8.4.17

ΟΔΟΣ: Οιμωγή


ΟΔΟΣ 20.10.2016 | 856

Δεν χωρεί αμφιβολία, ότι το περασμένο Σάββατο συνέβησαν γεγονότα που επισκίασαν την ούτως ή άλλως πάμπτωχη επικαιρότητα της Καστοριάς. Αν εξαιρέσει κανείς την δικαίωση του δημάρχου Καστοριάς κ. Ανέστη Αγγελή στην επιμονή του να έχει το (νέο) Πνευματικό Κέντρο Καστοριάς σε πρώτο πλάνο στα έργα της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης του TAP, αυτό που κυριαρχεί από καιρό τώρα είναι οι κραυγαλέοι ψίθυροι.

Το περασμένο Σάββατο, η εκδήλωση του “e-κύκλου” στην Καστοριά, πρωτοβουλίας για την εθνική ανασυγκρότηση, που ξεκίνησε την δραστηριότητά της τον Δεκέμβριο του 2015 και πραγματοποίησε την πρώτη συγκέντρωση στην περιφέρεια αρχίζοντας από την Καστοριά στον χώρο της ΕΔηΚα (που παρεμπιπτόντως δείχνει να υποτιμά τον κίνδυνο ολοκληρωτικής μετατροπής της σε… «e-ΔηΚα»), αποτέλεσε σημαντικό γεγονός.

Μια συνάντηση η οποία, εκτός από την εύστοχη και εποικοδομητική συμμετοχή του καθηγητή πανεπιστημίου και τ. υπουργού κ. Αθανασίου Τσαυτάρη και του επ. καθηγητή κ. Ν. Παναγιώτου, ασφαλώς σηματοδοτήθηκε από την πληθωρική παρουσία του βουλευτή Θεσσαλονίκης τ. αντιπροέδρου της κυβέρνησης και τ. προέδρου του ΠαΣοΚ κ. Ευαγγέλου Βενιζέλου, εξέχοντα καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου. Κατά πολλούς, μεταξύ των 2-3 κορυφαίων όλων των εποχών, από την συγκρότηση του νεοελληνικού κράτους.

Διότι κακά τα ψέματα, χωρίς τον ίδιο, η διοργάνωση δεν θα είχε αξιοσημείωτη προοπτική προσέλκυσης κόσμου. Και αυτό ανεξάρτητα από το γεγονός ότι τόσο ένας εκ των μελών του e-κύκλου, δηλαδή ο κ. Παναγιώτης Κωστούλας (1), όσο και ένας εκ των τριών «εισηγητών» δηλαδή ο επίκουρος καθηγητής κ. Νικόλαος Παναγιώτου, προερχόμενοι από την Καστοριά, με τις τοποθετήσεις τους προσέδωσαν χρώμα ιδιαίτερου τοπικού ενδιαφέροντος στην εκδήλωση, την οποία οργάνωσαν οι φίλοι της κίνησης «e-κύκλος» στην Καστοριά με την ενεργό συμμετοχή του κ. Κοσμά Βαρσάμη, γραμματέας της Ν.Ε. ΠαΣοΚ Καστοριάς (και υποψήφιου βουλευτή με το ΠαΣοΚ-Δημοκρατική Συμπαράταξη).

Και μόνη η έλευση του κ. Ευάγγελου Βενιζέλου στην Καστοριά, δεν θα μπορούσε λοιπόν παρά να αποτελεί σημαντικό γεγονός. Πόσο μάλλον που καταβλήθηκε προσπάθεια ώστε η παρουσία του εδώ να μην έχει κομματικό υπαινιγμό. Με αμφιλεγόμενα ωστόσο αποτελέσματα.

Στο πλαίσιο της επίσκεψης ο ίδιος συνοδευόμενος από συνεργάτες και φίλους, επισκέφθηκε πρώτα τον δήμαρχο Καστοριάς με τον οποίο αντάλλαξε τυπικές κουβέντες πλήρης αμηχανίας. Ακολούθως περιηγήθηκε το Βυζαντινό Μουσείο για να θαυμάσει μέρος από τα αριστουργήματα της πόλης. Από τον κρυμμένο θησαυρό που διατελεί εν υπνώσει. Μόνο που κανείς δεν μπήκε στον κόπο να υποδείξει στον διακεκριμένο επισκέπτη, το παρακείμενο κουφάρι του Ξενία. Του πιο ιστορικού «ξενώνα» της Καστοριάς και σημαντικού αρχιτεκτονικού δημιουργήματος του Χαράλαμπου Σφαέλλου.

Τέλος ο κ. Βενιζέλος επισκέφθηκε τον μητροπολίτη Καστοριάς. Εκεί κατά την διάρκεια της επίσκεψής του, εντυπωσίασε με τις λεπτομέρειες της γνώσης του επί ζητημάτων εκκλησιαστικών, αλλά και τις υπαινικτικά εκφραζόμενες απόψεις του. Δευτερευόντως ως πολιτικού και πρωτίστως ως συνταγματολόγου γύρω από τις σχέσεις Κράτους και Εκκλησίας. Τηρήθηκε λοιπόν και σ’ αυτή την επίσκεψη, το τρίπτυχο μιας εθιμοτυπίας, που δεν είναι απολύτως απαλλαγμένη από ευθύνες συμμετοχής της στην κρίση. Όλα αυτά έγιναν γνωστά από την επόμενη κιόλας ημέρα.

Όλα περίπου καλά μέχρι εδώ. Διότι η αληθινή έκπληξη σημειώθηκε στην ίδια την εκδήλωση. Καθώς εκτός από την παρουσία του δημάρχου Καστοριάς, που είχε αβρόφρονα διάσταση στην λογική της ανταλλαγής επισκέψεων, αυτό που εντυπωσίασε ήταν η σύνθεση του ακροατηρίου. Εκτός από τα παρόντα μέλη του ΠαΣοΚ, της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, άλλους συμπολίτες (κυρίως δικηγόρους και νομικούς πιο γενικά) με ειδική σχέση με τον καθηγητή κ. Ευάγγελο Βενιζέλο, αίσθηση προκάλεσε η παρουσία πλείστων προσώπων που είναι γνωστά για την υποστήριξή τους στην Νέα Δημοκρατία. Και ευρύτερα στον χώρο του Κέντρου, ιδιωτών που δεν έχουν σχέση με την Δημοκρατική Συμπαράταξη.

Πολιτευτές, τέως βουλευτής, δήμαρχοι νυν και τέως, τέως αντιπεριφερειάρχης, αλλά και η ίδια βουλευτής Καστοριάς κ. Μαρία Αντωνίου και προπαντός εκπρόσωποι φορέων και σημαντικός αριθμός γνωστών στελεχών και φίλων σε τοπικό επίπεδο της Νέας Δημοκρατίας, ήταν όλοι τους παρόντες. Υπό την ίδια σκέπη, με ορισμένους από τους πιο γνωστούς συμπολίτες του κλίματος του ΠαΣοΚ. Όχι του εκσυγχρονιστικού μόνο, αλλά και του Πα ΣοΚ μιας άλλης εποχής.

Η συμμετοχή αυτή ήταν το σημαντικότερο επίτευγμα της εκδήλωσης. Η απόδειξη ότι στην ελαφρώς στιγματισμένη Καστοριά, νεοδημοκράτες υπερέβησαν στερεότυπα και διαχωριστικές γραμμές σε επίπεδο βάσης. Αναγνωρίζοντας το πολιτικό και εθνικό κεφάλαιο του κ. Ελευθέριου Βενιζέλου, αλλά πρωτίστως την κρισιμότητα της περίστασης.

Το εάν αυτή η υπέρβαση συνειδητοποιήθηκε επαρκώς, ώστε η εκδήλωση να μην προσμετράται στο δυναμικό του «ευρέος» ΠαΣοΚ του μέλλοντός μας, είναι θέμα προς διακρίβωση. Θέμα εξαρτώμενο από τα κίνητρα. Ακούστηκαν βεβαία και κάποιες κορωνίδες, των οποίων η στόχευση ελπίζεται ότι ήταν η αποφυγή της υποψίας ότι, ο τ. πρόεδρος του ΠαΣοΚ υπονομεύει το «όλον» της κ. Γεννηματά. Η οποία πασχίζει να διαλαλεί το προσκλητήριο επιστροφής, σε όλους. Ωστόσο, η απουσία του κ. Φιλίππου Πετσάλνικου δεν εντυπωσίασε καθόλου και ίσως ήταν καταλυτική για την επιτυχία της εμπλουτισμένης σύνθεσης του ακροατηρίου.

Ανεξάρτητα όμως απ’ όλα αυτά, η -επί της ουσίας- επιτυχία της εκδήλωσης είναι διαφορετικό θέμα. Εκεί τα πράγματα δεν ήταν και τόσο θετικά. Όχι ίσως όσο θα μπορούσαν να είναι. Οι τοποθετήσεις του κοινού είχαν μονότονα και μονόπλευρα ειδικά κλαδικά χαρακτηριστικά. Σχεδόν αποκλειστικά για την οικονομία, ενώ οι αναφορές στην συνείδηση της κρίσης, στην ανάγκη για μεταρρύθμιση και μεταπολίτευση, στην έμπνευση της εθνικής ανασυγκρότησης, ήταν μόνο επιγραμματικές. Μέχρι που προτάθηκε για την έξοδο από την κρίση, η επιστροφή στην… παράδοση! Την κατά πολλούς βασική συνένοχη του ελληνικού καταντήματος.

Δόθηκε έτσι η εντύπωση ότι, η επιτυχία της εθνικής ανασυγκρότησης αποτελεί άθροισμα προσωπικών υποθέσεων, οικονομικού και επαγγελματικού χαρακτήρα. Και όχι βαρύ και βαθύ εθνικό υπαρξιακό ζήτημα, που έχει αναφορές στην ιστορία. Η κατεπείγουσα ανάγκη για την συμφωνία σε μια νέα εθνική ιδέα, αναφέρθηκε μόνο έμμεσα και μονολεκτικά από τον Ευάγγελο Βενιζέλο με την χρήση του όρου «πατριωτισμός». Που ακούστηκε μόνο μια φορά και μόνο από τον ίδιο.

Ο οποίος έδειχνε να προσπαθεί να ισορροπήσει κάπου, μεταξύ των αναγκών του συγκεκριμένου ακροατηρίου και των όσων η νομική και ιστορική του ιδιοφυΐα κατανοεί, και ακόμη χειρότερα, διαβλέπει. Ήταν περίπου φανερή η προσπάθειά του να συγκρατήσει την πληθωρική ανάλυση και ανησυχία. Και μια πρόβλεψη που δεν οδηγεί σε καμιά Ιθάκη, χωρίς την προϋπόθεση της κοινωνικής μετάλλαξης. Κάτι που με τις σημερινές συνθήκες ισοδυναμεί με τον τετραγωνισμό του κύκλου. Όλα αυτά έγιναν στην Καστοριά. Μόνο που πολλοί πέρασαν από δίπλα και δεν ακούμπησαν.

Αισθητικά πάντως δεν κυριάρχησε το πολιτικό συμπέρασμα της κ. Μαρίας Αντωνίου, του αγαπημένου της συνθήματος «όλοι μαζί μπορούμε», που επανέλαβε με τα ίδια περίπου λόγια. Ούτε οι κάπως εύπεπτες αναλύσεις της, ότι αυτό που έγινε το π. Σάββατο με τον e-κύκλο και παρόντες την ίδια και τον κ. Ευάγγελο Βενιζέλο, ήταν η αρχή ενός νέου Τhink tank (*). Φυσικά από την βουλευτή ο καθένας περιμένει όσα, η μακροχρόνια πια βουλευτική της σταδιοδρομία, του επιτρέπουν να ελπίσει. Χωρίς πάντως αυτό να μειώνει την απόφαση της παρουσίας της και την σημειολογία μιας Νέας Δημοκρατίας που υπάρχει και μπορεί να αναγνωρίσει το πολιτικό θωρηκτό, ενός κατ’ εξοχή συνηγόρου της αστικής δημοκρατίας δυτικού τύπου, σαν τον Ευάγγελο Βενιζέλο. Που χάρη στην πνευματική του υπεροχή, αλλά και την τελευταία διετία της πολιτικής του θητείας, δεν χωρά πια σε αποκλειστικότητες.

Το ίδιο περίπου ισχύει και για τις ερωτήσεις-τοποθετήσεις παρισταμένων που αφορούσαν ζητήματα επί μέρους, όπως η γούνα, η ΔΕΗ και τα φασόλια, με ολίγη κτηνοτροφία. Χωρίς να γίνεται αντιληπτό ότι, το πρόβλημα που απαιτεί την εθνική ανασυγκρότηση, δεν θα λυθεί, όσες καλές λύσεις κι’ αν θεσπιστούν για την υγιή εμπορικότητα και την προστασία των φασολιών Καστοριάς.

Συχνά δινόταν η εντύπωση ότι, ακόμη και εντός αυτής της εκδήλωσης, δεν ήταν διακριτή η διαφορά της οιμωγής (*) από τα «λαμόγια». Η αντίληψη ενός λαού που εκφράζεται συναισθηματικά με το άσμα «οι ωραίοι έχουν χρέη», δεν εμπνέει πολλές αισιοδοξίες. Αναμφίβολα, αν είναι ακόμη εφικτή η ελπίδα, απαιτεί σεισμικά σοκ. Ψεκασμό στους ψεκασμένους.

Καθώς το πρόβλημα της Ελλάδος είναι βαθύτατα κοινωνικό και ιστορικό, μιας και στην ουσία του σχετίζεται με την γεωγραφική θέση της χώρας στο νότιο άκρο της Βαλκανικής, την έλλειψη παιδείας, την οθωμανική ανάμνηση, το τέλος του Ψυχρού Πολέμου που διέλυσε τα προστατευτικά για την Ελλάδα σύνορα, και επέτρεψε την ανατολική πολιτιστική επιρροή και πολιτική διαβολή (από Τουρκία και Ρωσία).

Έτσι βέβαιο είναι ότι από άποψη συμπερασμάτων, η εκδήλωση είχε επιτυχία ως προς το περίβλημα, αλλά πολύ πτωχά επί της ουσίας αποτελέσματα. Η έμπνευση μιας νέας Εθνικής Ιδέας εξακολουθεί να προσκρούει σε προκαταλήψεις, και η εθνική ανασυγκρότηση προς το παρόν, μοιάζει να μην την προϋποθέτει. Μακάρι αυτό να είναι κατανοητό σε e-κύκλους και e-τετράγωνα.

Παρά ταύτα και τα όσα θετικά σημειώθηκαν, στο τέλος έμεινε η εντύπωση ότι μπορεί να πέρασε από τα μέρη μας το tank που λέγεται Ευάγγελος Βενιζέλος, αλλά το think(*) και το thing(*) έχουν ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουν. Δεν βρίσκονται ούτε καν στην αρχή. Θα υπάρξει άραγε συνέχεια; Ποιος ξέρει. Ο χρόνος θα δείξει, αν απομένει.




(1). Ο χαιρετισμός του δημοσιεύεται εδώ.


(*)
οιμωγή = κραυγή, θρήνος, γοερή κραυγή, οδυρμός.
think = σκέπτομαι, συλλογίζομαι, κρίνω
thing = πράγμα, κατάσταση, γεγονός
tank = δεξαμενή, άρμα μάχης
Think tank = Δεξαμενή σκέψης ή ομάδα προβληματισμού, νεολογισμός ο οποίος πρωτοχρησιμοποιήθηκε στις ΗΠΑ το 1959 για ομάδες εργασίας, μελέτης και διαμόρφωσης στρατηγικής. Είναι όρος ο οποίος χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει ερευνητικούς οργανισμούς, φορείς, ομάδες ανθρώπων, ιδρύματα, ομάδες εργασίας, όμιλοι σκέψης, ινστιτούτα κ.ά. οι οποίοι ασχολούνται με μελέτες αντιμετώπισης μιας ευρύτατης ποικιλίας ζητημάτων (π.χ. πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά, τεχνολογικά, αμυντικά). Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα αποτελέσματα των μελετών τους χρησιμοποιούνται είτε για να υποστηρίξουν είτε για να διαμορφώσουν στρατηγικές αποφάσεις αυτών που τις υποστηρίζουν.

Φωτογραφία: Albrecht Dürer (1471-1528) Τρία κεφάλια παιδιών

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 20 Οκτωβρίου 2016, αρ. φύλλου 856

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ