24.9.19

ΛΑΖΑΡΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΙΔΗ: Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική



ήτοι περί του ορθώς λέγειν τε και γράφειν



◾ 7.6.2019 βιβλίο. Η δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά δεν είχε σωβινιστικά χαρακτηριστικά. Σωβινιστής, σωβινισμός, νεώτερη γραφή: σοβινισμός. Επανέρχομαι, κυρίως για τους νεωτέρους: Σοβινισμός είναι η θεωρία που πλάστηκε από το όνομα ενός Γάλλου πατριώτη (patriote) επί Γαλλικής Επαναστάσεως (1789), που το όνομά του ήταν Σοβέν (Chauvin). Είναι η θεωρία του να θέλεις όλα δικά σου στα εθνικά θέματα και να περιφρονείς όλους τους άλλους, δηλαδή ένας υπερβολικός εθνικισμός. Ο εθνικισμός με το νόημα και το περιεχόμενό του: προσήλωση, σεβασμός στις εθνικές παραδόσεις, τα πάτρια ιδανικά, χωρίς μισαλλοδοξία για τους άλλους ανθρώπους και λαούς, με την ψυχή και το νου στα εθνικά δίκαια, διαφέρει από τον σοβινισμό και τον φασισμό.

◾ στο ίδιο βιβλίο. Η εψηφισμένη(;) δικτατορία του Ιω. Μεταξά χαρακτηρίζεται στο βιβλίο αυτό ως αισυμνητεία. Στην Αρχαία Ελλάδα, κυρίως στα Μέγαρα, Αισυμνήται ονομάζονταν άρχοντες με καλή διοίκηση και προσφορά, εκλεγμένοι από τον λαό, άρχοντες αιρετοί. Αισυμνητεία = η περίοδος εξουσίας των. Η λέξη αισυμνήτης ειδικότερα σήμαινε αρχικά κριτής των αθλητικών αγώνων, εκλεγμένος. Ετυμολογία: Να είναι α’ συνθετικό της λέξης αίσιος και β’ συνθετικό μνήμων, μνήμη = αυτός που στοχάζεται το καλό(;).

◾ βιβλίο. α) Στις 1η Οκτωβρίου 1938... Το ορθόν: Την 1η Οκτωβρίου. β) Σύμφωνοι και εν τη ιδιαιτέρα θέση ημών των δύο... Το ορθόν: εν τη ιδιαιτέρα θέσει, δηλαδή η Δοτική με –ει, όπως τη πόλει, τη φύσει, π.χ. φύσει ευγενής και ευπροσήγορος. γ) κοκοβούλως εγράφη ότι ο Μεταξάς την αυγήν της 28ης Οκτωβρίου 1940 κατελήφθη εξ απήνης ( = ξαφνικά αιφνιδιάστηκε)... Το ορθόν: εξαπίνης (αρχαία και καθαρεύουσα). δ) ήτο έτοιμος να δράξη το όπλον του. να δράξη: νόθος τύπος στην καθαρεύουσα, καθ’ ότι το ρήμα δράττομαι (πιάνω, εγγίζω, ασχολούμαι, καταπιάνομαι με κάτι) δεν έχει ενεργητική φωνή. Στην αρχαία και καθαρεύουσα θα γράφαμε σωστά: ίνα δράξηται το όπλον ή του όπλου. Επειδή στην δημοτική το ρήμα έγινε αδράχνω, το ορθόν στην εν λόγω πρόταση είναι: ήταν έτοιμος να αδράξει το όπλον. ε). απαράδεκτος συλλαβισμός, δηλαδή χωρισμός συλλαβής στο βιβλίο. Στο τέλος της σειράς: αγράμματος. Ο τυπογράφος προφανώς αγράμματος! Το ορθόν: α-γράμματος. α-γράμ-μα-τος.

◾ 13.6.2019 Εξεδόθηκαν θερμά συγχαρητήρια... Και εδώ στο ρήμα λίγη καθαρεύουσα και λίγη δημοτική... Το ορθόν: εξεδόθησαν (καθαρεύουσα), εκδόθηκαν (δημοτική).

◾ βιβλίο. Δεχόταν τον λιμπεραλισμό χωρίς υπερβολές. Λιμπεραλισμός (liberalismus από την λατινική λέξη liber-libera-liberum = επίθετο ελεύθερος, πρβλ η Ελευθερία Libertas και στην γαλλική La liberté). Ο Λιμπεραλισμός λοιπόν είναι ο φιλελευθερισμός.

◾ 13.6.2019 βιβλίο. Αυτοί ήρξαντο αδίκους χείρας. Και εδώ λαθεμένη σύνταξη τιυ ρήματος. Το ρήμα άρχομαί τινος (πράγματος, πράξεως) κατά μία έννοια σημαίνει κάνω πρώτος την αρχή. Συνεπώς το ορθόν: Αυτοί ήρξαντο χειρών αδίκων = πρώτοι έκαναν αδικίες, χειροδίκησαν κλπ.



Ο Γλωσσαμύντωρ
Λάζαρος Γ. Νικηφορίδης 

Φωτογραφία: Λεπτομέρεια αττικού ερυθρόμορφου αγγείου (470-450 π.Χ.) που απεικονίζει μαθητή της αρχαίας Ελλάδας να διαβάζει κύλινδρο παπύρου (πιθανότατα ποίημα Ησιόδου). Αποδίδεται στον ζωγράφο Ακεστορίδη, το θραύσμα του αγγείου εκτίθεται στο μουσείο Paul Getty, του Λος Άντζελες των ΗΠΑ. Το πραγματικό όνομα του ζωγράφου είναι άγνωστο, προσδιορίζεται από τους μελετητές μόνο από τα υφολογικά χαρακτηριστικά των έργων του. Τον αποκαλούν έτσι, διότι σε πολλά αγγεία του υμνεί την ομορφιά του «Ακεστορίδη», με την επιγραφή «Καλός».

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 20 Ιουνίου 2019, αρ. φύλλου 991

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ