ΧΡΥΣΟΥΛΑΣ ΠΑΤΡΩΝΟΥ ΠΑΠΑΤΕΡΠΟΥ: Ο γυρισμός της ξενιτεμένης

ΟΔΟΣ 16.6.2016 | 840

Η Κατερίνα χρόνια και χρόνια έλειπε στην ξενιτιά. Νέα κοπέλα, σαν τα κρύα τα νερά, την προξένεψαν οι δικοί της σε έναν πλούσιο πατριώτη, κάπου στην Ανατολική Ακτή της Αμερικής. Άλλα όνειρα είχε η έρμη, πού να τολμήσει όμως, να φέρει αντίρρηση στην απόφαση του πατέρα. Να σπουδάσει ήθελε• είχε τρομερή αδυναμία στη γλώσσα την ελληνική, αρχαία και νέα. Άπιαστη σ’ αυτόν τον τομέα στην τάξη! Μα τα δύσκολα μεταπολεμικά χρόνια, η αναταραχή στην περιοχή, περιθώρια για τέτοιες σκέψεις δεν άφηναν. « Θα γλυτώσεις από τη μιζέρια και τις κακουχίες.» Έλεγε ο πατέρας. «Κοντά σου, ίσως βολευτούν σιγά-σιγά και τα μικρότερα αδέλφια σου. Ποιος ξέρει..». Το μόνο που ήξερε η Κατερίνα ήταν πως ίσως και να μην ξανάβλεπε τον τόπο της, -για τους δικούς της κάτι ψιθύρισαν γαμπρός και πεθερός, ότι θα φρόντιζε να τους πάρει όλους κοντά τους, το συντομότερο. «Βολεύτηκαν» πράγματι όλοι, γονείς και αδέλφια. Η Κατερίνα μόνο δεν έλεγε να ησυχάσει από το μισεμό. Όλα καλώς καμωμένα, δυο κόρες συμπλήρωσαν την οικογενειακή «ευτυχία». Με τα λεφτά του συζύγου, όλος ο κόσμος στα πόδια τους, όλες οι πόρτες ανοιχτές. Ώσπου κάποτε διαπίστωσε η ξενιτεμένη, ότι και πολλές ξένες αγκαλιές ήταν ανοιχτές για εκείνον. Έκανε υπομονή, μεγάλωσε τα βλαστάρια της• έτοιμα να βρουν το δικό τους δρόμο. Και κάποιο ωραίο πρωινό, ένα σημείωμα άφησε, όπου ανακοίνωνε σε όλους ότι θα πήγαινε να βρει την τύχη της, μόνη. Στη Δυτική Ακτή βρέθηκε. Με σκληρή δουλειά και περισσό μεράκι κατάφερε να μπει στο πανεπιστήμιο και να σπουδάσει αυτό που πάντα λαχταρούσε: Τη γλώσσα την ελληνική, αρχαία και νέα. Άνοιξαν καινούργιες πόρτες για την ώριμη πια Κατερίνα. Ο κόσμος τώρα έγινε πολύ πιο όμορφος, πολύ πιο ζωντανός. Με τις κόρες φρόντισε να κρατήσει κάποια επαφή, αν και δεν συγχώρησαν ποτέ τη σιωπηλή φυγή της.

Καθηγήτρια ελληνικής γλώσσας έγινε σε πανεπιστήμιο, και κέρδισε τον θαυμασμό και την εκτίμηση όλων των συναδέλφων και φοιτητών της. Το αγαπημένο της μάθημα: Μεταπολεμική Ποίηση, και ειδικά Σεφέρης. Τέτοιο ήταν το πάθος και ο ενθουσιασμός της κατά την ανάλυση των ποιημάτων του, που έρχονταν να την παρακολουθήσουν και από άλλες σχολές! Όταν δε διάβαζε τον «Γυρισμό του Ξενιτεμένου», το αμφιθέατρο μετατρεπόταν σε τόπο ιερής μυσταγωγίας. Και η Κατερίνα λαχταρούσε τη στιγμή που θα ζούσε η ίδια αυτόν το γυρισμό. Με το βιβλίο του Σεφέρη στην τσάντα, πήρε το δρόμο του γυρισμού. Και οι χτύποι της καρδιάς όλο και δυνάμωναν, καθώς πλησίαζε στην πατρίδα. Μόνο που ο ξενιτεμένος του Σεφέρη δεν είχε λάβει υπ’ όψιν του την ανεξέλεγκτη οικοδόμηση, την αποψίλωση όλης της περιοχής, τους νόμους της αντιπαροχής. Αλλά για την ξενιτεμένη Κατερίνα που γύρευε να βρει τα πάντα μικρά και τα δέντρα να της έρχονται ως τη μέση, το σπίτι της το πατρικό να είναι σαν μια στάνη, το σοκ ήταν απερίγραπτο. Μια πόλη πυκνά δομημένη, με οικοδομές τεράστιες και κακόγουστες, χωρίς κήπους και πεζούλια στις αυλές. Η νοσταλγία της είχε πλάσει μια χώρα πολύ Σεφερική και τίποτα δεν θύμιζε τις δικές της μνήμες. Το ξενοδοχείο που διανυκτέρευσε δεν υπολειπόταν σε ανέσεις από εκείνα της νέας πατρίδας. Και οι φίλοι και γνωστοί που έψαξε να βρει μέσα στη χλιδή και πολυτέλεια ζούσαν, όπως κι εκείνη στην άλλη μεριά του κόσμου.

Φρόντισε να γυρίσει το συντομότερο στη σχολή της, να συνεχίσει να αναλύει τα ποιήματα Ελλήνων στους Αμερικάνους φοιτητές. Μεγαλύτερη συγκίνηση ένιωθαν αυτοί για όλα, όσα εκείνοι περιέγραφαν. Και ο καημός της ξενιτεμένης συνέχισε να την ακολουθεί σε όλη της τη ζωή. Ξενιτεμένη από ποια πατρίδα; Και από ποιον;

John Brett (1831 - 1902) Γυναικείο πορτραίτο, Εθνικό Ναυτικό Μουσείο, Γκρήνουϊτς Λονδίνου.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 16 Ιουνίου 2016, αρ. φύλλου 840