13.1.20

ΟΔΟΣ: "Η βόλτα"


ODOS newspaper of Kastoria
ΟΔΟΣ 3.10.2019 | 1003

Έπεσε η… αυλαία στην φετινή εμποροπανήγυρη του Άργους Ορεστικού, που είναι αλήθεια ότι για μια ακόμη χρονιά, εισπρακτικά σημείωσε σημαντικά οφέλη. Πρωτίστως για τον Δήμο Άργους Ορεστικού που με την διοργάνωσή του, σε μια εποχή ισχνών αγελάδων, αποκομίζει άμεσα έσοδα. Και έχει πράγματι αναγάγει το κάποτε γραφικό (ίσως και απλά περιθωριακό) έθιμο, σε μείζον happening.

Κι αν δεν αναγορεύθηκε στο μέγιστο happening, εξελίχθηκε πάντως τόσο πολύ, ώστε να φωτογραφίζονται πρόθυμα σε αυτό και να ποζάρουν ασφαλώς, πολίτες, πολιτικοί, επώνυμοι, "ανώνυμοι" μηδέ του ίδιου του μητροπολίτη Καστοριάς εξαιρουμένου.

Και να κυκλοφορούν στην συνέχεια στον ηλεκτρονικό αλλά και παραδοσιακό τύπο, γλαφυρά φωτορεπορτάζ, με τίτλους όπως «η βόλτα» του τάδε ή του δείνα στο πανηγύρι του Άργους. «Το πανηγύρι από ψηλά την νύχτα», «από ψηλά» και «χαμηλά τη μέρα», το «πανηγύρι στο χάραμα».

Και λίγο να απομένει ώσπου να εκδοθούν οδηγοί παρηγοριάς και προσευχής ως τον επόμενο χρόνο, μέχρι την πανήγυρη του 2020. Για παράδειγμα "Οδηγός επιβίωσης 358 ημερών", "Πώς να επιβιώσετε ως του χρόνου", "Survivor", "Αναμνήσεις από την Μέκκα", "Η Μόρια της Δυτικής Μακεδονίας", "Η τρυφερή νουβέλα της Εμινέ που έμεινε στην Καστοριά", "Πούλα Βούλα, ξεπούλα Ρούλα", "Το πανηγύρι της καρδιάς μας", "Εδώ παπάς εκεί παπάς", "Κουράγιο".

Τα σχόλια δεν αφορούν τον Δήμο Άργους Ορεστικού, που κατορθώνει να εκμεταλλεύεται αποτελεσματικά από άποψη εσόδων την μόδα του πανηγυριού, της δεύτερης πόλης του νομού. Που γίνεται αναμφίβολα το επίκεντρο της ευρύτερης Περιφέρειας, έστω για μια εβδομάδα. Όπως κατορθώνει να βελτιώνει αισθητά τις υπηρεσίες που παρέχει στο πανηγύρι, όλες με το αζημίωτο.

Μια πόλη του μεγέθους του Άργους Ορεστικού που διαθέτει εκτός από πανηγύρι, αρχαιολογικό μουσείο, αίθουσα πολιτιστικών εκδηλώσεων, αξιόλογη πνευματική κίνηση και πολίτες με ενδιαφέροντα και μάλιστα όλα αυτά μέσα στην κρίση, ασφαλώς και δεν έχει κακοπέσει.

Το πώς αξιοποιούνται βέβαια αυτά τα έσοδα είναι ένα άλλο κεφάλαιο, για το οποίο δημότες και αρμόδιοι του Άργους, έχουν τους δικούς τους τρόπους και λόγους να είναι περισσότερο ή λιγότεροι ικανοποιημένοι. Στο κάτω-κάτω η απαξία του πανηγυριού, αισθητικά, πολιτιστικά, συμβολικά, δεν εκφράζει κάτι περισσότερο από τον εαυτό του. Ούτε ο επίσημος διοργανωτής, έταξε πνευματική ανάταση, υψηλή τέχνη και τεχνική. Προφανώς, τα σκωπτικά σχόλια δεν αφορούν ούτε τους κατοίκους του Άργους Ορεστικού που νοιώθουν το έθιμο σαν δημιούργημα της ιστορίας τους.

Οι αναφορές, δεν αφορούν επίσης ούτε πλήττουν τους επισκέπτες του πανηγυριού, που είναι υπαρκτό μέγεθος. Πάντοτε ήταν. Τώρα βέβαια το πλήθος διευρύνθηκε, επεκτάθηκε, πολλαπλασιάστηκε με αποτέλεσμα το πανηγύρι να έχει γίνει διάσημο. Αναβαθμίσθηκε σε τοπική αξία με ευρύτερο περιεχόμενο και ποιότητα. Σε ένα βαθμό έχει εξιδανικευθεί τόσο, ώστε να προκαλεί ακόμη και στερητικά σύνδρομα. Συναισθηματικής φύσεως.

Έτσι τα κριτικά σχόλια δεν απομένει παρά να αφορούν όσους έχουν εξιδανικεύσει το πανηγύρι. Χωρίς να προσφέρουν ισοδύναμα σε όσους δεν εκφράζονται με τα πρότυπά του. Η κριτική απευθύνεται σε όσους καλλιεργούν σύνδρομα επιθυμίας και νοσταλγίας και τα κατευθύνουν σε κοινωνικές ή εμπορικές διοργανώσεις που κατά κανόνα θεωρούνται ρηχές.

Άλλωστε δεν μπορεί να απαιτείται πνευματικότητα σε κάτι που από την φύση του είναι απλό, τραχύ, ελαφρώς πρωτόγονο. Όπως δεν μπορεί να είναι άμοιρο κριτικής το γεγονός ότι εκδηλώσεις, όπως το πανηγύρι και το καρναβάλι, ενεργούν ως ψευδαίσθηση, σε αναπλήρωση της ανάγκης του κόσμου για έκφραση και επικοινωνία. Για κάτι καλύτερο.

Τα κέρδη από την άλλη πλευρά, ίσως να μην είναι αρκετά για να δικαιολογήσουν τα πάντα. Αν όλα συγχωρούνταν απ’ αυτά, υπάρχουν πολύ πιο επικερδείς δραστηριότητες, που όμως είναι (και σωστά) αδιανόητες.



ODOS newspaper of Kastoria
ΟΔΟΣ 3.10.2019 | 1003 | 3


Αφορούν τα σχόλια φυσικά τα τεράστια κέρδη των εκθετών, περιπτερούχων, επιχειρηματιών και μικρεμπόρων λιανικής και όχι, που έκαναν φτερά για ολόκληρη την Καστοριά, σε άλλης γης άλλα μέρη, μαζί με τους αμέτρητους που συγκρότησαν εμπορικά το πανηγύρι. Και ενώ οι ίδιοι πλήρωσαν τον χώρο που νοίκιασαν στον τυχερό της υπόθεσης, και μοναδικό κερδισμένο εντός του Νομού, που είναι ο Δήμος Άργους Ορεστικού, αναχωρούν από σήμερα κι όλας με τους πακτωλούς των εισπράξεών τους.

Ορισμένοι θα ισχυριστούν ότι κερδισμένοι είναι και επιχειρηματίες της περιοχής που συμμετείχαν στο πανηγύρι και δεν θα έχουν άδικο. Όπως κερδισμένοι θα πουν ότι είναι καταναλωτές και επισκέπτες του πανηγυριού που αγόρασαν, αγόρασαν, αγόρασαν αμέτρητες γεμάτες σακούλες σε φθηνές τιμές. Μόνο που το κέρδος εδώ είναι αμφιλεγόμενο.

Πρωτίστως διότι στα Τάρταρα της κρίσης, ακόμη και η μόνιμη, κανονική εμπορική αγορά του Άργους και της Καστοριάς, προσφέρει ανταγωνιστικές τιμές και δεν ισχύει ό,τι συνέβαινε 10-15 χρόνια πριν. Αλλά και επειδή σε κάθε περίπτωση η σχέση ποιότητας-τιμής είναι αυτή που τελικά καθορίζει τον κερδισμένο από τον χαμένο ακόμη και σε ένα πανηγύρι. Χώρια από την φρενίτιδα, περιττών αγορών που καταλαμβάνει πολλούς από τους επισκέπτες που λυγίζουν στην ιαχή «πάρε καλέ κυρία» «πάρτε κόσμε» και την λαγνεία της ατμόσφαιρας που παραπέμπει σε 1001 νύχτες στην Βαγδάτη.

Πέρα από την κοινωνική διάσταση του happening, που χιλιάδες άτομα ανταμώνουν άλλες χιλιάδες, μεταξύ των οποίων πρωτόγνωρων ή γνώριμων τους επισκεπτών. Σε μια έκρηξη της δίψας για μαζικότητα και κοινωνικότητα. Τα πανηγύρια εκφράζουν μια αιώνια, αρχέγονη, πρωτόγονη ανάγκη έκφρασης, παγκόσμια, σε όλες τις ιστορικές εποχές. Δεν μπορούν όμως να αναγορεύονται σε ιδανικό.

Η ούτως ή άλλως μόνιμα δραματική κατάσταση της πόλης της Καστοριάς, τις ημέρες και τις νύχτες του φετινού πανηγυριού, με τις ατελείωτες ουρές των αυτοκινήτων να την ενώνουν με το Άργος Ορεστικό, σε μια ανθρώπινη καταναλωτική γέφυρα, είναι ο αψευδής μάρτυρας ότι οι πακτωλοί των κερδών των εκθετών, —που οι περισσότεροι αποτελούν μια χωριστή κοινωνική ομάδα χωρίς συγκεκριμένο τόπο και καταγωγή— και προήλθαν από τις σωρευμένες οικονομίες των καταναλωτών, ιδίως αυτών που δεν αντιστέκονται στην μέθη της ατμόσφαιρας, χάθηκαν για πάντα από την τοπική οικονομία.

Αν αυτά τα χρήματα είχαν αφιερωθεί για ίδιας ή και καλύτερης ποιότητας αγορές στα εμπορικά καταστήματα του Άργους και της Καστοριάς, όχι μόνο θα έπιαναν τόπο, αλλά και θα κυκλοφορούσαν στον γνωστό κύκλο της οικονομίας. Πρόκειται για τετριμμένες ασφαλώς και από χρόνια, ξεπερασμένες παρατηρήσεις, που μπορεί και να ακούγονται και να είναι σε ένα βαθμό κουραστικές, εσωστρεφείς, τοπικιστικές.

Όμως η αλήθεια είναι ότι τα τεράστια ποσά που αναλώθηκαν στο πανηγύρι, έκαναν φτερά μια για πάντα. Δεν θα πληρώσουν ενοίκια στην περιοχή της Καστοριάς, δεν θα εξασφαλίσουν την ΔΕΗ, τα τηλέφωνα, τον ΕΦΚΑ, τον ΕΝΦΙΑ την επιβίωση του εμπορικού κόσμου και της κοινωνίας πιο γενικά. Και όλα αυτά σε ένα λάθος στίγμα: ότι ακόμη και η χαρά, η διασκέδαση, είναι περαστικές σαν το πανηγύρι.

Πίσω πλέον στα σπίτια τους όλοι —μόνο οι εκθέτες ήδη στήνουν τα εμπορεύματά τους κάπου αλλού— θα αντιμετωπίζουν την μελαγχολία της γλυκιάς προσμονής τους ως το επόμενο αναλόγου επιπέδου κοινωνικό happening. Μαζί τους οι πολιτικοί, που με τα πανηγύρια, τα πάρτι και τα βαλκανοειδή, πείθουν και πείθονται πρώτα οι ίδιοι, ότι υλοποιούν μέγα πολιτιστικό, κοινωνικό και οικονομικό έργο. Με τόσο λιβάνισμα που πέφτει, όχι μόνο από τα σουβλάκια, αλλά από τις άπειρες φωτογραφίες, σε ένα βαθμό εξηγείται το φαινόμενο.


Φωτογραφία: Πιερ Ωγκύστ Ρενουάρ (1841-1919) Χορός στο Μουλέν ντε λα Γκαλέτ (1876), λεπτομέρεια, Μουσείο Ορσέ, Παρίσι.


Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 3 Οκτωβρίου 2019, αρ. φύλλου 1003

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ