16.7.19

ΛΑΖΑΡΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΙΔΗ: Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική



ήτοι περί του ορθώς λέγειν τε και γράφειν



◾ 14.3.2019 τοπικός τύπος. «Ο ποιητής αυτός και δραματουργός γνώριζε την αρχαία Ελληνική φιλολογία». Το ορθόν: Την αρχαία Ελληνική Γραμματεία, την οποία μελετούν οι φιλόλογοι και άλλοι, που αγαπούν τον λόγο των προγόνων μας και το πνεύμα τους...

◾ 14.3.2019 τοπικός τύπος. «Ταυτόχρονα συγκλίθηκε επιτροπή...». Το ορθόν: συγκλήθηκε (συνεκλήθη), παθητικός αόριστος του ρήματος συγκαλούμαι. Συγκαλώ τα μέλη του Δ.Σ. του Σωματείου σε σύσκεψη = προσκαλώ. Η λεπτομέρεια: Το συγκαλώ απευθύνεται σε σύνολο μελών, μικρό ή μεγάλο. Διαφορετικό το συγκλίνω (συν + κλίνω), γέρνω, κλίνω μαζί με άλλον (συν) στο ίδιο μέρος, σημείο, άποψη, στην ίδια κατεύθυνση. Για το θέμα αυτό συγκλίνουν οι απόψεις των επιστημόνων (σύγκλιση απόψεων). Αντίθετο: η απόκλιση. Για το θέμα των δανείων υπάρχει απόλιση γνωμών από βουλευτές ακόμα και του ιδίου κόμματος.

◾ 19.3.2019 (Συγχωριανός που διαβάζει). Διάβασε στην εφημερίδα: Η Συμφωνία των Πρεσπών είναι μνημείο ιστορικού ανορθολογισμού και με ρωτά: Τι εννοεί: ανορθολογισμού; Φίλε Α., δύσκολα με βάζεις, του είπα. Εν πάση περιπτώσει: Αν σκέπτεσαι και ομιλείς σύμφωνα με κανόνες της λογικής, αν ακολουθείς και εφαρμόζεις τον ορθό λόγο (κατά μια θεωρία φιλοσοφική), δηλαδή την καθαρή λογική, τότε ακολουθείς τον ορθολογισμό. Το αντίθετο είναι ανορθολογισμός. Και στην περίπτωσή μας το νόημα είναι ότι τέτοια σφαλερή, λαθεμένη λογική και απόφαση σαν αυτή την ολέθρια «Συμφωνία» στις Πρέσπες συναφθείσα, ιστορικά είναι απαράδεκτη και θα μείνει ως μνημείο εθνικής μειοδοσίας, ίνα μη είπω, προδοσίας της Μακεδονίας. Μία-μία ξεπροβάλλουν οι δυσμενείς συνέπειες: Σόφκα, Ζόρα, Ζλάτα, Ντόρε, Κόλιο, Κίτκα και άλλα 30-35 τοιαύτα ονόματα ζητεί ως βαπτιστικά στην Εκκλησία μας το «Ουράνιο Τόξο». Ελπίζω, ανα αποκτήσει τέκνο άλλο ο κ. Τσίπρας ή ο κ. Κοτζιάς δεν θα φθάσουν στο σημείο να βάλουν ένα από τα ως άνω ονόματα στο παιδί ή στο εγγόνι τους! Ή – δεν ξέρω, μήπως το θεωρήσουν μέρος ή υποσημείωση της Συμφωνίας τους, όπως συνηθίζουν τους αστερίσκους.

◾ 21.2.2019 τοπικός τύπος. α) «Επιστολή του απελθόντα Αντιπεριφερειάρχη». Σχόλιο του απελθόντα: νόθος τύπος, ούτε σωστή καθαρεύουσα, ούτε δημοτική. Είναι μετοχή της καθαρεύουσας: ο απελθών. Αναγκαστικώς θα γράψεις του απελθόντος, αν ξέρεις και θυμάσαι την Γ’ κλίση (ο γέρων, του γέροντος, ο εκλιπών, του εκλιπόντος, η τήξις, της τήξεως, κλπ). Αλλιώς, αν φοβάσαι μήπως σου προσάψουν την μομφή... του καθαρευουσιάνου, πλαγιοδρόμησε: του περιφερειάρχη, ο οποίος ήδη απήλθε ή αποχώρησε από την υπηρεσία του. Σημείωση. Επιστολή του απερχόμενου Περιφερειάρχη, ταιριάζει, είναι σωστή διατύπωση. Βεβαίως: ο γέρων, του γέροντος (ουσιαστικό), στην δημοτική έγινε ο γέροντας, του γέροντα. Η μετοχή όμως ο απελθών δεν έγινε ο απελθόντας... Στην ομιλούμενη την αναλύουμε: αυτός, ο οποίος απήλθε. Ο επιστρέψας από την Αυστραλία = αυτός που επέστρεψε, που γύρισε από την Αυστραλία. β) και εν ευθέτω χρόνο (!). Αν δεν είναι lapsus (ολίσθηση) κατά τη δακτυλογράφηση, τότε είναι βαρειά ανορθογραφία, γιατί η πρόθεση εν της καθαρευούσης συντάσσεται μόνο με δοτική. Συνεπώς, το ορθόν: εν ευθέτω χρόνω (το ω με υπογεγραμμένη), όπως εν τούτω τω τόπω, εν αυτώ τω λόγω, εν Κορίνθω, εν Καστορία, εν Θεσπιαίς. Επίσης, ο εύθετος χρόνος, από το ευ + θετός, ρηματικό επίθετο του αρχαίου ρήματος τίθημι = θέτω, τοποθετώ. Εύθετος = τοποθετημένος καλά, ο κατάλληλος. Και ρήμα διευθετώ: τακτοποιώ, ρυθμίζω. Εύθετος, όπως έκθετος. Λέξεις συγγενείς ετυμολογικά: θέσις, θέμα. γ) «επίκεινται στην υπηρεσία αυτή και άλλες τρεις θέσεις». Κατανοητό κάπως, αλλά σύνταξη; Πιο καλά: επίκειται (προβλέπεται) απόφαση για άλλες τρεις θέσεις.

Ο Γλωσσαμύντωρ
Λάζαρος Γ. Νικηφορίδης 

Φωτογραφία: Λεπτομέρεια αττικού ερυθρόμορφου αγγείου (470-450 π.Χ.) που απεικονίζει μαθητή της αρχαίας Ελλάδας να διαβάζει κύλινδρο παπύρου (πιθανότατα ποίημα Ησιόδου). Αποδίδεται στον ζωγράφο Ακεστορίδη, το θραύσμα του αγγείου εκτίθεται στο μουσείο Paul Getty, του Λος Άντζελες των ΗΠΑ. Το πραγματικό όνομα του ζωγράφου είναι άγνωστο, προσδιορίζεται από τους μελετητές μόνο από τα υφολογικά χαρακτηριστικά των έργων του. Τον αποκαλούν έτσι, διότι σε πολλά αγγεία του υμνεί την ομορφιά του «Ακεστορίδη», με την επιγραφή «Καλός».

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 28 Μαρτίου 2019,  αρ. φύλλου 979

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ