον ατυχή ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 και κυρίως των αξιωματικών και του Στρατού με αποτέλεσμα την θριαμβευτική έκβαση των βαλκανικών πολέμων, την απελευθέρωση της Μακεδονίας και την ενσωμάτωση του μεγαλύτερου τμήματος αυτής στον ελληνικό κορμό.
-Την συμβολή των ντόπιων Μακεδονομάχων στους Βαλκανικούς πολέμους.

Οι μετέπειτα επιδιώξεις των βορείων γειτόνων για να αποσπάσουν την Μακεδονία από την Ελλάδα.

Δυστυχώς ο Μακεδονικός Αγώνας, ο οποίος άρχισε το 1865 συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Έπαυσε τυπικά το 1908, μετά το κίνημα των Νεότουρκων και εδραιώθηκε τελεσίδικα ως Ελληνική η περιοχή, που ανήκει σήμερα στην Ελλάδα, μετά τους Βαλκανικούς πολέμους του 1912-13 και τον μετέπειτα Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι Σλάβοι όμως δεν έπαυσαν ποτέ να εποφθαλμιούν και να ονειρεύονται την Μακεδονία. Συνεχίζεται λοιπόν σήμερα με τις ανιστόρητες και απατηλές διεκδικήσεις των Σκοπιανών.

Ο γιουγκοσλάβος ηγέτης Τίτο, το 1944, ονόμασε το νότιο τμήμα της Γιουγκοσλαβίας, που ονομάζονταν ως τότε Βαρδάσκα, σε «Μακεδονία» και το συμπεριέλαβε, ως ομόσπονδο κράτος στην Γιουγκοσλαβική Ένωση Ομόσπονδων Κρατών. Ισχυρίστηκε ότι οι κάτοικοι της περιοχής αυτής είναι και πρέπει να ονομάζονται «Μακεδόνες», αποτελούν ιδιαίτερη εθνική οντότητα την «Μακεδονική», ομιλούν την «Μακεδονική» γλώσσα, όπως βάπτισε το σλαβόφωνο ιδίωμα της περιοχής, ίδρυσε ιδιαίτερη «Μακεδονική» Εκκλησία, την οποία βεβαίως δεν ανεγνώρισε καμμιά Ορθόδοξος Εκκλησία και θεωρείται και είναι σχισματική, και ανέπτυξε τον αλυτρωτισμό, ότι δηλαδή η Ελληνική Μακεδονία βρίσκεται υπό ελληνική κατοχή, Οι κάτοικοι της Μακεδονίας δεν είναι Έλληνες αλλά «Μακεδόνες» και ότι πρέπει η «Μακεδονία του Αιγαίου» (όπως ονομάζουν την Ελληνική Μακεδονία) να απελευθερωθεί από τον ελληνικό ζυγό και να ενσωματωθεί στο κράτος, που κατασκεύασε αυτός για να εξυπηρετήσει τα κομμουνιστικά σχέδια.

Όταν διαλύθηκε η Γιουγκοσλαβία, το κρατικό αυτό μόρφωμα, ακλούθησε την τακτική του Τίτο, θέλησε και επιδιώκει έκτοτε να ονομάζεται Μακεδονία, αν και κατέχει ελάχιστο τμήμα του μακεδονικού χώρου, οι κάτοικοί του να ονομάζονται «Μακεδόνες» και «απόγονοι» του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αν και είναι Σλάβοι που κατέβηκαν στα μέρη μας τον 6ο με 7ο αιώνα μ.Χ. και άλλα ανόητα και γελοία πράγματα.

Εμείς βέβαια οι Μακεδόνες αλλά και όλοι οι Έλληνες δεν μπορούμε να ανεχθούμε να μας κλέπτουν την ιστορία μας, το όνομα και την ταυτότητά μας και δεν πρόκειται να αναγνωρίσουμε ποτέ ότι υπάρχει ιδιαίτερη μακεδονική εθνική οντότητα ή μακεδονική γλώσσα, γιατί είναι αναμφισβήτητα παραδεκτό από όλη την επιστημονική κοινότητα και την Ιστορία ότι οι Μακεδόνες ήταν ένα από τα ελληνικά φύλα της αρχαιότητας, ακραιφνείς Έλληνες

Ο αγώνας που διεξάγεται σήμερα μεταξύ ημών και των Σκοπιανών, είναι συνέχεια του Μακεδονικού Αγώνα και πρέπει να τον κερδίσουμε και αυτόν, όπως κερδίσαμε και τον Αγώνα του 1903 -1908. Γένοιτο.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 29 Μαρτίου 2018, αρ. φύλλου 929