18.10.19

ΛΑΖΑΡΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΙΔΗ: Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική



ήτοι περί του ορθώς λέγειν τε και γράφειν



◾ 11.7.2019 τοπικός τύπος. α)  υφυπουργός: Γρηγόρης Ζαρειφόπουλος . Αναγραμματισμός λόγω λάθους στη δακτυλογράφηση; Το ορθόν: Ζαφειρόπουλος. β) υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργό... (Άκης Σκέρτσος). Λάθος σοβαρό, ασύγγνωστο! Ενώ έχει σωστά το άρθρο της Δοτικής τω, γράφει με κατάληξη όμικρον! Το ορθόν: παρά τω πρωθυπουργώ. Από τα στερεότυπα της καθαρεύουσας, δίπλα, κοντά στον Πρωθυπουργό. πρβλ στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία: ο παρακοιμώμενος. Και στην Εκκλησία ακούμε: την ευσπλαχνίαν την παρά σοί φιλάνθρωπε...

◾ τοπικός τύπος 13.7.2019. Οι επικεφαλείς εταίροι.Αυτό που προ καιρού επεσήμανα και φοβόμουν, βλέπω να γίνεται. Μερικοί, το στερεότυπο από την καθαρεύουσα ο επί κεφαλής το γράφουν με μια λέξη. Κανονικά, αλλάζει μόνο το άρθρο: ο επί κεφαλής, του επί κεφαλής, τον επί κεφαλής, τους επί κεφαλής, κλπ. Το εξισώνουν (κακώς) με τα επίθετα: οι σαφείς, οι αληθείς, κλπ. Είναι λάθος!

◾ 11.7.2019 τοπικός τύπος. τόνιωσαν αυτό πολλές φορές, αλλού τώλεγαν (!). Μερικά της δημοτικής μας προβληματίζουν. Τα δύο ρήματα είναι γραμμένα ως μια λέξη, ενώ είναι: το ένιωσαν, το έλεγαν.Γράφηκαν με... φωνητκή γραφή; Μήπως πρέπει: το ‘νιωσαν, το ‘λεγαν(;) ή το νιώσαν, το λέγαν(ε).

◾ στην ίδια εφημερίδα: τα δέρνει ανήλεα το ανεμοβρόχι. Το επίρρημα του επιθέτου ο ανηλεής, η ανηλεής, το ανηλεές (α στερητικό + έλεος = χωρίς έλεος, άσπλαχνος, σκληρός) σχηματίζεται μόνο σε –ως: ανηλεώς. Όχι σε –α! Τα επίθετα αυτά σε –ης, -ης, -ές, όπως προ πολλών ετών θυμούμαι κάποιος είχε γράψει: Αυτά λέχθηκαν σαφά (!!!).  Ήθελε ο καημένος να εκδημοτικίσει το επίρρημα σαφώς, αλλά δεν γίνεται...

◾  στην ίδια εφημερίδα: χαμηλά ροχθούν υα νερά... Ο αείμνηστος Δημ. Γιαννούσης, που είχε και λογοτεχνική φλέβα – στόφα – πεζού λόγου, χρησιμοποιεί σπάνιο αρχαιοπρεπές ρήμα ροχθέω, -ώ. Από την λέξη ο ρόχθος = ο πάταγος των κυμάτων ή ο πάταγος, θόρυβος από τα διαρρηγνύμενα νερά του καταρράκτη. Έγραψα διαρρηγνύμενα (νερά των κυμάτων), για να συνδυάσω με το β’ συνθετικό της λέξεως: κατά + ρήγνυμαι, καταρράκτης: Τα νερά του ρηγνύμενα κάνουν πάταγο.


Ο Γλωσσαμύντωρ
Λάζαρος Γ. Νικηφορίδης 

Φωτογραφία: Λεπτομέρεια αττικού ερυθρόμορφου αγγείου (470-450 π.Χ.) που απεικονίζει μαθητή της αρχαίας Ελλάδας να διαβάζει κύλινδρο παπύρου (πιθανότατα ποίημα Ησιόδου). Αποδίδεται στον ζωγράφο Ακεστορίδη, το θραύσμα του αγγείου εκτίθεται στο μουσείο Paul Getty, του Λος Άντζελες των ΗΠΑ. Το πραγματικό όνομα του ζωγράφου είναι άγνωστο, προσδιορίζεται από τους μελετητές μόνο από τα υφολογικά χαρακτηριστικά των έργων του. Τον αποκαλούν έτσι, διότι σε πολλά αγγεία του υμνεί την ομορφιά του «Ακεστορίδη», με την επιγραφή «Καλός».

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 25 Ιουλίου 2019, αρ. φύλλου 996

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ