13.11.19

ΣΟΝΙΑΣ ΕΥΘΥΜΙΑΔΟΥ-ΠΑΠΑΣΤΑΥΡΟΥ: Ταξίδι στο παλιό Βογατσικό


Σάσα Νάτσινα-Τζημάκα Βογατσικό

ΔΡΑΓΟΥΜΕΙΑ 2019



Τη Λυσιστράτη πήγαμε να παρακολουθήσουμε στις 22 Αυγούστου 2019 στο Βογατσικό από τη θεατρική ομάδα των νέων του χωριού, στο πλαίσιο της καθιερωμένης εδώ και χρόνια βραδιάς θεάτρου που αφιερώνεται στη μνήμη του αγαπημένου μας Χρυσόστομου Τζημάκα. Αλλά ευτυχώς που αυτή η Λυσιστράτη, μετά την υπέρ της ειρήνης στάση που διοργάνωσε και πέτυχε τον ιερό της σκοπό, ...έχασε τον δρόμο της και βρέθηκε στο δικό μας Βογατσικό.

Σκηνοθέτις των δύο θεατρικών, μα και πρωταγωνίστρια του δεύτερου η Σάσα Τζημάκα, αδερφή του Χρυσόστομου, έχοντας θερμότατο συμπαραστάτη σε όλη της την προσπάθεια τον σύζυγό της Νίκο Νάτσινα. Τα παιδιά στη Λυσιστράτη έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό και πέτυχαν να χαρίσουν στο κοινό άφθονο γέλιο. Κι όταν η Λυσιστράτη ξεστράτισε κι έφτασε στο Βογατσικό, ζωντάνεψαν επί σκηνής πρόσωπα και γεγονότα του περασμένου, αλλά όχι ξεχασμένου Βογατσικού. Σ’αυτό συνέβαλαν και Βογατσιώτισσες και Βογατσιώτες που ανέβηκαν στη σκηνή παριστάνοντας παλιούς συγχωριανούς τους, με μεγάλη επιτυχία. Ακόμα κι όταν αυτοί οι άνθρωποι δεν μπορούσαν να συγκρατήσουν τα γέλια τους παίζοντας, εμείς το απολαμβάναμε, χωρίς να αναρωτιόμαστε μήπως παίζουν θέατρο την ώρα που γελάνε. Γελούσαν γιατί δεν μπορούσαν να συγκρατηθούν και αυτό ήταν αυθόρμητο, αυθεντικό και ωραίο!

Ήταν όραμα του Χρ. Τζημάκα* να ανεβάσουν στη θεατρική σκηνή κάποτε τύπους χαρακτηριστικούς του Βογατσικού, ζωντανεύοντας αστείες τους ιστορίες. Το υλοποίησε η Σάσα με πολλή αγάπη στα πρόσωπα που υποδύονταν όλοι τους. Οι βογατσιώτικης προέλευσης θεατές το απόλαυσαν περισσότερο, καθώς αναγνώριζαν τα πρόσωπα -γελάσαμε όμως κι εμείς που δεν τα γνωρίζαμε.

Σε αυτό συνέβαλε και η τοπική διάλεκτος που μιλούσαν, αλλά προπαντός η φτιάση εκείνων των παλιότερων ανθρώπων, που έμπλεκαν το αστείο με το σοβαρό, τη λύπη με την πανταχού παρούσα χαρά -μακάρι να τους μοιάζαμε! Στη φτιάση τους και η αλληλεγγύη, το να στέκονται ο ένας στο πλευρό του άλλου στις χαρές και τις λύπες του! Όχι, δεν θέλω να ακούσω εκείνο το επιχείρημα πως η νοσταλγία τα ομορφαίνει όλα. Φτιαχτό είναι και το λένε όσοι δεν αντέχουν τη σύγκριση του χτες με το σήμερα, όπου όμως έχει αποδειχτεί πια πως θριαμβεύει ο ατομικισμός κι ο εγωκεντρισμός. Με ό,τι κακό αυτό συνεπάγεται… Καιρός να το αποδεχτούμε πια, μόνο έτσι θα βρούμε και τον τρόπο να το θεραπεύσουμε και να βελτιώσουμε τη ζωή μας...


Βογατσικό


Όλο το βράδυ θυμόμουν το έξοχο κείμενο των παλιότερων μας βιβλίων της Γλώσσας με τον χαρακτηριστικό τίτλο: "Η τηλεόραση στο χωριό του γέλιου". Γιατί όντως αυτή η συσκευή φταίει που απομονώθηκαν οι άνθρωποι στο σπίτι του ο καθένας και χάθηκε η παρέα και το γέλιο.

Θυμήθηκα όμως και πόσο πολύ είχα θυμώσει με την 90χρονη σήμερα γυναίκα, που στα νιάτα της και νερό από τις βρύσες κουβαλούσε για τις καθημερινές ανάγκες του σπιτιού τους και στον εξώφουρνο μαγείρευε γιατί τότε δεν υπήρχε ρεύμα και χίλια δυο πράγματα έκανε πολύ πιο δύσκολα απ’ όσο σήμερα. Έλεγε, λοιπόν, πως οι σημερινές γυναίκες κουράζονται περισσότερο και δεν το άντεξα. Σήμερα έχουμε μέσα και τρόπους που οι παλιές νοικοκυρές ούτε καν τους είχαν ονειρευτεί. Ζεμένες στο καθήκον, όμως, καθώς ήταν, τα δέχονταν όλα με υπομονή και προχωρούσαν έτσι. Χωρίς ίχνος παράπονου. Είχαν οι άντρες τα καφενεία, είχαν οι γυναίκες τα πεζούλια στις γειτονιές, όπου, κρατώντας το πλεχτό ή το κέντημά τους στα χέρια, έκαναν ψυχοθεραπεία μοιραζόμενες τους προβληματισμούς και τους πόνους τους.

Σήμερα η κατάθλιψη εξαπλώνεται σε ολοένα και περισσότερους ανθρώπους, το αποδεικνύουν οι στατιστικές. Κι ας υπάρχουν ψυχολόγοι, ψυχαναλυτές και ψυχοθεραπευτές. Βλέπετε, οι παλιοί ήταν χαρούμενοι όταν είχαν απλώς τα προς το ζην, όταν ζούσαν σύμφωνα με τις δυνατότητές τους, γιατί είχαν τη δύναμη να αποδέχονται εντελώς φυσικά την απλή πραγματικότητα. Σήμερα, εποχή των αυξημένων πειρασμών, ελάχιστοι διακρίνονται για την πληρότητά τους. Από τους περισσότερους όλο και κάμποσα λείπουν. Κι αυτά τα κάμποσα συνήθως είναι πολλά. Κι αυτό τους οδηγεί στον μαρασμό και την κατάθλιψη.


Σάσα Νάτσινα Τζημάκα


«Τότε, παιδάκι μου, δεν το ξέραμε το καλύτερο, δεν ξέραμε πώς ήταν, γιατί δεν υπήρχε ακόμα», μου είπε κάποτε μια γιαγιά πάνω από τα 85, η γιαγιά του Κώστα, που εξακολουθεί να κάνει όνειρα για το μέλλον και σχέδια για τον επόμενο χρόνο. Κι ο Θεός ευλογεί την αισιοδοξία της και τα πραγματοποιεί με τον παππού της. Τη ζήλεψα πολύ. Από μέσα της ανάβλυζε μια πρωτόγνωρη χαρά.

Μόλις είπα τη λέξη-κλειδί, τη λέξη «χαρά». Σήμερα μας λείπει η χαρά, σαν να έχει εξοριστεί από τη ζωή μας. Οι σημερινοί επιδιώκουμε κατά κανόνα να είμαστε διαρκώς έξω, διασκεδάζουμε στα μπουζούκια, γενικώς θορυβούμε, αλλά, επιστρέφοντας στο σπίτι μας, νιώθουμε το κενό που υπάρχει μέσα μας και προσπαθούμε απεγνωσμένα να καλύψουμε. Ζητάμε από τη ζωή πολλά, συχνά χωρίς να προσπαθούμε πολύ. Ζητάμε από τη ζωή πράγματα που θεωρούμε τελείως αστήρικτα πως μας έχει τάξει, ενώ δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Η ζωή στίβος άθλησης είναι όπου το καθετί κερδίζεται με αγώνα, γιατί τίποτε δε μας χαρίζεται, όμως οι περισσότεροι ζούμε και κινούμαστε μες σε μια φούσκα, αρνούμενοι να δούμε την αλήθεια κατάματα· την αλήθεια, όποια κι αν είναι.

Βεβαίως, ευτυχώς υπάρχει η ελπίδα, αλίμονο αν δεν υπήρχε, αλλά ζητείται και αγώνας, αυτό έχει αλλάξει δραματικά στη ζωή μας που αποφεύγει το άκοπο κι επιζητεί το εύκολο. Σήμερα, πολλοί άνθρωποι παραπονιούνται μονίμως για το ένα από τα εκατό που κάθε φορά τους λείπει, ενώ έχουν στη διάθεσή τους τα 99! Τους έχω ζήσει και, το χειρότερο, έχω παλέψει σκληρά να μην τους επιτρέψω να με ρίξουν ψυχολογικά, όταν εγώ μπορώ να ελπίζω στο καλύτερο αύριο, ενώ αυτοί παλεύουν με νύχια και με δόντια να ξεριζώσουν από μέσα μου κάθε ίχνος ελπίδας, αντιτάσσοντας σε κάθε θετική δική μου σκέψη πολλές αρνητικές δικές τους. Κι ας είναι πλασμένος ο άνθρωπος να πιάνεται από την ελπίδα για να συνεχίζει να πορεύεται όρθιος.


Βογατσικό Νάτσινα


Στην εποχή, λοιπόν, της εξορισμένης από τη ζωή μας χαράς, είδαμε στη θεατρική σκηνή του Βογατσικού πώς χαίρονταν οι παλιοί του άνθρωποι. Σε κάθε στιγμή της ζωής τους, ακόμα και στη βαρύτερη. Πλεγμένες ήταν οι λύπες με τις χαρές τους, αξεχώριστα ήταν όλα στη ζωή τους. Πορεύονταν έτσι και τα κατάφερναν να τα βγάζουν πέρα. Και να χαράζονται στη μνήμη των νεότερων, αφήνοντάς τους και το δυνατό τους παράδειγμα, που ζούσε ολοφώτεινο μες στις ιστορίες που αφηγούνταν οι παλιοί στους άλλους.

Και μπορεί εμείς οι σημερινοί να έχουμε δει πώς είναι το καλύτερο, όμως πρέπει να μπορούμε να ζούμε και δίχως να τα έχουμε όλα. Και να ‘χουμε μέσα στον νου μας και την επιφύλαξη μήπως και αυτά τα όλα που δείχνουν πως αστράφτουν, κάνοντας πιο λαμπερή τη ζωή μας, δεν είναι στην πραγματικότητα έτσι. Κι ενώ αυτά δεν μας είναι καθόλου απαραίτητα, εμείς τόσο πολύ τα περνάμε για τέτοια που θεωρούμε άδεια τη ζωή μας χωρίς αυτά. Κι η ζωή, όλοι το ξέρουμε, μία είναι κι ούτε πίσω γυρίζει ούτε επαναλαμβάνεται, οπότε…

Κλείνοντας και αφού συγχαρώ όλους τους συντελεστές της θεατρικής βραδιάς στο Βογατσικό, προτείνω σε όλους την ανάγνωση ενός τελείως ξεχωριστού βιβλίου, που χάρη στον Βογατσιώτη Νώντα Τσίγκα γνώρισα και απόλαυσα ιδιαιτέρως: διαβάστε το "Σαν το λίγο το νερό" του Σωτήρη Δημητρίου, έναν ύμνο στην παλιά χωριανική ζωή και τότε σίγουρα θα καταλάβετε πολύ περισσότερα και για την παλιά και, προπαντός, και για τη σημερινή ζωή κι ίσως να καταφέρουμε να προλάβουμε να αλλάξουμε ρότα πριν είναι πολύ αργά…

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 5 Σεπτεμβρίου 2019, αρ. φύλλου 999




(*) Τα Δραγούμεια οργανώθηκαν για πρώτη φορά το 2006 από τον Χρυσόστομο Τζημάκα. Έκτοτε το ζεύγος Νικολάου και Σάσας Νάτσινα (το γένος Τζημάκα) υποστηρίζει ένθερμα τις σχετικές εκδηλώσεις και χρηματοδοτεί κάθε έτος την θεατρική παράσταση των Δραγουμείων. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ