ΟΔΟΣ: Περί όνου σκιάς

ΟΔΟΣ 29.6.2017 | 892

Ο θόρυβος και οι σχετικές διαφωνίες των τελευταίων ημερών για τον τόπο που θα εδρεύει το Μουσικό Σχολείο Καστοριάς, με την διαφωνία να εστιάζεται πλέον μεταξύ της πόλης της Καστοριάς και του Βογατσικού, δηλαδή μεταξύ των Δήμων Καστοριάς και Άργους Ορεστικού, καλά κρατεί. Διατηρείται αρκετές ημέρες μετά την εξαγγελία για το νέο μουσικό σχολείο και κανείς δεν γνωρίζει ποιες συνέπειες μπορεί να προκαλέσει στο ίδιο το Σχολείο. Αν και εφ όσον δεν σταματήσουν οι έριδες όλων των επιπέδων.

Σημειώνεται ότι καθώς το ιστορικό Βογατσικό (με την πλούσια παράδοση σε τέχνες και γράμματα) βρίσκεται εγγύτατα του νομού Κοζάνης –αποτελώντας άλλωστε περιοχή της δικαιοδοσίας της Επισκοπής Σιατίστης, εάν τελικά επιλεγεί το Βογατσικό για την έδρα του μουσικού σχολείου, μαζί με τα υπάρχοντα της Πτολεμαΐδας και της Σιάτιστας, θα αποτελούν ένα γειτονικό σύνολο. Τρία μουσικά σχολεία σε μια συγκεκριμένη γεωγραφική ζώνη περιφερειακά της Εγνατίας Οδού, σε ένα είδος μουσικών δορυφόρων της περιφέρειας, ώστε να καλύπτονται με κάποιο τρόπο και οι νομοί Φλώρινας και Γρεβενών.

Και όλα αυτά σε μια ακτίνα, που αναπόφευκτα συνδέεται και με τα διόδια της Εγνατίας Οδού, για τα οποία επίσης εξακολουθεί ο θόρυβος. Ώστε το νέο μουσικό σχολείο, θα είναι γεγονός που ενδεχόμενα σχετίζεται με ένα ευρύτερο σχεδιασμό, που επί του παρόντος δεν μπορεί να αποκωδικοποιηθεί. Όμως στην πραγματικότητα αυτά (τα τρία μουσικά σχολεία κοντά στην Εγνατία Οδό με τα ακριβά διόδια) προσθέτει μια ακόμη πτυχή. Ή εκδοχή αν προτιμάει κάποιος, η οποία έως τώρα δεν έχει αναδειχθεί.

Όποια και εάν είναι τελικά η απόφαση της Κυβέρνησης για την έδρα του Μουσικού Σχολείου Καστοριάς, το οποίο σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να φέρει το όνομα του Βασιλείου Δόϊκου, που οραματίσθηκε μια Καστοριά υψηλού μουσικού επιπέδου, οι διαφωνίες δεν μπορούν να συνεχίσουν να αποπροσανατολίζουν τους συμμετέχοντες στις διαφωνίες αυτές. Ούτε και τους πολίτες της Καστοριάς.

Διότι το πρόβλημα της περιοχής, που είναι η υστέρηση και η ανεργία, η καθήλωση και υποβιβασμός, δεν πρόκειται να λυθούν, είτε η έδρα του σχολείου είναι το Βογατσικό, είτε είναι η Καστοριά. Όχι τουλάχιστον με μόνο αυτό το Σχολείο. Καθώς δεν αρκούν οι σχετικές θετικές επιπτώσεις από την ίδρυση και λειτουργία ενός τέτοιου σχολείου, για να ανελκύσουν την Καστοριά από το τέλμα.

ίναι, που αυτές τις ημέρες, θα έπρεπε λογικά, με βάση τις εξαγγελίες των αρχών Φεβρουαρίου, όχι μόνο να έχει ολοκληρωθεί ο δημόσιος διάλογος για το νέο νόμο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση και έως τα μέσα Ιουλίου να ψηφιστεί κιόλας ο νέος νόμος. Χωρίς έως στιγμής να διαφαίνεται αν πράγματι θα αποκατασταθεί, με τον νέο νόμο και την σημερινή κυβέρνηση, η αδικία που υπέστη από το 2010-2013 η Καστοριά, με την εξουδετέρωση της Αρχιτεκτονικής Σχολής. Μια αδικία για την οποία ομιλούν όλοι, πλην όμως ακόμη δεν γίνεται κάτι.

Άλλωστε, καθώς πλησιάζει ο Σεπτέμβριος και τα χρονικά περιθώρια άρχισαν ήδη να διαγράφονται στον ορίζοντα, οι δεσμεύσεις των στελεχών της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, ιδίως του περιφερειάρχη κ. Θεόδωρου Καρυπίδη και του αντιπεριφερειάρχη κ. Σωτηρίου Αδαμόπουλου, που χρειάζονται μια ένεση-τόνωση του πολιτικού τους προφίλ σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, ύστερα από τις δυσμενείς επιπτώσεις που προκαλούνται από το θέμα των διοδίων και της ΔΕΗ, επιστρέφουν πιεστικές.

Δεδομένου ότι ήταν οι ίδιοι, όπως και κυβερνητικά αλλά και κομματικά στελέχη, που μόλις τον περασμένο Μάρτιο εξήγγειλαν την αναβίωση και λειτουργία του (πολύπαθου) Τμήματος της Αρχιτεκτονικής Σχολής στην Καστοριά. Με την ίδια την βουλευτή Καστοριάς κ. Ολυμπία Τεληγιορίδου να διατυπώνει την εκτίμηση ότι ενδέχεται το Τμήμα αυτό να περιλαμβάνεται στο μηχανογραφικά δελτία του επόμενου πανεπιστημιακού έτους (2018-2019).

Ώστε εύλογα να προκαλούνται ερωτηματικά. Για το εάν ο θόρυβος περί της σκιάς του όνου και της έδρας του Μουσικού Σχολείου, απορροφά την δημοσιότητα και αποσπά το ενδιαφέρον, από το βασικό θέμα (και τις βασικές δεσμεύσεις) που δεν είναι άλλο από την Αρχιτεκτονική Σχολή. Ή εάν πολύτιμος και κρίσιμος χρόνος θα χαθεί και πάλι σε μια συζήτηση για ζητήματα που δεν είναι της πρώτης προτεραιότητας για τα ζωτικά συμφέροντα της περιοχής. Απώλεια με θλιβερές συνέπειες και στα δύο ζητήματα.

Υπενθυμίζεται ότι οι «έριδες» για την έδρα και την τοποθεσία ακόμη του τμήματος της Αρχιτεκτονικής Σχολής, δέκα χρόνια πριν, ακριβώς τέτοιο καιρό, είχε ξεσπάσει μεταξύ Καποδιστριακών Δήμων, που συνασπισμένα ή κατά μόνας, διεκδικούσαν αν μη τι άλλο, να μην είναι πάντως στην πόλη της Καστοριάς η έδρα της Αρχιτεκτονικής Σχολής. Οι έριδες αυτές στάθηκαν αφορμή για την απώλεια πολύτιμου χρόνου και τον διχασμό.

Ήταν τότε που ο νέος… «εθνάρχης» της τότε κυβερνητικής περιόδου της Ν.Δ. κ. Κώστας Καραμανλής, με αφορμή μεγάλα ζητήματα εσωτερικής αποσταθεροποίησης (εμπρησμοί σε δάση και όχι μόνο, επιστροφή στην αρνητική ανάπτυξη, σκάνδαλο Βατοπεδίου και δομημένων ομολόγων, άνοιγμα των πυλών του ευρύτερου Δημόσιου τομέα, υπερδανεισμός, ανεξέλεγκτες μισθολογικές παροχές, κ.ο.κ.) αποδεικνυόταν ανήμπορος να διαχειριστεί το αρνητικό momentum. Και ότι δεν ήταν κάτι περισσότερο από πολιτικό παρασκεύασμα εσωκομματικών ισορροπιών με βαρύγδοπο ονοματεπώνυμο. Παρά ταύτα, έστω και με μεγάλες καθυστερήσεις και υπαναχωρήσεις, κάτι είχε γίνει τότε και η Σχολή ετοιμάστηκε. Ακολούθησε η ολέθρια αρνητική επιρροή της υπουργού του Πα ΣοΚ των κκ. Γεωργίου Παπανδρέου και Φιλίππου Πετσάλνικου, της περιόδου μετά το 2009 για να χαθεί η ευκαιρία.

Αποδείχθηκε ότι για την Καστοριά, η ανάλωση του πολύτιμου χρόνου σε έριδες για την έδρα της σχολής, είχε σαν αποτέλεσμα να αναλωθεί πολύτιμο πολιτικό κεφάλαιο σε ένα ανύπαρκτο θέμα, καθώς ήταν (και είναι) απολύτως φυσιολογικό, να είναι η πόλη της Καστοριάς και μάλιστα το αστικό της κέντρο, η έδρα της Σχολής. Κάτω από την υπονομευτική, στείρα, καθαρά αντιπολιτευτική στρατηγική τακτική του τότε ΠαΣοΚ, κληρονομικού και εκείνου κόμματος της εποχής, η Σχολή δεν έγινε ποτέ στην Καστοριά, παρά μόνο εν τέλει στα χαρτιά, και μόνο. Να γίνει το κτήριο και η σχολή ένας αητός χωρίς φτερά στην κυριολεξία. Που εξανεμίστηκε, πάει έφυγε, προσπέρασε, και 10 χρόνια μετά, συμβάλλει όσο τίποτε άλλο στην ζοφερή εικόνα της σημερινής έρημης Καστοριάς. Η ειρωνεία είναι, ότι την ίδια Σχολή, με άλλα ονόματα, την ίδρυσαν σε Ιωάννινα και Κοζάνη και βάπτισαν την κατάργηση της Καστοριάς… «εκλογίκευση»!

Ώστε οι πολύ θετικές εξαγγελίες, σε υπουργικό επίπεδο (κ. Κώστα Γιαβρόγλου) αλλά και της βουλευτή του ΣυΡιζΑ κ. Ολυμπίας Τελιγιωρίδου πριν αρκετούς μήνες, όπως και οι αντίστοιχες των πολιτικών συμμάχων τους στην Περιφέρεια, στους οποίους η κυβέρνηση μπορεί να προσφέρει κάποιο αντιστάθμισμα στις θυσίες και πλάτες τους, υποσχέσεις για άμεση επαναφορά της Σχολής και ένταξής της ακόμη στον πανεπιστημιακό σχεδιασμό της επόμενης χρονιάς, να είναι μια εξαιρετική ευκαιρία συσπείρωσης των εκφραστών του τόπου. Ανεξάρτητα από κόμματα και αποκόμματα και απ’ όλες τις υπόλοιπες διαφωνίες για όλα τα ζητήματα.

Διότι, αν γίνει τελικά η Σχολή, αυτή θα μείνει για πάντα και θα έχει υπερκεράσει διαφωνίες, κίνητρα, μικροκομματικές σκοπι μότητες και άλλους αρνητικούς παράγοντες, όπως είναι οι τοπικισμοί. Διότι ειδικά στο θέμα, το να διεκδικείται η έδρα της Σχολής από περιφερειακά αστικά ή ημιαστικά σύνολα, φαντάζει το ίδιο λογικό, όσο να διεκδικούσε η Καστοριά την έδρα … χιονοδρομικού κέντρου, την έδρα της ΔΕΗ και του ινστιτούτου μελετών της Φλώρινας.

Ώστε απορίας άξιο είναι αν οι διαφωνίες και φασαρίες για το Μουσικό Σχολείο Καστοριάς, πέραν του αποπροσανατολισμού, θα έχει στο τέλος, δραματικές επιπτώσεις στο ζήτημα της περιοχής. Ή αν οι πολιτικοί ταγοί της χρονικής συγκυρίας, αποφασίσουν να φερθούν πρακτικά, δυναμικά και αποφασιστικά. Λογικά δηλαδή. Για να μην φθάσουμε στο σημείο, σε άλλα 10 χρόνια από τώρα, το μόνο μουσικό όραμα να είναι ο ζουρνάς της μιας ακόμη αποτυχίας.

Περί Όνου Σκιάς του Friedrich Dürrenmatt, από την περσινή σκηνοθετική δουλειά των Κ.Καζανά, Σ. Παναηλίδου στο θέατρο Faust των Αθηνών.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 29 Ιουνίου 2017, αρ. φύλλου 892

Περί ὄνου σκιᾶς

Η περί όνου σκιάς είναι μια φράση που πρωτοείδε το φως στα Άβδηρα και λέγεται μέχρι τις μέρες μας, υποδηλώνοντας την αντισυμβατική συμπεριφορά του εντολέα προκειμένου να επωφεληθεί ακόμα περισσότερο σε περιπτώσεις ιδίως άτυπων ενοχικών συναλλαγών για να ερμηνευθεί τελικά ως έκφραση της προπέτειας και του μεγέθους της ανοησίας. Επίσης η φράση υποδηλώνει την εντατική και ιδιαίτερη ενασχόληση με ένα θέμα το οποίο είναι ασήμαντο. 

Κάποιος επώνυμος Αβδηρίτης ενοικίασε έναν όνο για να μεταφέρει αυτόν και τις αποσκευές του σε άλλη πόλη. Περπατώντας σε ένα άνυδρο και άδενδρο τοπίο θέλησε το μεσημέρι να ξεκουραστεί και κάθισε στην σκιά του ζώου. Ο αγωγιάτης τότε του ζήτησε επιπλέον αμοιβή για την παρασχεθείσα από τον όνο ευεργετική σκιά την οποία όμως αρνήθηκε ο ενοικιαστής. Η διαφορά οδηγήθηκε στα δικαστήρια και μετά από αλλεπάλληλες δικαστικές αποφάσεις έφθασε ως την Βουλή των τετρακοσίων. Εν τω μεταξύ η πόλη είχε αναστατωθεί και σχεδόν παραλύσει λόγω του ότι οι πολίτες είχαν διαιρεθεί σε δυο στρατόπεδα, τους «Σκιερούς», δηλαδή των οπαδών της σκιάς του όνου ως αυθύπαρκτου και αυτοτελούς πράγματος και τους «ονικούς» δηλαδή εκείνων της έννοιας του όνου ως συνολικού και ενιαίου αντικειμένου στην συναλλαγή. Λέγεται όμως προτού λήξει η δίκη, την λύση έδωσαν κάποιοι άγνωστοι, που εξόντωσαν τον ατυχή όνο και έτσι μη υπάρχοντος του πειστηρίου η υπόθεση ετέθη στο αρχείο. 

Την περί όνου σκιάς δίκη είχε πλάσει ο Δημοσθένης σε κάποια αγόρευσή του, πλην όμως αργότερα αποδιδόταν μαζί με άλλα σε Αβδηρίτες. Αγορεύοντας ο Δημοσθένης κάποτε στους συνδημότες του για θέματα της πόλης, διαπίστωσε πως αυτοί δεν έδειχναν κανένα ενδιαφέρον να τον ακούσουν. Αυτός τότε, για να τους κεντρίσει την προσοχή, άρχισε να τους αφηγείται την ιστορία του όνου, και ενώ οι ακροατές του, που μέχρι πριν λίγο αδιαφορούσαν για ό,τι έλεγε τον ρώτησαν με αγωνία να τους πει τι κατάληξη είχε η υπόθεση. Ο Δημοσθένης τότε τους χλεύασε που αντί να ασχολούνται με σοβαρά θέματα, κάθονται και ασχολούνται με την σκιά ενός γαϊδάρου.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 29 Ιουνίου 2017, αρ. φύλλου 892