ΛΑΖΑΡΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΙΔΗ: Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική

ήτοι περί του ορθώς λέγειν τε και γράφειν

Α. 12.11.2017 εφημερίδα Εστία. Είναι προσωπικό. Και όμως, δεν μπορεί να φαντασθεί κανείς τίποτε προσωπικότερο (!). Να, λοιπόν, και σήμερα πλάθονται… και άλλα συγκριτικά, όπως ταχύς – θάττων – τάχιστος, καλός – καλύτερος – κάλλιστος, κ.ά. Έτσι και το πιο προσωπικό (από κάτι άλλο) γίνεται (;) προσωπικότερο. Για την ώρα, δεν ξέρω πόσο νόμιμο είναι.

Β. 16.11.2017 ΟΔΟΣ, σελ.12. Και δίνουν το μαύρο πλαστικό κύλινδρο, που κουβαλάω… Το έγραψα και άλλοτε: Στο άρθρο Αιτιατικής Ενικού στα ουσιαστικά να γράφεται πάντοτε το νι και ας μην το προφέρουμε στην ομιλία, γιατί εξυπηρετεί. Το τονίζω, γιατί στα δευτερόλεπτα που διαβάζω: το μαύρο πλαστικό, ο εγκέφαλος πληροφορείται εσφαλμένως ότι ακολουθεί ουσιαστικό ουδετέρου γένους. Αυτό θεραπεύεται με την προσθήκη του νι, και ας μη το προφέρουμε, δηλαδή να γράφουμε: τον ψηλό λόφο, τον ζημιογόνο παράγοντα, τον παραδεισένιο αυτόν τόπο, και πλείστα άλλα. Χρειάζεται αυτό το νι, για να «πληροφορούμαστε» αυτόματα!

Γ. 16.11.2017 Από το Σημειωματάριο Καστορίας του κ. Δούφλια συμπεραίνω ότι η λαθεμένη χρήση του ρήματος αποθανατίζω αντί του ορθού απαθανατίζω (από, απ’ + αθανατίζω = καθιστώ κάποιον ή κάτι αθάνατο, διαιωνίζω), ανάγεται σε παλαιά εποχή, αφού στο εν λόγω σημειωματάριο – κείμενο – αναφέρεται επί λέξει: «Ο Γεώργιος Καστριώτης φιλοδοξήσας να αποθανατίση το έντιμον όνομά του με μέγαν έργον».

Δ. 16.11.2017 τοπικός τύπος. Φτιάχνουμε χαρακτήρες… Πολυσυνηθισμένη (ως μη ώφελε) η χρήση του φτιάχνω, παράλληλα και με το ρήμα κάνω. Φτιάχνω λάσπη, σπίτι, φόρεμα, φτιάχνω κήπο. Τον έφκιασε ο Δεσπότης παπά. Τι φτιάνσ’ αρέ; Φτιάχνει τη λάσπη ο κτίστης, εντάξει. Όχι όμως παντού το φτιάχνω. Ας «καλλύνωμεν» … ολίγον το λεκτικό μας. Καλλιεργώ κήπο, ο Δεσπότης τον χειροτόνησε σε ιερέα, (τα έφτιαξαν) τα βρήκαν μεταξύ τους, συνεννοήθηκαν και συνδέθηκαν, να φτιάνουμε χαρακτήρες = να επιδιώκουμε να δημιουργούμε, να εκπαιδεύουμε, να καταρτίζουμε, να μορφώνουμε, να προετοιμάζουμε (με την διδακτική προσπάθεια και την παιδαγωγική συμβουλευτική) κλπ.

Ε. 16.11.2017 τοπικός τύπος. Οι γονείς δεν είχαν που να αφήσουν τα παιδιά τους. Και στην πλάγια ερώτηση το ερωτηματικό που τονίζεται. Πού. (Πού πήγες; Δεν ξέρω πού πήγες.)

Στ. 21.11.2017 Καλοπροαίρετος συμπολίτης αναφέρεται σε μια μετάφραση τροπαρίου από τον υποφαινόμενο, ειδικά της λέξεως γεώργιον (Θεού). Το «γεώργιον» (δεν ενθυμούμαι το τροπάριο) φαίνεται ότι το εξέλαβα (ως σχήμα λόγου) ότι εκφράζει τον δημιουργό, τον καλλιεργητή. Κανονικά, γεώργιον = η καλλιέργεια, ο καρπός, το αποτέλεσμα του έργου του γεωργού. Ευχαριστώ για την επισήμανση.

Ζ. 16.11.2017 τοπικός τύπος. Από δήλωση Προέδρου Συλλόγου, που επισκέφθηκε την Καστοριά: Μεταξύ άλλων: Εικόνες από την Καστοριά, με χρώμα και αίσθημα (πολύ καλά και προσφυή) και συνεχίζει: μια ιεροτελεστία (!). Έτσι όμως, με την υπερβολή, χάνουν κάποτε οι λέξεις την έννοιά τους. Η χαρά και το κέφι από την ποικιλία χρωμάτων και εικόνων γίνονται … ιεροτελεστία (!). Εντάξει, να μας κολακεύσει για την ομορφιά της πόλεώς μας, αλλά όχι και με λέξεις … ιερές! Στην ίδια δήλωση: Και άλλη ρήση… μεγάλη, που δύναται να παραπέμπει σε αρχέγονη εποχή: Η Καστοριά, ένας τόπος ανθρώπων, της λίμνης, των σπηλαίων (!). Προφανώς, εννοούσε την σπηλιά του Δράκου. Με τον μεγεθυντικό… πληθυντικό «των Σπηλαίων» η διατύπωση παραπέμπει: Η Καστοριά ζει τους αιώνες των σπηλαίων!

Φωτογραφία: Λεπτομέρεια αττικού ερυθρόμορφου αγγείου (470-450 π.Χ.) που απεικονίζει μαθητή της αρχαίας Ελλάδας να διαβάζει κύλινδρο παπύρου (πιθανότατα ποίημα Ησιόδου). Αποδίδεται στον ζωγράφο Ακεστορίδη, το θραύσμα του αγγείου εκτίθεται στο μουσείο Paul Getty, του Λος Άντζελες των ΗΠΑ. Το πραγματικό όνομα του ζωγράφου είναι άγνωστο, προσδιορίζεται από τους μελετητές μόνο από τα υφολογικά χαρακτηριστικά των έργων του. Τον αποκαλούν έτσι, διότι σε πολλά αγγεία του υμνεί την ομορφιά του «Ακεστορίδη», με την επιγραφή «Καλός».

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 23 Νοεμβρίου 2017, αρ. φύλλου 911