22.11.17

"Ξορκίζοντας το κακό" [παράρτημα II]



«Ρογκατσάρια, Ρουγκατσάρια ή Ρογκάτσια: Πρωτοχρονιάτικο έθιμο μεταμφιέσεων –παρόμοιο με το αποκριάτικο καρναβάλι– περιοχών της Μακεδονίας και της Θεσσαλίας. 
Οι μασκαρεμένοι, εκτός από τις προσωπίδες, φορούσαν και κέρατα ζώων, ιδιαίτερα κριαριών. 
Στα χωριά της Μακεδονίας το κεντρικό πρόσωπο της τελετής ήταν ο ρουγκατσιάρης, που έπρεπε να είναι κατάμαυρος στα χέρια και στο πρόσωπο, να φοράει κουρέλια, μία τεχνητή καμπούρα και μεγάλα κουδούνια. 
Στα οπίσθιά του κρεμούσαν ένα σκόρδο και μπροστά ένα φαλλικό σύμβολο. Μπροστά του είχε επίσης κρεμασμένη μια σακούλα γεμάτη στάχτη, που τη σκορπούσε για να ανοίγει δρόμο».




«Επίσης οι ακόλουθοι μεταμφιεσμένοι φορούσαν στο κεφάλι και στο πρόσωπο μάσκα από δέρμα προβάτου με το τριχωτό μέρος από έξω, δύο πόδια του προβάτου που τα προσάρμοζαν κατά τέτοιον τρόπο ώστε να μοιάζουν με κέρατα, κουδούνια στη μέση, ενώ με στάχτη, που την είχαν βάλει μέσα σε μια κάλτσα, έραιναν όποιον συναντούσαν στον δρόμο. 
Σε κάθε ομάδα υπήρχε και ένα μικρό παιδί, το ρογκάτσι που οδηγούσε ένα γαϊδουράκι, όπου φορτώνονταν τα κεράσματα των χωρικών».




«Στα χωριά Πλατανιά και Σιταγροί της Δράμας συναντάμε το έθιμο των Μωμόγερων που προέρχεται από τους Πόντιους πρόσφυγες. 
Είναι μια πολύ αγαπητή εκδοχή των καλικαντζάρων, με την τρομακτική όψη και τη σκανταλιάρικη διάθεση. Η ονομασία προέρχεται από τις λέξεις μίμος και γέρος και συνδέεται με τις μιμητικές κινήσεις των πρωταγωνιστών του εθίμου. 
Ντυμένοι με τομάρια ζώων και με μάσκες περίεργων ή γεροντικών προσώπων, οι Μωμόγεροι περιπλανούνται σε σοκάκια και πλατείες τραγουδώντας τα κάλαντα και δίνοντας ευχές. 
Όταν οι παρέες συναντηθούν κάνουν ψευτοπόλεμο μεταξύ τους ώσπου η μία ομάδα να νικήσει και η άλλη να δηλώσει υποταγή. 
Το ίδιο έθιμο, με παραλλαγές, γίνεται στην Καστοριά και την Κοζάνη με την ονομασία ραγκουτσάρια».

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 12 Ιανουαρίου 2017, αρ. φύλλου 868
Οι φωτογραφίες από το Καστοριανό Καρναβάλι είναι της Αναστασίας Μπόϊκου.


-Στο ίδιο φύλλο δημοσιεύθηκαν μεταξύ άλλων:
Επίσης:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ