ήτοι περί του ορθώς λέγειν τε και γράφειν
4.10.2018 Ημερολόγιο Ίωνος Δραγούμη (ΟΔΟΣ). α) Τον είπα (τον Καλλέργη) πως θέλω να είμαι ανεξάρτητος... (και παρακάτω:) ... και κανείς δε με λέγει τι να κάνω. Ο Ίων Δραγούμης, από τις σημαντικότερες μορφές του ενδόξου Μακεδονικού Αγώνος, ομιλεί, καταγράφει κατά το βορειο-ελλαδίτικο ιδίωμα: τον είπα αντί του ορθού: του είπα. Κανείς δε με λέγει, αντί του ορθού: κανείς δε μου λέει. Στην Πελοπόννησο, το αντίθετο, λένε π.χ. Δεν μου ρώτησε, αντί του ορθού δεν με ρώτησε. β) το ζήτησε μέσον μου. Το ορθόν: το ζήτησε μέσω εμού (δηλαδή εγώ να μεσολαβήσω).
11.10.2018 τοπικός τύπος. α) Δεν μπορούν να λένε ανακρίβειες. Το πιο ορθό: Δεν είναι δυνατό και επιτρεπτό να λένε ανακρίβειες. β) Προσκαλέσαμε πολύ κόσμο προκειμένου να ενημερωθούν. Παρατήρηση: κόσμο, τον κόσμο... να ενημερωθούν (Αιτιατική ενικού, το ρήμα σε πληθυντικό.). Είναι το σχήμα λόγου «κατά το νοούμενο(ν)» ή «κατά σύνεσιν». Χωρίς το σχήμα: καλέσαμε τον κόσμο, για να ενημερωθεί. Καλέσαμε ανθρώπους για να ενημερωθούν. Επίσης: καλέσαμε ανθρώπους για να ενημερωθεί ο κόσμος (σχήμα, δηλαδή οι άνθρωποι να ενημερωθούν). Πάλι θυμίζω: Ο κόσμος κτίζουν εκκλησιές.
11.10.2018 τοπικός τύπος. α) Διαχέεται μια ατυχή συσχέτιση... Το ορθόν: μια ατυχής συσχέτιση (της ατυχούς συσχετίσεως), όπως: ο,η ακριβής, το ακριβές, γενική του της ακριβούς, ο,η συνήθης, του, της συνήθους, ο,η ευώδης, το ευώδες. β) όσοι ηγούνται της τύχης του τόπου (ηγούμαι της τύχης: δόκιμο(ν); Πιο σωστό και οικείο: Το ηγούνται απολύτως, δηλαδή μόνο του, χωρίς το εννοούμενο αντικείμενο. Δηλαδή όσοι στην πόλη μας ηγούνται (όσοι έχουν τα ηνία και έχουν θέση διοικητική και υποχρέωση). γ) απαράδεκτος συλλαβισμός σε γραπτό λόγο. Σε τοπική εφημερίδα, στο τέλος μιας σειράς – στίχου – προσέξατε συλλαβικό χωρισμό: αγ-ώνα, αντί του ορθού: α-γώ-να.
12.10.2018 (ημαρτημένον ημέτερον) στην προηγούμενη στήλη μας 11.10.2018 στην ΟΔΟ, εδάφιο Ε’ της γνωστής επιεικίας, αντί του ορθού: της γνωστής επιεικείας. (λάθος κατά τη δακτυλογράφηση...).
13.10.2018 ΟΔΟΣ (από γραπτό σχετικό με το Ολοκαύτωμα των Εβραίων) Πώς τόσοι άνθρωποι να γίνουν αριθμοί (η μαγεία της ελληνικής γλώσσας). Η φράση ανεπαισθήτως έγινε ποιητικός στίχος, που σφύζει από ρυθμό και μέτρο!
Ο Γλωσσαμύντωρ
Λάζαρος Γ. Νικηφορίδης
Φωτογραφία: Λεπτομέρεια αττικού ερυθρόμορφου αγγείου (470-450 π.Χ.) που απεικονίζει μαθητή της αρχαίας Ελλάδας να διαβάζει κύλινδρο παπύρου (πιθανότατα ποίημα Ησιόδου). Αποδίδεται στον ζωγράφο Ακεστορίδη, το θραύσμα του αγγείου εκτίθεται στο μουσείο Paul Getty, του Λος Άντζελες των ΗΠΑ. Το πραγματικό όνομα του ζωγράφου είναι άγνωστο, προσδιορίζεται από τους μελετητές μόνο από τα υφολογικά χαρακτηριστικά των έργων του. Τον αποκαλούν έτσι, διότι σε πολλά αγγεία του υμνεί την ομορφιά του «Ακεστορίδη», με την επιγραφή «Καλός».
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 18 Οκτωβρίου 2018, αρ. φύλλου 956
Σχετικά:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.