20.2.18

ΛΑΖΑΡΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΙΔΗ: Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική

ήτοι περί του ορθώς λέγειν τε και γράφειν

Α’. «ΟΔΟΣ» 29.06.2017. Παρατηρείται ένας προοδευτικός αφελληνισμός. Ο συγγραφεύς χρησιμοποιεί την λ. προοδευτικός όχι με την έννοια την πονηρή και εξυπναδίστικη των κεντροαριστερών και εγχωρίων κουμμουνιστών (είναι η καραμέλα τους), αλλά με την έννοια ότι συντελείται βαθμηδόν μέσα στον χρόνο και προϊόντος αυτού, δηλ. προοδευτικώς, σύν τω χρόνω. Β’. διεσπάρθηκαν οι ιδέες. Οι ιδέες διεσπάρησαν ή διασπάρθηκαν.

Β’. 29.06.2017.Τοπικός τύπος: Σε ενδιαφέρον σχόλιο εγράφη: εντέλλεται η απομάκρυνση των οικόσιτων πτηνών. Η φίλη γράψασα μάλλον ήθελε να ειπεί: να δοθεί εντολή για την απομάκρυνση των πτηνών. Το αρχαίο και λόγιο ρήμα εντέλλομαι είναι βεβαίως μέσης φωνής (Μ.Φ) , αλλά έχει ενεργητική σημασία. Π.χ. ο υπουργός εντέλλεται τους δήμους της χώρας να συνταχθούν καταστάσεις… δηλ. δίνει εντολή, παραγγέλλει, διατάσσει, τρόπον τινά. Έτσι, π.χ «οι εκπαιδευτικοί εντέλλονταν να εφαρμόσουν την μεταρρύθμιση» δεν είναι ορθή διατύπωση. Το ορθόν: έπαιρναν την εντολή να εφαρμόσουν…(πρ βλ. το του Ευαγγελίου: Εντέλλομαι υμίν, ίνα αγαπάτε αλλήλους).

Γ’. Στην «Καθημερινή» 9.7.2017. Ο κ. Παντ. Μπουκάλας σε σοβαρό άρθρο του « Το λυτρισμικό και η αντοχή της γλώσσας» , ομιλεί για την αφομοιωτική και πλαστική ικανότητα της ελληνικής γλώσσας. Και δίνει λέξεις σε άλλους η ελληνική και πλάθει νέες λέξεις, αφομοιώνει και δανείζει. Έτσι, ιδίως με την τεχνολογία και τους υπολογιστές (από ετών το τονίζω) εισελαύνουν στην Ελληνική πολλές λέξεις και καθιερώνονται: κομπιούτερ, φούτερ, σερφάρω κ.λ.π. Με την χρήση και επανάληψη συν τω χρόνω αφομοιώνονται και καθιερώνονται. Αρκεί να μη το παρακάνουμε και ανεπαισθήτως «να αφελληνιζώμεθα» με τα μερσί , τα media, βάλε ακόμη 3 λέξεις αγγλικές που τις χρησιμοποιούν οι μοντέρνοι για να δείξουν ότι είναι σύγχρονοι…ευρωπαίοι, γκουντ λακ και πλείστα άλλα από τη μόδα, τέχνες ,κ.λ.π. Εμβόλιμα, θυμίζει ο αρθρογράφος από τους καιρούς των ερίδων των καθαρευουσιάνων και των μαλλιαρών ότι τα «κρεατοσφαιρίδια» δεν νίκησαν…τους κεφτέδες. Ήταν η σκόπιμη συκοφαντία των δημοτικιστών για τους «καθαρεύοντας» τον λόγον. Ήθελαν -δήθεν- οι καθαρευουσιάνοι ο πελάτης στο ιχθυοπωλείο να λέει : Δός μοι ένα νωπόν ιχθύν!... Και οι καθαρευουσιάνοι ανταπέδιδαν: Κων/νος Παλαιολόγος= Κώστας…Παλιοκουβέντας! Ακρότητες, που έφερναν διχασμό και σφοδρές αντιπαλότητες. Πάντως το «λυτρισμικός» που προτείνει ο αρθρογράφος, ίσως το κατανοούν και το χρησιμοποιούν οι χρήστες των υπολογιστών, οι «κομπιουτερίστες» και ουδείς έτερος των Ελλήνων θα αφομοιώσει την λέξη, δυσπρόφερτη άλλωστε.

Δ’. 10.07.2017. Εφ-δα. Την φύλασσεν ως κόρη οφθαλμού. Η λ. κόρη αρχαία ελληνική (στην ιωνική διάλεκτο η κούρη) , πρώτη σημασία συνώνυμη με την λ. παρθένος, η θυγατέρα, η κόρη. Επίσης, η νεαρή σύζυγος. Αντίστοιχη στα Λατινικά puella= το κοράσιο(ν), το κορίτσι. Δεύτερη σημασία: η κόρη του οφθαλμού.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 20 Ιουλίου 2017, αρ. φύλλου 895


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ