18.7.17

ΛΑΖΑΡΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΙΔΗ: Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική

ήτοι περί του ορθώς γράφειν τε και λέγειν

Α. 5.1.2017 Μια συμπαθής κυρία που ζει στην Αγγλία, στην ΕΡΤ, μεταξύ άλλων, είπε: Είχα ξέρει ότι ο πατέρας μου πίστευε… Το ρήμα ξέρω δεν έχει αόριστο από το ίδιο θέμα. Συνεπώς, δεν σχηματίζει παρακείμενο και υπερσυντέλικο. Γι αυτό θα εκφρασθούμε με κάποιο συνώνυμο ή με μια περίφραση. Όχι είχα ξέρει αλλά είχα ενημερωθεί, ήταν εν γνώσει μου ότι…, ενώ το δέρω (ρήμα λόγιο) αόρ. έδειρα, είχα δείρει, όμως το δέρνω; Επίσης: σπείρω (ρήμα λόγιο), έσπειρα, έχω σπείρει, αλλά το σπέρνω; ( ενεστώς σπέρνω στη δημοτική, στον αόριστο δανείζεται από την καθαρεύουσα: έσπειρα. Έτσι, είχα σπείρει.)

Β. Δεκέμβριος 2016, τοπικός τύπος. Ο Ελληνικός στρατός επίταξε ένα από τα καταστήματα της πλατείας… Ιδού, ας πούμε, ένα γλωσσικό πρόβλημα (όχι, βεβαίως, μεγάλο). Eπίταξε: στη δημοτική θεωρητικά σωστό. Όμως το επιτάσσω είναι ρήμα λόγιο και έχει αόριστο κανονικώς: επέταξε, στο γ’ ενικό πρόσωπο. Έτσι όμως ο κίνδυνος να εκληφθεί ότι είναι το ρήμα πετάω, -ώ! Γι’ αυτό ας διατυπωνόταν με περίφραση: Ο ελληνικός στρατός προέβη σε (έκανε) επίταξη ζώων και καταστημάτων. Μικρός και εγώ στα 1941 - θυμούμαι όμως – με … επίταξη στο χωριό μας οι Ιταλοί είχαν πάρει το θαυμάσιο άλογό μας, μια εύσωμη, όμορφη, με γυαλιστερή τρίχα φοράδα, την Ψαρή.

Γ. 17.1.2017 Ένας μακαρίτης συγχωριανός Πόντιος, συμπατριώτης του επίσης μακαρίτη πατέρα μου (από την Γαλίαινα Τραπεζούντος) στα 104 χρόνια του μου διηγείτο: «Ο παππούς του πατέρα σου, στις 6 Ιανουαρίου 1917 (παιδιά εμείς ραντίζαμε δίπλα από το σπίτι τους με αγιασμό το χωράφι μας) και μας εκάλεσαν και μας εκέρασαν α ση τσότραν καλόν ρακίν!» Η τσότρα, λέξη τουρκική, ειλημμένη από τα Ιταλικά: ciotola, ήταν ξύλινο δοχείο για κρασί, νερό, κλπ. Είναι το γνωστό στα ελληνικά φλασκί (είναι και δερμάτινο φλασκί;).

Δ. 17.1.2017 Η προσφώνηση επιστολής της νοσταλγικής εποχής των ρομαντικών καθαρευουσιάνων: Αθήνησι, τη 25 Βεβρουαρίου 1938: Ασπάσιε Κωνσταντίνε, Χαίρε! Άλλες φορές έγραφαν: Φίλτατε, έρρωσο! Πρβλ το ιταλικό vale. Το έρρωσο: προστακτική παρακειμένου του ρήματος ρώννυμαι (και έρρωμαι). Το δε ασπάσιος, από το ασπάζομαι, είναι ο φίλος, ευπρόσδεκτος, αγαπητός.

Ε. Δεκέμβριος 2016, τοπικός τύπος, άρθρο για δουλεία και δούλους. Ο αρθρογράφος, ο συμπαθής πατριώτης Αρ. Τυπάδης, ανεπαισθήτως εξεφράσθη με ρυθμό … και μέτρο σε μια πρόταση (η ρέουσα ελληνική γλώσσα δηλαδή). (Κάτω από το καμτσίκι των αφεντικών), μες στο λιοπύρι, στην βροχή, στον πάγο και στους βάλτους. (δυο δάκτυλοι και ίαμβοι).

Στ. 18.1.2017 ΕΡΤ. Εκπρόσωπος εργαζομένων σε νοσοκομείο (για κορυφαίο κυβερνητικό στέλεχος) εξεφράσθη: Ο λόγος του … είναι βόθρος(!). Μήπως ο εν λόγω εκπρόσωπος γνωρίζει, διο και έκαμε παράφραση του Ε’ ψαλμού του Ψαλτηρίου: Ουκ έστιν εν τω στόματι αυτού αλήθεια. Τάφος ανεωγμένος ο λάρυγξ αυτών(!).

Ζ. 14.1.2017 Σε βιβλίο με περιεχόμενο αλληλοσπαραγμών μας κατά την Κατοχή ξανασυναντώ την ΟΠΛΑ (ομάδες προστασίας λαϊκού Αγώνα) του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Ήταν έμπνευση σοβιετικού τύπου, καθότι δρούσε ανεξελέγκτως σε κατάσταση και καθεστώς νομίμου Κυβερνήσεως.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 26 Ιανουαρίου 2017, αρ. φύλλου 870

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ