4.11.18

ΣΟΝΙΑΣ ΕΥΘΥΜΙΑΔΟΥ-ΠΑΠΑΣΤΑΥΡΟΥ: Μιλώντας με τον Μαυροβινό Θεόδωρο Σαμαρά για την οικογένεια του Λουκά Σαμαρά…



Στις 11 Ιουνίου 2018, η Γ’ τάξη του Σχολείου μας είχε τη μεγάλη τιμή και χαρά να επισκεφτεί, όπως είχαμε προγραμματισμένο εδώ και καιρό, τον εκλεκτό συγχωριανό μας κ. Θεόδωρο Σαμαρά, τον πιο κοντινό συγγενή του κορυφαίου παγκοσμίως Λουκά Σαμαρά, εδώ στο χωριό μας, χωριό καταγωγής του Λουκά Σαμαρά από την πλευρά του πατέρα του.

Ο Κ. Θόδωρος είναι δεύτερος ξάδερφος του Λουκά Σαμαρά, αφού οι παππούδες τους ήταν αδέρφια. Ο πατέρας του Λουκά Δαμιανός (τα χρόνια εκείνα ο Δαμιανός αποκαλούνταν στην Καστοριά και στο Μαυροχώρι χαϊδευτικά «Μανιός») γεννήθηκε στην Καστοριά, αφού ο πατέρας του, Λουκάς Σαμαράς, είχε φύγει από το Μαυροχώρι και ζούσε εκεί, λόγω του γάμου του με Καστοριανή.

Ο Λουκάς είχε αποκτήσει 7 παιδιά, 4 αγόρια –ένα εκ των οποίων ήταν ο Μανιός- και 3 κορίτσια. Η τοποθεσία του σπιτιού των Μαυροβινών προγόνων του καλλιτέχνη Λουκά Σαμαρά βρίσκεται σήμερα στην οδό Παύλου Μελά, αρ. 31∙ ο κ. Θόδωρος μας μιλούσε έξω από το δικό του σπίτι, που βρίσκεται ακριβώς δίπλα στο πατρικό του Μανιού Σαμαρά, στη δ/νση Π. Μελά 33, και μας μιλούσε κοιτώντας το προγονικό σπίτι του Λουκά Σαμαρά, που σήμερα ανήκει στον ίδιο. Βέβαια, το σπίτι που βλέπουμε εμείς σήμερα δεν κατοικείται, αλλά είναι σε πολύ καλή κατάσταση, γιατί το σπίτι της οικογένειας που μας απασχολεί είχε καεί 2 φορές, μια φορά όταν έγινε η καταστροφή του Μαυροχωρίου, το 1912, και δεύτερη το 1948.

Ο Μανιός, λοιπόν, είχε νυμφευτεί την Τρυγονίτσα –έτσι την αποκαλούν πάντα ο κ. Θόδωρος κι η γυναίκα του η κ. Γιαννούλα- κι ήταν οι δυο τους ένα όμορφο ζευγάρι (η Τρυγονίτσα ήταν ωραία και ψηλή γυναίκα, όπως μας λένε χαρακτηριστικά)και στα χρόνια της Κατοχής η οικογένειά τους πείνασε στην πόλη της Καστοριάς. «Να φανταστείτε, μας είπε ο αφηγητής μας, έρχονταν τότε Καστοριανοί και μάζευαν από τα χωράφια των Μαυροβινών τα στάχυα που δεν γίνονταν δεμάτια κι έμεναν στο χωράφι», θυμίζοντάς μας τη Σταχομαζώχτρα του Αλ. Παπαδιαμάντη.

«Βέβαια, η οικογένεια του Μανιού δεν έφτασε στο σημείο αυτό, αλλά ήρθαν να πουλήσουν αντικείμενα αξίας που διέθεταν, προκειμένου να τα καταφέρουν να τα βγάλουν πέρα. Εμείς όμως ποτέ δεν αγοράσαμε κάποιο από αυτά τα αντικείμενα. Ο πατέρας μου τους είπε: “Εγώ δεν τ’ αγοράζω, ας τα πάρουν άλλοι”. “Μα, κάποιος θα τα πάρει”, ήταν η απάντηση, “γιατί όχι εσύ;”». Ο πατέρας του κ. Θόδωρου όμως τους βοηθούσε όσο μπορούσε και δεν αγόρασε ποτέ τίποτε, γιατί θα τον πονούσε κάτι τέτοιο, αν το έκανε. Άλλωστε εκείνα τα χρόνια υπήρχε αλληλεγγύη ανάμεσα στους ανθρώπους, ιδίως τους συγγενείς, οπότε αν κάποιος είχε ανάγκη, τον βοηθούσαν οι δικοί του.

Αμέσως μετά τον πόλεμο, λοιπόν, ο Μανιός πήγε στις ΗΠΑ και στη συνέχεια πήγαν κοντά του η Τρυγονίτσα με τα δυο της παιδιά, τον Λουκά και την Καλλιόπη. Όμως αυτοί δεν έμειναν εκεί, μετά από κάποια χρόνια επέστρεψαν στην Ελλάδα κι εγκαταστάθηκαν στη Θεσ/νίκη, έμεινε στην Αμερική μονάχα ο Λουκάς, που είχε πάρει τον δρόμο του. Η Καλλιόπη μάλιστα, η αδερφή του που είχε πάρει το όνομα της Μαυροβινής γιαγιάς, όπως συνηθιζόταν τότε, απέκτησε μια φάρμα με άλογα και ασχολούνταν μ’ αυτήν. Ο κ. Θόδωρος είχε πάει αρκετές φορές στο σπίτι του θείου του Μανιού στη Θεσ/νίκη, για να κανονίσουν τα κτήματα που ο Μανιός και τ’ αδέρφια του είχαν στο Μαυροχώρι, αλλά κι ο Μανιός με τη γυναίκα του έρχονταν κάθε καλοκαίρι από τη Θεσ/νίκη στο χωριό. Μετά μάλιστα που πέθανε η Τρυγονίτσα, ήρθε ο Μανιός εδώ για να κάνει ένα σπιτάκι να μένει εδώ τα καλοκαίρια, πράγμα όμως που ποτέ δεν έγινε και πέθανε στη Θεσ/νίκη.

Ο κ. Θόδωρος δεν γνώρισε ούτε τον Λουκά ούτε την αδερφή του. Σε ερώτηση των μαθητών πώς έμαθε για την εξέλιξη του Λουκά, είπε πως το έμαθε από τον αδερφό του Βασίλη, που κι αυτός ζούσε στη Ν. Υόρκη και του είπε τα νέα. Με τον πατέρα του Λουκά δεν μιλούσαν για τα παιδιά του, μονάχα τα τελείως τυπικά, πως είναι καλά.  Σε ερώτηση των παιδιών τι νιώθει που ο ξάδερφός του έφτασε τόσο ψηλά, ο κ. Θόδωρος απάντησε πως νιώθει περήφανος που «ένας χωριανός έγινε τόσο σπουδαίος, όποιος και να ‘ναι», μας είπε και μας άρεσε πολύ αυτή του η κουβέντα.

Τέλος, τα παιδιά είπαν πως πολύ χάρηκαν που γνώρισαν τον ξάδερφο ενός κορυφαίου παγκοσμίως καλλιτέχνη και που έμαθαν πού ζούσε ο παππούς του. Ευχαριστήσαμε τον κ. Θόδωρο για τα όσα μας είπε, την κ. Γιαννούλα και για όσα μας είπε, αλλά και γιατί, όπως οι παλιές Μαυροβινές νοικοκυρές, μας κέρασε από ένα αναψυκτικό και, τελικά, φύγαμε, ξέροντας πως από δω και πέρα, κάθε φορά που θα περνάμε έξω από το προγονικό του Λουκά Σαμαρά, δε θα το προσπερνάμε πια αδιάφορα, αλλά θα θυμόμαστε το παιδί που έφυγε από την Καστοριά μετά τον πόλεμο κι έφτασε να γίνει τόσο σπουδαίος και ξακουστός καλλιτέχνης!

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 5 Ιουλίου 2018, αρ. φύλλου 943

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ