ΛΑΖΑΡΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΙΔΗ: Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική

ήτοι περί του ορθώς λέγειν τε και γράφειν

Α. 28.3.2017 ΕΤ, η δημοσιογράφος: ο αναλογούντας(!) φόρος… Ώστε, κυρία μου, ο αναλογών φόρος δεν... σου «πάει», αλλά προτιμάς το ανελλήνιστο: ο αναλογούντας (βαρβαρισμός); Το ορθόν, λοιπόν: ο αναλογών φόρος ή ο φόρος που αναλογεί ή ο φόρος, ο οποίος αναλογεί. Οι μετοχές (της Γραμματικής, των ρημάτων, όχι οι τραπεζικές!) σε –ων, -ούσα, -ον, π.χ. ο λύων, η λύουσα, το λύον, ο γράφων, η γράφουσα, το γράφον, ο τιμών, η τιμώσα, το τιμών (δηλ. τα εις –άω ρήματα), ο ποιών, η ποιούσα, το ποιούν (δηλαδή τα εις –έω ρήματα), ο αναλογών, η αναλογούσα, το αναλογούν, έχουν την δική τους χρήση και κλίση και δεν επιδέχονται αυθαιρεσίες.

B. 22.3.2017 Άρθρο εφημερίδας: Δεν είναι δεκτή η υποταγή στην παράνοια της ορθότητας. (η ορθότητα παρανοεί;). Δεν εξυπηρετεί εδώ η γενική: της ορθότητας. Μια… θεραπεία: Απαράδεκτη η υποταγή σε τέτοια παράνοια, που παρεκκλίνει και απομακρύνει την πολιτική ορθότητα. (η παράνοια, παρά+νους, = ο παραλογισμός, υπέρμετρος εγωισμός, μορφή ψυχώσεως, έμμονες ιδέες, κοινώς: ανοησία, παραφροσύνη, «τρέλα».)

Γ. 23.3.2017 τοπικός τύπος: Η σύλληψη του φοροφυγά(!). Δηλαδή όπως το λαϊκό: ο φαγάς, του φαγά; Το ορθόν: Η σύλληψη του (ή της) φοροφυγάδος. Αιτιατική: τον (την) φοροφυγάδα. Φταίνε οι «μαλλιαροί» που κατάργησαν στην νεοελληνική την Γ΄κλίση ονομάτων και επιθέτων. Τα μέγιστα εξυπηρετεί η Γ’ κλίση (ο Πλάτων, ο δαίμων του τυπογραφείου, ο ευθύς χαρακτήρ, τον ευθύν χαρακτήρα, τον βασιλέα, εν τέλει, ο πρύτανις, του πρυτάνεως, όπως της πόλεως, ο μέγας, το μείζον πρόβλημα. Οι πολιτικοί και οι δημοσιογράφοι συνηθίζουν τη φράση. Πόσοι ξέρουν τη λέξη «το μείζον»; Είναι συγκριτικός του επιθέτου μέγας, ουδέτερο. Επίσης, στη Γ’ κλίση: το άλσος, τα άλση, ο εύχαρις λόγος ή χαρακτήρ). Θα αποφεύγαμε, εννοείται, τα πολύ αρχαία. Δεν θα λέγαμε, π.χ. η εύβοτρυς άμπελος. Σήμερα λέμε η σοβαρότητα, η σεμνότητα, η τιμιότητα. Τι θα πείραζε αν χρησιμοποιούσαμε και την πιο σύντομη λέξη: η σοβαρότης, η τιμιότης, η ποιότης, γενική: της ποιότητος, κ.ά. Άλλωστε, ο λαός έχει ακούσματα στην εκκλησία: Εν τη γεννήσει την παρθενίαν εφύλαξας, Σύ εί Θεός μέγας, μέγιστος, ο άφρων Ιούδας, την πανήγυριν, Αναστάσεως ημέρα, ποιμήν ο καλός, πού σοφός, πού γραμματεύς, ο τιμών, ο δηλών, του δηλούντος και πλείστα άλλα.

Δ. 23.3.2017 τοπικός τύπος: η αχλύ. Στην “Δημοκρατία” (22.3.2017) βρήκα: α αχλή της ποιητικής γλώσσας. Το ορθόν: Η αχλύς, της αχλύος την αχλύ(ν) – Γ’ κλίσεως. Είναι η αραιή ομίχλη, το σκοτάδι. Η αχλύς των αιώνων… Μη εθίζετε, ρωμιοί – μεταμοντέρνοι μαλλιαροί, τους νεοέλληνες εις...ραθυμίαν. Να υποβάλλονται είς τινά κόπον να μαθαίνουν ποια είναι η αχλύς, τι σημαίνει μείζον πρόβλημα, τι σημαίνει «ειρήσθω εν παρόδω», τι είναι η σεμνοτυφία, ποιοι λέγονται δημαγωγοί και τόσα άλλα ενδιαφέροντα.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 6 Απριλίου 2017, αρ. φύλλου 880