11.11.18

ΟΔΟΣ: Για το φιλί της ζωής


Kastoria
ΟΔΟΣ 5.7.2018 | 943
Το σωματείο της Καστοριάς, «πολιτιστικός σύλλογος Ομόνοια», με επιστολή του που φιλοξενήθηκε στο προηγούμενο φύλλο της ΟΔΟΥ (φύλλο 942/28-6-2018 σελίδες 18-19 "εδώ") για μια ακόμη φορά θέτει επί τάπητος ορισμένα καίρια ερωτήματα. Που απευθύνονται σε όλες τις εκλεγμένες αρχές της πόλης και του τόπου ευρύτερα.

Διατυπώνει ερωτήματα που αφορούν την οικτρή κατάσταση διασάλευσης, που διαιωνίζεται στο παλιό αστικό κέντρο της Καστοριάς. Και πιο συγκεκριμένα της διάλυσης στην ψηλότερη περιοχή της πόλης, η οποία στο παρελθόν αποτέλεσε τον ομφαλό της ιστορίας της. Και ήταν κάποτε αξιοζήλευτη και περιζήτητη. Ενώ τώρα παραμένει στα αζήτητα.

Όσοι ασχολούνται έστω και λίγο με τα κοινά και τα «κοινά», μπορεί να μην έχουν καν ακουστά το σωματείο «Ομόνοια». Αυτή η πιθανότητα αφορά ιδιαίτερα και κυρίως όσους έχουν ταυτίσει τα σωματεία, τους συλλόγους δηλαδή, με τις αναπαραστάσεις πολιτιστικών, παραπολιστικών μερικές φορές δρώμενων και δραμάτων. Εθίμων και ηθών. Αληθινών, φαντασμένων, αδόλων και δολίων.

Διότι γεγονός είναι ότι, με εξαίρεση ελάχιστα σωματεία, ιδιαιτέρως συγκεκριμένων περιοχών (γειτονιών) της πόλης, που εργάζονται αρκετά αποτελεσματικά σε τομείς συλλογικής δράσης και έκφρασης στην Καστοριά, το επίθετο «πολιτιστικός» μπροστά από την επωνυμία ενός συλλόγου, είναι για τους πολλούς μια υπόθεση μάλλον μονοσήμαντη. Τραγούδια, χαρές, πανηγύρια και πολύς θόρυβος. Τόπος συμπύκνωσης αρκετών «εγώ», σε συγκυριακή ή διαρκή έκφραση ατομικών και κοινωνικών στοιχείων, ηθογραφίας, αναζήτησης ταυτότητας. Άλλη συζήτηση όμως αυτή.

Πάντως καλώς ή όχι, το «πολιτιστικό» σωματείο «Ομόνοια», μάλλον δεν είχε μέχρι τώρα την ευκαιρία και πολυτέλεια να οργανωθεί και να επιδοθεί σε δραστηριότητες αυτού του είδους. Μάλιστα στον αντίποδά του, υπάρχουν σωματεία στην ευρύτερη περιοχή, τα οποία όχι απλώς δεν μοιάζουν να ενδιαφέρονται έμπρακτα για την κατάσταση στην πόλη. Αλλά ακριβώς αντίθετα, έχουν προσχωρήσει απόλυτα στην πρακτική του «τραλαλά». Της ζωής και κότας.

Περίπου σαν να μη τους ανησυχεί τίποτε τριγύρω τους. Σαν να δουλεύουν όλα, όπως συμβαίνει σε μια κοινωνία μικρής περιοχής με λυμένα τα προβλήματα. Και έτσι, το θέμα τους είναι μόνο οι χοροί.


ΟΔΟΣ 5.7.2018 | 943 | σ.3


Αυτή την φορά ο σύλλογος «Ομόνοια», εκφράζει σε μελαγχολικό τόνο, κραυγή απελπισίας. Για το παλιό, καλό κέντρο της Καστοριάς, στην καλύτερη περίοδο ολόκληρης της ιστορίας της πόλης. Αυτό δεν πρέπει να το ξεχνά κανείς:

Στο παλιό κέντρο της «Άνω Αγοράς», εκτυλίχθηκε η χρυσή εποχή της πόλης από της καταβολής της. Με απόγειο της δόξας της, για περίπου 100 χρόνια, είχε θρυλική αξία. Ώσπου η εγκατάλειψη, η αδιαφορία, η ανικανότητα των εκλεχθέντων, η έλλειψη σχεδιασμού και φυσικά η κοινωνική και οικονομική κρίση, οδήγησαν στην ερήμωση της πιο πυκνοκατοικημένης κάποτε ζώνης.

Ο σύλλογος με την επιστολή του, επαναφέρει τα ίδια κυρίαρχα ζητήματα που κατά καιρούς είχαν δημιουργήσει προσδοκίες και ψευδαίσθηση, ότι θα μπορούσαν να αποτελέσουν τους μοχλούς ανάσχεσης της κρίσης. Κυρίαρχο το θέμα του «Πνευματικού Κέντρου», που η εγκληματική εγκατάλειψή του είχε σαν συνέπεια την εξ ίσου αινιγματική (για τους πραγματικούς της λόγους) κατεδάφισή του.

Ρωτά για το εξ ίσου ιστορικό κτήριο του Ξενία, που παραμένει σε κατάσταση λεηλασίας και προδοσίας χωρίς καμμιά απολύτως μέριμνα για την διάσωση, πόσο μάλλον για την ανάδειξη και χρήση του.

Απορεί για το εκκλησιαστικό Μουσείο, που ανακοινώθηκε ότι θα γίνει πριν από πολλά χρόνια τώρα, ώστε με τις επιδοτήσεις να αναπαλαιωθεί και συντηρηθεί, ίσως και για να αποτελέσει η όλη διαδικασία ένα καλό πατητήρι ανομιών. Και στην κορυφή όλων φυσικά, η ανοικτή και ζωντανή πληγή του κτηρίου στην περιοχή της Κουμπελίδικης για την Αρχιτεκτονική Σχολή. Το χειρότερο δράμα, η απόδειξη της κατάντιας της Καστοριάς και των μη ικανών πολιτικών της.

Γέμισε η Καστοριά -στην καλύτερη περιοχή της- αποστήματα. Πληγές μολυσμένες και ανοικτές ακόμη. Και το περίεργο είναι ότι κανείς δεν λογοδοτεί γι’ αυτά.

Η Καστοριά είναι ίσως η μοναδική πόλη στην Ελλάδα όπου δεν κουνιέται φύλλο. Δεν κινείται τίποτε, δεν γίνεται τίποτε. Κάποιες μόνο κοινωνικές δομές (που  πραγματοποιούνται εξ άλλου σε όλους δήμους της χώρας με χρηματοδότηση από το Εθνικό Δίκτυο Άμεσης Κοινωνικής Παρέμβασης) και μερικά αμιγώς ιδιωτικά έργα κάπου-κάπου προκαλούν οφθαλμαπάτες και αυταπάτες, ότι κάτι πάει να γίνει. Αλλά πολύ σύντομα η πραγματικότητα αποδεικνύεται κυνική και αμείλικτη. Σε όλες τις υπόλοιπες περιοχές της Ελλάδος, όλο και κάτι γίνεται από τους Δήμους, έστω κι αν η οικονομική κρίση έχει οδηγήσει σε εξαθλίωση. Σε μερικές πόλεις γίνονται ακόμη και σπουδαία πράγματα. Παράδειγμα η Κοζάνη, τα Γρεβενά, η Φλώρινα.

Μοναδική περίπτωση η Καστοριά· τα τελευταία πολλά-πολλά χρόνια κυβερνάται από δημοτικές αρχές χωρίς όραμα, χωρίς πήχη. Με την κατάσταση και την παρούσα δημοτική αρχή να έχει οδηγηθεί στο μη περαιτέρω.




Και ενώ οι ευθύνες αφορούν και διαχέονται στον Δήμο Καστοριάς πρωτίστως, αλλά και τους άλλους φορείς, της αυτοδιοίκησης όσο και της κεντρικής πολιτικής σκηνής. Με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, με τους κ.κ. Καρυπίδη και Αδαμόπουλο να τάζουν για την πόλη και ειδικά την υπόθεση της Αρχιτεκτονικής Σχολής λαγούς με πετραχήλια.

Και ενώ πλησιάζει το τέλος της θητείας τους, και οι γειτονικές πόλεις σφύζουν από ζωή και φοιτητές όπως η Κοζάνη, ενώ τα Ιωάννινα «εκτοξεύονται», έγιναν και οι ίδιοι λαγοί. Αν και είχαν την ομόθυμη υποστήριξη όσων ιδιωτών και μέσων μαζικής ενημέρωσης -μεταξύ των οποίων και η ΟΔΟΣ- αντιλαμβάνονται ότι καμμιά κρίση δεν θα αντιστραφεί χωρίς νεολαία. Παρά ταύτα, δεν έκαναν τίποτε.

Έτσι για την ώρα, οι εκκλήσεις της «Ομόνοιας» και όσων ενδιαφέρονται ειλικρινά για την σωτηρία της πόλης, πέφτουν στο κενό. Δείχνουν απέλπιδες.

Χρειάζεται απαραίτητα η συνεργασία των λίγων συμβούλων του δημοτικού συμβουλίου (όλων των πτερύγων) που προέρχονται από την Καστοριά, γνωρίζουν ή έχουν μνήμες από τις καλές εποχές και τα σημερινά προβλήματα. Ή χρειάζεται από την πόλη να ξεκινήσει μια πρωτοβουλία για την σωτηρία της. Για το φιλί της ζωής. Να απαλλαγεί από τα δεσμά των απρόθυμων, μη ικανών.

‘Ισως πια οι νεότεροι κάτοικοι της Καστοριάς και να μην αντιλαμβάνονται περί τίνος ακριβώς πρόκειται. Ποιος άραγε να τους ενημερώσει ότι σταδιακά έως 40-50 χρόνια πριν, η Καστοριά από το ύψος των σημερινών Δικαστηρίων και επάνω, διέθετε εννέα (9) κινηματογράφους, πνευματικό κέντρο αλλά και αίθουσα στο Επιμελητήριο, το Εμπορικό και Βιοτεχνικό Επιμελητήριο, τον Σύνδεσμο Γουνοποιών, την πανίσχυρη Γουνεργατική Ένωση;

Αίθουσες για ιδιωτικές εκδηλώσεις, πολυσύχναστα καφενεία, ζαχαροπλαστεία, εστιατόρια, μεγάλα εμπορικά καταστήματα, ιστορικά ξενοδοχεία με πιο γνωστό το «Ξενία», Λέσχη Αξιωματικών με θρυλική συμμετοχή στην ζωή της πόλης, το δημαρχείο,  ωδείο, βιβλιοθήκη, δεκάδες σημαντικές πραγματικά βυζαντινές εκκλησίες, βυζαντινά τείχη, λέσχες προσκόπων, δημοτικά σχολεία, νηπιαγωγεία, λουτρά, γυμνάσια, ιδρύματα Πρόνοιας και Θηλέων, λειτουργικά πάρκα και αλσύλλια, εξαιρετικές μονοκατοικίες, πολυτελή καταστήματα-βιτρίνες γουναρικών, αναρίθμητα γουνεργαστήρια και λίγο πιο μακριά το παλιό Νοσοκομείο, κλινικές και μια κοινωνία αληθινά ενωμένη και σε ανάπτυξη. Κι όμως αυτά υπήρχαν όλα στο παλιό κέντρο.

Σήμερα σχεδόν τίποτε απ’ όλα τα πιο πάνω δεν έχει απομείνει. Παρά μόνο τα απομεινάρια από ελάχιστες υποδομές που και αυτές φυτοζωούν. Γι’ αυτό και η κραυγή αγωνίας του συλλόγου «Ομόνοια» που πρέπει να οργανώσει την συγκέντρωση υλικού και στοιχείων και να προβάλλει τα τεκμήρια της ιστορίας της περιοχής, δεν πρέπει να προκαλεί απορίες σε όσους δεν αντιλαμβάνονται την έκκληση και δεν γνωρίζουν πώς ήταν κάποτε η Καστοριά.

Δεν μπορεί, κάποια στιγμή κάτι θα αλλάξει· ίσως απομακρυνθούν όλοι αυτοί οι αδιάφοροι και ίσως ανατείλει κάποια ελπίδα.


Φωτογραφίες:
Αγήνωρ Αστεριάδης (1898-1977) Καστοριά 1959 (λεπτομέρεια) 60Χ81, ελαιογραφία (λάδι σε καμβά επικολλημένο σε hardboard). Πωλήθηκε από τον οίκο δημοπρασιών Π. Βέργος σε ιδιώτη, στις 30 Μαρτίου 2017, προς 7.000,00 €
Το Ξενία το 1960, του Δ. Παπαδήμου.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 5 Ιουλίου 2018, αρ. φύλλου 943



Επιλογή σχετικών αναρτήσεων:



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ