 |
| ΟΔΟΣ Αύγουστος 2019 | 997 | Éire |
Η ποίηση και γενικά η ιρλανδική λογοτεχνία είναι συνδεδεμένη με την πολιτική ιστορία του νησιού και με τις δύο γλώσσες την αγγλική και την γαελική. Το μεγαλύτερο μέρος της λογοτεχνικής παραγωγής είναι γραμμένο στην αγγλική γλώσσα. Το κίνημα εθνικής αναγέννησης, το οποίο από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι της ανάκτησης της ανεξαρτησίας (1921) ξαναζωντάνεψε παραδόσεις και έδωσε εθνική μορφή στην ιρλανδική λογοτεχνία, ξανάφερε στο επίπεδο λογοτεχνικής γλώσσας και τη γαελική(κελτική).
Η ιρλανδική λογοτεχνία έχει τις ρίζες της στον 7ο αιώνα, όταν παρουσιάστηκαν τα πρώτα κείμενα. Η περίοδος των εισβολών των Βίκινγκς (8ος-10ος αι.) επέφερε μια αποτελμάτωση στη λογοτεχνική δραστηριότητα η οποία αναζωπυρώθηκε τον 11ο αιώνα, με τις πρώτες συλλογές (σάγκες/θρύλους) τοπικών εθνικών συνθέσεων σε πεζό λόγο.
Η παλαιότερη (1100) είναι το βιβλίο της Μελαμψής Αγελάδας (Leabhar na huidhre) λαμπρό παράδειγμα της ιρλανδικής επικής ποίησης. Μεταγενέστερος είναι ο επικός κύκλος του Λένστερ με ήρωα τον Όισιν που αναφέρεται σε γεγονότα του 3ου αιώνα μ.Χ. Η Ιστορία της Ιρλανδίας (1634) του Κήτινγκ, ο οποίος έγραψε επίσης ποιήματα και θεατρικά έργα, μπορεί να θεωρηθεί ως πράξη γέννησης της σύγχρονης ιρλανδικής γλώσσας.
Στην ιρλανδική γλώσσα είναι γραμμένα επίσης τα Χρονικά των τεσσάρων διδασκάλων, το Βιβλίο των εισβολών και ο Κατάλογος των βασιλέων από τον Μικέλε Ο’Κλέρυ, τα οποία αντιπροσωπεύουν τη σπουδαιότερη συλλογή πληροφοριών σχετικά με την ιστορία του νησιού κατά τον 17ον αιώνα.
Στην ίδια περίοδο ανήκουν και οι τελευταίοι εκπρόσωποι της παράδοσης των βάρδων, οι πιο αξιόλογοι από τους οποίους είναι: ο Ταντγκ Νταλ Ο’Χούιγκιν, ο Πιρς Φέριτερ (απαγχονίστηκε από τον Κρόμγουελ το 1653) και ο Ντέηβιντ Ο’ Μπρούαντερ.
Στον 18ον αιώνα ανήκει ο Τάρλοχ Ο’Κάρολαν, ποιητής και μουσικός, γνωστός ως ο τελευταίος των βάρδων. Έκτοτε η ποίηση άρχισε να αποκτά ολοένα και περισσότερο λαϊκή φωνή όπως μαρτυρούν οι στίχοι του Μπράϊαν Μέριμαν.
Ανάμεσα στους ιρλανδούς λογοτέχνες που έγραψαν στην αγγλική γλώσσα συγκαταλέγονται ο Tζόναθαν Σουίφτ που είναι ο δημοφιλής συγγραφέας των Ταξιδιών του Γκιούλιβερ, ο ποιητής και μυθιστοριογράφος Όλιβερ Γκόλντισμιθ, ο ποιητής Τόμας Μουρ με τις πατριωτικές Ιρλανδικές Μελωδίες, ο διάσημος συγγραφέας και ποιητής Τζέημς Τζόυς, ο Σάμιουελ Μπέκετ (Νόμπελ λογοτεχνίας 1969), ο Όσκαρ Ουάιλντ, ο Μπέρναρντ Σω (Νόμπελ λογοτεχνίας 1925) και ο Τόμας Λώρενς (Ο Λώρενς της Αρβίας). Επίσης ο εθνικός ποιητής Ουίλλιαμ Μπάτλερ Γέητς (Νόμπελ 1923) ο οποίος προσπάθησε να θυμίσει στους συμπατριώτες του και να διδάξει τους ξένους την αξία και τον πλούτο της κέλτικης παράδοσης.
Στη λογοτεχνική αναγέννηση, από τα τέλη του 19ου αιώνα, κυριάρχησε το θέμα της εθνικής ανεξαρτησίας και του αντιβρετανικού αγώνα ο οποίος οδήγησε το 1922 στην ίδρυση της Δημοκρτίας της Ιρλανδίας. Αυτή την περίοδο έκαναν την εμφάνιση τους σημαντικοί λογοτέχνες όπως ο ποιητής Παντράϊκ Κόλουμ και ο εμπνευσμένος και απολαυστικός Τζέημς Στέφενς.
Η αναζωπύρωση του ιρλανδικού ζητήματος τις τελευταίες δεκαετίες έφερε αμεσότερη πολιτική ταύτιση με τα εθνικά θέματα και προβλήματα, γεγονός που εξηγεί την επιρροή πολλών συγγραφέων στη γαελική καθώς και το έντονο κοινωνικό στοιχείο που εμφανίζεται τόσο στο θέατρο (Μπρένταν Μπήαν, Ένας Όμηρος) όσο και στην πεζογραφία.
Σημαντική άνθηση γνώρισε και η σύγχρονη ιρλανδική ποίηση -έχοντας μεταξύ άλλων να παρουσιάσει τους: Όστιν Κλαρκ, Πάτρικ Κάβανο, Τόμας Κινσέλα και Μπρένταν Κένελι- η οποία επεκτείνεται και στη Β.Ιρλανδία, όπου προκάλεσε αυτό που ονομάστηκε Αναγέννηση του Όλστερ με ποιητές όπως ο Σίμους Χίνεϊ (Νόμπελ λογοτεχνίας 1995).
Εδώ θα πρέπει να αναφερθεί η τριάδα της σύγχρονης βόρειας ιρλανδικής ποίησης ο Μάϊκλ Λόνγκλεϋ, ο Σίμους Χίνεϊ και ο Ντέρεκ Μάχον. Το έργο του Λόνγκλεϋ έχει για τους έλληνες αναγνώστες ιδιαίτερο ενδιαφέρον αφού η ραχοκοκαλιά πολλών ποιημάτων του είναι η Οδύσσεια. Βέβαια πριν από τον Λόνγκλεϋ και ένας άλλος ιραλνδός συγγραφέας ο Τζέημς Τζόϋς ανέτρεξε στην Οδύσσεια.
«Η σύγχρονη ιρλανδική ποίηση ακολουθεί τους αντικατοπτρισμούς των ιστορικών περιπετειών της χώρας. Από τους κέλτικους μύθους και τη γαελική παράδοση, δεδομένα απαραίτητα για την εντρύφηση της εθνικής ταυτότητας των Ιρλανδών, κατά τις αρχές του εικοστού αιώνα, έως τη σημερινή εταίρο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στην εξέλιξη της κοινωνίας και στη θέση της στη νέα πραγματικότητα του νέου αιώνα, η ποιητική δημιουργία "δηλώνει παρούσα" διαρκώς». Μακντάρα Γουντς
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ την 1η Αυγούστου 2019, αρ. φύλλου 997.
Σχετικά:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.