Το θέμα με τις υποσχέσεις περί ηθικής στην πολιτική δεν είναι μόνο πως η έννοια της ηθικής είναι γενική και αόριστη, σε σημείο που πρώην υπουργός της Ν.Δ. νόμιζε πως «ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό». Το βασικότερο πρόβλημα είναι πως δεν ξέρουμε το μέλλον. «Mηδένα προ του τέλους μακάριζε»: ακόμη κι ένας άγιος μπορεί να δελεαστεί, αν διαχειρίζεται τα εκατομμύρια του Δημοσίου, και από «ηθικός» να αποδειχθεί «ανήθικος».
Ο σκοπός, λοιπόν, δεν πρέπει να είναι να ψάχνουμε «ηθικότητα» στο απροσμέτρητο βάθος της ανθρώπινης ύπαρξης, ούτε να προσπαθούμε να δούμε το μέλλον για το πώς θα καταλήξουν πενήντα υπουργοί και χιλιάδες στελέχη του κράτους. Είναι προτιμότερο να υπάρχουν εκείνοι οι θεσμοί ελέγχου και ισορροπιών κάθε εξουσίας, έτσι ώστε ο ένας να επιτηρεί τον άλλον και όλοι μαζί τη Δημοκρατία. Ακόμη πιο σημαντικό είναι να υπάρχουν θεσμοί διαφάνειας, έτσι ώστε να σκεφθεί δυο φορές κάποιος πριν κάνει τη λαδιά. Και ο άγιος φοβέρα θέλει και η διαφάνεια στον δημόσιο βίο μπορεί να τρομάξει πολλά επίδοξα λαμόγια.
Υπό την έννοια αυτή, η Δι@ύ-γεια έκανε πολύ περισσότερα από όσα υποσχέθηκαν όλα τα κόμματα στις 17 εκλογικές αναμετρήσεις της Μεταπολίτευσης. Αντιθέτως, το απόρρητο για τις πράξεις της, που θέσπισε εσχάτως η ΕΥΠ, μας πάει ένα μεγάλο βήμα πίσω. Δηλαδή, ακόμη και αν οι 20.000 που παρακολουθεί ετησίως η ΕΥΠ είναι πράκτορες του εχθρού, ποιος μας εξασφαλίζει ότι στο μέλλον κάποια άλλη «ύποπτη» εισαγγελέας δεν θα υπογράψει την παρακολούθηση της Προέδρου της Δημοκρατίας; Αν δεν υπάρχει το φόβητρο της διαφάνειας και της λογοδοσίας, όλα (και δη τα χειρότερα) μπορεί να συμβούν.
Ενα άλλο, τεράστιο, πεδίο αδιαφάνειας του ελληνικού κράτους είναι τα χαρτιά του κράτους. Για να πάρει κάποιος στα χέρια του ένα (κατά τα άλλα «δημόσιο») έγγραφο πρέπει να αποδείξει ότι έχει «εύλογο ενδιαφέρον». Ακόμη κι αν αυτός είναι φορολογούμενος και ρωτάει πού πηγαίνουν τα λεφτά του. Και ποιος κρίνει αν το ενδιαφέρον του φορολογούμενου πολίτη είναι «εύλογο»; Αυτός που, αν έκανε τη λαδιά, έχει κάθε κίνητρο να την αποκρύψει.
Συνεπώς, το ελληνικό κράτος χρειάζεται μια δεύτερη Δι@ύγεια, κάτι σαν τον αμερικανικό νόμο για την ελεύθερη πρόσβαση στη δημόσια πληροφορία (Freedom of Information Act). Δεν χρειάζεται καν αιτιολόγηση. Το άρθρο 1 του Συντάγματος αρκεί: «Ολες οι εξουσίες πηγάζουν από τον λαό, υπάρχουν υπέρ αυτού και του έθνους και ασκούνται όπως ορίζει το Σύνταγμα». Επομένως, πρέπει να καταργηθούν οι πονηρές διατάξεις περί «εύλογου ενδιαφέροντος», διότι το ενδιαφέρον του πολίτη για τα πεπραγμένα του κράτους, το οποίο ο ίδιος χρηματοδοτεί, είναι εξ ορισμού εύλογο.
Αναδημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 10 Νοεμβρίου 2022, αρ. φύλλου 1148 | medium.gr.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.