11.9.17

ΛΑΖΑΡΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΙΔΗ: Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική

Ήτοι περί του ορθώς λέγειν τε και γράφειν

Α. Ο ευφήμως γνωστός Μακεδών δημοσιογράφος και συγγραφεύς κ. Νικόλαος Μέρτζος (και πρώην Πρόεδρος της Εταιρίας Μακεδονικών Σπουδών) στο βιβλίο του «Εμείς οι Μακεδόνες» (με το οποίο θα ασχοληθούμε τις προσεχείς ημέρες), για να δείξει την αδιαφορία, την αβελτηρία και τον εφησυχασμό ενίοτε κάποιων κυβερνήσεών μας επί καιρίων εθνικών θεμάτων, γράφει: Και εμείς, αμεριμνοαμέριμνοι εφησυχάζουμε… Ενώ ανοίγουμε ολόκληρες συζητήσεις, επειδή προ εβδομάδος το τυρί από 6 ευρώ το κιλό, σήμερα το αγόρασε μια κυρία 6,35! Με τον αναδιπλασιασμό της λέξης αμέριμνοι (ένα λεκτικό σχήμα, να πούμε) επιτείνεται το μέγεθος του εφησυχασμού.

Β. Προ μηνών είχα γράψει για ονόματα γυναικών με την κατάληξη –ω, π.χ. η Καλυψώ (της Καλυψούς στα αρχαία), η Λητώ, η Ερατώ. Σήμερα, 26.2.2017, διαβάζω Βυζαντινό γυναικείο όνομα: Η Φωτώ (αδελφή της Αγίας Φωτεινής). Στην ομιλουμένη: της Φωτώς (ενώ: του φωτός, το φως). Πρβλ στις Κυκλάδες: το Μαρουσώ ( = η Μαίρη, το Μαράκι).

Γ. 27.2.2017 ΝΕΤ Δημοσιογράφος: Στην αντιπαράταξη αυτή ο βουλευτής πρόσθεσε και το εξής… Χρησιμοποίησε την λέξη αντί: στην αντιπαράθεση αυτή. Μάλλον είναι δεκτό: αντιπαρατάσσω τα επιχειρήματά μου. (μεταφορά από την αντιπαράταξη αντιπάλων στρατευμάτων).

Δ. 2.3.2017 Στην προηγούμενη στήλη για τις κλεισώρειες – κλεισούρα, πρέπει να προσθέσω ότι στην Βυζαντινή περίοδο οι φύλακες των κλεισωρειών λέγονταν οδίται (ο οδίτης, η λέξη η οδός). Και επειδή, για ασφάλεια, κρατούσαν όπλα, ήσαν ένοπλοι οδίται. Λατινικά: armati. Και επειδή οι Βλάχοι «επιτάσσουν» στα ουσιαστικά το άρθρο, π.χ. ένοπλος ο, εξ αυτού armatoli οι αρματολοί. Ο Μπαμπινιώτης ετυμολογεί την λέξη από το αρματολόγος (;). Είναι γνωστό: Οι αρματολοί προ της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821 ενώθηκαν με τους κλέφτες και πολέμησαν την Τουρκιά. «Δώδεκα χρόνια αρματολός, σαράντα χρόνια κλέφτης».

Ε. 28.2.2017 Στην ΟΔΟ κάποιος με ψευδώνυμο σχολιάζοντας προφανώς την πολιτική του άρτι εκλεγέντως Προέδρου των ΗΠΑ γράφει σαρκάζονατς: Τραμπουκισμό. Κακό, ανόητο, κακόηθες χιούμορ, για πρόεδρο μεγάλης χώρας, φιλικής και συμμάχου. Ο σαρκασμός δηλοί κακία. Ας μη βιασθεί ο οιοσδήποτε να με βαπτίσει… οπαδό – ψηφοφόρο του κ. Τραμπ, χθες ακόμη εκλεγέντος. Ας έχομε υπομονή. Ίδωμεν την πολιτικήν του ανδρός. Άλλωστε, οι εκάστοτε πρωθυπουργοί, οι αρχηγοί κομμάτων, δεν σπεύδουν να ζητούν συνάντηση – ακρόαση με Αμερικανό Πρόεδρο και να εκλιπαρούν βοήθεια, παρέμβαση, κλπ;

Στ. 2.3.2017 Εξ αφορμής σχετικού σχολίου επί του δικού μου δημοσιεύματος από κάποιον φίλο για το βιβλίο “Το Νεστόριο” της κ. Κάδρα Στεργιανής, επαναλαμβάνω και τονίζω ότι η συγγραφεύς ορθά και επιστημονικά αντιμετωπίζει το σλαβογενές τοπικό γλωσσικό ιδίωμα. Ειδικότερα, για την παράθεση λέξεων του ιδιώματος, είναι θέμα και ειδικότητα των Γλωσσολόγων. Έχω γνώση πολλών πραγμάτων, αλλά δεν είμαι και ο ειδικός. Π.χ. θυμούμαι από τον μακαρίτη ΝΙκ. Ανδριώτη που μας έλεγε στο πανεπιστήμιο ότι στην Σανσκριτική το ζνάι, νε ζνάμ συγγενεύει με την ρίζα του γιγνώσκω. Αλλά οι Σλάβοι εμφανίζονται τον 6ο μ. Χ. αιώνα. Δεν ξέρω εάν η κ. Κάδρα έχει υπόψη της το βιβλίο του μακαρίτη Τσιούλκα (προ 80-100 ετών;), τις απόψεις όμως του οποίου αντέκρουσε ο Νικ. Ανδριώτης και ο επίσης Γλωσσολόγος Καθηγητής κ. Αντώνιος Θαβώρης.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 9 Μαρτίου 2017, αρ. φύλλου 876



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ