Α. (Εφημερίδα “Δημοκρατία”, 18.11.2016, άρθρο) Στην πατρίδα του αρχέγονου Έθνους φωτοδότη. (όπως είναι γραμμένο, γενική παρατήρηση): Μας διακρίνει η βιασύνη και η προχειρότητα της εποχής(;) στον γραπτό λόγο. Επειδή δεν υπάρχει σύνταξη έθνος φωτοδότης, έπρεπε να γραφεί: του αρχέγονου έθνους - φωτοδότη - οι κρατούντες επιμένουν ή του έθνους, που υπήρξε φωτοδότης...
Β. 18.11.2016 Το συνιστών ελληνοκυπριακό κράτος (λόγια έκφραση). Ρήμα της καθαρευούσης και δημοτικής συνιστώ, που μας παραπέμπει στο αρχαία συνίστημι = ενώνω, συνενώνω, συγκροτώ (έχει και άλλες σημασίες το ρήμα). Συνεπώς, το συνιστών κράτος = το συγκροτημένο, το συνηνωμένο. Είναι νομικός όρος. Πιο συνηθισμένη η λέξη η συνιστώσα (εννοείται δύναμις) και η συνισταμένη (στην φυσική). Γίνεται των λέξεων χρήση μεταφορική. Η συνιστώσα του κόμματος... με σκεπτικισμό βλέπει την παραμονή της...
Γ. Κατά το: ο σκοταδισμός - σκοταδιστικός, ο κ. Χρ. Γιανναράς έπλασε τον τύπο: φωταδιστικός... (διεθνισμός), δηλαδή που μεταδίδει φώτα. Βεβαίως, στο άρθρο λέγεται με ειρωνεία.
Δ. (εφημερίδα 20.11.2016) Απόψεις περί της εκπαίδευσης. Περί + γενική είναι σύνταξη της καθαρευούσης: περί της μουσικής, περί του πρακτέου, πε΄ρι της πολιτικής καταστάσεως, περί ελεημοσύνης. Συνεπώς, το πιο ορθό: Απόψεις περί της εκπαιδεύσεως. Άλλη σύνταξη της προθέσεως περί + Αιτιατική, π.χ. Απόψεις περί την εκπαίδευσιν = γύρω από την εκπαίδευση. Περί την γήν, περί τον βόθρον εφοίτων, τα περί την Αίγυπτον γεγονότα, ασχολείται περί την περιποίησιν της κόμης, κλπ.
Ε. 20.11.2016 (εφημερίδα) Εσμός προκτόρων... Εσμός, από το αρχαίο έζομαι = κάθομαι, πρβλ Παρθένος καθέζεται τα Χερουβείμ μιμουμένη..., από το έζομαι και η έδρα. Η λέξη εσμός σημαίνει το πλήθος (συνήθως περιφρονητικά). Εσμός αυλοκολάκων, εσμός μιζαδόρων, διαπλεκομένων. Εσμός μελισσών.
Στ. 24.11.2016 (τοπικός τύπος) Δήλωση κοινωνικού παράγοντος: "Αναφέραμε το ζήτημα παροχής ειδών και ανταπεξήλθε άμεσα... ". Το ορθόν: Αντεπεξήλθε αμέσως. Ρήμα λόγιο. Πιο σωστό και καλύτερα: ανταποκρίθηκε αμέσως εν τη πράξει.
Ζ. 24.11.2016 (τοπικός τύπος) α) Δήλωση υπηρεσιακού παράγοντος. Η Εκκλησία έχει τελειώσει (γενικό και αόριστο). Πρόχειρη και βιαστική δήλωση. Προφανώς ήθελε να πληροφορήσει και να τονίσει ότι οι εργασίες για την αποκατάσταση της εκκλησίας έχουν γίνει, έχουν περατωθεί. Ωστόσο, εφ' όσον έχετε διάθεση να προσφέρετε για τον ναό, να έρθετε σε επαφή αρμοδίως, για να αποφασισθεί σε τι θα συμβάλετε... Άλλως, η απάντηση: "φρου φρου και αρώματα..." είναι τουλάχιστον μη κόσμια και κάπως προσβλητική. β) Εφορεία Αρχαιοτήτων. Το ορθόν: Εφορία Αρχαιοτήτων, από το ρήμα εφορώ. Ο Έφορος - η εφορία, όπως ο σοφός - η σοφία. Άλλο πράγμα είναι η Ευφορία (ευ + φέρω) = η γονιμότητα. "Υπέρ της ευφορίας των καρπών της γης".
Ο Γλωσσαμύντωρ
Λάζαρος Γ. Νικηφορίδης
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 1 Δεκεμβρίου 2016, αρ. φύλλου 862
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.