30.1.17

ΝΩΝΤΑ ΤΣΙΓΚΑ: «Ἀραβική Ἄνοιξη»... Χειμώνας στή Συρία!



ΟΔΟΣ 28.7.2016 | 846


Στὴ μνήμη τοῦ Σύρου ποιητῆ Mohammed Bashir al-Aani καὶ τοῦ γιοῦ του Elyas, ποὺ θανατώθηκαν τὸ 2015 ἀπὸ τὸν ISIS ὡς ἔνοχοι «ἀποστασίας» ἀπὸ τὸ Ἰσλάμ.
Στὰ χιλιάδες θύματα αὐτοῦ τοῦ πολέμου μέσα κι ἔξω ἀπὸ τὴ Συρία…
[σὲ Χόμς, Λαττάκεια, Χαλέπι, Παλμύρα, Δαμασκό, Μπόσρα, Κομπάνι, Παρίσι, Βρυξέλλες, Κωνσταντινούπολη, Νίκαια καὶ ἀλλοῦ…]

* * * 

Θυμόμουν. Καὶ μὲ τὴν «τυφλότητα» τοῦ τουρίστα -«προσκυνητῆ» στὴν καλύτερη περίπτωση- ἔγραφα πρὶν ἀπὸ καιρό:

[…] Μερικὰ χρόνια πίσω πηγαίνοντας, λίγο προτοῦ ξεσπάσει τὸ μακέλεμα στὰ μέρη τῆς μυθικῆς βασίλισσας, τῆς αὐτοανακηρυγμένης Αὐγούστας τοῦ Βασιλείου τῆς Ἐρήμου ποὺ ἔλεγχε ἀποκλειστικὰ τὸ διάβα τῶν καραβανιῶν τοῦ Λεβάντε πρὸς τὴν Ἀσία, κρατώντας γιὰ σκῆπτρο μοναδικὸ τῆς ἐξουσίας της, τὸ χρυσὸ ἀντικλείδι τοῦ δρόμου τοῦ μεταξιοῦ: τὴν Ὄαση τῆς Παλμύρας. Τὴν μυθικὴ Ταντμόρ… Θυμᾶμαι ποὺ ξύπνησα νωρὶς τὰ χαράματα μέσα σ' αὐτὴν τὴν ἴδια ὄαση τῶν θρύλων. Νύχτα εἴχαμε καταφθάσει στὸ ξενοδοχεῖο διαβαίνοντας τὴν ἔρημο κι οὔτε ποὺ πήραμε εἴδηση ποῦ ἀκριβῶς μᾶς εἶχε ξεφορτωθεῖ ἀπὸ πάνω του τὸ λεωφορεῖο. Πηγαίναμε γιὰ ὧρες μέσα στὸ σκοτάδι σ’ ἕνα δρόμο ποὺ πιὸ πολὺ μᾶς ἔδειχνε τὴν ἀπόσταση ἀπὸ τὴ Βαγδάτη –τῆς ...Μεσοποταμίας- παρὰ ἀπὸ τὸν προορισμό μας. 

Ζωηρὰ κοκόρια θρασύτατα μὲ ξεσήκωσαν ἀπὸ τὸν ὕπνο καὶ ἦταν σὰν νὰ εἶχα ξυπνήσει μέσα σὲ κάποιο ποίημα τοῦ Καβάφη. Οἱ φοινικιές –ποὺ σ’ αὐτὲς ὀφείλει καὶ τ’ ὄνομά της ἡ Παλμύρα- ἕνα δάσος μὲ μιὰ χαμηλότονη πολυφωνία τοῦ πράσινου καὶ σὲ μιὰ αἰνιγματικὴ σιωπὴ μέσα ἀναδύονταν στὴν πρωινὴ δρόσο. Μιᾶς μέρας τοὺ μηνὸς Δεκεμβρίου τοῦ 2009. Τὸ δειλὸ πρῶτο φῶς κοκκίνιζε πέρα τὶς κιονοστοιχίες τῶν ἀνακτόρων τῆς ἀρχαίας πόλης, γλείφοντας μὲ χάρη κι ἀφήνοντας μέσα σὲ ἀχλὺ ἀκουαρέλας τὰ ἐπιβλητικὰ ἱερὰ τοῦ Μπάλ, τὴν ἀγορὰ μὲ τὴν θριαμβικὴ ἀψίδα καὶ τὶς σειρὲς κιόνων μὲ τὰ κορινθιακὰ κιονόκρανα ποὺ ὁδηγοῦν στὸ Θέατρο. Ψηλὰ ἤδη ἀχνόδειχναν τὸ σκοτεινό τους παράστημα οἱ πυργόσχημοι τάφοι τῶν λόφων. 

Ἀργότερα, ὅταν ἕνας ἥλιος ὑψώθηκε, φειδωλὸς σὲ φῶς μ’ ἕνα πέπλο ἀπὸ χαμηλὰ σύννεφα στὸ πρόσωπο, πάνω ἀπὸ μιὰ ξεπεσμένη καὶ γεμάτη φτώχεια ἀγορά, σ’ ἕνα χαμηλοτάβανο σύμπαν, φάνηκαν στὰ χέρια λαϊκῶν ἀνθρώπων οἱ πακεταρισμένοι χουρμάδες, τὰ λογῆς σιροπιαστὰ παραγεμισμένα μὲ φιστίκια γλυκίσματα, τὰ χάλκινα, τενεκεδένια καὶ -σπανίως πολύ- ἀσημένια κατασκευάσματα, τὰ κεντίδια καὶ τὰ ὑφαντά, τὰ χοντροκομμένα ξυλόγλυπτα, τὰ φυλαχτὰ καὶ τὰ πρὸς πώλησιν πρακτικὰ γιατροσόφια τῶν νομάδων τῆς ἐρήμου. Πιὸ κεῖ νηφάλιες καμῆλες ξεκουράζονταν ἄπραγες κι ἀμέριμνες μέσα στὴν ἀργὴ κίνηση καὶ τὴ βουὴ τοῦ ἀνατολίτικου παζαριοῦ […] [1].

Ὁ πόλεμος ὅμως ὅλους τοὺς πλησίαζε ὕπουλα καὶ βουβά. Αὔριο θὰ ἔμπαινε μέσα στὶς πόλεις...

Τὸ 2010 φυσικὰ δὲν ἔφερε καμιὰν ἄνοιξη στὴ Συρία οὔτε καὶ πουθενὰ ἀλλοῦ στὸν κόσμο ὅπου «ξέσπασε» καὶ διάβηκε αὐτὸ ποῦ ὀνομάστηκε «Ἀραβικὴ Ἄνοιξη». Στὴν Αἴγυπτο ἄφησε μιὰ χαρακιὰ ἀνεπούλωτη καὶ μιὰ καινούργια δικτατορία. Στὴ Λιβύη καὶ στὴ Συρία τὸ χάος καὶ τὸν πόλεμο νὰ μαίνονται…

Ἕξι χρόνια πολέμου στὴ Συρία θὰ μποροῦσαν νὰ συνοψίζονται σ’ αὐτὸ τὸ μικρὸ κορφολόγημα ἀμείλικτων «πληροφοριῶν» ἀπὸ τὸ διαδίκτυο ὅπου μὲ εὐκολία μπορεῖ νὰ ἀνατρέξει κανεὶς καὶ νὰ ἀντλήσει σχεδὸν τὰ πάντα ὅπως καὶ νὰ διασταυρώσει τὴν ἀξιοπιστία ἢ τὴν αὐθεντικότητά τους. 
Οἱ μικρὲς στὴν ἀρχὴ διαδηλώσεις ποὺ σημειώθηκαν παντοῦ στὴν χώρα, μὲ προέχουσα τὴν πόλη Χόμς, εἶχαν σὰν ἀποτέλεσμα τὴν βίαιη καὶ αἱματηρὴ καταστολή τους ἀπὸ τὸ καθεστῶς τοῦ Μπασὰρ Αλ Ἄσαντ ποὺ γοργὰ ἄναψε αὐτὸν τὸν χαοτικὸ ἐμφύλιο πόλεμο. Ἡ τραγική, ὅσο καὶ ὕποπτη, ὀλιγωρία τῆς παγκόσμιας κοινότητας -τῆς ἄλλοτε πρόθυμης νὰ ἀναλάβει ἐνεργό, προληπτικὸ καὶ δραστικὰ κατασταλτικὸ ρόλο σὲ γεωστρατηγικῆς σημασίας «περιστατικὰ» ἢ «ἀνθρωπιστικὲς κρίσεις»- τὸ μέτωπο τῶν σκληρῶν ριζοσπαστῶν ἰσλαμιστῶν ποὺ ἀντιτάχθηκαν στὶς κυβερνητικὲς δυνάμεις καὶ ἡ ἐφιαλτικὴ ἐμφάνιση τοῦ Ἰσλαμικοῦ Κράτους (ISIS), περιέπλεξαν καὶ ὁδήγησαν σὲ ἀκόμα μεγαλύτερο ἀδιέξοδο τὰ πράγματα. Ἡ Ρωσία, τὸ Ἰρὰν καὶ ἡ λιβανέζικη Χεζμπολλὰχ βοήθησαν τὸν Ἄσαντ, ἐνῶ ἡ Τουρκία, ἡ Σαουδικὴ Ἀραβία, τὸ Κατὰρ καὶ οἱ δυτικὲς χῶρες τοὺς ἀντάρτες. Οἱ μειονότητες, ὁ ἀμέτοχος πληθυσμός, οἱ λογῆς ἑτερόδοξοι ἀφέθηκαν στὸ ἔλεος καὶ σφαγιάστηκαν -ἢ σφυροκοπήθηκαν ἀπὸ βόμβες καὶ πυρά- ἀβοήθητοι. 

Τὸ μεταναστευτικὸ κῦμα ποὺ προκλήθηκε ἀπὸ αὐτὸν τὸν πόλεμο χτυπᾶ πλέον ἀπειλητικὰ τὴν Εὐρώπη καὶ συγκλονίζει τὰ θεμέλιά της, ἀπειλώντας σοβαρὰ τὴν ἐπισφαλὴ-εὔθραυστη ἑνότητά της. Ἡ ἐξαγωγὴ τοῦ ἱεροῦ πολέμου Τζιχάντ (μιὰ λέξη ποὺ χρησιμοποιεῖται καὶ ἀπὸ τοὺς Ἄραβες χριστιανοὺς μὲ τὴν ἔννοια τοῦ πνευματικοῦ ἀγώνα) καὶ στὶς μεγάλες Εὐρωπαϊκὲς πρωτεύουσες [Παρίσι, Βρυξέλλες, Κωνσταντινούπολη] σκορπίζει τὸ φόβο καὶ τὸν ὄλεθρο. Ἀπελπισία, φρίκη καὶ φόβος ἴσως εἶναι οἱ λέξεις ποὺ καλύτερα περιγράφουν τὴν κατάσταση. 

Ἀμείλικτοι οἱ ἀριθμοὶ καὶ οἱ στατιστικές: Οἱ συνολικὲς ζημιὲς ποὺ ὑπέστη ἡ συριακὴ οἰκονομία ἀπὸ τὴν ἔναρξη τοῦ ἐμφυλίου μέχρι καὶ τὰ τέλη τοῦ 2014 ἀνῆλθαν σὲ 203 δισεκατομμύρια δολάρια, ποσὸ ἴσο πρὸς τὸ 383% τοῦ ΑΕΠ ποὺ εἶχε καταγράψει ἡ χώρα τὸ 2010. Τὸ 2015, τὸ ΑΕΠ ἀνῆλθε σὲ 30 δισεκατομμύρια δολάρια, μειωμένο κατὰ 60% σὲ σχέση μὲ τὸ 2010. Ὑπολογίζουν πὼς ἐὰν ὁ πόλεμος τελειώσει τὸ 2020, τὸ κόστος του θὰ ἔχει ἀγγίξει τὸ 1,3 τρισεκατομμύρια δολάρια. 

Κατὰ τὸν ΟΗΕ περισσότεροι ἀπὸ 250.000 ἄνθρωποι σκοτώθηκαν καὶ 1.000.000 τραυματίστηκαν ἑκατέρωθεν τῶν ἀντιμαχομένων καὶ τῶν ἀμάχων. Τὸ Τhink Τank Syrian Center for Policy Research ἀναφέρει ὅτι 470.000 ἄνθρωποι σκοτώθηκαν σὲ περιστατικὰ ποὺ συνδέονται εὐθέως ἢ ἐμμέσως μὲ τὸν πόλεμο. Τουλάχιστον 60.000 ἄνθρωποι ἔχουν χάσει τὴ ζωή τους στὶς φυλακὲς τοῦ καθεστῶτος. Οἱ παραπάνω ἀριθμοὶ μεγαλώνουν ἐφιαλτικὰ ὅσο ὁ καιρὸς περνᾶ… 

Τὴν ἴδια ὥρα σχεδὸν οἱ μισοὶ ἀπὸ τὰ 23 ἑκατομμύρια τοῦ πληθυσμοῦ, ποὺ εἶχε πρὶν τὸν πόλεμο ἡ Συρία, ἔχουν ἐκτοπιστεῖ στὸ ἐσωτερικὸ τῆς χώρας ἢ τὸ ἐξωτερικό. Σύμφωνα μὲ τὸν ΟΗΕ περὶ τὰ 6,5 ἑκατομμύρια ἔχουν βρεῖ καταφύγιο ἐντὸς Συρίας ἐνῶ ἄλλα 4,8 ἑκατομμύρια πρόσφυγες βρίσκονται σὲ γειτονικὲς χῶρες (Ἰορδανία, Λίβανο, Ἰρὰκ καὶ Τουρκία). Τὸ 1/3 ἀπὸ αὐτοὺς ἔχει πιὰ διαβεῖ μὲ κάθε τρόπο τὰ χερσαῖα ἢ τὰ θαλάσσια σύνορα τῆς Εὐρώπης. Ὁ ΟΗΕ ὑπολογίζει σὲ σχεδὸν 600.000 τοὺς πολίτες σὲ 18 περιοχὲς τῆς Συρίας ποὺ ζοῦν ὑπὸ πολιορκία. Κάποιες πόλεις ἀντιμετωπίζουν πραγματικὸ λιμό. Οἱ δομὲς ὑγείας ποὺ ἔχουν ἀπομείνει πλέον δὲν ἐπαρκοῦν καὶ οἱ ἀνάγκες γιὰ φάρμακα, ἀνεκτὲς συνθῆκες ὑγιεινῆς, νερὸ καὶ τρόφιμα ὅλο καὶ μεγαλώνουν.

Ἱστορικὲς πόλεις τῆς Συρίας ἔχουν οὐσιαστικὰ ἰσοπεδωθεῖ. Τὸ Χαλέπι, ἡ μεγαλύτερη πόλη καὶ οἰκονομικὸ κέντρο τῆς χώρας πρὶν τὸν πόλεμο, πλέον ἀποτελεῖται ἀπὸ ἐρείπια. Τὸ ἴδιο ἰσχύει καὶ γιὰ τὴ Χόμς, τὴν τρίτη μεγαλύτερη πόλη τῆς χώρας. Σύμφωνα μὲ ἔκθεση τῆς Παγκόσμιας Τράπεζας, οἱ ζημιὲς σὲ ἕξι πόλεις τῆς Συρίας -Χαλέπι, Ντάραα, Χάμα, Χόμς, Ἴντλιμπ καὶ Λαττάκεια- στα τέλη τοῦ 2014 κοστολογοῦνταν στὰ 3,6 μὲ 4,5 δισεκατομμύρια δολάρια. Τὸ Χαλέπι, ἡ αρχαία πόλη Μπόσρα καὶ ὁ ἀρχαιολογικὸς χῶρος τῆς Παλμύρας ἔχουν λεηλατηθεῖ καὶ ὑποστεῖ ἀπὸ ἐκτεταμένες μέχρι ὁλικὲς καταστροφές. Οἱ τζιχαντιστὲς ἀνατίναξαν μὲ ἐκρηκτικὰ καὶ κατέστρεψαν ρωμαϊκοὺς ναούς, ἐνῶ ἔκλεψαν καὶ βανδάλισαν ἀγάλματα καὶ ἄλλα ἐκθέματα σὲ μουσεῖα προκειμένου νὰ τὰ πουλήσουν στὴ μαύρη ἀγορὰ ἢ ἀντίστοιχα νὰ τὰ ἐξαφανίσουν ἀπὸ προσώπου γῆς ὡς βλάσφημα. Τὸ ἴδιο ἔπραξαν καὶ γιὰ ἀνθρώπους. Σὲ κίονα τῆς Παλμύρας ὕψωσαν τὸ ἀποκεφαλισμένο σῶμα τοῦ 82χρονου ἀρχαιολόγου Khaled al-Assad (Χάλεντ Αλ Ἄσαντ) τὸν ὁποῖον ἀφοῦ κράτησαν καὶ βασάνισαν γιὰ πολὺν καιρὸ δὲν κατάφεραν νὰ τὸν πείσουν νὰ ἀποκαλύψει τὴ θέση ὅπου μὲ εὐθύνη του φυλάσσονταν οἱ ἀρχαιότητες τοῦ μουσείου τῆς Παλμύρας. Ὁ γενναῖος αὐτὸς ἄνθρωπος εἶχε ἀφιερωθεῖ στὶς ἀρχαιότητες τῆς πόλης. Τώρα δώριζε καὶ τὴ ζωή του γι’ αὐτές. Περίπου 290 χώροι ἢ μνημεῖα πολιτιστικῆς κληρονομιᾶς στὴ Συρία ἔχουν ὑποστεῖ σοβαρὲς ζημιὲς ἀπὸ τὸν συνεχιζόμενο πόλεμο σύμφωνα μὲ τὸ Ἰνστιτοῦτο τῶν Ἡνωμένων Ἐθνῶν γιὰ τὴν Ἐκπαίδευση καὶ τὴν Ἔρευνα (UNITAR). Εἰδικότερα 24 μνημεῖα ἢ πολιτιστικοὶ χώροι τῆς Συρίας ἔχουν καταστραφεῖ πλήρως, ἐνῶ 189 ἔχουν ὑποστεῖ πολὺ μεγάλες ἢ σημαντικὲς ζημιές.


ΟΔΟΣ 28.7.2016 | 846 | σελ.4

Τὸ φετινὸ ἀφιέρωμα τῆς ΟΔΟΥ σὲ Σύριους ποιητὲς πηγαίνει πολὺ πίσω στὸν καιρὸ ἀγγίζοντας τοὺς ἑλληνιστικοὺς καὶ τοὺς Πρωτοχριστιανικοὺς χρόνους καὶ φτάνοντας ὣς τὶς μέρες μας. Προσπαθεῖ ν’ ἀνοίξει ἕνα παράθυρο ἐλπίδας, νὰ ἀναδείξει ἕνα νῆμα ἀκαταπόνητης καὶ ἐπίμονης συνέχειας ποὺ κανένας πόλεμος καμιὰ φρίκη, κανένας ὁλοκληρωτισμὸς οὔτε κι αὐτὸς ἀκόμη ὁ θάνατος δὲν εἶναι σὲ θέση νὰ ἐξαλείψουν. 

Στὸν κύκλο τῆς ζωῆς ποτὲ δὲν ἔλειψαν οἱ «ἀγροὶ τοῦ αἵματος». Ἀγέρωχα καὶ θαυμαστὰ μνημεῖα ἀφιερωμένα στὸ Θεὸ καὶ στὴν Τέχνη -τὸ χνάρι τοῦ ἀνθρώπου ὅταν συναντιέται μ’ ἐκεῖνο τοῦ Θεοῦ- βανδαλίστηκαν. Πολιτισμοὶ ἐξολοθρεύτηκαν, συχνὰ -συχνότατα- «πέτρα δὲν ἀπόμεινε πάνω στὴν πέτρα». Καὶ ὅμως. ὅλα κάπου συνεχίζουν νὰ ὑπάρχουν. 

Μὲ ἔκπληξη ἴσως ἀρκετοὶ θὰ δοῦν τὶς συγγένειες ποὺ συνέχουν τοὺς Ἕλληνες καὶ τοὺς Σύριους. «Στὴ γεωγραφία τοῦ πνεύματος ἡ ἔρημος εἶναι ἡ μεγάλη ἑνότητα» ὅπως γράφει καὶ ὁ σημαντικὸς σύγχρονος ἕλληνας ποιητὴς Νῖκος Παναγιωτόπουλος. Ἡ ἔρημος, ἡ καμένη γῆ, τὸ ἄλικο αἷμα, ἡ καταστροφή, ἡ  ἀ π ώ λ ε ι α μᾶς καλοῦν σὲ μιὰν ἄσκηση μνημοσύνης. Ἡ ποίηση ἐπιστρατεύεται γιὰ τὸ σκοπὸ αὐτὸν καθὼς ἔχει τὴ δυνατότητα νὰ ἑνώνει μυστικὲς φωνές, νὰ συντονίζει τὶς καρδιὲς τῶν ἀνθρώπων, νὰ ἐπιτρέπει τοὺς αἰώνιους χυμοὺς τῆς ζωὴς νὰ ρέουν. Εἶναι αὐτὴ ποὺ μπορεῖ καὶ μᾶς ταξιδεύει καὶ στὶς δυὸ μεριὲς τοῦ κόσμου. Ἀπ’ τὴ μιὰ στὸ χάος, τοῦ σκοτεινοῦ ζόφου καὶ τῆς ἀνυπαρξίας κι ἀπὸ τὴν ἄλλη στὸ φῶς, τὴν Ἀνάσταση καὶ τὴ Δημιουργία…

Τὸ ἀφιέρωμα αὐτὸ ἀποτελεῖ ἴσως μιὰ σύντομη, σχεδὸν ἀσθμαίνουσα –μὰ ὄχι πρόχειρη, ἀνθολόγηση τῆς διαδρομῆς τοῦ Ποιητικοῦ Λόγου στὴ Συρία ἐπὶ δυὸ χιλιάδες χρόνια. Ξεκινᾶ ἀπὸ τὸν Μελέαγρο καὶ φθάνει μέχρι τὸν Ἄδωνι τὸν μεγαλύτερο ἐν ζωῆ Σύριο ποιητή. Ἕναν ποιητὴ ποὺ μονίμως ἐπὶ σειρὰ ἐτῶν συμπεριλαμβάνεται στὴν προτεινόμενη λίστα γιὰ τὸ βραβεῖο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Εὐτυχὴς συγκυρία γιὰ τὴν ταπεινότητά μου ἡ συνεργασία μου, γιὰ τὴν ὁλοκλήρωση τοῦ αφιερώματος, μ’ ἕναν ὡραῖο ἄνθρωπο τῶν γραμμάτων, ἀραβικῶν καὶ ἑλληνικῶν [Βέλγο ὡς πρὸς τὴν καταγωγὴ, ὅμως ἀρκετὰ... Σύρο καὶ ταυτόχρονα Ἕλληνα] τὸν ἀγαπητὸ φίλο Μάρκελλο Πιρὰρ μεταφραστὴ τῆς ποίησης τοῦ Ἄδωνι στὰ ἑλληνικὰ καὶ προσωπικὸ φίλο τοῦ ποιητῆ. Τὸ ἀφιέρωμα αὐτό, ἴσως ἐξ αἰτίας του, «μονοπωλεῖται» ἀπὸ τὸν Σύρο ποιητή, πρᾶγμα ὡστόσο ὁλότελα φυσικὸ καὶ ἀπολύτως δίκαιο.




ΟΔΟΣ 28.7.2016 | 846 | σελ. 5


Παρακάτω σταχυολογῶ μερικὲς ἀπόψεις τοῦ Ἄδωνι γιὰ τὴν «Ἀραβικὴ Ἄνοιξη» καὶ τὰ ἀποτελέσματά της στὸν κόσμο, ὅπως αὐτὲς ἐκφράστηκαν καὶ καταγράφηκαν σὲ κάποιες δημοσιευμένες συζητήσεις & συνεντεύξεις του:

[…] Κάθε ἐπανάσταση δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ ἀντανακλᾶ τὸ ἐπίπεδο ἐκείνων ποὺ ἐξεγείρονται. Ἑπομένως ἡ σημασία ποὺ ἀποκτᾶ μιὰ ἐπανάσταση σὲ μιὰ δεδομένη χώρα εἶναι ἡ συνάρτηση τοῦ ἐπιπέδου τῶν ἐπαναστατῶν, τῆς κουλτούρας τους, τῆς σχέσης τους μὲ τὴν ἔννοια τοῦ κοσμικοῦ κράτους, τῆς ἀντίληψής τους γιὰ τὸν κόσμο καὶ γιὰ τὴν κατάστασή του. Αὐτὰ ποὺ ἔγιναν καὶ γίνονται στὸ ὄνομα τῆς ἐπανάστασης ἀποδεικνύουν ὅτι οἱ ἀραβικὲς κοινωνίες παραμένουν καὶ σήμερα ἐν πολλοῖς δέσμιες τῆς ἄγνοιας, τοῦ ἀναλφαβητισμοῦ, τοῦ θρησκευτικοῦ φανατισμοῦ. Μιὰ ἐπανάσταση ποὺ διολισθαίνει στὸν σκοταδισμὸ δὲν μπορεῖ νὰ ἔχει καμιὰ σχέση μὲ ἀληθινὴ ἐπανάσταση. Εἶναι μιὰ καταστροφή, γιατὶ ἐνῶ ξεκινήσαμε γεμάτοι ἐλπίδες, σήμερα κάνουμε βήματα πρὸς τὰ πίσω. Πρόκειται γιὰ ὑποχώρηση σὲ ὅλα τὰ πεδία.
[…] Ἡ λεγόμενη Ἀραβικὴ Ἄνοιξη δὲν ἔχει σχέση οὔτε μὲ τὴν ἐπανάσταση οὔτε μὲ τὴ χειραφέτηση τῶν λαῶν. Φέρει τὴ σφραγίδα τοῦ ὁλοκληρωτισμοῦ, όπως κάθε εἴδους αὐταρχικὰ καὶ δικτατορικὰ καθεστῶτα. Μάλιστα εἶναι ἀκόμα πιὸ ἀποτρόπαιη καὶ πιὸ αἱματηρὴ ἀπὸ τὰ ἄλλα δικτατορικὰ καθεστῶτα στὸν ἀραβικὸ κόσμο. Το ISIS και η Jabhat al-Nosra (σημ. Αλ-Νούσρα  / “Τὸ Μέτωπο τῆς Στήριξης”: ο συριακός κλάδος της Αλ-Κάιντα που βρίσκεται σε αντιπαλότητα προς τον ISIS για την νομή της επικράτησης και της εξουσίας) για να περιοριστώ  σε αυτές τις δυο ομάδες, είναι εξίσου -αν όχι και περισσότερο- βίαιες με τα αυταρχικά καθεστῶτα [2].
[…] Αὐτὴ ἡ περιοχὴ τοῦ πλανήτη δέχεται ἄμεσα μιὰ ἐπίθεση μὲ ὅρους γεωστρατηγικοὺς ἀλλὰ καὶ πολιτισμικούς. Ἡ καταστροφή της βρίσκεται σὲ πλήρη ἐξέλιξη. Ὁ ἀπολογισμὸς τῆς Ἀραβικῆς Ἄνοιξης δείχνει νὰ εἶναι ἀπολύτως ἀρνητικός.

[…] Ἤμουν ἀπὸ τοὺς πρώτους ποὺ ἔγραψαν πληθώρα ἄρθρων γιὰ νὰ χαιρετήσουν τὴν Ἀραβικὴ Ἄνοιξη, ἀρχίζοντας ἀπὸ τὴν Τυνησία.[…] Ὑποστήριξα λοιπὸν αὐτὸ ποὺ ὀνομάστηκε «Ἀραβικὴ Ἄνοιξη», δηλαδὴ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ κινήθηκαν γιὰ νὰ ὑπερβοῦν τὰ δικτατορικὰ καθεστῶτα καὶ νὰ θεμελιώσουν τὴ δημοκρατία ἀλλὰ δυστυχῶς ὅπως γνωρίζετε, ὑπῆρξε μιὰ παρέκκλιση καὶ μετετράπη σὲ μιὰ σύγκρουση μεταξὺ διαφορετικῶν ἐξουσιῶν. Δὲν ὑπάρχει πλέον ἐπαναστατημένος λαός, δὲν ὑπάρχει ἐπανάσταση. 

Δεύτερον:Tί σημαίνει ἡ ἐπανάσταση μέσα σὲ μιὰ κοινωνία ποὺ θεμελιώνεται στὴ θρησκεία; Σὲ μιὰ τέτοια κοινωνία δὲν μπορεῖ νὰ ὑπάρξει πραγματικὴ ἐπανάσταση, ἂν δὲν διαχωριστεῖ ἡ θρησκεία ἀπὸ τὸ κράτος [3]. 

Θὰ ἀποτελοῦσε σοβαρὴ παράλειψη νὰ μὴν παρατεθεῖ σὰν ἐπίλογος ἡ ἐξαιρετικὴ ἀποστροφὴ ἑνὸς σημειώματος τῆς Μαριάννας Κορομηλᾶ [4]. Τὸ ἀπόσπασμα αὐτὸ ἀκουμπᾶ ἀπολύτως στὴν οὐσία τῆς προσπάθειάς μας ποὺ ἐκφράζεται μὲ τὸ μικρὸ αὐτὸ ἀφιέρωμα. Στραμμένη ἴσως κάπως «μεροληπτικὰ» πρὸς τὴν ἑλληνικὴ μεριά [τῆς Συρίας ποὺ χάνουν οἱ Ἕλληνες...] ἡ Μ.Κ. μοιάζει νὰ μᾶς καθιστᾶ ὑπεύθυνους στὴν διατήρηση τῆς «μ ν η μ ο σ ύ ν η ς» ἀπέναντι σὲ μιὰ ἀπειλούμενη μὲ ἐξαφάνιση μείζονα πολιτισμικὴ παρακαταθήκη. Ἡ μνήμη μοιάζει νὰ ἀποτελεῖ τὴν ἱκανὴ καὶ ἀναγκαία συνθήκη λύτρωσης γιὰ ὅσους ἀπελπίζονται καὶ ὑποφέρουν μὰ ὡστόσο... προσδοκοῦν Ἀνάστασιν νεκρῶν:

...Γιὰ ὅλα αὐτὰ ποὺ δὲν θέλουμε νὰ πιστέψουμε ὅτι χάνονται ἢ χάθηκαν, μὲ αὐτὸν τὸν ἀποτρόπαιο τρόπο.
...γιὰ νὰ μὴ χάσουμε τὴ Συρία ἀπὸ τὰ μάτια μας.
...γιὰ νὰ μείνει αὐτὴ ἡ μεγάλη πολιτιστικὴ κοιτίδα στὴ μνήμη μας καὶ ἡ δική μας μνήμη νὰ γίνει κτῆμα ὅλων
...γιὰ τὶς μητροπόλεις τῶν πέντε χριστιανικῶν δογμάτων στὸ Χαλέπι καὶ τὶς παραδεισένιες αὐλὲς μὲ τὰ γιασεμιὰ καὶ τὶς λεμονιὲς πίσω ἀπὸ τοὺς μαντρότοιχους τῶν γέρικων σπιτιῶν.
...γιὰ τοὺς ἁλιεῖς τῆς πορφύρας καὶ τοὺς ἐμπόρους τῆς Φοινίκης.
... γιὰ τοὺς Βεδουίνους, τοὺς Δρούζους καὶ τοὺς Κούρδους ποὺ ζοῦν μέσα στοὺς ἀρχαίους ἐρειπιῶνες.
…γιὰ τὰ δεκάδες ἀκατοίκητα βυζαντινὰ χωριά.
...γιὰ τὰ ἀπογεύματα στὸν Συμεὼν τὸν Στυλίτη, ὅταν κοκκινίζουν οἱ πέτρες, τὶς δύσεις στὴν ἔρημο, τὶς βραδιὲς στὸν Εὐφράτη, τὰ χρυσαφένια ξημερώματα στὴν Παλμύρα.
...γιὰ τὸν Ρωμανὸ τὸν Μελωδὸ καὶ τὸν Ἐφραὶμ τὸν Σύρο.
...γιὰ τὸν Χάννα Μανσούρ, ποὺ ἐμεῖς τὸν εἴπαμε Ἰωάννη Δαμασκηνό...
…γιὰ τοὺς Σελευκίδες καὶ τοὺς Ὀμεγιάδες […].

Εἴμαστε ὅλοι Σύροι! 
Καὶ εἴμαστε ὅλοι ἀμέριμνοι περιπατητὲς τῆς Προμενάντ ντεζ Ανγκλὲ στὴ Νίκαια μὴ βλέποντας τὸ λευκὸ φορτηγό -ποὺ ὁδηγεῖ τὸ κτῆνος- νὰ ἔρχεται…
Λοιπὸν […] νὰ μὴ χάσουμε τὴ Συρία ἀπὸ τὰ μάτια μας.



Θεσσαλονίκη, Ιούλιος 2016



1. Στὸ προσωπικό blog [xartokoptis.blogspot.gr] ποὺ διατηροῦσα τότε, ἀνάρτηση μὲ τὸν τίτλο: Μαῦρο μαργαριτάρι τῆς Παλμύρας 8/2/2015. [Ἐδῶ παρατίθεται ἀπόσπασμα μὲ ὁρισμένες ἀλλαγές].
2. Ἄδωνις «Βία καὶ Ἰσλάμ»-Συζητήσεις μὲ τὴν Χουρία Ἀμπντελουαχέντ, μτφρ Α. Παππάς, Ἐκδόσεις Πατάκη,2016.
3. Συνέντευξη τοῦ Ἄδωνι στὸν Διονύση Σκλήρη. Περιοδικὸ Φρέαρ τ. 10, Ἰανουάριος 2015, σελ 1-12.
4. Ἀπὸ τὴν Μαριάννα Κορομηλά, μὲ τὴν ευκαιρία τῆς ἔκθεσης φωτογραφίας μὲ τίτλο «Χαῖρε, ὦ φίλτατη Συρία!» μὲ φωτογραφίες τοῦ γιατροῦ Θεόφιλου Προδρόμου τραβηγμένες ἐπὶ πολλὰ χρόνια, σὲ ἀλλεπάλληλες ἐπισκέψεις του στὴ Συρία [«Ἀπὸ ἕναν κόσμο ὁριστικά χαμένο»...] προτοῦ τὴ χώρα σκεπάσει ὁ πόλεμος καὶ ἡ καταστροφή. Διοργανώθηκε ἀπὸ τὸ Μορφωτικὸ Ἱδρυμα Ἐθνικῆς Τράπεζας καὶ τὸ Ἀρχεῖο τῆς Πολιτιστικῆς Ἑταιρείας Πανόραμα (ΑΠΑΝ) στὸ Πολιτιστικὸ Κέντρο τοῦ ΜΙ ΕΤ, στὴ Θεσσαλονίκη ἀπὸ 7 Φεβρουαρίου μέχρι 19 Ἀπριλίου 2015. 


Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 28 Ιουλίου 2016, αρ.φύλλου 846



SYRIA_ADONIS_POETRY_KASTORIA_ODOS
ΟΔΟΣ 28.7.2016 | 846

Σχετικά:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ