28.5.17

ΛΑΖΑΡΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΙΔΗ: Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική

ήτοι περί του ορθώς λέγειν τε και γράφειν

Α. 2.11.2016 Σε άρθρο του ο δημοσιογράφος Γ. Χαρβαλιάς ομιλεί μεταφορικώς σαρκάζοντας για οδαλίσκες και νταβατζήδες. Και οι δύο λέξεις από τα ξένα. Η οδαλίσκη (μετάπλαση στα ελληνικά από γαλλική λέξη και την τουρκική odalik) σημαίνει την θαλαμηπόλο, την υπηρέτρια στα χαρέμια. Και ο νταβατζής λέξη τουρκική. Εξ ιδιοσυγκρασίας παιδιόθεν, αλλά και εκ της παιδείας (όσον επέδρασε...) αποστέργω να χρησιμοποιώ λέξεις προερχόμενες από τα τουρκικά, του τύπου χαρέμι, νταβατζής και άλλες κακόηχες!

Β. 31.10.2016 (Εφημερίδα) Όταν βαριά οπλισμένες μεραρχίες της Βέρμαχτ (Vermacht) επιτίθοντο. Νόθη καθαρεύουσα. Το ορθόν: επετίθεντο. Στην δημοτική απόδωσέ το με περίφραση: Ό-ταν ενεργούσαν, έκαναν επιθέσεις. Λένε ή γράφουν μερικοί: αυτός επιτίθονταν. Το ορθόν: επετίθετο ή ορμούσε, έκανε επίθεση.

Γ. 20.10.2016 (τοπικός τύπος) Από κατά τα άλλα καλογραμμένο άρθρο με απόψεις για την περίοδο κατά την οποία το ΠαΣοΚ ... "έσχιζε": α) Γράφει, προφανώς με αυτοσαρκασμό: Εκτίσαμε όλοι μαζί την ποινή μας στο ψεύδος και την βόλεψη... Με την πρώτη μου ανάγνωση το συνέδεσα με το κτίζω, όπως κτίσαμε ένα σπίτι, έναν πύργο, αλλά αμέσως ο όρος η ποινή μας με παρέπεμψε στο λόγιο ρήμα εκτίω ποινή φυλακίσεως... έτη. Υφίσταμαι την τιμωρία στη φυλακή, ποινή δηλαδή που μου επέβαλε το δικαστήριο. Γιατί ο δημοσιογράφος παρεσύρθη και έγραψε: εκτίσαμε; Από την εσφαλμένη άποψη ότι το ρήμα στην δημοτική δεν παίρνει αύξηση. Το ρήμα όμως είναι λόγιο. Αόρ. εξέτισα. Έπρεπε να γράψει; Εξετίσαμε την ποινή μας στο ψεύδος και στην βόλεψη. β) Προπαγάνδα ανενδίαστα παραπλανητική. Το ορθόν: ανενδοίαστα ή ανενδοιάστως. α στερητικό + ενδοιαστικός. πρβλ. Έχει ενδοιασμό = έχει φόβο, διατηρεί επιφύλαξη.

Δ. 10.11.2016 (τοπικός τύπος) Σε άρθρο αναφέρεται: ο αειδός(!). Το ορθόν: ο αοιδός, από το ομηρικό ρήμα αείδω, στην αττική διάλεκτο άδω = ψάλλω, τραγουδώ. αοιδός = ο απασχολούμενος με την μουσική και την ποίηση. Ήταν ο καλλιτέχνης ο άδων, που απήγγελε ή, αναλόγως, τραγουδούσε έπη μπροστά στους βασιλιάδες ή και σε άλλη ομήγυρη, όπως π.χ. ο αοιδός, που τον άφησε ο Αγαμέμνων αναχωρώντας για την Τροία σαν φύλακα, να πούμε, και διδάσκαλο της Κλυταιμνήστρας. Στην Οδύσσεια ο Όμηρος ψάλλει: Παρ' δ' αρ' έην καί αοιδός ανήρ, πολλ' ώ επέτελλεν Ατρείδης Τροίηνδε κιών είρυσθαι άκοιτιν. (Σημείωση: Με το μονοτονικό και χωρίς πνεύματα μοιάζουν τα "θεία ρήματα"του Ομήρου... σαν αραμαϊκά!). Αυτό "πέτυχε" το μονοτονικό των δικών μας σοφών. Οι ξένοι μαθαίνουν αρχαία ελληνικά κατά το πρέπον πολυτονικό. Ας είναι... Μετατρέπω την Ιωνική σε Αττική διάλεκτο. Παρήν δέ άρα καί αοιδός ανήρ, ώ πολλά επέτελλεν (ενετέλλετο, δηλαδή άφηνε εντολή, παραγγελία) Ατρείδης (ο Αγαμέμνων) εις Τροίαν απιών, την αυτού άκοιτιν είρυσθαι (ή φυλάττειν). Παραβρισκόταν, ως ήταν φυσικό, και ο αοιδός, στον οποίο άφηνε πολλές εντολές ο Ατρείδης Αγαμέμνων, καθώς αναχωρούσε για την Τροία, να προσέχει, να φυλάγει, να προστατεύει την νόμιμη γυναίκα του.

Ε. 14.11.2016 Σε δήλωση γραπτή του κ. Τζηκαλάγια αναφέρεται:... ο λαοπρόβλητος ηγέτης. Εφ όσον καταφανώς ομιλεί ειρωνικά για τον κ. Τσίπρα, η γραμματεύς έπρεπε να το γράψει σωστά, δηλαδή "ο λαοπρόβλητος... ηγέτης".

Υ.Γ. Διόρθωση ημετέρου ημαρτημένου: Στην στήλη μας 10.11. 2016 εδάφιο Γ', ο δαίμων του πληκτρολογίου έγραψε δύο φορές: τμήματα προκαλύψεως, ενώ το του βιβλίου: τμήματα προκαλήψεως είχαμε διορθώσει: προκαλύψεως.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 17 Νοεμβρίου 2016, αρ. φύλλου 860


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ