4.4.18

ΛΑΖΑΡΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΙΔΗ: Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική



ήτοι περί του ορθώς λέγειν τε και γράφειν



Α.  7.10.2017 Διαβάζω ποίημα (ρίμα) σε τοπική εφημερίδα Χανίων Νέοι Ορίζοντες με θέμα επίσκεψη σε ένα χωριό, υποδοχή θερμή, εντυπώσεις. Ξεχωρίζω δυο στίχους με τη σημασία τους (προφανώς στη σκέψη και στην ψυχολογία του λαϊκού ποιητή αυτό βάραινε, η ευγένεια, η καλωσύνη, οι ειλικρινείς, εγκάρδιες σχέσεις): Μα πιο πολύ μας σκλάβωσαν του μαγαζιού οι ανθρώποι.Το γέλιο, η ευγένεια και οι καλοί τους τρόποι.Και αλλού: Κάνατε να σας νιώσουμε σαν οικογένειά μας.
Η εγκάρδια προσέγγιση, η ανθρωπιά, επαινείται στο ποίημα. Όχι δηλαδή σαν κάποια «λαϊκά» παρακλαυσίθυρα με ρηχούς και ψεύτικους στίχους και σκοπούς των τραγουδιών. Ευκαιριακώς: Το παρακλαυσίθυρον (παρακλαίω + θύρα) είναι άσμα με πάθος, τραγούδι… πονεμένο, κλαψιάρικο, που τραγουδούσε κάποιος «παρά την θύραν», στην πόρτα της ερωμένης. (πρβλ η καντάδα).

Β. 5.10.2017 τοπικός τύπος. Κάνουν το σταυρό τους λένε δόξα τω Θεό(!). Σοβαρό ορθογραφικό λάθος. Το άρθρο με περισπωμένη και υπογεγραμμένη παραπέμπει στην δοτική της αρχαίας και της καθαρεύουσας. Συνεπώς, το ορθόν: Δόξα τω Θεώ. Και δόξα Σοί, ο Θεός. () = Δόξα σε σένα, Θεέ μου. Η προσωπική αντωνυμία σύ, σού, δοτική σοί, άλλοτε σοι και σου άτονα.

Γ. 8.10.2017 Το αναφέρω στα Γλωσσικά (παρά τον κανόνα), γιατί η δήλωση εντυπωσιάζει: Τούρκος καθηγητής, Ιστορικός, σε Συνέδριο Βαλκανικών Σπουδών είπε: Σας θαυμάζω τους Έλληνες, που έχετε ιερωμένους πολλούς μάρτυρες της Ελευθερίας. Εμείς δεν έχουμε ούτε έναν Χότζα! Υπάρχουν φαίνεται και Τούρκοι μη φανατισμένοι. Βέβαια, μπορεί να γίνει σχόλιο σχετικό ή σχόλια επί της δηλώσεως. Υπήρξαν ιερωμένοι μάρτυρες πολλοί, γιατί την πατρίδα τους επί αιώνες την καταπίεζαν οι δικοί σας… (Τουρκοκρατία, Μικρασιατική καταστροφή 1922, κλπ). Γιατί να έχετε Χότζα μάρτυρα; Δεν ζήσατε παρόμοιες με τους Έλληνες καταστάσεις δουλείας.

Δ. 8.10.2017 τοπικός τύπος. Στην τελετή χειροτονίας του κ. Φιλώτα σε πρεσβύτερο: Όσοι είναι μακριά από την χάρι του κυρίου. Το ορθόν: Η Χάρις του Κυρίου, με κεφαλαίο Κ, ο Κύριος, Ιησούς Χριστός.

Ε. 8.10.2017 τοπικός τύπος. Και τα σπουργίτια πέταγαν ανέμελα κει πάνω. (ποίημα). Το σπουργίτι, ο σπουργίτης, το χαριτωμένο και εξοικειωμένο με τις αυλές μας πουλάκι, ο στρουθός των αρχαίων (υποκοριστικό το στρουθίον). Ελκυστική η ετυμολογία του νέου ονόματος. Στον Μεσαίωνα, για όσους δεν έτυχε να το ξέρουν, βλέποντας τους στρουθούς να πετούν πάνω στους πύργους «κάστρα» έλεγαν: τους πυργίτας (εννοούσαν στρουθούς). Τους πυργίτας, κατά το: την οικοκυρά – η νοικοκυρά, έτσι τους σπουργίτας, ο σπουργίτης, το σπουργίτι. Το έχω θυμίσει και άλλη φορά: Το ύψιλον μέχρι τον 10ο μ.Χ. αιώνα προφερόταν περίπου σαν το ου. Επ’ ευκαιρία: Η στρουθοκάμηλος πήρε το όνομά της, γιατί ήταν το «μέγα πτηνόν» (στρουθός + καμήλα).

Φωτογραφία: Λεπτομέρεια αττικού ερυθρόμορφου αγγείου (470-450 π.Χ.) που απεικονίζει μαθητή της αρχαίας Ελλάδας να διαβάζει κύλινδρο παπύρου (πιθανότατα ποίημα Ησιόδου). Αποδίδεται στον ζωγράφο Ακεστορίδη, το θραύσμα του αγγείου εκτίθεται στο μουσείο Paul Getty, του Λος Άντζελες των ΗΠΑ. Το πραγματικό όνομα του ζωγράφου είναι άγνωστο, προσδιορίζεται από τους μελετητές μόνο από τα υφολογικά χαρακτηριστικά των έργων του. Τον αποκαλούν έτσι, διότι σε πολλά αγγεία του υμνεί την ομορφιά του «Ακεστορίδη», με την επιγραφή «Καλός».

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 12 Οκτωβρίου 2017, αρ. φύλλου 905


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ