9.7.18

Οι απολαύσεις στο Βυζάντιο | Les plaisirs à Byzance ΙΙ




8ο Θερινό Πανεπιστήμιο Βυζαντινών Σπουδών

Θεσσαλονίκη | Καστοριά


Ο Εμπορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης, «αναλαμβάνοντας από το 2016 ενεργό ρόλο στην ανάδειξη της βυζαντινής εικόνας της Θεσσαλονίκης με σκοπό την επιστημονική, πολιτιστική και εντέλει οικονομική ανάπτυξη της πόλης μέσα από την διαμόρφωση μιας εικόνας, ικανής να ελκύσει σε αυτήν επισκέπτες υψηλού οικονομικού και παιδευτικού επιπέδου, πρωτοστάτησε στην πρωτοβουλία που έγινε γνωστή ως "Βυζαντινή Θεσσαλονίκη" και ανέλαβε να φέρει κοντά όλους εκείνους τους φορείς που μπορούν και θέλουν να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να βγει ο τόπος από την εσωστρέφεια και την παρατεταμένη κρίση».

Στο πλαίσιο αυτό, ο Εμπορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης, η Βυζαντινή Θεσσαλονίκη, η Βυζαντινή Οικουμένη και το Κέντρο Μελετών Κοινωνικών και Θεολογικών Επιστημών, Cesor, ανέλαβαν για το 2018 την ευθύνη της διοργάνωσης του 8ου Θερινού Πανεπιστημίου Βυζαντινών Σπουδών, το οποίο για αυτήν την χρονιά έχει ως θέμα: «Οι Απολαύσεις στο Βυζάντιο».

Η Θεσσαλονίκη, που υπήρξε η δεύτερη πόλη της Αυτοκρατορίας και η Καστοριά, πόλη που άκμασε κατά τη βυζαντινή εποχή, φιλοξενούν το θερινό Πανεπιστήμιο, το οποίο υπογραμμίζει τη στενή σχέση τους με τις βυζαντινές ρίζες τους και τις ανάγει σε πραγματικά εργαστήρια για την έρευνα του βυζαντινού πολιτισμού. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία που προσθέτει γόητρο και κύρος στις πόλεις της Θεσσαλονίκης και της Καστοριάς.

Οι εργασίες του ξεκίνησαν στις 2 Ιουλίου  στην αίθουσα διαλέξεων «Γ. Βελένης» του Μουσείου της Ρωμαϊκής Αγοράς στην Θεσσαλονίκη. Θα διαρκέσουν έως τις Ιουλίου και θα συνεχιστούν για πέντε ημέρες (έως τις 13 Ιουλίου) στο πρόσφατα ανακαινισμένο αρχοντικό Μπασάρα στην Καστοριά, ενώ καλύπτεται πλήρως η συμμετοχή στα σεμινάρια του Θερινού Πανεπιστημίου, 41 υποτρόφων φοιτητών και των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα πανεπιστημιακών διδασκάλων στα γαλλικά και στα αγγλικά (διαμονή σε ξενοδοχείο με ημιδιατροφή στην Θεσσαλονίκη & Καστοριά, συμμετοχή στα σεμινάρια, εκδρομές, βεβαιώσεις παρακολούθησης κ.ά.)

Το Θερινό Πανεπιστήμιο Βυζαντινών Σπουδών εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πανευρωπαϊκό σύστημα ενίσχυσης της διδασκαλίας των μεταπτυχιακών και διδακτορικών φοιτητών, προσβλέποντας στην εξειδικευμένη κατάρτιση τους σε περισσότερο τεχνικά θέματα μελέτης. Στο πλαίσιο αυτό, το 2009 με την συνεργασία του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και της Ανωτάτης Σχολής Σπουδών στις Κοινωνικές Επιστήμες του Πανεπιστημίου του Παρισιού, δημιουργήθηκε το πρώτο στον τομέα των βυζαντινών σπουδών θερινό Πανεπιστήμιο, με συμμετέχοντες 40 υπότροφους μεταπτυχιακούς και διδακτορικούς φοιτητές από όλο τον κόσμο.





Η ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ  της ανώτατης εκπαίδευσης επέφερε αναγκαστικές αλλαγές στα πανεπιστημιακά ιδρύματα ως προς τον τρόπο παροχής της διδασκαλίας, που πρέπει να είναι ταυτόχρονα επιμορφωτική και εξειδικευμένη. Η πλειονότητα πλέον των ευρωπαϊκών χωρών επέλεξε την οδό την λεγόμενη «των συμφώνων της Μπολόνιας», που προβλέπουν τρία (ενίοτε τέσσερα) έτη προπαρασκευαστικών σπουδών (πτυχείο, licence, laurea κλπ.), δύο έτη ενδιάμεσων σπουδών (μεταπτυχιακό, master, laurea specialistica κλπ.) και τρία έτη διδακτορικών σπουδών. Για να επιτευχθεί ακριβώς με τον καλύτερο τρόπο η επιμόρφωση των μεταπτυχιακών και διδακτορικών φοιτητών, αναπτύχθηκε ο θεσμός των θερινών Πανεπιστημίων σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε ό,τι αφορά τις βυζαντινές σπουδές, η κατάσταση είναι χαρακτηριστικά ιδιαίτερη : σε γενικές γραμμές, δεν υπάρχει εξειδικευμένη διδαχή για τέτοιου είδους σπουδές και οι φοιτητές συχνά παρακολουθούν ειδικά μαθήματα στο πλαίσιο της κλασικής φιλολογίας, ή της ιστορίας της τέχνης, ή της ιστορίας. Για να επιλυθεί αυτή η κατάσταση, δημιουργήθηκε το 2009 ένα θερινό Πανεπιστήμιο το πρώτο στον τομέα αυτόν χάρη στη συνεργασία ανάμεσα στη Σχολή Ανώτατων Σπουδών στις Κοινωνικές Επιστήμες του Παρισιού και στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Την πρώτη χρονιά, με την υποστήριξη της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Δράμας συγκροτήθηκε ένα τριετές πρόγραμμα, που στόχο του είχε να προσφέρει σε φοιτητές προερχόμενους από όλο τον κόσμο επιμόρφωση σε όλες τις ειδικότητες των βυζαντινών σπουδών (ιστορία, λογοτεχνία, ιστορία της Τέχνης, αρχαιολογία, δίκαιο, σφραγιδολογία, παλαιογραφία, κωδικολογία, νομισματική κλπ.). Το πρόγραμμα συνεχίστηκε το 2010 επίσης στη Δράμα, το 2011 στις Σέρρες, χάρη στην υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού και του Συλλόγου ΕΜΕΙΣ των Σερρών.

Τα μαθήματα παραδίδονταν στα γαλλικά και αγγλικά από τους καλύτερους ειδικούς. Οι υπότροφοι φοιτητές, διαμέσου του Θερινού Πανεπιστημίου, συγκρότησαν μια πραγματική κοινότητα, όπου, ουσιαστικά, ανήκουν όλοι οι μελλοντικοί καθηγητές και ερευνητές, στους οποίους θα στηριχτεί η έρευνα σε όλους τους τομείς του βυζαντινού πολιτισμού.

Το 2012, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης αποσύρθηκε από το πρόγραμμα.

Την κρίσιμη εκείνη στιγμή η Δημοτική Αυτοδιοίκηση της Θεσσαλονίκης πήρε την θαρραλέα απόφαση να επανενεργοποιήσει αυτήν την τόσο σημαντική και καινοτόμο πρωτοβουλία. Το Θερινό Πανεπιστήμιο, βελτιωμένο και ενισχυμένο από το συμφωνητικό που υπογράφηκε ανάμεσα στο Δήμο και στη Σχολή Ανώτατων Σπουδών στις Κοινωνικές Επιστήμες, πραγματοποιήθηκε έκτοτε στη Θεσσαλονίκη. Το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού συνέχισε την υποστήριξη του, όπως επίσης και το Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης.

Την πρώτη χρονιά τα μαθήματα αφορούσαν στο γενικό θέμα του «βυζαντινού εγγράφου» και τις μεθόδους ερμηνείας του. Την δεύτερη χρονιά γύρω από το Βυζαντινό «παλάτι». Την τρίτη γύρω από το «Μοναστήρι», την τέταρτη είχαν ως κοινό τίτλο «Εργαλεία στο Βυζάντιο, εργαλεία για το Βυζάντιο». Την πέμπτη χρονιά ερευνήθηκε το θέμα των «Κοινοτήτων και ομάδων στο Βυζάντιο», ενώ την έκτη τα μαθήματα είχαν ως κοινό αντικείμενο έρευνας «Άγιοι και αμαρτωλοί στο Βυζάντιο». Μετά από παύση ενός έτους, ο Δήμος της Καβάλας παρέλαβε τη σκυτάλη οργανώνοντας το έβδομο θερινό Πανεπιστήμιο με θέμα «Θρησκεία του Κράτους, θρησκεία για το Κράτος». Το 2017 ο θεσμός εξήχθη στο Βουκουρέστι.

Η επιτυχία της πρωτοβουλίας ήταν τεράστια. Στα θερινά αυτά Πανεπιστήμια συμμετείχαν φοιτητές από τα «τέσσερα σημεία του ορίζοντα». Έτσι λοιπόν, δόθηκαν υποτροφίες σε διδακτορικούς φοιτητές που προέρχονταν από την Αυστραλία, τη Χιλή, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Ρωσσία, την Αρμενία, την Τουρκία, την Ιαπωνία, την Κορέα, την Κίνα, τη Βόρεια Αφρική, την Παλαιστίνη, τον Λίβανο, και φυσικά, από όλα τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Βαλκανίων. Είναι πλέον απολύτως βέβαιο ότι η πλειονότητα των μελλοντικών βυζαντινολόγων θα έχει περάσει από αυτό το Θερινό Πανεπιστήμιο, το οποίο θα έχει αποτελέσει ένα σημαντικό σταθμό στην πορεία των σπουδών τους.

Τη φετινή χρονιά, το θερινό Πανεπιστήμιο οργανώνεται από τον Εμπορικό Σύλλογο Θεσσαλονίκης, τη Βυζαντινή Θεσσαλονίκη, τη Βυζαντινή Οικουμένη και το Cesor, με τη συμμετοχή πολυάριθμων χορηγών. Το θέμα, που θα μας απασχολήσει, εξετάζει μία πλευρά του βυζαντινού πολιτισμού, που έχει μελετηθεί πολύ λίγο μέχρι σήμερα και εγκαινιάζει έναν νέο ορίζοντα έρευνας με νέες μεθόδους ανάγνωσης: τις απολαύσεις. Η συμβολή του φετινού θερινού πανεπιστημίου είναι να ανακαλύψουμε τον βυζαντινό άνθρωπο και τις σχέσεις του με τους άλλους με επίκεντρο τις απολαύσεις της ζωής.

Η Θεσσαλονίκη, που υπήρξε η δεύτερη πόλη της Αυτοκρατορίας και η Καστοριά, πόλη που άκμασε κατά τη βυζαντινή εποχή, φιλοξενούν το θερινό Πανεπιστήμιο, το οποίο υπογραμμίζει τη στενή σχέση τους με τις βυζαντινές ρίζες τους και τις ανάγει σε πραγματικά εργαστήρια για την έρευνα του βυζαντινού πολιτισμού. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία που προσθέτει γόητρο και κύρος στις πόλεις της Θεσσαλονίκης και της Καστοριάς.

Paolo Odorico
Διευθυντής σπουδών








Το προγράμματος της Καστοριάς

του θερινού πανεπιστημίου 2-13 Ιουλίου

Θεσσαλονίκη – Καστοριά


ΟΙ ΑΠΟΛΑΥΣΕΙΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ
LES PLAISIRS À BYZANCE
Θεσσαλονίκη: αίθουσα διαλέξεων «Γ. Βελένης» Μουσείου της Ρωμαϊκής Αγοράς.
Καστοριά: αρχοντικό Μπασάρα, Ντολτσό.


Δευτέρα 9 Ιουλίου

9.00 - 10.30 A. BABUIN (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων) – Ακολουθώντας της βυζαντινή σημαία
11.00 - 12.30 B. CASEAU (Παρίσι, Σορβόννη) – Οι απολαύσεις των πέντε αισθήσεων: Όσφρηση – Η ευχαρίστηση της ευοσμίας
16.00 - 17.30 M. KΑΠΠΑΣ (Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας) – Οι απολαύσεις των πέντε αισθήσεων:
Όραση – Ουράνιοι Θόλοι: Το θαύμα της Ιουστινιάνειας Αρχιτεκτονικής και η επίδρασή της
18.00 - 19.30 M. ΠΑΪΣΙΔΟΥ (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης) – Οι απολαύσεις των πέντε αισθήσεων: Όραση – Καστοριά, πόλη αρχόντων: η λάμψη των κτισμάτων και των παραστάσεών τους
21.00 Δείπνο προσφερόμενο από τον Σύνδεσμο Γουνοποιών Καστοριάς.


Τρίτη 10 Ιουλίου

9.00 - 10.30 I. ΧΟΥΛΙΑΡΑΣ (Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσπρωτίας) – Οι απολαύσεις των πέντε αισθήσεων: Όραση – Γεωμετρία και Φύση. Ψηφιδωτές διακοσμήσεις παλαιοχριστιανικών βασιλικών
11.00 - 12.30 A. BABUIN (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων) - Τα όπλα στη βυζαντινή τέχνη
16.00 - 17.30 M. KΑΠΠΑΣ (Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας) – Οι απολαύσεις των πέντε αισθήσεων : Όραση – Ιδρύοντας ιερούς τόπους στη μέση και ύστερη βυζαντινή περίοδο. Απόλαυση για τους οφθαλμούς και ανάπαυση για την ψυχή
18.00 - 19.30 B. CASEAU (Παρίσι Σορβόννη) – Οι απολαύσεις των πέντε αισθήσεων : Όσφρηση – Οι απολαύσεις των κήπων
21.00 Δείπνο προσφερόμενο από τον δήμο Νεστορίου.


Τετάρτη 11 Ιουλίου 

Εκδρομή – επίσκεψη στα βυζαντινά μνημεία της Καστοριάς



Πέμπτη 12 Ιουλίου

9.00 - 10.30 ΦΛ. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ (Ευρωπαϊκό Κέντρο Βυζαντινών & Μεταβυζαντινών Μνημείων) – Οι απολαύσεις των πέντε αισθήσεων : Όραση – Δημόσιοι χώροι στις βυζαντινές πόλεις. Τόποι ευχαρίστησης στην καθημερινή ζωή
11.00 - 12.30 Γ. ΑΡΑΜΠΑΤΖΗΣ (Πανεπιστήμιο Αθηνών) – Απόλαυση και ευτυχία στο Βυζάντιο
16.00 - 17.30 ΦΛ. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ (Ευρωπαϊκό Κέντρο Βυζαντινών & Μεταβυζαντινών Μνημείων) – Οι απολαύσεις των πέντε αισθήσεων : Όραση – Εσωτερική διακόσμηση των αστικών οικιών στην παλαιοχριστιανική περίοδο
18.00 - 19.30 Γ. ΑΡΑΜΠΑΤΖΗΣ (Πανεπιστήμιο Αθηνών) – Απόλαυση και ευτυχία στο Βυζάντιο
21.00 Δείπνο προσφερόμενο από την Ι.Μητρόπολη Καστοριάς.


Παρασκευή 13 Ιουλίου

Επιστροφή στην Θεσσαλονίκη και αναχώρηση των συμμετεχόντων.




Σχετικά:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ