ΛΑΖΑΡΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΙΔΗ: Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική

ήτοι περί του ορθώς λέγειν τε και γράφειν

Α. 7.3.2017 ΝΕΤ. Οι θεσμοί παραμένουν στην Αθήνα. Στην φράση έχουμε ένα σχήμα λόγου. Οι θεσμοί (το αφηρημένο αντί του συγκεκριμένου): οι αντιπρόσωποι των δανειστών.

Β. 7.3.2017 Art tv. Μπαστακώθηκαν (!) στην Αθήνα. Έπλασε… ρήμα ο δημοσιογράφος από λαϊκή λέξη μπάστακας. (υπερλαϊκισμός). Η έννοια: σταμάτησαν στο ίδιο σημείο, παρέμειναν.

Γ. 7.3.2017 (tv Alpha, κωμική σειρά): ενθάρρυνση, ν’ ανοίξω τα φτερά μου. Προσέξατε στην φράση (την ελληνική ποιητική γλώσσα) υπάρχει μέτρο (ιαμβικό), υπάρχει ρυθμός.

Δ. 9.3.2017 ΝΕΤ. Τρία παιδιά της κοιλιάς και δεκαπέντε της καρδιάς. Φράση, έκφραση που δίνει το μεγαλείο, την ψυχοσύνθεση και την ανθρωπιά της ηλικιωμένης κυρίας Αγγελικής Δερμάτη, αναδόχου μητέρας παιδιών. Προσφέρει χρήματα και εθελοντική υπηρεσία και προστατεύει στην ηλικία των 85 ετών φτωχά και πάσχοντα παιδιά. Το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα στην επέτειο για την ημέρα της γυναίκας (8.3.2017).

Ε. Ο δημοσιογράφος Παν. Χαρίτος (ΕΤ): Καθώς έλεγε: Βλέπω να συνομιλάει (και αμέσως διόρθωσε): με συγχωρείτε, να συνομιλεί. Αυτό σημαίνει σεβασμός και αγάπη στην ελληνική γλώσσα. Πράγματι, στην ομιλουμένη λέμε: αυτός μιλάει, αλλά το συνομιλώ γίνεται λόγιο και συνεπώς επ’ ουδενί λέγεται: συνομιλάει. Είθε το παράδειγμα του κ. Χαρίτου να μας βρίσκει μιμητές όλους μας. Επ’ ευκαιρία: Το ομιλώ προέρχεται από το αρχαίο ομιλέω, -ώ, σαν το ποιέω, -ώ. Ποιείς, ποιεί, ποιούμεν, ποιείτε. Το εντελώς ορθό είναι: ομιλώ, ομιλείς, ομιλεί, ομιλούμε, ομιλείτε, ομιλούν. Ωστόσο, με την εξέλιξη της γλώσσας μας, στους νεωτέρους χρόνους τα ρήματα σε –έω, -ώ συνέπεσαν στην προφορά με τα εις –άω, -ώ (π.χ. τολμάω, τολμώ, τιμάω, τιμώ). Έτσι, σήμερα, ενώ το ρήμα π.χ. είναι χωρέω, χωρώ, κλινόμενοι σαν το ποιέω, χωρείς, χωρεί, χωρούμε, χωρείτε, κλπ, ωστόσο λέμε: προχωράς, συγχωράμε, ξεκινάει, σαν το τολμάει, ενώ είναι κινέω, -ώ. Το ορθό: αυτός κινεί τα νήματα.

Στ. 16.3.2017 τοπικός τύπος. α) Ο βίος και η πολιτεία του είναι γνωστή. Από άποψη του καθαρού λόγου, με την διατύπωση, ο βίος απερροφήθη... από την πολιτεία. Πιο σωστά: Γνωστός ο βίος του ως και η πολιτεία του, γνωστός ο βίος του, γνωστή και η πολιτεία του. «Βίος και πολιτεία» ο κύριος...
β) Στην καθαρεύουσα ως «απολιθώματα» έμειναν κάποια γραμματικά ή και συντακτικά λάθη. Έλεγαν οι παλαιότεροι: τότε εγώ απετάνθην, αντί του ορθού: απετάθην. Αποτανθήκαμε. Το ορθό: αποταθήκαμε (στην καθαρεύουσα: απετάθημεν). Όπως γι αυτόν που δεν κάνει λάθος επεκράτησε να λένε: είναι αλάνθαστος, αντί του ορθού: αλάθητος.

Ζ. 16.3.2017 τοπικός τύπος. Ο επίδοξος ληστής συνελήφθη άμεσα. Είναι οφθαλμοφανές ότι εδώ το ορθό είναι αμέσως. Πιάστηκε αμέσως, χωρίς χρονοτριβή. Για το επίρρημα άμεσα πρβλ άμεση επικοινωνία = κατ’ ευθείαν, πρόσωπο με πρόσωπο, όπως άμεση επαφή (χωρίς μεσολάβηση).

Η. 16.3.2017 τοπικός τύπος. α) Η γλώσσα ήταν εν χρήσει. Το ορθόν: εν χρήσει, όπως εν πόλει, εν τη πόλει, η δοτική της αρχαίας και καθαρεύουσας. β) Παρατίθεται τμήμα του προοιμίου της Ιλιάδος (του Ομήρου) και, ασφαλώς, λόγω λάθους στη δακτυλογράφηση, γράφθηκε: ιφθίνους αντί του ορθού: ιφθίμους και προσιάζει αντί του ορθού: προΐαψεν ( = έστειλε).