Ορισμένα στοιχεία
για την Ισραηλιτική Κοινότητα Καστοριάς
πριν και μετά το Ολοκαύτωμα
Δ' ΜΕΡΟΣ
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι έχουν σχηματιστεί δύο στήλες με την ένδειξη «ονοματεπώνυμον ιδιοκτήτου», αναφερόμενες πάντα σε Εβραίο ιδιοκτήτη: στη πρώτη καταγράφεται ο αρχικός ιδιοκτήτης και στην δεύτερη είτε ο ίδιος είτε διάδοχος - Εβραίος, ο οποίος επιβίωσε και, λόγω συγγενείας, είχε δικαίωμα επί των περιουσιακών στοιχείων του αρχικού ιδιοκτήτη.
Από την μελέτη της καταστάσεως 4 προκύπτει ότι 31 γνώμονες ανήκουν σε Εβραίους ενώ εξακολουθούν να λειτουργούν σε χώρους (και για λογαριασμό) χριστιανών συνδρομητών της Εταιρείας. Δύο, αφού χρησιμοποιήθηκαν από χριστιανούς δημότες, φαίνεται ότι κατά την διάρκεια συντάξεως της καταστάσεως ευρίσκονται στο Εργοστάσιο της Εταιρείας και παραμένουν στη διάθεση των Εβραίων ιδιοκτητών τους. Ακόμη τρεις γνώμονες Εβραίων ιδιοκτητών χρησιμοποιούνται, ο πρώτος από μία «Εκκλησιαστική Επιτροπή» στην Άνω Αγορά, ο δεύτερος από τον Παιδικό Σταθμό του Α΄Δημοτικού Σχολείου Καστορίας και ο τρίτος από την Πολιτοφυλακή.
Επί πλέον, οκτώ γνώμονες επωλήθησαν από τους Εβραίους ιδιοκτήτες ή τους κληρονόμους αυτών σε χριστιανούς συνδημότες τους. Ένας εκ των Εβραίων ιδιοκτητών διέθετε και επώλησε δύο γνώμονες, ενώ κάποιος άλλος συμφώνησε και επώλησε τον γνώμονα ιδιοκτησίας του σε εκείνον τον χριστιανό συμπολίτη του, ο οποίος τον χρησιμοποίησε μετά τον Μάρτιο του 1944 - μετά την εκτόπιση των Εβραίων της πόλεως. Τέλος, σημειώνεται ότι στη Κατάσταση 4 περιλαμβάνονται τα στοιχεία από 71 γνώμονες, ένα μέρος μόνον – περίπου το ήμισυ - του συνολικού αριθμού των 140 γνωμόνων Ισραηλιτικής περιουσίας.
Η κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου έφερε τον Νόμο υπ’ αριθ. 2 της 27 ης Οκτωβρίου 1944 «περί καταργήσεως των Νόμων 1977/44 και 1180/44 και αποδόσεως των Ισραηλιτικών περιουσιών», σύμφωνα με το άρθρο 1 του οποίου, «Άπαντα τα εις Ισραηλίτας ανήκοντα πάσης φύσεως περιουσιακά αντικείμενα τα συμφώνως προς τας διατάξεις του Νόμου 1180/44 τελούντα ήδη υπό διαχείρισιν του Ελληνικού Δημοσίου και ευρισκόμενα εις τας αποθήκας της Υπηρεσίας Διαχειρήσεως Ισραηλιτικών Περιουσιών, ή εις ιδιωτικάς τοιαύτας ή αλλαχού, αποδίδονται εις τους νομίμους αυτών κατόχους καθ’ ην διαδικασίαν αρχικώς ταύτα παρελήφθησαν²⁴». Με αποφάσεις του Υπουργού των Οικονομικών θα ρυθμίζεται κάθε ζήτημα που θα προκύπτει από την εφαρμογή του παραπάνω νόμου.
Ο Οικονομικός Έφορος Καστορίας, ως εκπρόσωπος του Υπουργείου των Οικονομικών στο νομό, με το Έγγραφο Ε’ ενημερώνει την Επιτροπή Ηλεκτρικού Εργοστασίου Καστορίας για την ύπαρξη διαταγής περί «της αποδόσεως της κινητής περιουσίας των Ισραηλιτών Καστορίας εις την ενταύθα Ισραηλ. Κοινότητα» και παρακαλεί την Επιτροπή για την εκτέλεση αυτής. Ο ίδιος Έφορος καθορίζει με τις αποφάσεις του την διαδικασία μετακινήσεως των γνωμόνων και εξασφαλίζει την απόδοση αυτών στους Εβραίους δικαιούχους, όπως ακριβώς περιγράφεται στα περισσότερα σημειώματα [3,4,5,7,8].
Από τα μικρά σημειώματα προκύπτουν τα παρακάτω: από τα υπ’ αριθ.1 και 8 έχουμε την πληροφορία ότι διεσώθησαν δύο νέες Εβραίες, η Σαρίνα Κοέν και η Σουλίκα κόρη του Μποχώρ Ιωσήφ Κοέν. Για την Σαρίνα, η Κοινότητα με έγγραφο της 19ης Φεβρουαρίου 1946 ζητεί να της παραδοθεί ο γνώμονας ο οποίος ανήκει στην πατρική της περιουσία και ο αρμόδιος υπάλληλος Αντ. Καραμπίνας, συμπληρώνει στο έγγραφο – σημείωμα τον αριθμό του γνώμονος, ενώ κάτω δεξιά σημειώνει το ονοματεπώνυμο του χριστιανού ιδιώτη της πόλεως, ο οποίος χρησιμοποιούσε τον γνώμονα το διάστημα μετά την εκτόπιση των Εβραίων. Η Σουλίκα φαίνεται ότι εζήτησε, είτε η ίδια, είτε η Κοινότητα για λογαριασμό της, να της αποδοθεί ο γνώμονας που ανήκε στον πατέρα της.
Ο Οικονομικός Έφορος ενημερώνεται από την αρμοδία υπηρεσία και επιτρέπει στην Σουλίκα να παραλάβει τον γνώμονα από κατάστημα συγκεκριμένου χριστιανού συμπολίτη της [7-11-1945]. Η φράση «καθ’ υπόδειξιν της ενταύθα υπηρεσίας ηλεκτρικής εγκαταστάσεως» με την οποία ο Έφορος προσδιορίζει την θέση του γνώμονος, αποδεικνύει ακόμη μία φορά, ότι οι μεταφορές των γνωμόνων ήταν σε γνώση της Επιτροπής η οποία, άλλωστε, επέτρεπε την ένταξή τους στο δίκτυο διανομής της.
Με το σημείωμα 3 ο Οικονομικός Έφορος επιτρέπει στον Ισάκ Ιακώβ Ελιάου να παραλάβει τον γνώμονα από το σπίτι του Σαμ. Ελιάου. Ο Ματαθίας, γιος του Ισάκ, παραλαμβάνει τον γνώμονα, τον οποίον και πωλεί σε χριστιανό συμπολίτη του, σε αυτόν μάλιστα που ήδη τον χρησιμοποιούσε. Εντύπωση προξενεί το γεγονός ότι οι τελευταίες μεταβολές συμβαίνουν στις 23/10 και 5/11 του 1945, χρόνους πρώιμους ακόμη για τελικές κινήσεις όπως αυτές.
Στο σημείωμα 4 διαγράφεται η πλήρης – και επίσημη - διαδρομή γνώμονος Εβραίου συνδρομητή. Στις 27/6/44 η Επιτροπή επισφραγίζει την πρώτη κίνηση – αλλαγή: χριστιανός λαμβάνει τον γνώμονα ιδιοκτησίας Σολομώντος Μάτσα. Ο Έφορος, την 1/9/1945, ζητεί να αποδοθεί ο γνώμων στον Εβραίο ιδιοκτήτη του και ο κύκλος κλείνει όταν στις 22/9 ο Μωΐς γιος του Σολομώντος, υπογράφει και παραλαμβάνει τον γνώμονα.
Αλλά και στο σημείωμα 5, φαίνεται η διαδρομή του γνώμονος ενός άλλου Εβραίου συνδρομητή. Αυτή τη φορά ο γνώμων ευρίσκεται στο Ηλεκτρικό Εργοστάσιο και ο αρμόδιος υπάλληλος στις 24/9/45 ζητεί από τον Οικονομικό Έφορο να αποφασίσει εκείνος σχετικώς με τον γνώμονα. Δύο μέρες αργότερα, ο Πρόεδρος της Επιτροπής εγκρίνει την απόδοση στον ιδιοκτήτη και κάτοχο, ο οποίος τελικώς τον παραλαμβάνει την 19/10/1945.
Ακόμη μία φορά, με το σημείωμα 7, στις 6/11/45, ο Έφορος επιτρέπει στον Ισάκ Ιακώβ Ελιάου να παραλάβει δύο γνώμονες ιδιοκτησίας του από ένα κατάστημα και μία οικία, αντιστοίχως, χριστιανών συμπολιτών του. Τους παραλαμβάνει στις 15/12/45 και στο σημείωμα δηλώνονται οι χώροι στους οποίους τοποθετήθηκαν από τον ιδιοκτήτη τους.
Αλλά και με το σημείωμα 9 ο Πενχάς Ελιάου ζητεί από τον Αντίγονο [Καραμπίνα] να παραδώσει «εις τον επιφέροντα την σημείωσιν» τον γνώμονα ιδιοκτησίας του πρώτου εξαδέλφου του, Καλέβ Χ. Ελιάου.
Με το σημείωμα 10, ο πρόεδρος της Κοινότητος, ενημερώνει τον υπεύθυνο της Εταιρείας ότι χριστιανός ιδιώτης ο οποίος χρησιμοποιεί γνώμονα Εβραίου ιδιοκτήτη έχει έλθει σε συνεννόηση με την Κοινότητα και επομένως, «επί του παρόντος», μπορεί να κρατήσει και να χρησιμοποιεί τον γνώμονα.
Τέλος, από το σημείωμα 11 προκύπτει ότι, εκ μέρους της Κοινότητος, ο Πρόεδρος Μ. Ζαχαρία ζητεί από τον υπεύθυνο της Εταιρείας να παραδώσει στον Β. Χρισομαλίδη [Χρυσομαλλίδης] τον υπ’ αριθ. 34 γνώμονα της Καταστάσεως 4 με αριθμό 5895406 (αρχικός ιδιοκτήτης ο Χαήμ Ασαέλ και διάδοχός του ο Αβρ. Ι. Ελιάου) τον οποίο και παραλαμβάνει ο αναφερόμενος στο σημείωμα. Ο αγοραστής Β. Χρισομαλίδης χρησιμοποιούσε ήδη τον γνώμονα από τις 2/5/1944 ενώ, όπως φαίνεται, συμφώνησε στη συνέχεια με τον Αβρ. Ελιάου να κρατήσει τον γνώμονα, νομίμως πλέον, για λογαριασμό του.
Τα σημειώματα δείχνουν διάφορες περιπτώσεις, οι οποίες όλες ρυθμίσθηκαν με δίκαιο τρόπο: Κάτοχοι – ιδιοκτήτες παρέλαβαν τους γνώμονες, οι οποίοι τους ανήκαν, καθώς επίσης ζήτησαν και τους παραδόθηκαν γνώμονες «απόντων» συγγενών τους. Μάλιστα μερικοί είχαν την δυνατότητα να διαθέσουν τυχόν πλεονάζοντα γνώμονα ιδιοκτησίας τους, σε χριστιανό συμπολίτη τους.
Το κυριότερο: δεν υπήρξε (ακριβώς δεν έχει καταγραφεί) καμία αντίδραση εκ μέρους των χριστιανών οι οποίοι χρησιμοποιούσαν, από τον Απρίλιο του 1944, τους γνώμονες των Εβραίων ιδιοκτητών – συμπολιτών τους. Οι αρμόδιοι, ο λογιστής της Εταιρίας Αντίγονος Καραμπίνας και ο εκπρόσωπος του Δημοσίου, ο Οικονομικός Έφορος Καστορίας, έπραξαν σύμφωνα με το δίκαιο και το νόμο με αποτέλεσμα να μην υπάρξουν προβλήματα σε αυτό το, περιορισμένο έστω, ζήτημα της εβραϊκής περιουσίας.
Κλείνοντας, θεωρούμε σκόπιμο να υπογραμμίσουμε την αξία την οποία είχε για τους πολίτες, στις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες της ελληνικής περιφέρειας αμέσως μετά τον πόλεμο και την κατοχή, οποιοδήποτε χρηστικό αντικείμενο αξίας, όπως ήταν στη περίπτωση αυτή οι ηλεκτρικοί γνώμονες.
Κυρίως όμως, πόσο πολύτιμα ήταν τα κινητά είδη των οικιών τους για την δράκα των Εβραίων οι οποίοι επέστρεφαν από το βουνό, τη κρυψώνα ή τους χώρους του μαρτυρίου και έβρισκαν τα σπίτια τους κατεστραμμένα και τα καταστήματά τους λεηλατημένα.
2. Μητρώον των αρρένων του δήμου Καστορίας του νομού Φλωρίνης της επαρχίας Καστορίας.
Κατάσταση 2.
Εγγεγραμμένοι άρρενες Εβραίοι, 1925-1930
ΜΗ Δεμάγιου Χαήμ Ιακώβ 1925
ΜΗ Ελιάου Αβραάμ Ισαάκ 1925
ΜΗ Κοέν Σολομών Ιακώβ 1925
ΜΗ Μεβοράχ Μωϋσής Αβραάμ 1925
ΜΗ Ρούσσου Σαμουήλ Αβραάμ 1925
ΜΗ Ρούσσου Αβραάμ Ισαάκ 1925
ΜΗ Αλμπάλα Αβραάμ Μπίτης 1926
ΜΗ Μάτσας Ιωσήφ Ισραήλ 1926
ΜΗ Μεβοράχ Ιακώβ Μποχώρ 1926
ΜΗ Μάτσας Μωϋσής Σολομών 1926
ΜΗ Πισιρίλου Ελιάου Ααρών 1926
ΜΗ Ρούσσου Μωϋσής Ισαάκ 1926
ΜΗ Ρούσου Ιακώβ Αβεσσαλώμ 1926
ΜΗ Ρούσου Μωϋσής Ισαάκ 1926
ΜΗ Ρούσσου Μωϋσής Ιακώβ 1926
ΜΗ Αλμπάλα Αβραάμ Μπίτης 1926
ΜΗ Ασαέλ Ισαάκ Αβραάμ 1927
ΜΗ Γιάχια; Χαήμ Ελισάχ 1927
ΜΗ Δεμάγιου Μεναχέμ Ιακώβ 1927
ΜΗ Ελιάου Συμεών Αβραάμ 1927
ΜΗ Ζαχαρία Αβραάμ Μπενβενίστε 1927
ΜΗ Καφσούτου Αβραάμ Ισδραήλ; 1927
ΜΗ Κοέν Πενχάς Ιακώβ 1927
ΜΗ Μάγιου Ιακώβ Δαυίδ 1927
ΜΗ Μεβοράχ Δαυίδ Χαήμ 1927
ΜΗ Μεβοράχ Αβραάμ Ισδραήλ 1927
ΜΗ Χονέν Ισαάκ Γιαχέλ 1927
ΜΗ Ασαέλ Αβραάμ Ισαάκ 1928
ΜΗ Αλισάνδρα Αβραάμ Ραφαήλ 1928
ΜΗ Αλμπάλα Ισαάκ Ιακώβ 1928
ΜΗ Ελιάου Ιακώβ Ιωσήφ 1928
ΜΗ Ελιάου Ιακώβ Σολομών 1928
ΜΗ Ελιάου Ισαάκ Αβραάμ 1928
ΜΗ Ελιάου Σαμουήλ Ισαάκ 1928
ΜΗ Κοέν Χαήμ Μποχόρ 1928
ΜΗ Καφσούτου Ιακώβ Μωϋσής 1928
ΜΗ Μάτσας Ιακώβ Αβραάμ 1928
ΜΗ Μεβοράχ Μωϋσής Μποχόρ 1928
ΜΗ Μάγιου Χαήμ Ιακώβ 1928
ΜΗ Νεγρή Μωϋσής Ισαάκ 1928
ΜΗ Ρούσσου Μεναχέμ Αβραάμ 1928
ΜΗ Αλμπάλα Δαυίδ Σουμαγιά 1929
ΜΗ Δεμάγιου Μενασές Αβραάμ 1929
ΜΗ Κόπιου Σαμουήλ Σολομών 1929
ΜΗ Κοέν Σεμαγιά Μεναχέμ 1929
ΜΗ Μεβοράχ Αλβέρτος Αβραάμ 1929
ΜΗ Μάτσα Αβραάμ Σολομών 1929
ΜΗ Μεβοράχ Σουμαγιά Μπενσόν 1929
ΜΗ Ρούσσου Σολομών Ιακώβ 1929
ΜΗ Χαζάν Ιουδάς Σουμαγιά 1929
ΜΗ Χονέν Λεών Γιαχιέλ 1929
ΜΗ Αλμπάλα Μπεμβενίστε Ιωσήφ 1930
ΜΗ Ελιάου Χαήμ Μωϋσής 1930
ΜΗ Κοέν Μπεμβενίστε Χαήμ 1930
ΜΗ Μάτσα Σουμαγιά Σολομών 1930
ΜΗ Ρούσσου Αβραάμ Ισαάκ 1930
ΜΗ Ρούσσου Αβραάμ Ιακώβ 1930
ΜΗ Ρούσσου Ιακώβ Αβραάμ 1930
ΜΗ Ρουφέλ Μωΰς Ισαάκ 1930
Πίνακας 3
Δήμος Καστορίας - Γεννηθέντες κατά τα έτη 1925-1930.
Ο πρώτος αριθμός αναφέρεται στους άρρενες Εβραίους και ο δεύτερος στο σύνολο των γεννηθέντων αρρένων στο Δήμο Καστορίας.
[έτος - Αριθμός γεννηθέντων]
1925 6/47
1926 10/60
1927 11/63
1928 14/72
1929 20/74
1930 8/93
3. Μέγας Οδηγός Βορείου Ελλάδος Θεσσαλίας – Μακεδονίας – Θράκης 1939 -1940. Διευθυντής: “ΓΑΒ – ΓΑΒ”, σ.926.
Κατάσταση 3
Εβραίοι επαγγελματίες των οποίων τα ονοματεπώνυμα περιέχονται στον οδηγό.
Ελιάου Καλέφ [Χαίμ] [1891] αλευρόμυλοι / αλευροπωλείο
Δεμάγιο Ιακ[ώβ] [Μωυσής] [1880] αλευροπωλείο
Ασαέλ Αβραάμ (Ισαάκ) (1902) ανθρακοπωλείο (έμπορος)
Κοέν Ναφθ.& Χαίμ* (Σολομών) (1904) αποικιακά-εδώδιμα (έμπορος)
Μάγιο Αβρ[αάμ] [Σαμουήλ] [1869] αργυραμοιβείο
Ρούσσο* Αβράμ (Δαυίδ) (1892) αργυραμοιβείο
Ρούσσο* Αβράμ (Ματαθίας) (1880) αργυραμοιβείο
Κοέν Σολομών (Ραχαμή) (1907) ετοιμα ενδύματα (έμπορος)
Ρουσσό [Ρούσσο] Ιακώβ [Δαυίδ] [1889] ζαχαροπλαστείο
Μεβοράχ Ιωσήφ [Μωυσής] [1906] ζωέμπορος [γουνοποιός]
Ελιάου Ιακώβ [Σαμουήλ] [1880] κρεοπωλείο
Ελιάου Ισάκ [Μωυσής] [1899] κρεοπωλείο
Ασαέλ Αβράμ [Χαίμ] [1862] παντοπωλείο
Ασαέλ Χαίμ [Αβραάμ] [1902] παντοπωλείο
Κοέν Μποχ[ώρ] [Ιωσήφ] [1886] παντοπωλείο
Μεβοράχ Αβράμ [Μιναχές] [1883] παντοπωλείο
Ρούσσου Αβεσσαλώμ [Ισαάκ] [1870] παντοπωλείο
Ρούσσου Ιακώβ [Ιακώβ] [1903] παντοπωλείο
Ελιάου Ζιακ [Ιακώβ] Σ[ολομών] [1874] ραπτομηχαναί (Γκρίτσνερ) [έμπορος]
Μεβοράχ Βενιαμίν [Σουμαγιάς] [1902] ραφείο
Μεβοράχ Χαίμ [Σομαγιάς] [1893] ραφείο [εμποροράπτης]
Κοέν Ιακώβ [Ελιάου] [1875] υαλοπωλείο [έμπορος]
Ελιάου Δαυίδ [Σαμουήλ] [1906] υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
Ελιάου Σολ[ομών] & υιός [Ιακώβ] [1889] υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
Ελιάου Μωύς [Σαμουήλ] [1903] υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
Ελιάου Αβραάμ [Ιακώβ] [1872] υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
Ελιάου Σουμαγιά [Ιακώβ] [1877] υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
Κονφίνου Βεν. & υιοί υφάσματα-νεωτερισμοί
Μάγιο Αβράμ [Δαυίδ] [1881] υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
Πιτσιρίλο Μποχ[ώρ] [Ιωσήφ] [1876] υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
Ρούσσου Αβράμ [Ισαάκ] [1885] υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
Ρούσσο Ισάκ Χ[αήμ] [1881] υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
Κοέν Μωϋσής [Σολομών] [1905] φανοποιείο [τενεκετζής]
Ελιάου Ιακ. αργυραμοιβείο
Κοέν Ναφθαλή βενζίνης αντιπρ.
Σουμαγιά Κοέν Βεν. ζωέμπορος
Ελιάου Σολομών κλίναι
Κοέν&Ζαχαρία κλίναι
Ρούσσου Ισάκ κουρείο
Ελιάου Ισάκ λαχανοπωροπωλείο
Καμχή Σαμουέλ λαχανοπωροπωλείο
Ζαχαρία Ισάκ παντοπωλείο
Μεχόρ Ιακ. παντοπωλείο
Κοέν Χαίμ πιλοποιείο
Μουσιόν Χαζάν ραπτομηχαναί
Λεβής Μωϋσής ραφείο
Μάτσας Αβραάμ ραφείο
Μωϋσής Αβραάμ ραφείο
Μισραχή Λεών υαλοπωλείο
Ελιάου Ισάκ Ιακ. υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
Ελιάου Ισάκ Σαμ. υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
Ζαχαρίας Μωϋσής υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
Κασούτο Ιακ. υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
Μεβοράχ Σαμ. & υιοί υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
Μπενδαβή Λεών υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
Ελιάου αφοι ψιλικά-νεωτερισμοί
Ελιάου Ισάκ & Ιακ. ψιλικά-νεωτερισμοί
Ελιάου Σολ & υιός Ι. ψιλικά-νεωτερισμοί
Κασούτο Αβρ. ψιλικά-νεωτερισμοί
Κασούτο Ελ. ψιλικά-νεωτερισμοί
Κοέν Χαίμ ψιλικά-νεωτερισμοί
Μπενβενίστε Ζαχαρία ψιλικά-νεωτερισμοί
Ρούσσο Αβρ. Δ. ψιλικά-νεωτερισμοί
Ρούσσου Μορδόχ ψιλικά-νεωτερισμοί
Συνολικά στον οδηγό περιλαμβάνονται 63 ονοματεπώνυμα ή επωνυμίες Εβραίων επαγγελματιών της Καστοριάς για τους οποίους έχουμε, συνήθως, το κύριο όνομα και το επίθετο. Σε μία πρώτη απόπειρα προέκυψε ότι, πιθανόν, μπορούμε να ταυτοποιήσουμε 33 από αυτούς και να συμπληρώσουμε τα στοιχεία τους από τα αντίστοιχα των Εκλογικών Καταλόγων. Για τους υπολοίπους 30 ή δεν υπάρχουν καθόλου στοιχεία στους Καταλόγους ή τα υπάρχοντα κοινά στοιχεία (στον Οδηγό και στον Κατάλογο) δεν μας επέτρεψαν την ταυτοποίηση.
Στους 33 πρώτους της Καταστάσεως 3, συμπληρώσαμε - για τον καθένα μέσα σε αγκύλες - το όνομα το πατρός και το έτος γεννήσεως. Στο επάγγελμα, δίπλα σε αυτό που σημειώνεται στον Οδηγό, προσθέσαμε και αυτό των Καταλόγων. Έτσι, παραδείγματος χάριν, διευκρινίζεται ποιοι από τους αναφερομένους στους Καταλόγους γενικώς ως έμποροι, έχουν καταστήματα με υφάσματα - νεωτερισμούς, όπως σημειώνεται στον Οδηγό.
Στις επαγγελματικές κατηγορίες του 1Οδηγού, «Υφάσματα – Νεωτερισμοί» και «Ψιλικά – Νεωτερισμοί», καταγράφονται 16 και 8 ονοματεπώνυμα ή επωνυμίες Εβραίων σε σύνολο 22 και 12 επαγγελματιών συνολικά, γεγονός το οποίον αναδεικνύει την ιδιαίτερη ενασχόληση (και επιτυχία) των Εβραίων με τις δύο αυτές επαγγελματικές δραστηριότητες. Στον Οδηγό αναφέρεται ο Ρούσσο Αβράμ ως αργυραμοιβός, ενώ στους Καταλόγους σημειώνονται δύο με αυτό το ονοματεπώνυμο, ό ένας γιος του Δαβίδ και ο άλλος του Ματαθία. Αδελφοί πρέπει να είναι οι δύο Μεβοράχ, Βενιαμίν και Χαίμ, γιοι του Σουμαγιά [Σομαγιά] ενώ για τους 3 Κονφίνου γράφουμε παρακάτω, στη θέση όπου δημοσιεύουμε επιστολόχαρτο της επιχειρήσεώς τους.
Δεν συναντήσαμε, μέχρι στιγμής, Εβραίο επαγγελματία βιβλιοπώλη, παλαιοπώλη, παλιατζή ή έμπορο μεταχειρισμένων ειδών. Επομένως θα κλείσουμε αυτή την ενότητα με την αναφορά σε ένα ταπεινό επάγγελμα και σε έναν σκληρά εργαζόμενο επαγγελματία: ο Κοέν Μωϋσής του Σολομώντος γεννηθείς το 1906 έχει φανοποιείο σύμφωνα με τον Οδηγό ή είναι τενεκετζής σύμφωνα με τον Κατάλογο.
- συνεχίζεται -
Σημειώσεις
24. Εφημερίς της Κυβερνήσεως, αριθμός φύλλου 6, εν Αθήναις, 27 Οκτωβρίου 1944Parva judaica celetrensia = Μικρά ιουδαϊκά της Καστοριάς
Φωτογραφία: Ζευγάρι καστοριανών εβραίων (λεπτομέρεια), φωτογραφία Λ. Παπάζογλου [1872-1918].
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 1 Νοεμβρίου 2018, αρ. φύλλου 958
Σχετικά:
ΧΡΗΣΤΟΥ ΚΑΒΒΑΔΑ - ΖΩΗΣ ΠΟΛΥΖΟΠΟΥΛΟΥ:
Parva Judaica Celetrensia [I], [II], [III], [IV], [V], [VI], [VII], [VIII].
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.