25.7.17

Το κάστανο




Δυο παντόφλες και ένα βρασμένο κάστανο…

Τον Μάρτιο του 2015 ένας ιερέας στην Κύπρο είχε μια ιδέα. Να βάλει σε μια εκκλησία του νησιού για προσκύνημα δυο πλαστικές παντόφλες που έλεγε ότι φόραγε ο Παΐσιος. Τις είχε κληρονομήσει από τον πατέρα του και ήταν οικογενειακό κειμήλιο, είχε πει. Έγινε ένας μικρός χαμός από αντιδράσεις, η Μητρόπολη Λεμεσού κάλεσε τον ιερέα για εξηγήσεις, οι παντόφλες αποσύρθηκαν. Στο ημέτερο Αγρίνιο τοποθετήθηκε για προσκύνημα ένα βρασμένο κάστανο που ο Παΐσιος είχε δώσει σ έναν φοιτητή πριν 27 χρόνια. Έτσι είπαν. Το κάστανο, το προσκύνησαν πάνω από 40.000 άνθρωποι. Η τοπική Μητρόπολη και η Αρχιεπισκοπή σιώπησαν προφανώς θεωρώντας το γεγονός επιτρεπτό.

Το πρόβλημα – για όσους θεωρούν πρόβλημα τις ολονυκτίες και τα προσκυνήματα για ένα βρασμένο κάστανο – είναι πως οι εκπρόσωποι της εκκλησίας εκμεταλλεύονται την ανάγκη των ανθρώπων για πίστη και είναι ικανοί να επιτρέψουν τα πάντα, χωρίς φραγμό. Να θεωρούν φυσιολογικό το προσκύνημα ενός κάστανου σήμερα ή τα γυαλιά του Παΐσιου τον Ιούλιο του 2016, να ευλογούν τα στυλό μπικ των υποψήφιων για τις Πανελλαδικές εξετάσεις ή τα αυτοκίνητα και τα παπάκια για να έχουν τύχη οι οδηγοί τους. Συχνά όλα αυτά συνοδεύονται και με το «κάτι τις».

Έχει παρατηρηθεί ότι τις εποχές μεγάλης κρίσης οι άνθρωποι νοιώθουν μεγαλύτερη ανάγκη για απαντήσεις στα προβλήματα τους που είναι πιο έντονα και πιεστικά. Και όσο οι ορθολογικές απαντήσεις δεν τους φαίνονται ικανοποιητικές, αναζητούν μεταφυσικές τέτοιες. Μικρά θαύματα που θα τους βγάλουν από τα αδιέξοδα. Αυτό, ως ένα βαθμό τουλάχιστον, είναι ή θα έπρεπε να είναι σεβαστό. Άλλωστε, οι σχέσεις καθενός με τον δικό του Θεό, αποτελεί μια καθαρά προσωπική υπόθεση και δεν έχουμε λόγο εμπλοκής οι υπόλοιποι. Τα πράγματα παίρνουν μια διαφορετική τροπή από την στιγμή που η επίσημη εκκλησία και εκπρόσωποί της, εκμεταλλεύεται αυτές τις ανάγκες επιτρέποντας να συμβαίνουν γεγονότα σαν κι αυτά.

Η ιεραρχία που διοικεί ολόκληρο αυτό το παντοδύναμο σύστημα, ακόμα και στις περιπτώσεις γραφικότητας σιωπά. Και η σιωπή σημαίνει αποδοχή. Η ιεραρχία που βρίσκει συχνά λόγο να παρεμβαίνει δυναμικά μάλιστα στις περιπτώσεις που κινδυνεύουν τα κεκτημένα της - ακόμα και αυτά που δεν δικαιούται να έχει - δεν βρίσκει κανένα λόγο για να περιορίσει έναν ιερέα που βάζει για προσκύνημα ένα βρασμένο κάστανο ή έναν άλλο που είδε να δακρύζει μια εικόνα. Τα αφήνει και τα αποδέχεται, αν δεν τα προωθεί κιόλας.

Το προσκύνημα σ ένα βρασμένο κάστανο ή σ ένα ζευγάρι γυαλιά πρεσβυωπίας, αποτελεί ενός είδους ειδωλολατρία. Οι ιερείς ωστόσο έχουν την δική τους απάντηση «Ο σκοπός που εκτέθηκε η ευλογία του Οσίου Παΐσιου δεν είναι βεβαίως ειδωλολατρία αλλά τιμή στον Άγιο και ευλογία από αυτόν», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο ναός Αγίου Δημητρίου στο Αγρίνιο όπου εκτέθηκε το κάστανο. Κι όμως, για ειδωλολατρία πρόκειται και μάλιστα ξεκάθαρη και γραφική μαζί.

Οι ιστορίες με τα κάστανα, τις παντόφλες και τα γυαλιά κάποιου Οσίου, έχουν και κοινωνικές παρενέργειες. Απομακρύνουν ακόμα περισσότερο μεγάλες πληθυσμιακά ομάδες από τον στοιχειώδη ορθολογισμό. Την αναγκαία δηλαδή σκέψη που βασίζεται στην λογική και την γνώση ώστε να μπορούν να διαχειρίζονται μικρά και μεγάλα προβλήματα με ικανοποιητικό για τους ίδιους τρόπους. Αποδίδουν κάποιες καταστάσεις σε «θέλημα Θεού» και αφήνουν τις λύσεις τους «σ αυτόν». Η στάση αυτή ακολουθείται και στην πολιτική συμπεριφορά, όταν πηγαίνουν στις κάλπες.

Την μέθοδο της σιωπής – και έμμεσης αποδοχής – για όλα αυτά, δεν ακολουθούν μόνο οι ιεράρχες, αλλά και οι πολιτικοί. Πολιτικοί και κόμματα που βρίσκουν καθημερινά δεκάδες λόγους για να βγάζουν ανακοινώσεις για οτιδήποτε συμβαίνει, αλλά δεν βρίσκουν κανένα λόγο για να πουν κάτι βλέποντας 40.000 ανθρώπους να συνωστίζονται για να προσκυνήσουν ένα βρασμένο κάστανο...



* * *


Οι «καστανάδες» της Ιεράς Συνόδου


Η είδηση είναι για άλλη μία φορά θλιβερή. Οι περισσότεροι διασκεδάζουν αλλά το θέμα δεν είναι καθόλου αστείο: «στο Αγρίνιο πολλοί πιστοί προσκύνησαν το κάστανο του Αγίου Παΐσιου!». Στα Βούναινα της Λάρισας επίσης, προσκυνούν ένα κόκκινο υγρό που βγαίνει από δέντρο. Άλλοι τρέχουν σε εικόνες που δακρύζουν, σε φίδια που μπαίνουν σε εκκλησίες, σε ρακούν που ψέλνουν, σε δράκους με κεφάλι ιεραπόστολου, σε νεφελίμ και χερουβίμ…

Δεν είναι όμως, αυτοί το μεγαλύτερο πρόβλημα. Γιατί αποκαλύπτονται μπροστά στα θεάματα και τους καταλαβαίνεις. Υπάρχουν και άλλοι αθόρυβοι. Που κρύβουν στο πορτοφόλι τους φωτογραφίες του Άγιου Παΐσιου. Κι αν τους χαμογελάσεις με απορία, σε κοιτάνε με ένα δολοφονικό βλέμμα, έτοιμοι να σε κατασπαράξουν.

Κάτι δεν πάει καλά, αυτό είναι σίγουρο. Όχι για την ανάγκη των ανθρώπων να αισθανθούν κοντά στο Θεό αλλά για τον τρόπο που το κάνουν.

Από την άλλη, η ηγεσία της Εκκλησίας όχι μόνο δεν ασχολείται με την γραφικότητα που αναπτύσσεται στους κόλπους της αλλά φαίνεται κιόλας, να την προσυπογράφει. Αδιαφορώντας βέβαια, για όλους εμάς τους υπόλοιπους οι οποίοι δεν βρίσκουμε ότι είναι θέμα πίστης και ευλάβειας να προσκυνάει κανείς κάστανα…

Τα φαινόμενα είναι συνεχή και επαναλαμβανόμενα. Ποτέ όμως, η Ιερά Σύνοδος δεν εξέδωσε μια ανακοίνωση καταδίκης. Έστω ένα σχόλιο επίπληξης, παρατήρησης ή αποστροφής. Το αντίθετο, με τη στάση της δείχνει να επιδοκιμάζει κάθε ακρότητα χωρίς να αισθάνεται κάποια ευθύνη απέναντι στους υπόλοιπους πιστούς.

Εδώ μπορεί να ισχύουν δύο τινά: Το ένα έχει να κάνει με την πλήρη αδιαφορία και τον σκοταδισμό που βιώνει ακόμα η ελλαδική Εκκλησία. Το ότι δεν θέλει να αλλάξει ούτε στο ελάχιστο, τις πρωτόγονες συνθήκες με τις οποίες βιώνουν το Θείο τα μέλη της. Το άλλο είναι ακόμα χειρότερο. Η Εκκλησία αντιμετωπίζει απολύτως πελατειακά, κάθε τελετουργικό ή δρώμενο που λαμβάνει χώρα στους κόλπους της. Και κατά συνέπεια, δεν επεμβαίνει σε οτιδήποτε φαίνεται να εξυπηρετεί τους «πελάτες» της. Είτε πρόκειται για ανταποδοτικότητα σε χρήμα είτε σε εξουσία!

Σε κάθε περίπτωση, αυτός ο εξευτελισμός της παράδοσης δεν μπορεί να μην απασχολεί την Ιεραρχία αλλά και τους ευσεβείς Χριστιανούς. Είμαι βέβαιος ότι υπάρχουν ιεράρχες που εξοργίζονται με όλα αυτά. Είμαι επίσης, σίγουρος ότι κανένας σοβαρός άνθρωπος δεν θα ήθελε να είναι μέλος μιας ορθόδοξης χριστιανικής κοινότητας η οποία μετακινείται μεταξύ βασκανίας και δεισιδαιμονίας.

Το μόνο που μένει είναι να υψώσουν την φωνή τους, δείχνοντας ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία μπορεί να αντισταθεί στον φονταμενταλισμό και στην απαξίωσή της. Δεν μπορεί εν τω μεταξύ, να διοικείται από «καστανάδες» ιεράρχες που για το μόνο που νοιάζονται είναι η βολική κρίσιμη μάζα αμόρφωτων ανθρώπων, ξεχασμένων στα βάθη του προηγούμενου αιώνα.

Αν δεν υπάρξει αντίσταση εκ των έσω, σε μερικές δεκαετίες η Ιερά Σύνοδος είτε δεν θα υφίσταται πλέον είτε θα συνεδριάζει σε κάποια σπηλιά στην Πεντέλη, διοικώντας πολέμαρχους και φυλάρχους, από ορθόδοξους «Τζιχαντιστές»...




* * *


Η Κόκκινη Καστανιά του παραθρησκευτικού φετιχισμού


Μπορεί μετά την κατεσπευσμένη αγιοκατάταξη του Οσίου και Θεοφόρου Πατρός Παϊσίου του Αγιορείτου να δικαιώθηκαν όσοι τον ειδωλολάτρευαν όταν ακόμα ζούσε, οι τιμές όμως που του αποδίδονται πια από την εκκλησιαστική ηγεσία και από μεγάλο τμήμα του πληρώματος κάθε άλλο παρά ίσια πάνε. Είναι τόσο στραβός ο δρόμος της «ευλάβειας» και τόσο απίστευτες (στα όρια της αυτογελοιογράφησης) οι εκδηλώσεις της «πίστης», ώστε να μην είναι ποτέ κανείς σίγουρος αν ακούει αυθεντικές ειδήσεις ή πέφτει θύμα τρολαρίσματος.

Ιδού λοιπόν, μετά τις σαγιονάρες του αγίου, τον σκούφο και τα γυαλιά του, το ιδιοχείρως ευλογημένο κάστανο, που εκτέθηκε στον ναό του Αγίου Δημητρίου στο Αγρίνιο. Παραθρησκευτικός φετιχισμός. Κατά την επίσημη ανακοίνωση, το κάστανο «είχε δοθεί μαζί με άλλα ως ευλογία σε ομάδα φοιτητών από τον όσιο Παΐσιο τον Οκτώβριο του 1990. Ουδέποτε είχε δημιουργηθεί έως σήμερα κανένα ζήτημα, παρότι πολλοί άνθρωποι το έχουν δει πάρα πολλές φορές στο παρελθόν. Αλλωστε, το μνημονεύει και ο σεβασμιότατος μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ.κ. Κοσμάς σε παλαιότερο πόνημά του για τον όσιο Παΐσιο. 

Στη διάρκεια της αγρυπνίας, πολλοί άνθρωποι, που γνώριζαν την ύπαρξη του κάστανου, αναζήτησαν να το δουν. Ετσι αυτό εκτέθηκε στο τέλος του εσπερινού, με σκοπό να δουν οι άνθρωποι ότι παρέμενε αναλλοίωτο, με τον καρπό του να “ακούγεται”». Η φράση «είχε δοθεί μαζί με άλλα» ας διαβαστεί σαν προφητεία: δεν θ’ αργήσουν να εμφανιστούν και σε άλλες πόλεις αγιασμένα κάστανα, και σκούφοι βέβαια, και σαγιονάρες. Είναι παρατηρημένο άλλωστε από πολύ παλιά: σε καιρούς βαθιάς κρίσης και γενικευμένου αισθήματος ανασφάλειας, κυρίαρχη θρησκεία αναδεικνύεται ο ανορθολογισμός στην πιο ακραία μορφή του, όπως κι αν ονομάζει τα είδωλα που προσκυνά.

Ο όσιος Παΐσιος είναι ο κατεξοχήν άγιος των πρωτοσέλιδων, ένας δικός μας Νοστράδαμος. Είναι επίσης ένας τυπικά εθνικιστής άγιος, αφού λέει αυτά που θέλουν ν’ ακούσουν τόσοι και τόσοι: τα Σκόπια θα γίνουν σκορποχώρι, η Τουρκία θα βουλιάξει κ.ο.κ. Αλλά βέβαια, εφόσον «ο ίδιος ο Θεός είναι Ελληνας», όπως κατ’ επανάληψη τον πολιτογράφησαν κορυφαίοι της πολιτείας και της Εκκλησίας, τι άλλο παρά πρόμαχος του ελληνοχριστιανισμού θα μπορούσε να είναι ένας ταπεινός υπηρέτης του ελληνικής καταγωγής; Οικουμενικός; Οι φήμες πάντως ότι εντοπίστηκε η Κόκκινη Μηλιά αλλαγμένη σε Κόκκινη Καστανιά δεν επιβεβαιώθηκαν ακόμα. Ας παρακολουθούμε τα βουερά «λαϊκά» πρωτοσέλιδα. Και τη σιωπηλή αρχιιεραρχία.



Επιλογή σχετικών αναρτήσεων:

1 σχόλιο:

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ