Λόγος & Αντίλογος

ΟΔΟΣ 28.11.2019 | 1011

«11η Νοεμβρίου»

Αγαπητή ΟΔΟΣ

Με δυσάρεστη έκπληξη διάβασα στο φύλλο 1011/28.11.2019, σχετικά με την ομιλία που διοργανώθηκε από τον Δήμο Καστοριάς στο αρχοντικό Τσιατσιαπά που πραγματεύθηκε στην ουσία την διαμόρφωση ελληνικής εθνικής ταυτότητας κυρίως μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους για τους κατοίκους της Μακεδονίας και των Νέων Χωρών πιο γενικά. Το πνεύμα και ο τίτλος του θέματος υποστηρίζει ότι η ελληνική εθνική ταυτότητα στην Καστοριά, όπως και σε άλλες πόλεις στις Νέες Χώρες καθιερώθηκε από την Αθήνα. Δηλαδή όλοι οι άλλοι, Αλβανοί, Σλάβοι, Βούλγαροι, κλπ. είχαν εθνική ταυτότητα χωρίς καμία επιβολή.

Έχω προσωπική άποψη από μία προσωπική συζήτηση με τον καλεσμένο ομιλητή του Δήμου Καστοριάς τον ιστορικό κ. Ραϋμόνδο Αλβανό —καλεσμένη από τον Δήμο Άργους Ορεστικού μετά από την παρουσίαση ενός βιβλίου– ότι οι θέσεις του για τον Μακεδονικό Αγώνα είναι κατά την γνώμη μου πολύ πρωτότυπες, θέσεις που δεν έχω διαβάσει σε κάποιο έγκυρο ιστορικό κείμενο.

Οι επιστημονικές του θέσεις αυτές είναι αρκετά γνωστές όπως νομίζω σε όλο τον Νομό, καθώς ο ίδιος δεν τις παρουσιάζει ελεύθερα και δεν κρύβει την ιδεολογία του. Βέβαια δημοκρατία έχουμε, ελευθερία λόγου έχουμε, ο καθένας μπορεί να εκφράζει τις απόψεις του ελεύθερα και οι ακροατές να κρίνουν θετικά ή αρνητικά, χωρίς οι απόψεις να παράγουν τεκμήριο.

Αλλά ο Δήμος Καστοριάς να παρέχει επίσημο βήμα και μάλιστα στην επέτειο για το Μακεδονικό Αγώνα για να παρουσιάζονται επιστημονικές απόψεις που δεν είναι κατά την γνώμη μου γενικά παραδεκτές και να εκδίδεται δελτίο τύπου με εύσημα για την «εξαιρετική ομιλία» που «καθήλωσε το κοινό» μου προκάλεσε αγανάκτηση. Διότι στην καλύτερη περίπτωση τέτοιο δελτίο τύπου για μια επιστημονική προσέγγιση σε λεπτά ιστορικά και εθνικά θέματα δεν αρμόζει. Ιδίως από την στιγμή που δεν φρόντισε ο Δήμος Καστοριάς να εμπλουτίσει την εκδήλωση με διαφορετικό επιστημονικό και ιστορικό λόγο.

Έχω την πεποίθηση ότι στο κοινό θα υπήρχαν Καστοριανοί που εξεπλάγησαν το ίδιο με μένα και δυσφόρησαν με τον Δήμο Καστοριάς για την έμμεση αμφισβήτηση της εθνικής τους ταυτότητας και της ελληνικής τους συνείδησης μέσω των προγόνων τους, που θα έπρεπε να τους καθηλώνει κι από πάνω. Πιστεύω ότι η ευγένειά τους και ο αιφνιδιασμός δεν τους επέτρεψε να αντιδράσουν άμεσα.

Δεν θέλω να αναφερθώ εκτενώς στους Μακεδονικούς Αγώνες που τόσο πρώιμα ξεκίνησαν από την Καστοριά, γιατί έχουν δημοσιευθεί στην έγκριτη εφημερίδα σας, από διακεκριμένους αναγνώστες, πολλά σχετικά κείμενα με σχολαστική ιστορική τεκμηρίωση. Όμως θα αναφέρω δύο προσωπικές μου εμπειρίες, ασήμαντες ίσως, που κατά την άποψή μου δείχνουν πειστικά πως η ελληνική συνείδηση ενυπήρχε στις καρδιές των Καστοριανών, όλα τα χρόνια της Οθωμανικής κυριαρχίας.

Την 11η Νοεμβρίου 1912, ημέρα της απελευθέρωσης, ο πατέρας μου —οκτώ χρονών τότε— είχε εντυπωσιασθεί από το γαλανόλευκο χρώμα που είχε ντυθεί η Καστοριά για να υποδεχθεί τον Ελληνικό Στρατό. Σ’ όλα τα Καστοριανά σπίτια υπήρχε, κρυμμένη στο σεντούκι περιμένοντας αυτή την στιγμή, μια ελληνική σημαία πού οι Καστοριανές είχαν ράψει μόνες τους, χωρίς εντολή άνωθεν, αλλά από αγάπη για την Ελλάδα και σαν έκφραση της ελληνικής τους συνείδησης.

Στα μάτια του οκτάχρονου πατέρα μου αυτή η εικόνα με το γαλανόλευκο σύννεφο που κυμάτιζε σε παράθυρα και μπαλκόνια έμεινε ζωντανή για να μου την διηγείται χρόνια μετά. Επίσης μια συνάντηση με έναν υπερήλικα σ’ ένα καφενείο σε ακριτικό χωρίο του Νομού, με εντυπωσίασε. Μιλώντας σπασμένα ελληνικά, μεταξύ άλλων, μου είπε. «Εγκώ παιντί μου γκλώσσα Βούλγκαρο, μα καρντιά ΄Ελληνα». Μήπως αυτό δεν είναι έκφραση έμφυτης ελληνικής συνείδησης;

Σε μια τόσο κρίσιμη εποχή για την χώρα μας, που αμφισβητούνται από τους γείτονες τα σύνορά μας και εμείς τους χαρίζουμε επιχειρήματα διεκδίκησης, πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί. Προσφέραμε εθνότητα και γλώσσα «Μακεδονική» και «πανηγυρίζαμε» γι’ αυτό, ενώ οι γείτονες μας Βούλγαροι έκαναν επίσημη διαμαρτυρία, δηλώνοντας πως στα Σκόπια δεν υπάρχει «Μακεδονική γλώσσα» αλλά Σλάβικη, με ελάχιστες μικροδιαφορές κυρίως στην προφορά.

Ας είμαστε προσεκτικοί στις επιλογές μας και ας διυλίζουμε όσα ακούμε.

Σάσα Τζημάκα-Νάτσινα

nnat56@otenet.gr

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 5 Δεκεμβρίου 2019, αρ. φύλλου 1012

Σχετικά:

• Λόγος & Αντίλογος [Σ. Γκολογκίνα]
• Λόγος & Αντίλογος [Σ.Κάντζιου-Γάλλιου]
• ΟΔΟΣ: Τώρα και μαθήματα εθνικής ταυτότητας
• Το δελτίο του Δήμου Καστοριάς
• ΟΔΟΣ: 2019
• ΟΔΟΣ: Η απουσία του Δήμου Καστοριάς
• ΟΔΟΣ: ЯИРОТСАКAIROTSAKΑΙΡΟΤΣΑΚ