ΟΔΟΣ: Δύο νέα βιβλία

ΟΔΟΣ 27.9.2018 | 953

ΠΑΤΡΩΝΟΥ

ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΗΣ

Θρασύβουλος Ορ. Παπαστρατής

Από τη Ζαγορίτσανη στο Τσάριγκραντ

Σλαβόφωνοι Δυτικομακεδόνες στην Κωνσταντινούπολη

Εκδόσεις: Το Δόντι, 2018 (τηλ. 2614005077, todonti.wordpress.com) 100 σελ. ISBN 978-960-9772-90-7 | t.papastratis@yahoo.gr

Από τις εκδόσεις «Το Δόντι» κυκλοφόρησε πρόσφατα το νέο ιστορικό συγγραφικό έργο του κ. Θρασύβουλου Παπαστρατή με τον τίτλο «Από την Ζαγορίτσανη στο Τσάριγκραντ - Σλαβόφωνοι Δυτικομακεδόνες στην Κωνσταντινούπολη» που πραγματεύεται την παρουσία των Σλαβόφωνων Δυτικομακεδόνων στην πρωτεύουσα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, Κωνσταντινούπολη, συναποτελώντας μαζί με άλλους σλαβόφωνους προερχόμενους από διαφορετικές επαρχίες της αυτοκρατορίας, την βουλγαρική κοινότητα της Πόλης.

Αναμφίβολα λεπτό ιστορικό θέμα, που λόγω της επικαιρότητας και συγκυρίας όπως διαμορφώνεται με τις τελευταίες εξελίξεις ύστερα και από την αμφιλεγόμενη συμφωνία των Πρεσπών, αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ένα θέμα που παρουσιάζει με αξιοσημείωτα τεκμήρια ο συγγραφέας κ Θρασύβουλος Παπαστρατής, ενώ η μελέτη του αυτή παρουσιάστηκε κατ’ αποκλειστικότητα από την ΟΔΟ ["εδώ"].

Δεν χωρεί αμφιβολία ότι η συναπόφαση για την δημοσίευση αυτή από την ΟΔΟ. απαίτησε όχι μόνο την αυτοπεποίθηση της ιστορικής έρευνας του κ. Θρασύβουλου Παπαστρατή, αλλά και ένα βαθμό υπέρβασης ορίων και στερεοτύπων, που η ΟΔΟΣ διέθεσε στον σκοπό της ελεύθερης και χωρίς περιορισμούς διάδοσης των απόψεων και των πληροφοριών από το βήμα της.

Άλλωστε ο .κ. Θρασύβουλος Παπαστρατής, είναι παλιός γνώριμος στους αναγνώστες της ΟΔΟΥ και επιβεβαιωμένος, σταθερός φίλος της έκδοσης, δεδομένου ότι από τις σελίδες της -εκτός των άλλων κειμένων του- έχει παρουσιάσει το 2010 σε συνέχειες μέσα από την ΟΔΟ και το «Στάχτες και δάκρυα στη λίμνη… - Ιστορία των Εβραίων της Καστοριάς», έργο που εκδόθηκε κι αυτό σε βιβλίο και για το οποίο σχετικά πρόσφατα (2017-2018) -κι αυτό σε σε συνέχειες,  παρουσίασε συμπληρωματικά στοιχεία, με τα οποία εμπλούτισε το αρχικό πόνημα του 2010· και αυτό το διάστημα, μετά την ολοκλήρωση των δημοσιεύσεων στην ΟΔΟ, είναι σε διαδικασία εύρεσης εκδότη. Η ΟΔΟΣ παρεμπιπτόντως θεωρεί χρήσιμο για τον πλουραλισμό και την συστηματοποίηση της έρευνας, να αναληφθεί πρωτοβουλία για την νέα έκδοση από την αρμόδια αντιδημαρχία Πολιτισμού του Δήμου Καστοριάς.

Στον πρόλογο του βιβλίου ο συγγραφέας αναφέρει:
Το βιβλίο αυτό πραγματεύεται ένα εξ ορισμού δύσκολο θέμα, που σχετίζεται με τους σλαβόφωνους Δυτικομακεδόνες και τη συνεπακόλουθη φόρτιση που κουβαλάει η ιστορία τους. Από τα μέσα του 19ου αιώνα και μετά, ένας σημαντικός αριθμός σλαβόφωνων Μακεδόνων, προερχόμενων κυρίως από χωριά της σημερινής ελληνικής Δυτικής Μακεδονίας, όπως βεβαίως και από το δυτικό τμήμα του σημερινού κράτους των Σκοπίων, εγκαταστάθηκαν ως εσωτερικοί μετανάστες στην Κωνσταντινούπολη, το Τσάριγκραντ των Σλάβων, και πλαισίωσαν τη Βουλγαρική κοινότητα της τότε πρωτεύουσας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Την πορεία τους αυτή εξετάζει η παρούσα μελέτη.

Μια πρώτη μορφή της μελέτης δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στην εφημερίδα των Κωνσταντινουπολιτών «ο Παλίτης». Στη συνέχεια, επεξεργασμένη και εμπλουτισμένη, η μελέτη δημοσιεύτηκε ["εδώ"] στην εφημερίδα της Καστοριάς «Οδός». Η απόφαση να εκδοθεί η παρούσα μελέτη αυτή σε βιβλίο, οφείλεται στην πάγια πεποίθηση ότι τα σκόρπια δημοσιεύματα χάνονται στον χρόνο.

Κλείνοντας το σημείωμα αυτό, ο γράφων οφείλει να εκφράσει τις ευχαριστίες του σε όλους όσοι τον βοήθησαν στην ολοκλήρωση της μελέτης και ιδιαίτερα στον Αντώνη Τοπρακτσίογλου, την Dennitsa Ilieva, τον Νικόλαο Σιώκη, τον Ραϋμόνδο Αλβανό, τον Νώντα Τσίγκα, τον Θεόδωρο Κυρκούδη, τη Βάια Γκέκα, τον Πρόεδρο της Βουλγαρικής Κοινότητας της Κωνσταντινούπολης Βασίλι Λιάζε και το μέλος του Δ.Σ. Κιριάκο Λιάζε και βεβαίως στον Ανδρέα Τσιλίρα για την εκδοτική του επιμέλεια. Ο γράφων χρωστά ξεχωριστή ευγνωμοσύνη στον Παναγιώτη Μπαϊρακτάρη, που ξεπερνώντας στερεότυπα και προκαταλήψεις, που αναπόφευκτα υπάρχουν στον χώρο της ελληνικής Μακεδονίας, προχώρησε στη δημοσίευση της μελέτης στην «Οδό» της Καστοριάς.

• Ο Θρασύβουλος Ορ. Παπαστρατής γεννήθηκε στην Αθήνα το 1966. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και εργάζεται ως δικηγόρος. Αρθρογραφεί τακτικά σε εφημερίδες και περιοδικά. Μελετά την ιστορία της Κωνσταντινούπολης, της Βαλκανικής και την ιστορία των Εβραίων Ελλήνων. Βιβλία του ίδιου συγγραφέα: «Στην Πόλη και στη Θράκη…» (εκδ. Ρήσος, Αθήνα 1994), «Τα πρόσωπα της Κομοτηνής» (εκδ. Σάλη, Αλεξανδρούπολη 1997), «Επταλόφου Βοσπορίδος Οδοιπορία. Έλληνες, Αρμένιοι, Μουσουλμάνοι, Εβραίοι» (εκδ. Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη 1999), «Οι Εβραίοι του Διδυμοτείχου» (εκδ. Τσουγκάτου, Αθήνα 2001), «Γειτονιές της Κωνσταντινούπολης» (εκδ. Τσουκάτου, Αθήνα 20 03), «Γειτονιές του Βοσπόρου» (εκδ. Τσουκάτου, Αθήνα 2005), «Γειτονιές της Χαλκηδόνας-Μικρασιατική Κωνσταντινούπολη» (εκδ. Τσουκάτου, Αθήνα 2010), «Οι Εβραίοι της Καβάλας. Προσεγγίσεις μιας μεγάλης ιστορίας» (εκδ. Συλλογές, Αθήνα 2010), «Από τη Γκιουμουλτζίνα στην Τρεμπλίνκα… Ιστορία των Εβραίων της Κομοτηνής» (εδκ. ΠαΚεΘρα, Ξάνθη 2010), «Στάχτες και δάκρυα στη λίμνη… - Ιστορία των Εβραίων της Καστοριάς» (εκδ. Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος, Αθήνα 2010).

Σχετικά: Παρουσίαση βιβλίου

ΟΔΟΣ: 27.9.2018 | 953

* * *

Χρυσούλα Πατρώνου-Παπατέρπου

Οι σημαδούρες

Και άλλες μικρές ιστορίες

Θεσσαλονίκη 2018. ISB : 978-618-00-0400-7. Σελιδοποιήθηκαν ηλεκτρονικά από τον Δημήτρη Γρανή στο εργαστήριο της Colour Consulting Group και τυπώθηκαν στο τυπογραφείο του Γ. Σκορδόπουλου στην πόλη της Θεσσαλονίκης, τον Σεπτέμβριο του 2018.. Έργο εξωφύλλου: Νίκος Βαβάτσης | chrisoula.patronou@gmail.com


Η κυρία Χρυσούλα Πατρώνου, μεγάλη φίλη και αρωγός της ΟΔΟΥ, καθώς στις σελίδες των φύλλων της συχνά δημοσιεύονται κατ’ αποκλειστικότη-τα κείμενά της, αποδεικνύεται και εξελίσσεται σε ένα διακεκριμένο σημείο αναφοράς μεταξύ των προσωπικοτήτων της Καστοριάς.

Αφού πριν μερικά χρόνια κυκλοφόρησε το πρώτο της έργο σε βιβλίο με συλλογή υπό τον τίτλο «Το κουφάδι», με ιστορίες που αρκετές και πάλι είχε παρουσιάσει στην Καστοριά μέσα από την ΟΔΟ, τα έσοδα του οποίου διέθεσε εξ ολοκλήρου για κοινωφελή σκοπό, και πιο συγκεκριμένα προς ενίσχυση της Εταιρείας Προστασίας Ατόμων με Αυτισμό Δ.Α.Δ. Ν. Καστοριάς, προχώρησε ήδη στην έκδοση και κυκλοφορία του δεύτερου κατά σειρά έργου της (συλλογή διηγημάτων) με τον τίτλο «Οι σημαδούρες και άλλες μικρές ιστορίες», στο εργαστήριο της Colour Consulting Group στην Θεσσαλονίκη και τυπώθηκε στο τυπογραφείο του Γ. Σκορδόπουλου μόλις πριν λίγες ημέρες.  Και σε αυτή την προσπάθειά της εντυπωσιάζει το γεγονός ότι τα έσοδα από το βιβλίο της θα διατεθούν και πάλι υπέρ της ίδιας Εταιρείας Προστασίας Ατόμων με Αυτισμό. Το επόμενο χρονικό διάστημα, αναμένεται να διατίθεται το  βιβλίο της και στα βιβλιοπωλεία της Καστοριάς  από όπου μπορούν να το προμηθευθούν οι ενδιαφερόμενοι.

Η κ. Χρυσούλα Πατρώνου-Παπατέρπου δεν είναι όμως μια εξαιρετική συγγραφέας κοντά στους συμπολίτες και τις οικογένειές τους με ειδικά προβλήματα και δεξιότητες. Όντας δραστήριο και αληθινά (στις πράξεις και όχι τα λόγια) φιλοπρόοδο και προοδευτικό πνεύμα, βρίσκεται διακριτικά αλλά πάντα στις επάλξεις κάθε ποιοτικής, σύγχρονης και πρωτοποριακής πρωτοβουλίας που αφορά την Καστοριά. Μια πόλη με πνευματικούς ανθρώπους χωρίς πνευματικό κέντρο.

Η συγγραφέας ως μεταφράστρια πριν λίγο καιρό, συνέβαλε καθοριστικά στο φύλλο της ΟΔΟΥ “Republikanische Automaten - Δημοκρατικοί Αυτοματισμοί” ["εδώ"] του μηνός Αυγούστου που ήταν αφιερωμένο στην γερμανική ποίηση (η οποία και μετέφρασε όλα τα ποιήματα). Είναι γνωστή εξ άλλου στους αναγνώστες της εφημερίδας  και τους Καστοριανούς για το σπουδαίο συγγραφικό της έργο, αλλά και την διακριτική μεν αλλά αισθητή κοινωνική της δράση και ατομική παρουσία.

Republikanische Automaten - Δημοκρατικοί Αυτοματισμοί

Άριστη γνώστις της γερμανικής γλώσσας και παιδείας και γνωστή για τις μεταφράσεις της στην ελληνική γλώσσα, για μια ακόμη φορά ήταν στο πλευρό της ΟΔΟΥ και στην προσπάθεια να δημιουργούνται ανάσες ποιότητας στην ιδιαίτερη πατρίδα της την Καστοριά και στον τόπο που ζει και κινείται. Η λογοτεχνική έμπνευσή της από τοπία, χαρακτήρες και την ιστορία της πόλης της Καστοριάς ήδη την έχει καταξιώσει ως κατεξοχήν εκπρόσωπό της στον κόσμο του πνεύματος.

Με κέντρο τη λίμνη και ακτίνα τη φύση και τοuς ανθρώπους που κατοικούν γύρω απ' αυτήν -αναφέρει η συγγραφέας στο οπισθόφυλλο του βιβλίου- γράφτηκαν οι μικρές ιστορίες του παρόντος βιβλίου. Βασισμένες σε προσωπικά βιώματα, σε ακούσματα, σε αναγνώσματα, σε αφηγήσεις, προσπαθούν να ζωντανέψουν τον κόσμο γύρω από τη λίμνη, η οποία, είτε το θέλουμε είτε όχι, επηρεάζει την καθημερινότητα των κατοίκων ή των επισκεπτών της, άλλοτε με τις εικόνες που η ίδια προσφέρει και ποτέ δεν είναι στατικές, άλλοτε με τα διαδραματιζόμενα πάνω και μέσα στα νερά της και άλλοτε με όσα συμβαίνουν στη «στέρεη» γη που την περιβάλλει.

Τα στοιχεία της φύσης που ηρεμούν αλλά και αναστατώνουν με τις ξαφνικές τους μεταβολές, φιλίες μα και θηριωδίες ανθρώπων απέναντι σε κακόμοιρα ζώα, παιδικές περιπέτειες στον κόσμο των μεγάλων, συχνά με τέλος τραγικό, ιστορίες ξενιτεμένων γεμάτες πίκρα και καημό, χτυπήματα της μοίρας σκληρά και απρόσμενα, όλα αυτά γίνονται ο διαβήτης με τον οποίο διαγράφεται ο κύκλος γύρω από τη λίμνη και κλείνει μέσα του βάσανα, πόθους, όνειρα, αλλά και αγαλλίαση για όσους μπορούν να εκτιμούν και να απολαμβάνουν τις μοναδικές εικόνες που αυτή τούς προσφέρει. Μια σύντομη ιστορία της πόλης μου, κάπως αλλιώς ειπωμένη.

• Η Χρυσούλα Πατρώνου-Παπατέρπου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1941. Ζει στην Καστοριά. Το πρώτο της βιβλίο, Το Κουφάδι, κυκλοφόρησε το φθινόπωρο του 2014 από τις εκδόσεις Κοράλλι (ISBN-13: 978-96 0-9542-22-7). Το καλοκαίρι του 2016 συµµετείχε στη συλλογική έκδοση Καλοκαίρι και Καστοριά µε δύο διηγήµατά της. Αυτό είναι το δεύτερο βιβλίο της. Πολλά διηγήµατά της έχουν δηµοσιευτεί στην εβδοµαδιαία εφηµερίδα της Καστοριάς ΟΔΟΣ, όπως και πολλές µεταφράσεις πεζών και ποιηµάτων από τη γερµανική (Brecht, Rilke, Bachmann, Biermann και πολλοί άλλοι) και αγγλική γλώσσα (Ferlinghetti, Lea Coldberg, Walcott, Angelou και πολλοί άλλοι). Μεταφράσεις ποιηµάτων από την αγγλική γλώσσα δηµοσιεύτηκαν επίσης στο περιοδικό Οροπέδιο.

Το βιβλίο της κ. Χρυσούλας Πατρώνου θα παρουσιαστεί στην αίθουσα του δημοτικού συμβουλίου Καστοριάς το Σάββατο 24 Νοεμβρίου 2018 στις 18:30

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 27 Σεπτεμβρίου 2018, αρ. φύλλου 953

Σχετικά: Παρουσίαση βιβλίου