2.8.18

ΧΡΗΣΤΟΥ ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΥ: Η προσφορά του Βράχου στον Μακεδονικό Αγώνα [I]




Ο Βράχος και όλα τα ελληνόφωνα χωριά γύρω από τα Όντρια, Βράχος, Ζώνη, Λάγγα, Κυψέλη, Κοτύλη,  Πολυκάστανο ήταν το ορμητήριο και καταφύγιο των μακεδονομάχων. Σ' αυτά τα χωριά ο δεσπότης Καραβαγγέλης και ο Τσόντος Βάρδας δημιούργησαν επιτροπές αγώνων να βοηθούν τα μακεδονικά σώματα με οδηγούς αγγελιοφόρους και πληροφοριοδότες να κατατοπίζουν τα σώματα.
Από τα χωριά αυτά πέρασε μέσω Ζώνης, Πολυκάστανου ο Παύλος Μελάς, Κοντούλης, Παπούλας και Κολοκοτρώνης και φιλοξενήθηκαν για μερικές μέρες να ξεκουραστούν στην (Ζώνη και στην πορεία με οδηγό και συνδέσμους κατευθύνθηκαν στο Βογατσικό που ήταν ελληνόφωνο χωριό και το Κωσταράζι και μετά στα Κορέστεια που τα ονόμαζαν μικρές Σόφιες.

Στην Αθήνα υπήρχαν οργανώσεις για τη σωτηρία της Μακεδονίας, γιατί τα βουλγάρικα κομιτάτα που οργάνωσαν την επανάσταση του Ίλιντεν 1903, ημέρα του Προφήτη Ηλία, εναντίον της Οθωμανικής αυτοκρατορίας να απελευθερωθούν οι λαοί της Μακεδονίας. Μ' αυτό το πονηρό τέχνασμα ξεγέλασαν αρκετούς Έλληνες να πάρουν μέρος στην επανάσταση να φύγουν από το Πατριαρχείο πιέζοντας να γίνουν Εξαρχικοί. Και από την άλλη μεριά είχαν κηρύξει αμίλητο πόλεμο στους Έλληνες Πατριαρχικούς.

Το 1870 με σύσταση της Ρωσίας οι Βούλγαροι να φύγουν από το Πατριαρχείο και να κηρύξουν αυτόνομη εκκλησία με έξαρχο που έμεινε στο Μοναστήρι. Η τουρκική ηγεσία το ενέκρινε πρόθυμα γιατί ήθελε να τρώγονται οι Έλληνες με τους Βούλγαρους, δηλαδή το «διέρρεε και βασίλευε». Αν ήσουν με το Πατριαρχείο ήσουν Πατριαρχικός, σε απειλούσε το βουλγάρικο κομιτάτο να γίνεις Εξαρχικός, και έτσι άρχισαν τα εγκλήματα εναντίον των Ελλήνων που δεν εισχώρησαν στην Εξαρχία. Μετά την αποτυχία της επανάστασης του Ίλιντεν οι Τούρκοι κήρυξαν αμείλικτο πόλεμο εναντίον του βουλγαρικού στοιχείου και του ελληνικού, γιατί μερικοί Έλληνες με την ποίηση των Βουλγάρων πήραν μέρος στην επανάσταση.

Η επανάσταση κράτησε μερικές μέρες και οι επαναστάτες στη Θεσσαλονίκη έκαψαν τουρκικές τράπεζες, πρεσβείες και σκότωσαν πολλούς Τούρκους. Μετά την αποτυχία της επανάστασης τα βουλγαρικά κομιτάτα κήρυξαν αμείλικτο πόλεμο εναντίον κάθε Ελληνικού στοιχείου να σκοτώνουν παπάδες, δασκάλους και όσους τους αντιστέκονταν γιατί η Τουρκική ηγεσία δεν μπορούσε να υποβάλει νόμους, γιατί ήταν υπό κατάρρευση και τότε η Σόφια έδειξε το πραγματικό της πρόσωπο. Ήθελε την προσάρτηση της Μακεδονίας στη Βουλγαρία. Με τη βοήθεια των μεγάλων δυνάμεων της Ρωσίας και τους μισέλληνες Αυστριακούς, εκτός τους φιλέλληνες Γάλλους. Και η Ελληνική Κυβέρνηση των Αθηνών αδυνατούσε να στείλει βοήθεια στη Μακεδονία και άφησε στο έλεος του Θεού τους Έλληνες της Μακεδονίας. Γιατί μετά την ήττα 1897 που χάσαμε τον πόλεμο με τους Τούρκους μας είχαν βάλει αυστηρούς νόμους και όρους που και η Κυβέρνηση θεωρούσε τη Μακεδονία χαμένη.

Αφήνοντας τους Μακεδόνες να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους και τότε στην Αθήνα υπήρχε ένας ένθερμος πατριώτης διευθυντής της εφημερίδας «Εμπρός». Ο Καλαθαράκης που έγραφε θερμά άρθρα για τη σωτηρία της Μακεδονίας και μαζί με τον Δραγούμη που η καταγωγή το ήταν από το Βογατσικό, δημιούργησαν επιτροπές αγώνων πιέζοντας την κυβέρνηση Θεοτόκη να αναλάβει και αυτή δράση. Και τότε στείλανε στη Μακεδονία τέσσερις νεαρούς αξιωματικούς με πλαστά διαβατήρια ως ζωέμποροι να βολιδοσκοπήσουν στην Μακεδονία εάν ο αγώνας μπορούσε να τη σώσει ή όχι. Ο ένας από τους αξιωματικούς ήταν γαμπρός του Δραγούμη, ο Παύλος Μελάς, με το ψευδώνυμο Μίκης Ζάζας, και οι άλλοι Κοντούλης, Πλακούτας αντιστράτηγος αργότερα στη Μικρά Ασία, και ο Γεώργιος Κολοκοτρώνης σκοτώθηκε αργότερα στους Βαλκανικούς αγώνες το 1913.

Στη Θεσσαλονίκη υπήρχε ένας άλλος ένθερμος πατριώτης, ο πρόξενος Λάμπρος Κορομηλάς, ο ιστός του μακεδονικού αγώνα. Οι τέσσερις αξιωματικοί έφυγαν από Αθήνα την άνοιξη του 1904 για την Μακεδονία και ήρθαν σε επαφή με τα σώματα τα ντόπια και τις οργανώσεις των χωριών.Και σε ένα μήνα επέστρεψαν στην Αθήνα με τις εκθέσεις του καθενός, οι τρεις Μελάς, Κοντούλης και Παπούλας συμφωνούσαν. Ο μόνος που ήταν αντίθετος ο Κολοκοτρώνης, και ο Μελάς λογομάχησε με τον Κολοκοτρώνη μέχρι που έφτασαν σε σημείο να μονομαχήσουν ο Παύλος Μελάς τραυμάτισε τον Κολοκοτρώνη και μετά από λίγο καιρό οι τρεις τους Παύλος Μελάς, Κοντούλης και ο Παπούλας επέστρεψαν στην Μακεδονία για να οργανώσουν τα αντάρτικα στα Κορέστεια, που σε αυτά τα μέρη τα βουλγάρικα κομιτάτα ήταν πολύ οργανωμένη με την βοήθεια της Σόφιας.

Και αφού οργάνωσε τα αντάρτικα σε λίγο καιρό επέστρεψε στην Αθήνα. Και πάλι σε λίγο ο Παύλος Μελάς οργανωμένα αυτή τη φορά να κάνει δική του ομάδα και να επιστρέψει τον Αύγουστο στη Μακεδονία. Και στις 13 Οκτωβρίου σε ένα χωριό Στάτιστα στα Κορέστεια που διανυκτέρευε βρέθηκε περικυκλωμένο από τον τουρκικό στρατό με προδοσία των Βουλγάρων και με την ανταλλαγή πυρών σκοτώθηκε ο Παύλος Μελάς, και οι σύντροφοί του, του κόψαν το κεφάλι του για να μη μάθουν οι Τούρκοι και Βούλγαροι ότι σκοτώθηκε ο Παύλος Μελάς. Μετά από λίγες μέρες μαθεύτηκε στην Αθήνα ο χαμός του Παύλου που με το αίμα του πότισε τη Μακεδονική γη. Με το χαμό του Μελά συγκίνησε απανταχού όλους τους Έλληνες, και γεννήθηκαν εκατοντάδες Παύλο- Μελάδες και άρχισαν να έρχονται στην Μακεδονία εθελοντές που οργάνωναν αντάρτικα σώματα.

Τον Νοέμβριο κατέφθασε στη Μακεδονία ο Τσόντος Βάρδας και ανέλαβε την αρχηγία τον αντάρτικων σωμάτων, και άλλα τμήματα όπως Βλαχάκης, Λίτσας, Μάλιος Κατεχάκης, Μαζαράκης, Κοντούλης και πολλοί άλλοι. Έτσι τρομοκρατήθηκαν οι Βουλγάρικες συμμορίες και οι κομιτατζήδες. Και πήραν θάρρος οι ντόπιοι μακεδονομάχοι και τρομοκρατούμενοι Έλληνες από τους κομιτατζήδες όπως του Μήτρου Βλάχου και του Κωστάντοφ.

Στον Βράχο ήταν μικρό ελληνόφωνο χωριό όπως και τα γύρο ελληνόφωνα χωριά οργανώθηκαν με επιτροπές και οπλοφόρους όπως στο χωριό μας, οπλοφόρο είχαμε τον Ζήκο Θεμελή που είχε καταταγεί πριν το 1903 στο σώμα του καστοριανού Μαργαρίτη Αριστείδη πρωτοπαλίκαρο που δρούσαν γύρο από τα Όντρια και όταν ο Μαργαρίτης το 1904 διέλυσε το σώμα και κατέβηκε στην Λάρισα σαν έμπορος δερμάτων ο Ζήκος Θεμελής μπήκε στο σώμα του Βλαχάκη - Λίτσα που ήρθε πρόσφατα μετά το φόνο του Παύλου Μελά από την σκλαβωμένη Κρήτη. Ο Ζήκος όλο αυτό το διάστημα θυσίασε τον εαυτό του για να μείνει η Μακεδονία Ελληνική.

[συνεχίζεται]

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 19 Οκτωβρίου 2017, αρ. φύλλου 906


Σχετικά:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ