ΟΔΟΣ: Δεοντολογίες και άλλα τινά

ΓΙΑ ΛΟΓΟΥΣ ΑΡΧΗΣ, η ΟΔΟΣ θα απέφευγε να σχολιάσει την μακροσκελέστατη επιστολή – «απάντηση» του κ. Δημ. Μάνου την περασμένη εβδομάδα, σε άλλη (!) εβδομαδιαία τοπική εφημερίδα της Καστοριάς, απάντηση στο φύλλο 869 (εδώ) της 19-1-2017 (της ΟΔΟΥ) για τα καρναβάλια και την απόφαση του Δήμου Καστοριάς να αναμειχθεί στον εκφυλισμό του εθίμου, αλλά και την χορηγία της έκδοσης και διανομής κειμένου του κ. Δ. Μάνου, με τον τίτλο «Λαϊκά Δρώμενα».

ΚΑΘΕ ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ θα ήταν περιττός, διότι στις πυκνογραμμένες παραγράφους της επιστολής του αυτής, επί της ουσίας, δεν εντοπίζεται καμμιά απολύτως απάντηση. Κανένα τεκμήριο, κανένα στοιχείο, για την πρωτάκουστη ονομασία «ρακουτσάρια», εμπνεύσεως και εισηγήσεως του κ. Δ. Μάνου, σε ό,τι αφορά τα καρναβάλια της Καστοριάς.

ΣΥΝΕΠΩΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΔΟ η γνώμη του δεν μπορεί να ληφθεί σοβαρά υπ’ όψη, διότι δεν θεμελιώνεται. Και η ενέργεια του Δήμου Καστοριάς να χρηματοδοτήσει την έκδοση μιας μόνο -και μάλιστα ατεκμηρίωτης άποψης, συνιστά τουλάχιστον πολιτική επιπολαιότητα. Άλλωστε τα καρναβάλια, αποτελούν πια παρελθόν και το θέμα δεν είναι επίκαιρο.

ΟΜΩΣ ΤΟ ΟΤΙ η απαντητική επιστολή του κ. Μάνου δημοσιεύθηκε μετά την πάροδο πλέον των δύο μηνών, σε άλλη εφημερίδα και όχι στην ΟΔΟ στον διευθυντή της οποίας υποτίθεται ότι απευθύνεται, είναι δεδομένο που θα μπορούσε να προκαλέσει απορίες για τον λόγο που δεν δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ, ενώ η πραγματικότητα είναι ότι δεν απεστάλη ποτέ, ούτε αυτή ούτε άλλη απάντηση. Και συνεπώς η δημοσίευση απάντησης σε άσχετη εφημερίδα είναι μια αντιδεοντολογική αντίδραση, που δεν αφορά μόνο τον απαντώντα.

ΑΥΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ο πρώτος λόγος του σημερινού σχολίου. Η ΟΔΟΣ αντιμετώπισε αναίτια μια ασύμμετρη συνέργεια, καθώς οι αναγνώστες της εφημερίδας εκείνης από την πρώτη κιόλας παράγραφο παραπληροφορούνται απόλυτα για το απαντώμενο φύλλο της ΟΔΟΥ.

Ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΛΟΓΟΣ, είναι το ύφος της «απάντησης» του κ. Δ. Μάνου και μάλιστα κάτω από τον τίτλο-απόφθεγμα του Βολταίρου «διαφωνώ... αλλά θα υπερασπιστώ...» κ.ο.κ.

ΔΙΟΤΙ ΑΝ ο «απαντών» κ. Δημ. Μάνος υπερασπίζεται με αυτό τον τρόπο, το δικαίωμα της αντίθετης άποψης – εν προκειμένω της ΟΔΟΥ, και συγκεκριμένα με την επιστολή του αυτή στην οποία κάνει αναφορά σε «μισαλλόδοξη επίθεση» κατά του δημάρχου, -από τον οποίον ζητεί δημοσίως συγνώμη, για τα δεινά που του προκάλεσε άκων, με την συγκεκριμένη απαντητική επιστολή που παραπληροφορεί με αναφορές σε «επικυριαρχίες», «υποχείρια» και άλλα φληνανφήματα και βρίθει ειρωνειών επιπέδου σχολικής ηλικίας (ως τι, πόσος και ως ποίος άραγε;) για τα κοσμήματα (ή όχι) «ελληνικά» της ΟΔΟΥ, ας μη μπαίνει στον κόπο.

Η ΟΔΟΣ δεν χρειάζεται την υπεράσπισή του. Θα τα καταφέρει και χωρίς την υψηλή προστασία του.

ΜΟΝΟ ΠΟΥ  θα ήταν χρήσιμο να φαντασθεί κανείς, πώς θα αντιδρούσε ο ίδιος, αν δεν… υπερασπιζόταν «μέχρι θανάτου» το δικαίωμα της εφημερίδας αυτής να παρουσιάζει την άποψή της. Η υπεράσπισή του, με αυτό το ύφος, δεν γίνεται αποδεκτή.

ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ καθώς, είναι τόσο γνωστή  (και αποτελεσματική) η αφιλοκερδής συμμετοχή του στην πνευματική ηγεσία του τόπου, κοντά και μαζί σε όλες (ούτε μία) τις προσπάθειες, για το Πνευματικό Κέντρο, τις Βυζαντινές Εικόνες, τα Μνημεία, την διάσωση του Μαθιουδάκη, την Αρχιτεκτονική Σχολή τα κοινωνικά προβλήματα και φυσικά τα καρναβάλια, η ευγενής «έως θανάτου» υπεράσπισή του στην διαφορετικότητα της άποψης της ΟΔΟΥ, αποτελεί εκ των πραγμάτων κάτι το δευτερεύον.

ΕΚΤΟΣ ΚΙ ΑΝ το «μέχρι θανάτου» αφορά την άποψη.

ΟΔΟΣ 30.3.2017 | 879

Ο ΤΡΙΤΟΣ ΛΟΓΟΣ, για το παρόν σχόλιο στην απαντητική επιστολή του κ. Δημ. Μάνου, που επικαλούμενος κάτι από τον Σωκράτη υποτίθεται ότι απαντούσε στην «μισαλλόδοξη» (!) κριτική της ΟΔΟΥ για το θέμα των καστοριανών καρναβαλιών, είναι βεβαίως και η ουσία της απάντησης.

ΤΟ ΡΗΜΑ «υποτίθεται» κρίνεται αναγκαίο, διότι για την ταμπακέρα, το πραγματικό θέμα δηλαδή σε σχέση με τις πηγές και την πειστική τεκμηρίωση των απόψεών του για τα καρναβάλια της Καστοριάς, δεν δόθηκε καμιά πραγματική απάντηση.

ΞΕΧΩΡΙΖΟΥΝ, όχι μόνο η πομπώδης δημόσια συγγνώμη στην δημοτική αρχή και προσωπικά στον κ. Ανέστη Αγγελή, αλλά ιδίως η μεγάλη επιθυμία του να ανακαλύψει φωτογραφίες από την παλιά εποχή και στοιχεία για πρόβατα, κατσίκες και βοσκοτόπους στο Απόζαρι, το Ντουλτσό, τον βραχώδη Σταυρό. Με βοσκούς, μαντριά, στάνες και τα συναφή.

ΩΣΤΕ ΝΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΕΙ ερευνητικά την πεποίθησή του για τους Καστοριανούς. Να πείσει ότι οι παλιοί Καστοριανοί δεν ήταν αστοί και ότι η Καστοριά ήταν… κώμη, δεν ήταν πόλη από αιώνες πριν, και σε εποχές που -για παράδειγμα- η Κοζάνη δεν υπήρχε στον χάρτη ούτε και ως πανδοχείο.

ΟΤΙ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ, η επαφή με το εξωτερικό λόγω της γουνεμπορίας δεν έκανε τους Καστοριανούς κοσμοπολίτες και την Καστοριά το ίδιο, με την εύρωστη κοινότητα των Ισραηλιτών και την πανίσχυρη συντεχνία των γουναράδων, να αποτελούν ένα από τα αποδεικτικά στοιχεία και των δύο χαρακτηριστικών.

ΔΙΑΚΡΙΝΕΤΑΙ έτσι στην επιστολή του, μια αποκρυσταλλωμένη αμφισβήτηση της Καστοριάς συνολικά. Και αναδρομικά.

ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΟΥ βεβαίως, αλλά έτσι μόνο γίνονται αντιληπτά τα όσα σχολιάζει ο κ. Δ. Μάνος. Για να γνωρίζουν οι αναγνώστες, οι δημότες και ο Δήμος Καστοριάς, το περιεχόμενο της ευγενούς χορηγίας.

ΤΟ ΑΝ ΕΙΝΑΙ θεμιτή η απάντησή του, για την ΟΔΟ ασφαλώς και είναι, αν έτσι εκφράζει τον εσωτερικό του κόσμο. Η εκτίμησή της όμως είναι ζήτημα προσωπικής προσέγγισης του καθενός. Η δημοσίευσή της ωστόσο, οπωσδήποτε αντιδεοντολογική, πόσο μάλλον που αφορά έναν (θεατρικό) συγγραφέα.

ΠΑΝΤΩΣ, παρεμπιπτόντως οι καταγεγραμμένοι πολέμιοι της Καστοριάς, με την δημοσίευση αυτού του κάπως πικρόχολου κειμένου, νόμισαν ότι χτύπησαν σε φλέβα χρυσού. Και πανηγύρισαν με την αναμετάδοση της επιστολής που ίσως ελπίζει ότι είναι καταπέλτης.

ΚΑΙ ΠΩΣ ΝΑ ΜΗΝ πανηγυρίσουν άλλωστε: Τα βρήκαν όλα μαζί. «Υπερασπιστή» της ελευθεροτυπίας της ΟΔΟΥ, κάποιον να θυμηθεί και να θυμίσει ότι οι Καστοριανοί δεν ήθελαν την γούνα πέρα από τα φανάρια, ότι υπέφεραν στα «κάτεργα» (!) και τεζιάκια της Νέας Υόρκης οι παλιοί τεχνίτες, και άλλα που επικαλέστηκε για να εκτυλίξει τα μύχια αισθήματά του.

ΥΜΝΟΣ ΓΝΩΣΗΣ και αναγνώρισης για την Καστοριά. Έστω κι αν όλα αυτά, δεν έχουν καμμιά σχέση με τα καρναβάλια της Καστοριάς, «αξίζουν» πάντως συγχαρητήρια στον Δήμο Καστοριάς που αναζήτησε, εντόπισε και επιχορήγησε, τόση εκτίμηση αυτού του είδους, για την πόλη.

ΕΠΙΣΗΣ στην απάντησή του, ξεχωρίζει που ο κ. Δ. Μάνος, εμμέσως αλλά σαφώς υποστηρίζει ότι η άποψη για την τοπική παράδοση δεν μπορεί να είναι «κληρονομικώ δικαίω». Ότι δεν είναι δηλαδή βιωματική και πατροπαράδοτη.

ΑΝ ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ κληρονομικό ζήτημα η παράδοση «των προγόνων», τότε τι είναι; Τα πρόβατα που ψάχνει στο Απόζαρι;

ΔΕΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕ ακόμη καθόλου πειστικά, για το πώς εξηγείται ο ίδιος, το ίδιο κείμενό του, που με την οικονομική χορηγία του Δήμου Καστοριάς πρόσφατα κυκλοφόρησε με τον τίτλο «Ρακουτσάρια, παρελθόν παρόν και μέλλον», 15 χρόνια πριν που το δημοσίευσε στην ΟΔΟ ο ίδιος, δεν είχε αυτόν το τίτλο, αλλά «Καστοριανό Καρναβάλι, παρελθόν παρόν και μέλλον».

ΚΑΝΕΝΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ στοιχείο επίσης για την τεκμηρίωση των απόψεών του. Μα απολύτως κανένα.

ΕΙΚΑΣΙΕΣ, ΑΝΑΓΩΓΕΣ και προσωπικά συμπεράσματα. Κάτεργα, προβατίνες, γούνες με φανάρια, και άλλα καθόλου ακριβή για την Καστοριά.

ΕΚΤΟΣ ΚΙ ΑΝ γνώριζε για τα καρναβάλια της Καστοριάς από την δική του εμπειρία – που δεν είναι γνωστή, από τις αφηγήσεις των γονέων και παππούδων του. Και έχει λόγους να το αποσιωπά.

Ή ΑΝ ΕΚΦΡΑΖΕΙ τις απόψεις του, με την άνεση με την οποία μπορεί και ένας Καστοριανός να επιμένει να επιβάλλει την γνώμη του, στον ίδιο και τον χορηγό κ. Ανέστη Αγγελή, για τα έθιμα της όμορφης Κυψέλης ή του γραφικού Τοιχίου.

ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΗ  ακόμη η διαρκής υπόμνηση για τον Σωκράτη. Αν αισθάνεται ανάλογα, αυτό είναι ζήτημά του, αλλά δεν σχετίζεται με τα καστοριανά καρναβάλια.

ΤΩΡΑ κάθε πειρασμός για άλλες συγκρίσεις, παρέλκει.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 30 Μαρτίου 2017, αρ. φύλλου 879

Φωτογραφία:

Όχι, δεν είναι το Δίστομο Βοιωτίας, «Καλώστην την Σαρακοστή με σκόρδα και κρεμμύδια», ούτε η Καρδίτσα, οι κουδουνάτοι, οι μωμόγεροι, ή οι θεματοφύλακες της «αρχαίας παράδοσης» των Σκοπίων. Είναι το αστικό καρναβάλι της Καστοριάς, όπως το προτείνει ως «δρώμενο» με ιδιαίτερο συμβολισμό ο Δήμος Καστοριάς, στην κυρίαρχη φωτογραφία του πονήματος του κ. Δ. Μάνου, όπου το «καστοριανό ρακουτσάρι» με την βοήθεια των σκόρδων και της προβιάς, ξορκίζει το κακό στην πόλη. 

ΟΔΟΣ: Ξορκίζοντας το κακό ΙΙ | 19.1.2017 | 869

Σχετικά:

• ΟΔΟΣ: Ξορκίζοντας το κακό [Ι]
• ΟΔΟΣ: Ξορκίζοντας το κακό [ΙΙ]
• ΟΔΟΣ: Ξορκίζοντας το κακό [ΙIΙ]
• Καρναβάλια Ιανουαρίου 2018