ΑΝΑΣΤΑΣΗ Κ. ΠΗΧΙΩΝ: Τα «Εντόπια» [συνέχεια]

Στό ἄρθρο τά «Ἐντόπια» τοῦ κ. Ἀντωνίου Θαβώρη, τό ὁποῖο δημοσιεύθηκε στήν ΟΔΟ στό φύλλο 940 τῆς 14ης Ἰουνίου 2018 ["εδώ"], ὁ κ. Θαβώρης, συνταξιοῦχος καθηγητής τοῦ Πανεπιστημίου Ἰωαννίνων, γλωσσολόγος, ἀναφέρεται στό δικό μου ἄρθρο μέ τίτλο «Ἡ Γλῶσσα τῶν Σκοπιανῶν. Μιά ἱστορική ἀναδρομή» ["εδώ"], στό ὁποῖο ἀναφέρομαι στήν ἐργασία καί τό βιβλίο τοῦ ἀειμνήστου γυμνασιάρχου, Κορησιώτη, Κωνσταντίνου Τσιούλκα μέ τίτλο «Συμβολαί εἰς τήν διγλωσσίαν τῶν Μακεδόνων» καί σέ ἕνα ἄρθρο τοῦ κ. Π. Ραϊτσίου, διδάκτορα Ἡλεκτρολόγου–Μηχανικοῦ μέ τίτλο «Ἐντόπια, ἡ Μακεδονική Ἑλληνική διάλεκτος» τό ὁποῖο δημοσιεύθηκε στήν ἐφημερίδα “Ἀδέσμευτη” τό 2010 τό ὁποῖο δέν τό ἔχω ὑπόψιν μου καί δέν μπορῶ νά τό σχολιάσω.

Θά μοῦ ἐπιτρέψετε ὅμως νά σχολιάσω τά ἀναφερόμενα στό ἄρθρο μου καί τό βιβλίο τοῦ μακ. Τσιούλκα τῆς ἐκδόσεώς του τό 1907, τό ὁποῖο ἔχω μέ ἰδιόχειρη ἀφιέρωση πρός τόν παπποῦ μου, τοῦ ὁποίου ἦταν καί συνεργάτης στόν Μακεδονικό Ἀγῶνα. 

Κατʹ ἀρχάς ὁ κ. Θαβώρης μέ συγχέει μέ τόν πατέρα μου γυμνασιάρχη Κωνσταντίνο Πηχιών, τόν ὁποῖο γνώρισε τήν περίοδο πού ἦταν πρόεδρος τῶν Δυτικομακεδονικῶν Σωματείων Θεσσαλονίκης. 

Ὁ κ. Θαβώρης στό ἄρθρο του αὐτό ἀδικεῖ τόν μακ. Τσιούλκα, προσπαθεῖ νά ἀπαξιώσει τὀ ἔργο του καί θέτει ἐρωτήματα ἀμφισβητῶντας ἀκόμη καί τήν ἑλληνοφροσύνη του, καθῶς καί τίς ἐπίκτητες, κατʹ αὐτόν, γλωσσικές ἐκφράσεις τοῦ Τσιούλκα.

Τήν ἐποχή ὅμως κατά τήν ὁποίαν ἔκαμε τήν μελέτη καί ἔγραψε τό βιβλίο του ὁ μακ. Τσιούλκας, τό σλαβοφανές ἰδίωμα πού μιλούσαν πολλοἱ κάτοικοι τῆς Μακεδονίας δέν εἶχε καμμίαν σχέση μέ τήν τωρινή ὁμιλουμένη γλῶσσα τῶν Σκοπίων, γιατί μέ τήν πάροδο ἑνός καί πλέον αἰῶνος, ὑπέστη πλείστες ὅσες ἐπιδράσεις, τόσο βουλγαρικές καί σερβικές, ὅσο καί βίαιες τροποποιήσεις κατόπιν πολιτικής ἐπιλογῆς τοῦ καθεστῶτος Τίτο, ὥστε νά διαφοροποιηθεῖ ἐν μέρει ἀπό αὐτές καί νά ὀνομασθεῖ «Μακεδονική».

Τήν ἐξέλιξη τῆς ὁμιλουμένης σλαβοφανοῦς γλῶσσας στήν Μακεδονία τήν περἰοδο κατά τήν ὁποίαν ὁ μακ. Τσιούλκας ἐκαμε τήν μελέτη του καί ἔγραψε τό βιβλίο του, τά τελευταῖα χρόνια τοῦ 19ου αἰῶνος, σέ βουλγαρική διάλεκτο πού εἶναι σήμερα, τήν περιγράφω στό ἀναφερόμενο ἄρθρο μου καί εἶναι περιττό νά ἐπαναλάβω τά ἴδια. 

Θά ἤθελα μόνον νά ἐπισημάνω, πρός γνώση καί τῶν ἀναγνωστῶν τῆς ἐφημεριδος, ὅτι ἐκτός τῆς ἐπιστημονικῆς γλωσσολογικῆς ἀξίας της, ὑπήρχαν καί ἐθνικοί λόγοι οἱ ὁποῖοι ἐπέβαλαν τήν προβολή τῆς σχέσεως τῆς σλαβοφανοῦς ὁμιλουμένης γλώσσας μέ τήν ἑλληνική καί μάλιστα καί μέ τήν ὁμηρική τοιαύτη. 

Ἦταν ἡ περίοδος (πρώτη φάση τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγῶνος) κατά τήν ὁποίαν οἱ Βούλγαροι προσπάθησαν νά προσελκύσουν στόν βουλγαρισμό τόν μακεδονικό πληθυσμό διά τῆς Ἐκκλησίας (ἐξαρχικόι –πατριαρχικοί) καί διά τῆς παιδείας. Διεξήχθη ἕνας σκληρός ἀγώνας μεταξύ Ἑλληνων καί Βουλγάρων μέ τήν ἵδρυση σχολείων καί γενικῶς τήν ἐκπαίδευση τῶν κατοίκων, μεταξὐ δέ τῶν ἐπιχειρημάτων τῶν μέν Βουλγάρων ἦταν ὅτι ἡ γλῶσσα τήν ὁποίαν ὁμιλοῦν εἶναι βουλγαρική, τῶν δέ Ἑλληνων ὅτι εἶναι τό γένος Ἕλληνες προβάλοντας τήν ἱστορία. 

Στό πλαίσιο αὐτό συνέβαλε καί ἡ μελέτη καί ὁ ἰσχυρισμός τοῦ μακ. Τσιούλκα ὅτι καί αὐτή ἡ γλῶσσα τήν ὁποίαν προβάλλουν οἱ Βούλγαροι ὡς βουλγαρική, ἔχει τίς ρίζες της στήν ἑλληνική καί ἔχει ἕνα πλούσιο ἑλληνικό λεξιλόγιο. Στήν φάση αὐτή τοῦ Μακ. Ἀγῶνος νικητές βγήκαν οἱ Ἕλληνες, πράγμα τό ὁποῖο παραδέχθηκαν καί οἱ Βούλγαροι. 

Τόν Ἀπρίλιο τοῦ 1899 ὁ ἀρχικομιτατζής Ριζώφ ἔστειλε ἀνοικτή ἐπιστολή στόν Βούλγαρο ἡγεμόνα στήν ὁποία μεταξύ ἄλλων γράφει: «Οὐδἐν πλέον ἔχει ἡ διά τῶν σχολεἰων καί τῶν εἰρηνικὼν μέσων βουλγαρική δράσις νά κερδίση. Ἄν παραταθῆ ἡ παροῦσα κατάστασις οἱ Ἕλληνες θά κερδίσουν ἑδαφος», καί προτρέπει νά στραφοῦν πρό τήν βίαν καί τρομοκρατίαν πρός ἐπίτευξη τοῦ σκοποῦ τους.

Ὁ κ. Θαβὠρης λἐγει ὅτι δέν ὑπήρχαν δίγλωσσοι καί αὐ τοί πού μιλοῦσαν τό σλαβικό ἰδίωμα, τό ἀπέκτησαν ὡς μητρική τους γλῶσσα καί ἦταν Σλάβοι τήν καταγωγή ἤ ἐκσλαβισθέντες Ἕλληνες, αἰχμάλωτοι τοῦ τσάρου Σαμουήλ, οἱ ὁποῖοι μεταφέρθηκαν ἀπό αὐτόν στήν Βουλγαρία, ἐκσλαβίστικαν καί στά χρόνια τῆς Ὀθωμανικῆς κυρι αρχίας ἐπανήλθαν στήν Μακεδονία καί πολλοί ἀπό αὐτούς ἐπανέκτησαν τήν ἑλληνική τους συνείδηση, μεταξύ τῶν ὁ ποίων, λέγει, μπορεῖ νά θεωρηθεῖ καί ὁ Τσούλκας, γι’ αὐτό καί τόν παραβάλλει μέ τόν ἐξωμότη Παρλίτσεφ. 

Καί ὅμως ὑπῆρχαν δίγλωσσοι ἀλλά καί πολλοί πού γνώριζαν καί μιλοῦσαν μόνο τήν σλαβομακεδονική, οἱ καλούμενοι ἀπό τούς Βουλγάρους γραικομάνοι. Φαίνεται ὅτι ὁ κ. Θαβώρης δέν ἐχει ἀκούσει ποτέ γιά τούς σλαβόφωνους γραικομάνους καί τήν συμβολή τους στόν ἀγῶνα γιά τήν διατήρηση τῆς ἑλληνικότη τας τῆς Μακεδονίας.

Ἄνθρωποι, ὡς ὁ κ. Θαβώρης, ἐπιστήμονες, κατέχοντες καί ἕδρα σέ ἑλληνικό πανεπιστήμιο, μέ τίς ἀπόψεις τους καί τά γραπτά τους, ἔδωσαν δικαιολογητικά σέ δυό καί μόνον μωροφιλόδοξους πολιτικούς, γιά νά ὑποκύψουν σε ἔξωθεν πιέσεις καί ἐσωτερικές τους ἰδεοληψίες καί νά ἀπεμπολίσουν τούς γιγάντιους ἀγῶνες τῶν Μακεδόνων καί τῶν λοιπῶν Ἑλλήνων, πού συνέδραμαν στόν ἀγῶνα γιά τήν διατήρηση τῆς ἑλληνικότητας τῆς Μακεδονίας καί χάρισαν τόσο τήν μακεδονική ἰθαγένεια καί ταυτότητα ὅσο καί τήν ὀνομασία σέ «μακεδονική» τήν σλαβική γλῶσσα τῶν Σλάβων τοῦ κράτους τῆς πΓΔΜ.

Φωτογραφία: Το βιβλίο του Κ.Ι. Τσιούλκα: Συμβολαί εις την διγλωσσίαν των Μακεδόνων,  εκ συγκρίσεως της σλαφοφανούς μακεδονικής γλώσσης προς την ελληνική, 1907.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 28 Ιουνίου 2018, αρ. φύλλου 942

Σχετικά:

• ΑΝΑΣΤΑΣΗ Κ. ΠΗΧΙΩΝ: Η γλώσσα των Σκοπιανών | μία ιστορική αναδρομή
• Α.Ι. ΘΑΒΩΡΗ: Τα «Εντόπια», ο Κ. Τσιούλκας και ο κ. Π. Ραΐτσιος
• ΒΑΣΙΛΗ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Ο άγνωστος σύντροφος του Ρήγα Φεραίου
• ΑΔΡΙΑΝΟΥ ΠΑΠΑΔΡΙΑΝΟΥ: Η συγγραφική δράση του Καστοριανού Ιωάννου Εμμανουήλ, συνεργάτη του Ρήγα Βελεστινλή
• ΦΙΛΙΩΣ ΚΑΡΑΣΑΒΒΙΔΟΥ: Οι Καστοριανοί συναγωνιστές του Ρήγα Βελεστινλή