7.6.20

ΟΔΟΣ: 2019


ODOS: efimerida tis Kastorias
ΟΔΟΣ 14.11.2019 | 1009

Οι νέες αρχές της Καστοριάς, βρίσκονται σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Αν ενδώσουν οριστικά στην εικόνα θα εξαπατηθούν από αυτή.



ΟΙ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ της 10ης Νοεμβρίου με την θεατρική αναπαράσταση —σε αυθαίρετη εκδοχή— της εισόδου αγήματος του ελληνικού στρατού στην Καστοριά, κατά την απελευθέρωση του 1912, πιστοποιεί ότι νέες καταστάσεις μαζικότητας —ευτυχώς περιορισμένες στην ουσιαστική κοινωνική τους απήχηση— θεσπίζονται στην Καστοριά το τελευταίο χρονικό διάστημα.

Η συρρίκνωση της αυτοπεποίθησης στην κοινωνική συνοχή και αυτοεκτίμηση της πόλης είναι η μια δικαιολογία για το φαινόμενο. Η απουσία ή η έλλειψη επαρκούς έργου είναι μια ακόμη εξήγηση. Καθώς παραχωρεί από πολλά χρόνια τώρα, προτεραιότητα στην εικόνα. Το «μιλούν τα έργα μας» άρχισε να αναπληρώνεται αρχικά από την απλή φήμη και στην συνέχεια από την εύπεπτη εικόνα.

Οι εκπομπές στην τηλεόραση προβάλλουν ρηχές πτυχές, όπως την κουζίνα (εκπομπές μαγειρικής), διαγωνισμούς για ανάδειξη νέων τραγουδιστών, μοντέλων, νικητών πιο γενικά. Αυτό πέρασε και στην δημόσια ζωή της Καστοριάς, που δεν έχει τίποτε πιο αξιόλογο να ασχοληθεί.

Οι νέες αρχές της Καστοριάς, βρίσκονται σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Αν ενδώσουν οριστικά στην εικόνα θα εξαπατηθούν από αυτή. Ήδη πολιορκούνται από αυτούς που αποσκοπούν να τους καθοδηγήσουν. Αν πάλι αποφασίσουν να δράσουν με έργα, έχουν ακόμη χρόνο να κάνουν την διαφορά.



ODOS: efimerida tis Kastorias
ΟΔΟΣ 14.11.2019 | 1009 | σ. 3


Παρόμοιες σκηνές, ούτε επί Χούντας είχε ζήσει η Καστοριά. Υπήρχαν τότε οι γυμναστικές επιδείξεις και κάποια γραφικά γεγονότα που διοργάνωνε ο Στρατός, αλλά εκείνα συνέβαιναν χρόνια πριν, μόλις 20 χρόνια μετά τον εμφύλιο, ήταν δικτατορία και συνέβαιναν μέσα στο γήπεδο της Καστοριάς όπου μάντρωναν τον κόσμο. Ενώ τώρα οι γραφικότητες είχαν καταλάβει ολόκληρες κεντρικές αρτηρίες της οδού Μητροπόλεως· με μια ακόμη διαφορά, οι χουντικοί δεν έκαναν τις γραφικότητες στο όνομα της αγάπης τους για την Καστοριά. Ούτε αναδείκνυαν με κάθε αφορμή και στάση την υπεραρχή του τόπου. Ενώ τώρα. Το 2019 η σύναξη των εραστών της πόλης τα έδωσε όλα.



Έτσι την επαύριο από την εκ μέρους της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας και της υπουργού κυρίας Νίκης Κεραμέως κατάργησης των Σχολών (που ποτέ δεν άνοιξαν στην Καστοριά) —που χρονικά συνέπεσε με την εξέλιξη των εκδηλώσεων για την επέτειο της απελευθέρωσης και τον πολιούχο Άγιο Μηνά—θα έπρεπε λογικά με αφορμή την κατάργηση των Σχολών η πόλη σύσσωμη να διαμαρτυρηθεί. Με τους επίσημους εκπροσώπους της, βουλετές, αντιπεριφερειάρχη, δήμαρχο κ.ο.κ. να πρωτοστατούν.

Ίσως θα έπρεπε και να ακυρωθούν όλες οι εκδηλώσεις της επετείου, τουλάχιστον ως προς την πανηγυρικότητά τους. Σε ένδειξη διαμαρτυρίας, για ένα ακόμη διωγμό που επιφυλάσσεται στην περιοχή.

Η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη καταστρέφονται και αποδεκατίζονται από την ανεξέλεγκτη δράση παράνομων κυκλωμάτων στα Πανεπιστήμια που φιλοξενούν, και μια ακόμη κυβέρνηση επιμένει να συγκεντρώνει την τριτοβάθμια Παιδεία στα κορεσμένα κεντρικά αστικά κέντρα.

Όμως εδώ το θέμα, όχι μόνο πέρασε στα ψιλά, αλλά ακριβώς αντίθετα, σαν να δουλεύουν όλα (και όλοι) "ρολόϊ", κλήθηκε ο τοπικός πληθυσμός να πλαισιώσει μαζικά τις εκδηλώσεις για την επέτειο της απελευθέρωσης και την εορτή του πολιούχου Αγίου Μηνά.

Για την ακρίβεια κλήθηκαν από την αρμόδια αντιδημαρχία της Καστοριάς, οι κάτοικοι των οδών Μητροπόλεως και Μανωλάκη (μόνο!) να σημαιοστολίσουν τις κατοικίες τους —όχι οι υπόλοιποι— και να απομακρύνουν τα οχήματά τους.

Και εν πάση περιπτώσει κλήθηκαν οι κάτοικοι της Καστοριάς, να παρευρεθούν σε μια δήθεν πιστή αναπαράσταση, όπου ηθοποιοί, κομπάρσοι, θεατές, επίσημοι, κληρικοί και άλλοι φορείς είχαν κάπως μπερδευτεί σε ένα πρωτίστως κακόγουστο σύνολο.

Η ΟΔΟΣ γνωρίζει ότι η άποψη ότι επρόκειτο για κάτι ανούσιο και κακόγουστο, δεν έχει διατυπωθεί δημόσια ακόμη, αφού το τοπικό έθος επιβάλλει να ακούγονται οι ιαχές και οι κόλακες.

Όμως το εγχείρημα ήταν επιδερμικό, αυθαίρετο, πρόχειρο, κακόγουστο, αποτυχημένο. Το νέο αυτό event με την δήθεν αναπαράσταση της απελευθέρωσης της Καστοριάς, ήταν κατά πολύ πιο προχωρημένο από το πρωτοφανές του 2012, με την συμπλήρωση των 100 ετών από την απελευθέρωση της πόλεως.

Όταν ο τότε δήμαρχος κ. Εμμανουήλ Χατζησυμεωνίδης, με τον πάντα μητροπολίτη Καστοριάς, οργάνωσαν, μια τελετή δήθεν ιστορικού συμβολισμού.

Τελετή παρουσία του υπουργού Μακεδονίας-Θράκης που περιλάμβανε την έπαρση της σημαίας (συμβολισμός για την έπαρση της σημαίας του 1912)  και την τοποθέτηση αναμνηστικής  πλάκας στον τοίχο της Μητροπόλεως για να μείνουν όλα αυτά αποτυπωμένα στις δέλτους της Ιστορίας ως κάτι σημαντικό που συνέβη. Ενώ δεν ήταν τίποτε απολύτως. Γι’ αυτό και δεν το θυμάται κανείς, κι ας αναφέρεται από την σημερινή δημοτική αρχή ότι η  προχθεσινή φιέστα «συνέβη για πρώτη φορά». [σχετικά "εδώ" και "εδώ"]

Επτά χρόνια αργότερα, σε όλα αυτά, η νέα δημοτική αρχή, δια του αρμοδίου αντιδημάρχου με την αφορμή της επετείου 107 ετών ελευθερίας, διοργάνωσε μεταξύ άλλων τιμής ένεκεν, μια κακή θεατρική παράσταση, έστω αναπαράσταση με δραματοποιημένα χαρακτηριστικά, στην οποία κάλεσε τους δημότες της Καστοριάς να συμμετάσχουν ως κομπάρσοι με αντεριά και στόφες ή ως απλοί θεατές.


ODOS: efimerida tis Kastorias
ΟΔΟΣ 14.11.2019 | 1009 | σ. 4


Έτσι την επαύριο η κατάργηση των Σχολών —που χρονικά συνέπεσε με την εξέλιξη των εκδηλώσεων για την επέτειο της απελευθέρωσης —θα έπρεπε η πόλη σύσσωμη να διαμαρτυρηθεί. Με τους επίσημους εκπροσώπους της, βουλευτές, αντιπεριφερειάρχη, δήμαρχο κ.ο.κ. να πρωτοστατούν. Ίσως θα έπρεπε και να ακυρωθούν όλες οι εκδηλώσεις της επετείου, τουλάχιστον ως προς την πανηγυρικότητά τους. Σε ένδειξη διαμαρτυρίας, για ένα ακόμη διωγμό που επιφυλάσσεται στην περιοχή.



Η πραγματικότητα είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών δεν ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση, πέρα από κάποιες δεκάδες ή έστω ελάχιστες εκατοντάδες.

Για πρακτικούς λόγους και εν όψει του ότι ο δυνάστης τούρκος Μεχμέτ πασάς της πόλης δεν υπάρχει πλέον το 2019, αντ’ αυτού —στον οποίο πράγματι αρχικά ανακοινώθηκε η απελευθέρωση χωρίς να του παραδοθεί το διάταγμα— επιλέχθηκε ο... μητροπολίτης Καστοριάς.

Και άλλους ακόμη, και ηθοποιό να υποδύεται τον δήμαρχο Κωνσταντίνο Γούση της εποχής (!) ντυμένος (υποτίθεται) ανάλογα, πλαισιωμένος ο δήμαρχος (Γούσης) από τον δήμαρχο (Κορεντσίδη), και να αναγνωσθεί στον μητροπολίτη (τον νυν) και στον δήμαρχο (τον τότε) η... «προκήρυξη» όπως την ονόμασαν της «κατάληψης» της Καστοριάς [σχετική φωτογραφία "εδώ"]

Διάταγμα με αρκετά λάθη (θυμίζοντας την παρόμοια εκδήλωση της 11ης Νοεμβρίου 2012 με την ανορθόγραφη πλάκα) και μάλιστα στο όνομα του... «Βασιλέως της Ελλάδος» και όχι «των Ελλήνων» —όπως ήταν κανονικά ο (συμβολικός) τίτλος.

Και προς τους κατοίκους της πόλης ανεξαρτήτως... «θρησκευμάτων» (!), όπως χαρακτηριστικά αναφέρθηκε, από τον έφιππο αναπαραστάτη που είχε τόση σχέση με τον επίλαρχο Άρτη όσο η εκδήλωση με την Art, έως το στρατιωτικό άγημα, τα ίδια τα τετράποδα και το σκηνικό, όλα ήταν απλά κιτς.



Ο δήμαρχος Καστοριάς κ. Ι. Κορεντσίδης, όπως ήταν αναμενόμενο με ανακοίνωσή του εξέφρασε την ικανοποίησή του για όλα αυτά. Όμως η συμμετοχή ούτε παλλαϊκή ήταν, ούτε επιτυχημένη. Οι απόντες, τουλάχιστον οι περισσότεροι απ’ αυτούς δικαιούνται να ανησυχούν, στο ότι δεν υπάρχει πια κανένα χαλινάρι, σ’ αυτή την πόλη. Να την συγκρατήσει από τις εκπτώσεις του εαυτού της.




Περιορισμένη μαζική οπτασία για πρώτη φορά στην Καστοριά με όλα τα συνοδευτικά. Αναπόφευκτη η σχέση με τα καρναβάλια και τα μασκαρέματα εν γένει. Εκτός κι’ αν αποτελεί βλασθημία η κριτική στην αστειότητα.

Το εγχείρημα ήταν διανθισμένο από σκηνές φθηνής κωμωδίας ίσως, εάν δεν αφορούσαν την ανασφαλή Καστοριά και δεν ήταν για κλάματα. Δεν εκτυλίχθηκαν ούτε στο Ναυαρίνο όπου αναπαριστούν την ομώνυμη ναυμαχία κάθε χρόνο —έχουν όλοι οι Έλληνες μερίδιο στις γραφικές αναπαραστάσεις— ούτε όπου καίνε τον Ιούδα, ούτε στην Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν που ειδικεύεται σ’ αυτού του είδους και ύφους θεάματα.

Αλλά σε μια Καστοριά που για την επέτειό της, διοργάνωνε 40 χρόνια πριν, ρεσιτάλ πιάνου, βιολιού, κλασσικής κιθάρας, συναυλίες ορχηστρών, χορωδιών και θεατρικές παραστάσεις. Όπως κάθε φυσιολογική δημοκρατική, σύγχρονη και ευρωπαϊκή πόλη.

Εν τω μεταξύ, "πίσω" στο 2019 πάλι, ένα άγημα στρατιωτών με ηττοπαθές αν όχι αξιοθρήνητο (ευτυχώς η Καστοριά πρόλαβε και απελευθερώθηκε) παράστημα, βηματισμό και σημειολογία και ένα μπουλούκι ακόμη με τις καστοριανές στόφες και τα βαριά αντεριά, αποτελούμενο από φίλους και μέλη σωματείων, μερικών μάλιστα εξ όσων ετοιμάζονται να βαλκανοποιήσουν αυτή την φορά επί διήμερο το καστοριανό καρναβάλι σε 1,5 μήνα από τώρα, από κοντά και κάποιες άλλες ρομαντικές κυρίες να ραίνουν με ροδοπέταλα τους… απελευθερωτές του θεάτρου, τα είχε όλα το show μέχρι και στρατάρχη (ή τον Φύρερ ίσως) μπορούσε να διακρίνει κάποιος.

Παρόμοιες σκηνές, ούτε επί Χούντας είχε ζήσει η Καστοριά. Υπήρχαν τότε οι γυμναστικές επιδείξεις και κάποια γραφικά γεγονότα που διοργάνωνε ο Στρατός, αλλά εκείνα συνέβαιναν χρόνια πριν, μόλις 20 χρόνια μετά τον εμφύλιο, ήταν δικτατορία και συνέβαιναν μέσα στο γήπεδο της Καστοριάς όπου μάντρωναν τον κόσμο.

Ενώ τώρα οι γραφικότητες είχαν καταλάβει ολόκληρες κεντρικές αρτηρίες της οδού Μητροπόλεως για πολλές ώρες, απαιτώντας την εκκένωση των δρόμων από τα αυτοκίνητα, προκαλώντας εκτός από προβληματισμό και εκνευρισμό στους μόνιμους κατοίκους.

Και με μια ακόμη διαφορά βέβαια, οι χουντικοί δεν έκαναν τις γραφικότητες στο όνομα της αγάπης τους για την Καστοριά. Ούτε αναδείκνυαν με κάθε αφορμή και στάση την υπεραρχή του τόπου. Ενώ τώρα. Το 2019 η σύναξη των εραστών της πόλης τα έδωσε όλα.

Ο δήμαρχος Καστοριάς κ. Ιωάννης Κορεντσίδης, όπως ήταν αναμενόμενο με ανακοίνωσή του εξέφρασε την ικανοποίησή του για όλα αυτά. Όμως η συμμετοχή ούτε παλλαϊκή ήταν, ούτε επιτυχημένη. Οι απόντες, τουλάχιστον οι περισσότεροι απ’ αυτούς δικαιούνται να ανησυχούν, στο ότι δεν υπάρχει πια κανένα χαλινάρι, σ’ αυτή την πόλη. Να την συγκρατήσει από τις εκπτώσεις του εαυτού της.



ODOS: efimerida tis Kastorias
ΟΔΟΣ 14.11.2019 | 1009 | σ. 5


Στο κάτω κάτω αντί όλοι αυτοί να οργανώσουν ένα show για την απελευθέρωση της Καστοριάς, θα μπορούσαν να οργανώσουν ένα event, μια αναπαράσταση τέλος πάντων για το πώς θα ήταν η Καστοριά εάν λειτουργούσαν Σχολές τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Ή εάν είχε πνευματικό κέντρο, εάν ο πληθυσμός της είχε απασχόληση και εργασία, εάν δεν εκσλαβιζόταν μουσικά. Δύσκολα τα πράγματα. Περιορισμένη μαζική οπτασία για πρώτη φορά στην Καστοριά με όλα τα συνοδευτικά. Αναπόφευκτη η σχέση με τα καρναβάλια και τα μασκαρέματα εν γένει.



Συμπερασματικά δεν θα προκληθεί έκπληξη εάν το happening της 10ης Νοεμβρίου καθιερωθεί ως νέος θεσμός, υποστηριζόμενο και απ’ όσους ειρωνεύονταν και σάρκαζαν την κάποτε αντιδήμαρχο Πολιτιστικών κ. Ειρήνη Μισκία Γεωργοσοπούλου, που είχε προσπαθήσει να καθιερώσει για την επέτειο των 100 ετών της απελευθέρωσης της Καστοριάς, με σαφές σκεπτικό την τουριστική εκμετάλλευση και προβολή, τις γιορτές της "Αλεξιάδος" μέσα στο καλοκαίρι, που από άποψη ποιό-τητας αλλά και καλαισθησίας, ήταν σαφώς ασύγκριτα καλύτερες.

Ο δήμαρχος Καστοριάς έχει ακόμη χρόνο να αντιληφθεί ότι εκλέχθηκε για να παράγει έργο αναβαθμίζοντας την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής της Καστοριάς. Και όχι να περιοριστεί σε ένα θίασο αναπαραστατών. Μπορεί να επαναπαύεται από τα μπράβο που του απευθύνονται, αλλά κάποια στιγμή θα αντιληφθεί ότι όλα αυτά λειτουργούν ως πλάνη.

Στο κάτω κάτω αντί όλοι αυτοί να οργανώσουν ένα show για την απελευθέρωση της Καστοριάς, θα μπορούσαν να οργανώσουν ένα event, μια αναπαράσταση τέλος πάντων για το πώς θα ήταν η Καστοριά εάν λειτουργούσαν Σχολές τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Ή εάν είχε πνευματικό κέντρο, εάν ο πληθυσμός της είχε απασχόληση και εργασία, εάν δεν εκσλαβιζόταν μουσικά.

Πριν ελάχιστα μόλις χρόνια ο τέως δήμαρχος κ. Α.Αγγελής με τον αντιδήμαρχο των Πολιτιστικών κ. Λ. Παπαδημητρίου, κάλεσαν από την Θεσσαλονίκη Συμφωνική Ορχήστρα για την εορτή της απελευθέρωσης της Καστοριάς της 11ης Νοεμβρίου. Ενώ τώρα μουλάρια και άλογα που ρύπαναν την Μητροπόλεως ως και μπουλούκια ντυμένα και άντυτα, για να αναπαραστήσουν κάτι που δεν επαναλαμβάνεται και δεν είχε ανάγκη αναπαράστασης σε μια εκδοχή κιτς, επιδεικτικού τοπικισμού και εκούσιου υπνωτισμού.

Δύσκολα τα πράγματα. Η αίσθηση ότι του χρόνου θα είναι χειρότερα ή ότι κάθε πέρσι και καλύτερα, εμπεδώνεται. Μπορεί να αλλάξει η κατάσταση;




Φωτογραφίες:
1η σελίδα: Ο Ζουάβος (20 Ιουνίου 1888), του Βίνσεντ βαν Γκογκ (1853-1890), Μητροπολιτικό Μουσείο Νέας Υόρκης, ΗΠΑ.
3η σελίδα: Ο Ζουάβος (3 Αυγούστου 1888), του Βίνσεντ βαν Γκογκ (1853-1890), λεπτομέρεια, Μουσείο Σόλομον Ρ. Γκούγκενχαϊμ, Νέας Υόρκης, ΗΠΑ.
4η σελίδα: Σαλπιγκτής Ζουάβος (1 Ιουνίου 1888) λεπτομέρεια, του Βίνσεντ βαν Γκογκ (1853-1890), Μουσείο Βαν Γκογκ, Άμστερνταμ Ολλανδίας.
5η σελίδα: Καθήμενος Ζουάβος, (Ιούλιος-Αύγουστος 1888), του Βίνσεντ βαν Γκογκ (1853-1890), ιδιωτική συλλογή. Στην 2η  σελίδα δημοσιεύεται ολόκληρος ο πίνακας.


Με το όνομα Ζουάβοι ή Ζουάγοι ή Ζουάγα, κατά παραφθορά του ονόματος "Ζουάουα", αποκαλούνταν οι κάτοικοι της Ζουάγας, φυλή των Βερβέρων, μιας ορεινής περιοχής μεταξύ Αλγερίας και της Τύνιδας που ουδέποτε υποτάχθηκαν στους Τούρκους (αντίστοιχα με τους Έλληνες Μανιάτες). Όταν την περιοχή τους την κατέλαβαν οι Γάλλοι, θαυμάζοντας αυτούς θεώρησαν χρήσιμο να τους χρησιμοποιήσουν σε στρατιωτικές υπηρεσίες δημιουργώντας ειδικές μονάδες. Έτσι, το 1830 δημιουργήθηκαν οι πρώτοι λόχοι Ζουάβων. Το 1837 αποτελούσαν ήδη τρία τάγματα, τα οποία και συγκρότησαν το περίφημο σύνταγμα Ζουάβων, τη διοίκηση του οποίου ανέλαβε ο Λαμορισιέρ. Όταν αργότερα δημιουργήθηκαν τα αλγερινά τάγματα των ακροβολιστών, τα λεγόμενα Τυρκό, οι επίλεκτοι αυτών στρατεύονταν στα τάγματα των Ζουάβων, ως καθαρά γαλλικά σώματα. Το 1852 υπήρχαν τρία συντάγματα Ζουάβων. Το 1854 δημιουργήθηκε το τέταρτο σύνταγμα Ζουάβων το οποίο και ονομάστηκε «αυτοκρατορική φρουρά», η οποία συγκροτούταν από τους επιλέκτους των τριών προηγουμένων συνταγμάτων. Το σύνταγμα όμως αυτό είχε ατυχές τέλος, όταν αιχμαλωτίσθηκε στο Μετς κατά τον Γαλλοπρω σικό πόλεμο, οπότε και έπαψε να υφίσταται. Τα τάγματα των Ζουάβων διακρίθηκαν σε πολλές εκστρατείες και ιδιαίτερα στη κατάκτηση της Αλγερίας, στην Κριμαία, στην Ιταλία και το Μεξικό κατά το 1870, καθώς και στους δύο παγκοσμίους πολέμους. Με λόχους Ζουάβων συμπολέμησαν οι Έλληνες στην εκστρατεία της Κριμαίας που τους αποκαλούσαν "Ζουζού", κατά τη δημώδη γαλλική ονομασία τους. Εκτός των παραπάνω που συγκροτούσαν γαλλικές στρατιωτικές μονάδες, υπήρχαν και οι Παπικοί Ζουάβοι που συγκροτούσαν σύνταγμα το οποίο διαλύθηκε το 1871.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 14 Νοεμβρίου 2019, αρ. φύλλου 1009.


Σχετικά:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ