11.5.18

ΟΔΟΣ: 11η, πώς θα ήταν το 2017;


ΟΔΟΣ 9.11.2017 | 909

Τις μέρες που ανακοινώθηκε και επίσημα η ίδρυση πανεπιστημιακής σχολής Γεωπονίας στην Άρτα, η Καστοριά περί άλλων τύρβαζε. Και τυρβάζει: Για τον Άγιο Μηνά της πόλης. Είτε για την ανέγερση νέου ναού σε δημοτικό οικόπεδο, είτε εν όψει της εορτής του πολιούχου, ένα είναι βέβαιο: βρέθηκε στο επίκεντρο ο Άγιος. Για την Καστοριά όμως ισχύει το ίδιο;

Ως γνωστό, ο νομός Άρτας, κυριολεκτικά πνιγμένος στους απέραντους ελαιώνες που ανεβαίνουν ως τις κλιτύες των όμορφων βουνών της Ηπείρου, δεν είχε κατ’ ουσία την ανάγκη πανεπιστημιακής σχολής. Με τον Αμβρακικό, να αποτελεί μόνιμη θάλασσα πλούτου στην ιχθυοπαραγωγή και την αλιεία, παρέχοντας έξοδο στο Ιόνιο. Με παραθαλάσσια θέρετρα, μέσου βεληνεκούς μεν, αλλά με μόνιμη –από τα παλιά– τουριστική κίνηση απ’ όλη την Ελλάδα. Παλιό «πέρασμα» σε στρατηγική θέση άλλωστε, δεν γνώρισε κρίση. Νομός με ακμάζουσα κτηνοτροφία και την Ιονία Οδό να επιφέρει πλήγμα στα μέχρι τώρα δεδομένα, μια ανάσα από το (πραγματικά) διεθνές αεροδρόμιο του Ακτίου, η πόλη της Άρτας αποκτά πια τώρα και ανώτατη σχολή, υπαγόμενη στο πανεπιστήμιο Ηπείρου, με έδρα τα Ιωάννινα. Όχι ότι δεν είχε άλλες σχολές. Τώρα όμως, αποκτά και πανεπιστημιακή σχολή.

Πολιούχος της Άρτας, είναι βέβαια η Αγία Θεοδώρα. Βασίλισσα της Ηπείρου στον 13ο αιώνα, γεννημένη στα Σέρβια της Κοζάνης, ιταλικής όμως καταγωγής, η Θεοδώρα ανακηρύχθηκε αργότερα Αγία και η μνήμη της εορτάζεται ακριβώς 8 μήνες πριν την 11η Νοεμβρίου, δηλαδή την 11η Μαρτίου.

Κι΄ όμως, η πολιούχος –από αιώνες– και προστάτιδα της Άρτας, δεν διαθέτει κάποιο μεγαλοπρεπή ναό. Για την ακρίβεια δεν διαθέτει καθόλου δικό της –εξ αρχής ναό. Στο τέλος της ζωής της περιβλήθηκε το μοναχικό σχήμα στην μονή Αγίου Γεωργίου, που βρίσκεται στην Άρτα και το καθολικό της μονής, –καλή ώρα σαν τον Άγιο Μηνά της Καστοριάς– μετονομάστηκε σε Αγία Θεοδώρα. Μετά τον θάνατό της βεβαίως και μετά την κήρυξη της σε Αγία. Πρόκειται για μια βασιλική, στενόμακρη σαν τον Άγιο Μηνά της Καστοριάς, πιο μικρή όμως και πιο παλιά.

Οι συμπτώσεις όμως –με την Καστοριά– σταματούν εκεί. Στην Άρτα, οι αρχές δεν «ντρέπονται» και δεν αιτιώνται –με τον τρόπο τους βεβαίως– τους παλιούς Αρτινούς για το γεγονός ότι η Αγία Θεοδώρα, επί αιώνες δεν διαθέτει μεγαλοπρεπή νεόδμητο ναό για να γιορτάζεται επιδεικτικά η μνήμη της. Αν και πραγματοποιείται περιφορά της εικόνας της Αγίας τους στα στενά δρομάκια της παλιάς πόλης, κανείς δεν τα βρίσκει στενάχωρα. Στην πραγματικότητα, οι Αρτινοί έχουν να ασχοληθούν με άλλα πιο δημιουργικά πράγματα.

Μόνο που η Άρτα με πληθυσμό σαν κι’ αυτό που είχε κάποτε η Καστοριά (λίγο πάνω από 20.000) παρουσιάζει και κάποιες άλλες συμπτώσεις: κατάγεται από εκεί η οικογένεια του ίδιου του πρωθυπουργού κ. Αλέξη Τσίπρα. Ενώ εκλέγει βουλευτή την υπουργό κ. Όλγα Γεροβασίλη. Αν αυτή μπορεί να είναι η εξήγηση για την δημιουργία της πανεπιστημιακής σχολής, κανείς δεν ξέρει εδώ στην Καστοριά. Γενικά εδώ «εν οίδε» ότι ουδέν οίδε. Ούτε είδε όμως – η ηγεσία της περιοχής.

Το μόνο που είναι γνωστό εδώ στην Καστοριά, είναι ότι η πόλη δεν διαθέτει ούτε μια αίθουσα εκδηλώσεων με 150-200 καθίσματα και μια σκηνή, ίσα–ίσα να τηρούνται τα προσχήματα. Δεν έχει όμως και καμμιά σχολή. Για την ακρίβεια είχε –μία– για λίγο στα χαρτιά και την άρπαξαν για να την διαμελίσουν μεταξύ Κοζάνης και Ιωαννίνων.  Πόλεις γεμάτες με σχολές, αίθουσες, κολυμβητήρια, θέατρα, βιβλιοθήκες, πόλεις που σφύζουν από κόσμο και νεολαία.


ΟΔΟΣ 9.11.2017 | 909 | σ.3

Έτσι η Καστοριά παρέμεινε μόνη πόλη χωρίς φοιτητές, με εξαίρεση μερικές δεκάδες των φθινόντων τμημάτων ΤΕΙ. Γι’ αυτό και ο Άγιος Μηνάς, έσπασε τις τελευταίες εβδομάδες την μονοτονία. Από μηχανής θεός. Να διακόπτει την ανία.

Οι πολιτικοί της Καστοριάς, από δήμαρχοι έως αντιπεριφερειάρχης και βουλευτές, δεν έχουν πολύ ελεύθερο καιρό να ασχοληθούν φαίνεται με τα «δευτερεύοντα». Έτσι, αντί να ξεσηκωθούν και να ξεσηκώσουν τον κόσμο να διαδηλώσει, να απαιτήσει δυναμικά μια ελπίδα επιβίωσης για την πόλη που βυθίζεται στο σκότος, να διαμαρτυρηθεί ακόμη και στην παρέλαση της 11ης Νοεμβρίου που προγραμματίζεται για τα Ελευθέρια της πόλης και την εορτή του πολιούχου Αγίου Μηνά, προσπαθούν να πολιτικοποιήσουν τις πνευματικές και ηθικές αξίες.

Όχι για την Σχολή, καμμιά διαδήλωση δεν περιλαμβάνει το εορταστικό πρόγραμμα. Άλλωστε οι πολιτικοί της Καστοριάς, εγείρονται μόνο για την ΔΕΗ, να μην ιδιωτικοποιηθεί και μείνουν άνεργοι από την αξιολόγηση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας εκεί σε Πτολεμαΐδα, Κοζάνη, Φλώρινα και Αμύνταιο. Μόνο τότε εξέδωσαν ψηφίσματα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια της Καστοριάς. Ακόμη και κλιμάκιο της αιρετής ηγεσίας του τόπου, μετέβη στην Πτολεμαΐδα! Μην της πάρουν την ΔΕΗ. Λαός ενωμένος - ποτέ ηττημένος.

Οι πολιτικοί της Καστοριάς, θα κινούνται φαίνεται σε ανώτερα επίπεδα. Δεν αναλώνονται σε μικροπρέπειες. Έτσι έστρεψαν την ατζέντα, από τα ζέοντα προβλήματα της καθημερινότητας, της απραξίας και της έλλειψης προοπτικής... στον πολιούχο Άγιο Μηνά. Σε αντίθεση με τους Αρτινούς, που δεν τους ενοχλεί η μετενομασία και το μέγεθος του ιερού ναού, οι εγχώριοι με διάφορα προσχήματα φέρονται αποφασισμένοι να κλίνουν το γόνυ πολιτικά, στις προτάσεις και αιτήματα για ανέγερση νέου περίβλεπτου ναού, στην μνήμη του πολιούχου, να μεταφέρουν την εικόνα. Να καταργήσουν 105 χρόνια λειτουργικής παράδοσης. Να ερημώσει κι’ άλλο το ιστορικό κέντρο.


ΟΔΟΣ 9.11.2017 | 909 | σ.4

Και ενώ όλοι διαφωνούν κατά βάση, συλλογικοί φορείς από τους οποίους θα περίμενε κανείς να πάρουν σαφή θέση κατά των σχεδίων αυτών, σιωπούν. Τι κι’ αν το ιστορικό κέντρο της Καστοριάς γύρω και πέριξ από την πλατεία Αδελφών Εμμανουήλ με το ομώνυμο αρχοντικό, με ιστορικά ορόσημα όπως το αρχοντικό Πηχιών, μνημεία τα οποία στην διάρκεια του μακεδονικού αγώνα προετοίμασαν την απελευθέρωση της 11ης Νοεμβρίου, στα 100-150 μέτρα μακριά από τον ναό του πολιούχου, θα ερημώσουν ακόμη περισσότερο, αν μεταφερθεί ο ναός.

Τι κι’ αν μεταφερθεί η εικόνα και σταματήσει η περιφορά της στους δρόμους της παλιάς πόλης που αποτελεί και το ιστορικό θέατρο εκείνης της εποχής; Τρόμος μεσαιωνικής σιωπής φαίνεται να επιβάλλεται σε πολλούς, αλλά ευτυχώς όχι σε όλους. Έχουν τόσο πολύ ελεύθερο χρόνο ορισμένοι στην διάθεσή τους, ώστε μπορούν να μοιράζουν δημοτικά οικόπεδα.

Που να φαντασθούν οι Μακεδονομάχοι ότι περίπου 105 χρόνια αργότερα θα μπορούσε ο πολιτικός επίγονος της Ένωσης Κέντρου, ο πρόεδρος κ. Βασίλειος Λεβέντης, θα είναι ο «ανώτερος» εκπρόσωπος της ελληνικής πολιτικής τάξης που θα τιμούσε τις προσπάθειες επιβίωσης του κλάδου της γουνεμπορίας στο σαλόνι της περασμένης εβδομάδας. Και ότι χωρίς κριτικό έλεγχο, εδώ στην Καστοριά, εμμέσως θα υποστήριζε ότι Κράτος είναι η Εκκλησία.

Διότι το 1821 (και κατ’ επέκταση στον μακεδονικό αγώνα και τους βαλκανικούς πολέμους) δεν πολέμησε ο ...Μητσοτάκης, αλλά ο Παπαφλέσσας. Και πως «χάλασε» το σφοδρό πολιτικό φλερτ του κόμματός του με τον ΣυΡιζΑ με αφορμή τον πρόσφατο νόμο (προσδιορισμού φύλου). Χωρίς να αντιδράσει η ίδια η Εκκλησία για την ιστορική διαστροφή ότι ήταν αυτή που ελευθέρωσε την Ελλάδα. Την στιγμή που αντιδρά για όλα τα άλλα.

Ποιος να φαντασθεί άλλωστε ότι 105 χρόνια μετά, το παλιό κέντρο της Καστοριάς, η οδός Μητροπόλεως για παράδειγμα, θα στέγαζε στέκια – αποκλειστικά για κυρίους.

Έτσι, όσο ο Άγιος Μηνάς -της Καστοριάς- έκανε το θαύμα του και μετέστρεφε το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης, από τα υπαρκτά, στα ανύπαρκτα προβλήματα, η Άρτα, δεν περίμενε, δεν έχασε χρόνο. Έχουν προφανώς την εμπειρία από το περιώνυμο γεφύρι. Της Άρτας. Που απ’ τα παλιά ολημερίς το κτίζανε, το βράδυ γκρεμιζόταν.

Μόνο που σαν τέλειωσε κατάλαβαν καθώς φαίνεται οι Αρτινοί, ότι στο εξής δεν πρέπει να αφήνουν τον χρόνο να περνάει άπρακτος. Ενώ στην Καστοριά, η μόνη γέφυρα, αυτή του Σταυρού, οληχρονιά κλείνει, την μέρα των Φώτων δυναμώνει και ανοίγει. Κι’ αυτό θαύμα.

Χωρίς καμιά διάθεση δράματος, φαντάζονταν άραγε το 1912, πώς θα ήταν η Καστοριά το 2017;



Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 9 Νοεμβρίου 2017, αρ. φύλλου 909



Φωτογραφίες:
Σαρλ Μαρτέλ  | Charles Martel  (Αρζαντάν 1869 - Αβινιόν 1922) Ζωγράφος της Αβινιόν Γαλλίας, μαθητής του Paul Saïn και της Mary Renard και υποστηρικτής της Oμάδας των Δεκατριών (Groupe des Treize), της ομάδας των ζωγράφων της Αβινιόν που σχηματίστηκε το 1912 από  τον Clément Brun, μετά από απόφαση της της «Εταιρείας φίλων της τέχνης της Βακλούς» (Société vauclusienne des amis des arts) να αποκλειστούν από από έκθεση γλύπτες, χαράκτες και αρχιτέκτονες του γαλλικού διαμερίσματος Βακλούς της Αβινιόν, καθώς και καλλιτέχνες από γειτονικές περιοχές. Υπηρέτησε στην Στρατιά της Ανατολής κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, και κατά την διάρκεια της θητείας του, ζωγράφιζε διάφορα μέρη που διέσχισαν οι γάλλοι στρατιώτες του Ανατολικού Μετώπου, μεταξύ αυτών και της Καστοριάς τo 1919, επτά χρόνια μετά την απελευθέρωση της πόλης. Τα περισσότερα από τα έργα του φυλάσσονται στο Κέντρο Πομπιντού (Centre Georges-Pompidou) του Παρισιού, το οποίο πρόσφατα ανήρτησε έργα του στο διαδίκτυο.










Επιλογή σχετικών αναρτήσεων:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ