23.12.18

ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΥ ΟΡ. ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΗ: Ο ανθός της λίμνης [X]


ΟΔΟΣ 28.9.2017 | 903


Στοιχεία για την ιστορία 

των Ελλήνων Καστοριανών Εβραίων


- ι' μέρος -

Μακεδονία 1910 [II]


Τη μειωμένη αξιοπιστία των στατιστικών στοιχείων της εποχής αποδεικνύει ένας ακόμη Οδηγός της ίδιας περίπου περιόδου. Η «Νέα Ελλάς»⁸⁶ του Τρύφωνος Ευαγγελίδου δεν είναι βεβαίως ούτε εμπορικός, ούτε επαγγελματικός οδηγός, καθώς απευθύνεται σε οδοιπόρους, επιθυμούντες να επισκεφτούν τις διάφορες περιφέρειες των Νέων Ελληνικών Χωρών, που μόλις έχουν απελευθερωθεί.

Πέρα από τα ιστορικά στοιχεία που καταχωρεί για την Καστοριά, αναφέρεται στα πληθυσμιακά της δεδομένα, όπου καταγράφει πληθυσμό 15000 κατοίκων, που «διαιρείται εις τρεις κοινότητας, και η μεν χριστιανική, εις 11 υποδιαιρουμένη ενορίας, τας και ωραιοτέρας της πόλεως και 11500 ψυχών περιλαμβάνουσα έχει 4 εκπαιδευτήρια, 2 αρρένων (ημιγυμνάσιον και δημοτικόν) και 2 των θηλέων (παρθεναγωγείον και νηπιαγωγείον)... Η δε Τουρκική, ης τα μέλη ομιλούσι και γράφουσιν Ελληνιστί και της Ελληνικής συνήθως χρήσιν ποιούνται, περιλαμβάνει περί τας 2500 κατοίκων και τέλος η ισραηλιτική 1500»⁸⁷.

Παρατηρώντας τα στοιχεία του Ευαγγελίδη, εντυπωσιάζει η πληθυσμιακή απόκλιση σε σχέση με εκείνα του Ιγγλέση. Αξιοσημείωτο πάντως είναι ότι οι Εβραίοι κάτοικοι ανέρχονται σε 1500, αριθμός που αν μη τι άλλο αποδεικνύει τη διαχρονική σταθερότητα του ποσοστού τους στο 10% επί του συνόλου, όπως και η ελληνοφωνία των Τούρκων κατοίκων της Καστοριάς, ενώ ύστερους προβληματισμούς γεννά ο χαρακτηρισμός της ελληνικής κοινότητας, απλώς ως χριστιανικής…

Στα ελπιδοφόρα εκείνα χρόνια, όταν η Καστοριά και η Μακεδονία ζούσαν τις πρώτες τους μέρες στο νεώτερο ελληνικό κράτος, ο Ευαγγελίδης φαίνεται πως γνώριζε καλά την ιστορία των Εβραίων του ελλαδικού χώρου, καθώς σημειώνει πως «οι εν τη τέως Ευρωπαϊκή Τουρκία εγκατεστημένοι Ιουδαίοι ή είνε αυτόχθονες εκ των αρχαίων καταγόμενοι Ιουδαίων των επί Χριστού εν Ευρώπη ευρισκομένων, και ελληνιζόντων από της εποχής των εν Αιγύπτω Πτολεμαίων και των εν ταις χώραις των Σελευκιδών ελληνιζόντων Ιουδαίων μετά την υπό του Βεσπασιανού και του Τίτου και είτα του Αδριανού καταστροφήν της Ιερουσαλήμ, ότε επήλθεν η διασπορά αυτών ή ήλθον εξ Ισπανίας διωχθέντες υπό του Φερδινάνδου του Καθολικού τω 1492...» και συνεχίζει σημειώνοντας ότι «Οι Εβραίοι της Τουρκίας, επειδή το ιδίως εμπόριον εύρηται εις χείρας Ελλήνων και Αρμενίων, δεν ηδυνήθησαν να ευημερήσωσιν ως εν τη Εσπερία... μετέρχονται όμως το μικρόν εμπόριον», αποδίδοντας με λίγες φράσεις πιστά την ιστορία των Εβραίων της Ελλάδας και ιδίως των Καστοριανών.

Ο Ευαγγελίδης, εμφορούμενος από θετικά συναισθήματα για το εβραϊκό στοιχείο, σημειώνει γεμάτος αισιοδοξία, ότι «Οι Εβραίοι, ως επιτυχώς την εμπορίαν καλλιεργούντες, θα αποτελέσωσι εν τη Νέα Ελλάδι λαμπράς κοινότητας απολαυούσας των αγαθών της ευημερίας ως αι εν τη Παλαιά Ελλάδι ομόφυλοι κοινότητες». Οι προσδοκίες του Ευαγγελίδη έμελλε να ευοδωθούν για τρεις μόλις δεκαετίες, διότι ο γερμανικός Μολώχ θα εξολοθρεύσει στα 1943-1944 την πλειονότητα του εβραϊκού ελληνισμού...⁸⁸



-συνεχίζεται-


86. Τρύφων Ε. Ευαγγελίδης, Νέα Ελλάς, ήτοι ιστορική, γεωγραφική, τοπογραφική και αρχαιολογική περιγραφή των Νέων Ελληνικών χωρών: Ηπείρου, Θεσσαλίας, Μακεδονίας, νήσων και οδηγός σαφής των ταξιδιωτών και περιηγητών κατά το Γερμανικόν του Καρόλου Μπαίδεκερ και Meyer και γαλλικόν του Guide Joanne – Isambert.
87. Τρ. Ευαγγελίδης, ό.π., σελ. 56-57.
88. Τρ. Ευαγγελίδης, ό.π., σελ. κθ’-λα’


 Φωτογραφία:

 Eπιστολόχαρτο εβραϊκής επιχείρησης της Καστοριάς.
Καστοριά, Αύγουστος 1921: Διάλυση της εταιρείας David Rousso & Fils και έναρξη εργασιών της διαδόχου εταιρείας Fils de David Rousso – Δείγματα υπογραφών των αδελφών Menahem και Abraham D. Rousso - Αρχείο Νέστορος Καββαδά.



Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 28 Σεπτεμβρίου 2017, αρ. φύλλου 903


ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ