Περί του καστοριανού καρναβαλιού
Αγαπητή ΟΔΟΣ,
Λίγες μέρες πριν την έναρξη του Δωδεκαημέρου, διάβασα στις φιλόξενες στήλες σου ένα εξαιρετικό άρθρο «περί Καστοριανής παράδοσης». Ένας αξιόλογος νέος Καστοριανός ο κ. Γιάννης Σκόρδας κατέθεσε την αγωνία του για την διαδρομή και την προοπτική του Καστοριανού Καρναβαλιού. Άλλοτε με αιχμηρό και ενίοτε με σκωπτικό τρόπο εκφράζει την αγανάκτησή του για την μετάλλαξη του Καρναβαλιού από καθαρά αστικό δρώμενο σε «Βαλκανικό πανηγύρι».
Λίγες ώρες πριν, έπεσε η αυλαία του φετινού Καρναβαλιού με την κατάληξη της παρέλασης στην πλατεία Ντολτσού, όπου παραδοσιακά ολοκληρώνεται το ξεφάντωμα του τριημέρου. Η συμμετοχή του κόσμου μικρότερη από ποτέ. Και δεν αποτελεί δικαιολογία το τσουχτερό κρύο, φυσιολογικό φαινόμενο για την εποχή. Λίγη ώρα μετά διάβασα την μονογραφία του καταξιωμένου πανελληνίως καστοριανού συγγραφέα κ. Δημήτρη Μάνου για τα «Λαϊκά Δρώμενα». Μια συμπυκνωμένη τοποθέτηση με βιβλιογραφικές – ιστορικές αναφορές που εντυπωσιάζει. Αποδεικνύει ο Γραμμοχωρίτης στην καταγωγή αλλά με Καστοριανή αστική κουλτούρα μεγαλωμένος πνευματικός άνδρας, πως τα Καστοριανά Καρναβάλια αποτελούν τα Μικρά Διονύσια που είναι προεόρτιο ή απομίμηση των Μεγάλων Διονυσίων που τελούνταν αποκλειστικά στην Αρχαία Αθήνα την περίοδο των σημερινών Απόκρεων.
Μετά από τα παραπάνω και βλέποντας την εκφυλιστική πορεία που διέρχεται χρόνο με τον χρόνο το Καστοριανό Καρναβάλι, αισθάνομαι την ανάγκη να πάρω θέση και να εκθέσω τις απόψεις μου. Αυτό θεωρώ πως είναι υποχρέωση κάθε πολιτικού να μην κρύβεται, ιδιαίτερα σε θέματα πολιτισμού, πόσο μάλλον όταν υπάρχει σύγχυση που πρέπει να ξεδιαλύνει.
Καταγόμενος από το Βογατσικό αλλά μεγαλωμένος από βρέφος στην Καστοριά, έχω βιωματική σχέση με τα Καρναβάλια σε ολόκληρο τον Νομό μας. Έτσι λοιπόν βλέπουμε πως στα χωριά του Νομού μας τα Καρναβάλια γιορτάζονται στις αρχές του έτους, Πρωτοχρονιά ή και 2 του μηνός. Σε όλη την Ελλάδα Καρναβάλια έχουν τις Απόκριες (η Μεσοποταμία μάλλον μιμούμενη αυτό εδώ και 25 – 30 χρόνια συμπίπτει χρονικά). Μοναδική εξαίρεση πανελληνίως η Καστοριά που έχει τριήμερο Καρναβαλιού 6-8 Ιανουαρίου.
Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’90 στα μουσικά ακούσματα κυριαρχούσε η γκάιντα παλαιότερα και στα σύγχρονα χρόνια το κλαρίνο, οι κορνέτες και τα νταούλια. Οι μουσικές ορχήστρες αποτελούνταν από ντόπιους μουσικούς, της περιοχής Βοίου, Ηπειρώτες και Αθίγγανους από την περιοχή του Κιλκίς, η μουσική των οποίων υποδεέστερη ποιοτικά, αλλά είχε προσαρμοστεί στα ακούσματα της περιοχής. Εξ άλλου οι Αθίγγανοι τηρούν το «όπου γης και πατρίς».
Μετά το 1990 όμως με το άνοιγμα των συνόρων επικράτησαν σταδιακά οι μουσικοί ήχοι των συγκροτημάτων των προερχομένων από την FYROM. Όπου υπερκαλύπτεται ο γλυκός ήχος του κλαρίνου από τον αμβλύ ήχο των υπερμεγέθων τρομπονιών. Οι Αθίγγανοι που έρχονται κάθε χρόνο από την γειτονική μας χώρα, μεροκαματιάρηδες του μόχθου είναι, άλλο αν μάλλον χωρίς την θέλησή τους ,τους χρησιμοποιούν καποιοι για να προωθήσουν τις αλυτρωτικές τους ιδέες και μην ισχυριστεί κανείς πως τα φάλτσα των συμπαθών Σκοπιανών μουσικών, όπως και των περισσοτέρων συγκροτημάτων από το «Βαλκανικό Φεστιβάλ» έχουν κάποια σχέση με την εξαίρετη μουσική του Σέρβου Γκόραν Μπρέγκοβιτς.
ΟΔΟΣ 12.1.2017 | 868 |
Καταλήγω συνοψίζοντας και προτείνοντας:
α) ο πολιτισμός πρέπει να ενώνει και σε αυτή τη γωνιά του τόπου μας έζησαν 550 χρόνια κάτω από τον οθωμανικό ζυγό τεσσερις λαοί Έλληνες, Σέρβοι, Βούλγαροι και Αλβανοί. Είπα 4 με αριθμό και ολογράφως και όχι 3 ή 5 και ο νοών νοείτω. Λογικό να υπάρχει επίδραση και στη μουσική.
β) η πόλη της Καστοριάς έχει αστική κουλτούρα και μουσική παράδοση, λόγω του κοσμοπολιτισμού των κατοίκων της ανά τους αιώνες και τις επιρροές που δέχθηκε από την Δύση και την Κεντρική Ευρώπη. Διδακτικό εργαλείο γι αυτό μπορεί να αποτελέσει το καταπληκτικό CD του Συλλόγου «Μύησις», «κίνησαν τα καράβια τα Καστοριανά».
γ) τα λίγα τελευταία χρόνια δημιουργήθηκαν καινούργιες ορχήστρες και μουσικά συγκροτήματα στην περιοχή. Πρέπει να ενισχυθούν και αυτό γίνεται προτιμώντας τους σε όλες τις κοινωνικές εκδηλώσεις.
δ) να επανέρθουμε σταδιακά στον όρο Καστοριανά Καρναβάλια, χρησιμοποιώντας τον προοδευτικά περισσότερο από τον κακόηχο «ραγκουτσάρια», που δεν έχουμε και την μοναδικότητα όπως σωστά λέει ο κ. Γιάννης Σκόρδας.
Η ορθή ετυμολογικά λέξη κατά τον κ. Δ. Μάνο ρακουτσάρια, από τα ράκη που σημαίνει αποκόμματα ζώων, άρα αιτιολόγηση της βουκολικής αμφίεσης, μπορεί να ξεχωρίζει το δικό μας Καρναβάλι από αυτό της φαλλοκρατικής αμφίεσης σε άλλες περιοχές της Ελλάδος τις απόκριες. Έτσι διασφαλίζεται και η καλύτερη προώθησή τους επικοινωνιακά, σαν ένα μοναδικό πολιτιστικό γεγονός για το τρίπτυχο: 1. Αστική μουσική παράδοση, 2. Βουκολική προέλευση της αμφίεσης από τα Μεγάλα Διονύσια, 3. Τελεση 6-8 Ιανουαρίου.
ΖΗΤΩ ΤΟ ΚΑΣΤΟΡΙΑΝΟ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ!
Ζήσης Τζηκαλάγιας
Ιατρός – πρ. Βουλευτής Καστοριάς
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 12 Ιανουαρίου 2017, αρ. φύλλου 868.
-Στο ίδιο φύλλο δημοσιεύθηκαν μεταξύ άλλων:
- ΟΔΟΣ: Ξορκίζοντας το κακό
- "Ξορκίζοντας το κακό" [παράρτημα I]
- "Ξορκίζοντας το κακό" [παράρτημα II]
- "Ξορκίζοντας το κακό" [παράρτημα III]
- "Ξορκίζοντας το κακό" [παράρτημα IV]
- "Ξορκίζοντας το κακό" [παράρτημα V]
- "Ξορκίζοντας το κακό" [παράρτημα VI]
- "Ξορκίζοντας το κακό" [παράρτημα VII]
- "Ξορκίζοντας το κακό" [παράρτημα VIII]
- Ρογκατσάρια
- Στην Αριστοτέλους Ι
- Στην Αριστοτέλους II
- Στην Αριστοτέλους III
- Λόγος & Αντίλογος: Α. Πηχιών: Περί μετονομασίας του καστοριανού καρναβαλιού
- ΣΟΝΙΑΣ ΕΥΘΥΜΙΑΔΟΥ-ΠΑΠΑΣΤΑΥΡΟΥ: Ό,τι κραυγάζει δεν είναι αληθινό
- ΡΩΜΥΛΟΥ ΜΑΝΤΖΟΥΡΑ: Καρναβάλι Καστοριάς: Κόμης Αυστριακός περιηγείται πεζός... στη πατερίτσα των αρχών του 20ου αιώνα
-Επίσης δημοσιεύθηκαν το ίδιο χρονικό διάστημα:
- ΟΔΟΣ: Ξορκίζοντας το κακό [ΙΙ]
- ΟΔΟΣ: Μέδουσα [Ξορκίζοντας το κακό ΙΙΙ]
- Λόγος & Αντίλογος [Χ. Πατρώνου] Περί καστοριανού καρναβαλιού
- Λόγος & Αντίλογος [Α. Πηχιών] Περί Καστοριανού Καρναβαλιού συνέχεια
- Λόγος & Αντίλογος [Μ. Μπατρίνος] 16.2.2017 Καστοριανό καρναβάλι
- Λόγος & Αντίλογος Γ. Σκόρδας: "Περί του καστοριανού καρναβαλιού II"
- Λόγος & Αντίλογος A. Πηχιών: "Περί του καστοριανού καρναβαλιού III"
- ΟΔΟΣ: Διάπλαση συνειδήσεων
- Λόγος & Αντίλογος: Αγαπητή ΟΔΟΣ ["Ραγκού+Τσάρος"]
- ΜΕΡΟΠΗΣ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΓΓΕΛ: Όνειρο
- Λόγος & Αντίλογος Γιάννης Σκόρδας: "Περί καστοριανής παράδοσης"
- Μεγαλώνοντας τα «Καλά Παιδιά» του Καστοριανού Καρναβαλιού
- Λόγος & Αντίλογος Μεν. Μπατρίνος "Καστοριανό καρναβάλι"
- Οι "Τσαρανιασμένοι ραγκουτσάρηδες" [I]
- Οι "Τσαρανιασμένοι Ραγκουτσάρηδες" [II]
- Καστοριά 1920, μαθητές μουσικής.
- Нова Зора [συνέχεια]
- Нова Зора: Ραγκουτσάρια ή Ρογκσατσσάρι ή μήπως καστοριανό καρναβάλι;
- Το κακό πνεύμα...
- Ένα απλό αστικό καρναβάλι
- Το καρναβάλι της Καστοριάς!
- Λόγος & Αντίλογος [Αναγνώστης] 26.1.2017
- Λόγος & Αντίλογος [Χ. Πατρώνου] Περί καστοριανού καρναβαλιού
- Λόγος & Αντίλογος [Α. Πηχιών] Περί Καστοριανού Καρναβαλιού συνέχεια
- Ρουγκατσάρηδες πλημμύρισαν το Λευκό Πύργο
- ΟΔΟΣ: Δεοντολογίες και άλλα τινά
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.