ήτοι περί του ορθώς λέγειν τε και γράφειν
Α 14.6.2018 α) τοπικός τύπος. Παρακάθισαν σε γεύμα στις Πρέσπες. Το λόγιο ρήμα παρακάθημαι (συνήθως μόνο στον ενεστώτα και για επισήμους) με την έννοια παρευρίσκομαι και συμμετέχω σε γεύμα, σε συνεστίαση. Το παρακάθισα στην ομιλούμενη = κάθισα περισσότερο από όσο έπρεπε, κάθισα πολλήν ώρα. Έτσι, το πιο σωστό: παρευρέθησαν και συμμετείχαν στο γεύμα οι κύριοι...
β) Συνιστά ο Γλωσσαμύντωρ: Οι δημοσιογραφούντες να συνηθίσουν σωστά το γ’ ενικό πρόσωπο ρημάτων μέσης φωνής. Όχι υπογράφονταν η συμφωνία και διεξάγονταν δύσκολα η κυκλοφορία των οχημάτων, αλλά: υπογραφόταν η συμφωνία, διεξαγόταν η κυκλοφορία (και επί το λογιώτερον: διεξήγετο η κυκλοφορία, υπεγράφετο η συμφωνία...), υπαγορευόταν το κείμενο, φαινόταν πού πηγαίνει η υπόθεση, το σπίτι γκρεμιζόταν και πολλά άλλα.
Β. 21.6.2018 τοπικός τύπος. α) Προσπάθειά μας να εμπλέξουμε και άλλους σε συνεργασία. Και παρακάτω: οι νέοι να εμπλακούν στα κοινά. Το ρήμα εμπλέκω (τον παθητικό αόριστο τον παίρνουμε από την καθαρεύουσα, ενεπλάκην, αυτός ενεπλάκη σε υπόθεση με ναρκωτικά), μπλέχθηκε, επίσης: να, θα εμπλακώ, (ε)μπλεγμένος. Το ρήμα συνήθως με αρνητική σημασία. Εμπλέκω κάποιον = τον αναμειγνύω σε μια υπόθεση, συνήθως για κακό του. Γι’ αυτό, εν προκειμένω, το πιο σωστό: προσπάθειά μας να τον μυήσουμε, να τον εισαγάγουμε στο πνεύμα της συνεργασίας, οι νέοι να συμμετέχουν, να εκδηλώνουν το ενδιαφέρον τους για τα κοινά. Με την α’ σημασία: Για την ληστεία αυτή η Αστυνομία εμπλέκει και δυο άλλους.
β) Για την νέα δημοτική βιβλιοθήκη Καστοριάς: Η συλλογή ανέρχεται στα 28000 βιβλία. Καλύτερα: στις 28000 βιβλίων.
γ) Αυτό αναφέρεται στον παραπάνω στοίχο του τραγουδιού. Αυτός ο του τραγουδιού ή του ποιήματος (με ρυθμό και μέτρο) γράφεται ο στίχος, όπως για πεζό κείμενο γράφουμε η σειρά, η γραμμή. Στη μοντέρνα ποίηση το μέτρο δεν είναι απαραίτητο ή τουλάχιστον δεν είναι εμφανές και ο ρυθμός (;) ενώ στην παραδοσιακή ποίηση λέμε π.χ. ιαμβικός 15σύλλαβος στίχος. Στα έπη του Ομήρου έχουμε το δακτυλικό εξάμετρο. Ενώ ο στοίχος (από το αρχαίο ρήμα στείχω = βαδίζω) είναι η σειρά κατά παράταξη, πρβλ πώς έδινε την διαταγή ο γυμναστής: Στοιχηθείτε! Να θυμηθούμε και την δενδροστοιχία = σειρά δένδρων ευθύγραμμη. Ιδού και το νεοελληνικό «στοιχειό» = κακό πνεύμα ή και φάντασμα. Αλλά το βασικό στοιχείο, τα στοιχεία ταυτότητας, κλπ.
Γ. 21.6.2018 τοπικός τύπος. α) Η στενότητα Κρητών και Μακεδόνων... (από ενδιαφέρον άρθρο για τις έκπαλαι καλές στενές σχέσεις Κρητών με τους Μακεδόνες). Τώρα με τους ανεκδιήγητους Τσίπρα και Κοτζιά, που απολακτίζουν την ιστορία μας (ενσυνείδητα;) πρέπει να προσέχουμε μήπως μας παρεξηγούν οι Σκοπιανοί, γι’ αυτό να το τονίζουμε με υποσημείωση: Κρητών και Ελλήνων Μακεδόνων! Εν προκειμένω, η διάνοια, η σκέψη του γράψαντος για την στενότητα εκκινεί από την φράση: στενοί φίλοι, στενοί δεσμοί φιλίας. Χρειαζόταν μια συμπλήρωση: Η στενότητα φιλίας των Κρητών και των Μακεδόνων, γιατί μόνη της η στενότητα μας παραπέμπει σε έλλειψη, π.χ. στενότητα χώρου.
β) Εμείς προς το παρόν θα εξετάσουμε. Το ορθόν: προς το παρόν (εξυπακούεται: χρονικό διάστημα, όπως λέμε απλά: εμείς τώρα, τούτη τη στιγμή ή την ώρα ή την εποχή...)
Φωτογραφία: Λεπτομέρεια αττικού ερυθρόμορφου αγγείου (470-450 π.Χ.) που απεικονίζει μαθητή της αρχαίας Ελλάδας να διαβάζει κύλινδρο παπύρου (πιθανότατα ποίημα Ησιόδου). Αποδίδεται στον ζωγράφο Ακεστορίδη, το θραύσμα του αγγείου εκτίθεται στο μουσείο Paul Getty, του Λος Άντζελες των ΗΠΑ. Το πραγματικό όνομα του ζωγράφου είναι άγνωστο, προσδιορίζεται από τους μελετητές μόνο από τα υφολογικά χαρακτηριστικά των έργων του. Τον αποκαλούν έτσι, διότι σε πολλά αγγεία του υμνεί την ομορφιά του «Ακεστορίδη», με την επιγραφή «Καλός».
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 14 Ιουνίου 2018, αρ. φύλλου 940
Ο γλυκός μας καθηγητής συνεχίζει τον αγώνα του για τη γλώσσα μας. Μαζί του!...
ΑπάντησηΔιαγραφή