ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΚΟΣΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ: Ναι, έρχου

 

ΟΔΟΣ 1.6.2023 | 1177

Ἡ Ἀποκάλυψη εἶναι τό τελευταῖο προφητικό βιβλίο, ἐπιστέγασμα τῆς Καινῆς Διαθήκης καί τῆς Βίβλου ὁλόκληρης, πού ἀποκαλύπτει τί σημαίνει ἡ ἀπομάκρυνση τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν Θεό καί τή Βασιλεία του. Μετά τήν ἀπόρριψη τοῦ Χριστοῦ καί τῆς διδασκαλίας του ἀπό τήν ἀνθρωπότητα, οἱ ἀποκαλυπτικές προρρήσεις πού διατυπώνονται ἤδη στά εὐαγγέλια, ἀρχίζουν νά ἰσχύουν. Ἡ ἀπουσία τῆς ἀγάπης στίς σχέσεις τῶν ἀνθρώπων μεταξύ τους καί στή στάση τους ἀπέναντι στήν πλάση, δέν μπορεῖ νά καλυφθεῖ καί νά ἐξορκιστεῖ ἀπό τίς διάφορες «φιλανθρωπίες» καί συγκαταβάσεις τῶν ἰσχυρῶν. Ὁ κόσμος κυλᾶ πάνω στίς σιδερένιες ράγες πού ὁ ἴδιος χάραξε, καί τοῦτο δέν μπορεῖ τίποτε νά τό ἀλλάξει. 

Ἱερουσαλὴμ Ἱερουσαλήμ, ἡ ἀποκτέννουσα τοὺς προφήτας καὶ λιθοβολοῦσα τοὺς ἀπεσταλμένους πρὸς αὐτήν! ποσάκις ἠθέλησα ἐπισυνάξαι τὰ τέκνα σου ὃν τρόπον ὄρνις τὴν ἑαυτῆς νοσσιὰν ὑπὸ τὰς πτέρυγας, καὶ οὐκ ἠθελήσατε! ἰδοὺ ἀφίεται ὑμῖν ὁ οἶκος ὑμῶν ἔρημος. λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι οὐ μή με ἴδητε ἕως ἂν ἥξῃ ὅτε εἴπητε· εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου (Λουκ. 13, 34-35). (Ἱερουσαλήμ, Ἱερουσαλήμ, πού σκοτώνεις τούς προφῆτες καί λιθοβολεῖς τούς ἀπεσταλμένους πρός ἐσένα. Πόσες φορές θέλησα νά μαζέψω τά παιδιά σου, ὅπως ἡ ὄρνιθα μαζεύει τά μικρά της κάτω ἀπ’ τίς φτεροῦγες της, καί δέν θελήσατε. Ἰδού, ἀφήνεται τό σπίτι σας ἔρημο. Σᾶς λέγω ὅτι δέν θά μέ δεῖτε, μέχρις ὅτου ἔρθει ὁ καιρός πού θά πεῖτε: «Εὐλογημένος ἐκεῖνος πού ἔρχεται στό ὄνομα τοῦ Κυρίου»). 

ἩἹερουσαλήμ, πνευματικό λίκνο ὁλόκληρης τῆς ἀνθρωπότητας, ἀπέρριψε τό μήνυμα τῆς Βασιλείας. Ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου πού γίνεται θύμα τῆς ἀνθρώπινης καί κοσμικῆς βίας, δέν εἶναι ἕνας μυθικός θεός, ἀλλά εἶναι ὁ Υἱός τοῦ μοναδικοῦ, πανάγαθου Θεοῦ τῆς Παλαιᾶς καί τῆς Καινῆς Διαθήκης. Δέχεται νά σταυρωθεῖ καί νά δεχτεῖ τή βία τοῦ κόσμου γιά νά σώσει τόν ἄνθρωπο. Μέ τόν θάνατο τοῦ Χριστοῦ ἡ πλήρης ἀδυναμία, ἡ ἀποτυχία ἐφ’ ὅλων τῶν ἐπιπέδων τῆς ἐπιγείου ὑπάρξεως, πατάσσει τήν ἐξουσία τῶν σατανικῶν δυνάμεων πού ἐξουσιάζουν τούς ἀνθρώπους. Ὁ λόγος γὰρ ὁ τοῦ σταυροῦ τοῖς μὲν ἀπολλυμένοις μωρία ἐστί, τοῖς δὲ σῳζομένοις ἡμῖν δύναμις Θεοῦ ἐστι... Ἐπειδὴ γὰρ ἐν τῇ σοφίᾳ τοῦ Θεοῦ οὐκ ἔγνω ὁ κόσμος διὰ τῆς σοφίας τὸν Θεόν, εὐδόκησεν ὁ Θεὸς διὰ τῆς μωρίας τοῦ κηρύγματος σῶσαι τοὺς πιστεύοντας. ἐπειδὴ καὶ Ἰουδαῖοι σημεῖον αἰτοῦσι καὶ Ἕλληνες σοφίαν ζητοῦσιν, ἡμεῖς δὲ κηρύσσομεν Χριστὸν ἐσταυρωμένον, Ἰουδαίοις μὲν σκάνδαλον, Ἕλλησι δὲ μωρίαν, αὐτοῖς δὲ τοῖς κλητοῖς Ἰουδαίοις τε καὶ Ἕλλησι, Χριστὸν Θεοῦ δύναμιν καὶ Θεοῦ σοφίαν (Κορ. Α΄ 1, 18-24). (Ὁ λόγος γιά τόν Σταυρό, γιά ἐκείνους πού ἀκολουθοῦν τό δρόμο τῆς ἀπώλειας εἶναι μωρία, ἀλλά γιά μᾶς πού βαδίζουμε τό δρόμο τῆς σωτηρίας εἶναι δύναμη Θεοῦ... Ἐπειδή ὁ κόσμος δέν μπόρεσε μέ τή σοφία πού τοῦ χάρισε ὁ Θεός νά γνωρίσει τόν Θεό, εὐδόκησε ὁ Θεός μέ τή μωρία τοῦ κηρύγματός του νά σώσει ἐκείνους πού πιστεύουν. Ἐπειδή οἱ Ἰουδαῖοι θέλουν θαύματα καί οἱ Ἕλληνες ζητοῦν σοφία, ἐμεῖς ὅμως κηρύττουμε Χριστό σταυρωμένο, πού εἶναι σκάνδαλο γιά τούς Ἰουδαίους καί μωρία γιά τούς Ἕλληνες, ἀλλά σ’ αὐτούς πού ἔχουν κληθεῖ, Ἰουδαίους καί Ἕλληνες, ὁ Χριστός εἶναι Θεοῦ δύναμις καί Θεοῦ σοφία). 

Καθώς μέ τήν ἀδιαφορία καί τήν περιφρόνηση πού ἐπιδεικνύουν οἱ ἀκροατές τοῦ Ἰησοῦ ἐπιβεβαιώνεται ὅλο καί περισσότερο ἡ ἀποτυχία τοῦ μηνύματος τῆς Βασιλείας, οἱ προοπτικές γιά τό μέλλον γίνονται ὁλοένα καί πιό ζοφερές. Ἡ ἀναγγελία τῆς Βασιλείας μεταμορφώνεται σέ ἀναγγελία ἀποκαλυπτική. Ἀπό τή στιγμή πού οἱ ἄνθρωποι ἀπορρίπτουν τήν εἰρήνη τοῦ Χριστοῦ, ἡ ὁποία ὑπερβαίνει τήν ἀνθρώπινη διάνοια, ὁ δρόμος τῆς ἄμετρης βίας καί τοῦ μίσους ἀνοίγεται διάπλατα. Ἡ εὐθύνη βαραίνει ἀποκλειστικά τούς ἀνθρώπους. Ἐκεῖνοι εἶναι οἱ μόνοι ὑπαίτιοι γιά τόν τραγικό καί ὀλέθριο χαρακτήρα τῶν ἀλλαγῶν πού πρόκειται νά γνωρίσει ἡ ἀνθρωπότητα. «Ὁ πολιτισμός τῆς τεχνολογίας τοῦ καιροῦ μας, ἐξίσου χρήσιμος καί βλαβερός, δέν σμίκρυνε τό κακό στόν κόσμο, ἀλλά σμίκρυνε τή δύναμη τῶν ἀνθρώπων νά ἐξεγείρονται ἐνάντια στό κακό» (Νικόλαος Βελιμίροβιτς). 

Ὁ λόγος τοῦ Ἰησοῦ, Ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ παρελεύσονται, οἱ δὲ λόγοι μου οὐ μὴ παρελεύσονται (Μάρκ. 13, 31), δέν ἀντικατοπτρίζει μόνο τήν αἰωνιότητα· σημαίνει καί τό τέλος τοῦ κόσμου ὅπως τόν ξέρουμε. Κανείς, ὡστόσο, δέν μπορεῖ νά συλλάβει τό ἄφατο ἔλεος τοῦ Δημιουργοῦ, ὅπως ἀφήνει νά ἐννοήσουμε ὁ λόγος τοῦ Παύλου: Συνέκλεισε γὰρ ὁ Θεὸς τοὺς πάντας εἰς ἀπείθειαν, ἵνα τοὺς πάντας ἐλεήσῃ (Ρωμ. 11, 32). (Γιατί ὁ Θεός τούς ἄφησε νά πέσουν ὅλους σέ ἀπείθεια, γιά νά τούς ἐλεήσει ὅλους). Ἡ λύτρωση πρέπει νά ἀναζητηθεῖ σέ ἄλλο ἐπίπεδο, καί ὄχι στόν κόσμο πού εἶναι θεμελιωμένος στή βία. 

* * *

Μπορεῖ νά μήν ἔχουμε ἄμεση αἴσθηση τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ ὅπως οἱ πρῶτοι χριστιανοί, ἀλλά ἐντρυφώντας στά κείμενα ἀποκτοῦμε μία ἀνάλογη αἴσθηση. Ἀποκάλυψη σημαίνει σηκώνω τό πέπλο καί φέρνω στό φῶς. Εἶναι ἡ παρουσία τῆς αἰωνιότητας πού δέν μπορεῖ νά λογαριαστεῖ μέσα στό πλήρωμα τοῦ χρόνου, κι ὡστόσο ἀγκαλιάζει παρελθόν, παρόν καί μέλλον. Ἡ Ἀποκάλυψη δέν γράφτηκε γιά νά τρομοκρατήσει, ἀλλά γιά νά παρηγορήσει καί νά ἐμψυχώσει αὐτούς πού ἀγωνίζονται νά ἀκολουθήσουν τά βήματα τοῦ Χριστοῦ, αὐτούς πού ἀγωνίζονται νά ἑνωθοῦν μέ τόν Χριστό. Εἶναι ἕνα ταξίδι μέσα στήν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ. Δέν ἐκφράζει τόν θάνατο ἀλλά φανερώνει τήν ἀκλόνητη ἐλπίδα τῆς ζωῆς. 

Ὁ οὐρανός τῆς Ἀποκάλυψης φέρνει στόν νοῦ τά λόγια τοῦ Πέτρου κατά τή Μεταμόρφωση τοῦ Χριστοῦ στό ὄρος Θαβώρ: Καλόν ἐστιν ἡμᾶς ὧδε εἶναι (Λουκ. 9, 33). (Καλό εἶναι γιά μᾶς νά μείνουμε ἐδῶ). Λόγια ἑνός ἐξόριστου πού λαχταρᾶ τήν ποθεινή πατρίδα, τή νέα γῆ καί τούς νέους οὐρανούς. 

Ἡ Ἀποκάλυψη βρίθει ἀπό συντακτικά καί γραμματικά ἀτοπήματα. Οἱ προσπάθειες πού ἔγιναν γιά νά «διορθωθοῦν» τά ἀτοπήματα αὐτά, παραβλέπουν τό γεγονός τῆς ἐν Πνεύματι ὁράσεως τοῦ Ἰωάννη. Ἡ κατάληψη ἀπό τό Πνεῦμα ἦταν πού τόν ἐξωθοῦσε σέ γλωσσικούς ἀκροβατισμούς, προκειμένου νά διασώσει καί νά μεταδώσει τή γεύση τῆς ὁράσεως. Αὐτά τά ἀτοπήματα εἶναι πού πείθουν ὅτι ἡ ὅρασή του ἦταν αὐθεντική καί πραγματική. Ἴσως ἡ κατάσταση πού περιγράφει ὁ Ἰωσήφ ὁ Ἡσυχαστής νά δίνει μία ἰδέα τῆς κατάστασης στήν ὁποία βρέθηκε ὁ Ἰωάννης ἐν τῇ σαρκώσει τοῦ ὁράματός του: «…Ὅπου εὐθύς ἡρπάγη εἰς θεωρίαν ὅλος ἔξω τοῦ ἑαυτοῦ του. Δέν περικλείεται ἀπό τοίχους καί βράχους, ἔξω πάσης θελήσεως, εἰς μίαν γαλήνην, εἰς ἄπλετον φῶς, ἀπεριόριστον ἔρεβος, χωρίς σῶμα. Καί μόνον τοῦτο περιστρέφει ὁ νοῦς του. Νά μήν γυρίσῃ πλέον στό σῶμα, ἀλλά ἐκεῖ ὅθεν εἶναι νά μείνῃ διαπαντός». 

Ὁ Ἰησοῦς παραμένει πιστός ἄχρι θανάτου στόν λόγο τῆς ἀγάπης πού κηρύττει καί κάνει τό πᾶν γιά νά προειδοποιήσει τούς ἀνθρώπους γιά τό τί τούς ἀναμένει, ἄν ἐπιμείνουν στόν δρόμο πού ἀνέκαθεν ἀκολουθοῦσαν. Ἀναγγέλλοντας τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ δέν κάνει τίποτε ἄλλο ἀπό τό νά ὑπακούει στόν λόγο τοῦ Πατρός. Ἡ ἀπόρριψη τῆς Βασιλείας σημαίνει ἀποποίηση τῆς γνώσης πού φέρνει ὁ Χριστός, καί ἡ ἀποποίηση τούτη ὁδηγεῖ σέ ἕναν ἀδυσώπητο δρόμο: Ἔσται γὰρ ἀνάγκη μεγάλη ἐπὶ τῆς γῆς καὶ ὀργὴ τῷ λαῷ τούτῳ, καὶ πεσοῦνται στόματι μαχαίρας, καὶ αἰχμαλωτισθήσονται εἰς πάντα τὰ ἔθνη, καὶ Ἱερουσαλὴμ ἔσται πατουμένη ὑπὸ ἐθνῶν ἄχρι πληρωθῶσι καιροὶ ἐθνῶν (Λουκ. 21, 23-24). (Θά ὑπάρξει μεγάλη δυστυχία σέ ὅλη τή χώρα καί ὀργή στόν λαό τοῦτο. Θά θανατωθοῦν, θά ὁδηγηθοῦν αἰχμάλωτοι σέ ὅλα τά ἔθνη καί ἡ Ἱερουσαλήμ θά καταπατιέται ἀπό ἐθνικούς, ὥσπου συμπληρωθεῖ γιά τά ἔθνη ὁ καθορισμένος χρόνος). Ἡ ἀγωνία καί ἡ ἀμηχανία τῶν ἐθνῶν ἐν ἀναμονῇ τῶν ἐπερχομένων, καθώς ὁ χρόνος κυλᾶ χωρίς νόημα καί κατεύθυνση, εἶναι ἤδη ἐμφανής στόν κόσμο μας. Καί τοῦτο δέν μπορεῖ νά ἀμφισβητηθεῖ.

* * *

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΚΟΣΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ
Ναι, έρχου
εκδ. Αθ.Αλτιτζή (2023) altintzis.gr
ISBN: 978-960-9465-69-4 σελ. 336

Αποκάλυψη σημαίνει σηκώνω τo πέπλο και φέρνω στο φως. Είναι η παρουσία της αιωνιότητας που δεν μπορεί να λογαριαστεί μέσα στο πλήρωμα του χρόνου, κι ωστόσο αγκαλιάζει παρελθόν, παρόν και μέλλον. Η Αποκάλυψη δεν γράφτηκε για να τρομοκρατήσει, αλλά για να παρηγορήσει και να εμψυχώσει αυτούς που αγωνίζονται να ακολουθήσουν τα βήματα του Χριστού, αυτούς που αγωνίζονται να ενωθούν με τον Χριστό. Είναι ένα ταξίδι μέσα στην ύπαρξη του Θεού. Δεν εκφράζει τον θάνατο αλλά φανερώνει την ακλόνητη ελπίδα της ζωής. 

– Ναι έρχου. 

Αλέξανδρος Κοσματόπουλος

Η Αποκάλυψη είναι το τελευταίο προφητικό βιβλίο, επιστέγασμα της Καινής Διαθήκης και της Βίβλου ολόκληρης, που αποκαλύπτει τι σημαίνει η απομάκρυνση του ανθρώπου από τον Θεό και τη Βασιλεία του. Μετά την απόρριψη του Χριστού και της διδασκαλίας του από την ανθρωπότητα, οι αποκαλυπτικές προρρήσεις που διατυπώνονται ήδη στα ευαγγέλια, αρχίζουν να ισχύουν. Η απουσία της αγάπης στις σχέσεις των ανθρώπων μεταξύ τους και στη στάση τους απέναντι στην πλάση, δεν μπορεί να καλυφθεί και να εξορκιστεί από τις διάφορες «φιλανθρωπίες» και συγκαταβάσεις τῶν ἰσχυρῶν. Ὁ κόσμος κυλᾶ πάνω στις σιδερένιες ράγες πού ὁ ἴδιος χάραξε, καί τοῦτο δέν μπορεῖ τίποτε νά τό ἀλλάξει.

Φωτογραφία: Ο αρχάγγελος Γαβριήλ, ο άγιος Μερκούριος, και ο όσιος Σισώης μπροστά σε τάφο συλλογίζεται τη ματαιότητα της ζωής και το αναπόφευκτο του θανάτου· τοιχογραφία (1552) στο παρεκκλήσι του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου στο περιστύλιο της Ι. Μ. Μαυριώτισσας (1082). 

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 1 Ιουνίου 2023, αρ. φύλλου 1177.

Ο Α. Κοσματόπουλος γεννήθηκε το 1947 στη Θεσσαλονίκη, όπου και ζει (στην κοινότητα Μελισσοχωρίου). Σπούδασε αγγλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και διετέλεσε διευθυντής Λυκείου Καστοριάς. Στα γράμματα πρωτοεμφανίστηκε το 1973 με ποιήματα στο περιοδικό "Δοκιμασία". Κυκλοφόρησε τα πολλά βιβλία  μεταξύ αυτών: "Μικρά είσοδος" (ποιήματα, 1978), "Τα δύο φορέματα" (πεζογράφημα, 1982, εμπνευσμένο από την διαμονή του στην Καστοριά), "Το άλγος της αφής" (πεζογράφημα, 1985), "Αναβαθμοί και στάσιμα" (πεζά και ποιήματα, 1987), "Λόγος εις Νίκον Γαβριήλ Πεντζίκη" (μελέτη, 1988), "Ταξίδι στην Αλεξανδρούπολη" (αφήγημα, 1994), "Έρημος λέξη" (αφήγημα, 1996), "Ο πιο σύντομος δρόμος" (αυτοβιογραφία σε δεύτερο πρόσωπο, 1999), "Ο αγρός του αίματος" (μυθιστόρημα, 2003), "Θηριομαχία" (μελέτη, 2003), "Τότε και πάντοτε: σημειώσεις στις γραφές του Ισαάκ του Σύρου" (μελέτη, 2007) κ.ά