Με επιτυχία, μέσα σε κλίμα μυσταγωγίας και συγκίνησης, ολοκληρώθηκαν το Σάββατο 23 Ιουνίου 2018 στο Βογατσικό οι εκδηλώσεις στη μνήμη των 14 αμάχων Βογατσιωτών που εκτελέστηκαν από τον ιταλικό στρατό κατοχής, στις 4 Απριλίου 1943.
Πλήθος κόσμου παραβρέθηκε στην τελετή στη θέση «Προσήλιο» -τόπο του Μαρτυρίου- έξω από το Βογατσικό, κατά την οποία τελέστηκε τρισάγιο ενώ ακολούθησαν τα αποκαλυπτήρια του μνημείου που ανεγέρθηκε στο σημείο αυτό σε ανάμνηση της θυσίας. Ανάμεσα στους παρισταμένους, συγκινημένοι παρακολούθησαν την τελετή και συγγενείς των θυμάτων.
Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου πραγματοποίησε ο δήμαρχος Άργους Ορεστικού, κ. Παναγιώτης Κεπαπτσόγλου, ο οποίος στον σύντομο λόγο του μεταξύ άλλων επεσήμανε ότι […] μέσω του μνημείου αυτού κληροδοτείται στην παρούσα γενιά αλλά και στις επόμενες, μια θύμηση και μια υπόσχεση: η θύμηση ότι ο ολοκληρωτισμός σκοτώνει και η υπόσχεση ότι δεν θα πρέπει ποτέ στο μέλλον να επαναληφθεί η βαρβαρότητά του.
Το απέριττο μνημείο, με τον ιδιαίτερο συμβολισμό, φιλοτεχνήθηκε αφιλοκερδώς από την Θεσσαλονικιά εικαστικό και αρχιτέκτονα κ. Χριστίνα Μαυροπαίδη, η δε ορχήστρα της Φιλαρμονικής Άργους Ορεστικού έκλεισε με όμορφο τρόπο την εκδήλωση.
Ακολούθησε, στην κατάμεστη από κόσμο κεντρική πλατεία του χωριού, η παρουσίαση του Λευκώματος Μνήμης «Με λίγα ρούχα αιματωμένα…» την έκδοση του οποίου [2017] χρηματοδότησε εξ ολοκλήρου ο Δήμος Άργους Ορεστικού. Την ιδέα για το 155 σελίδων βιβλίο όπως και την επιμέλεια σε όλα τα στάδια σχεδιασμού, δημιουργίας και έκδοσής του, είχε ο νευρολόγος-συγγραφέας κ. Νώντας Τσίγκας.
Ο πρόεδρος της δημοτικής Κοινωφελούς Επιχείρησης του Δήμου Άργους Ορεστικού κ. Ανδρέας Βιτούλας κατά την έναρξη της εκδήλωσης σημείωσε μεταξύ άλλων ότι [...] η θυσία μόνο με τη θυσία μπορεί αληθινά να τιμηθεί. Και το λεύκωμα, που σήμερα παρουσιάζουμε, όπως βεβαίως και το μνημείο που πριν λίγο εγκαινιάσαμε, είναι πνευματικά προϊόντα μιας θυσίας, άλλου φυσικά επιπέδου, πάντως οπωσδήποτε άξιας λόγου· μιας θυσίας τρίπτυχης, καθώς πραγματοποιήθηκε από τρεις διαφορετικούς ανθρώπους, με τρεις διαφορετικούς τρόπους για έναν κοινό σκοπό: να δοξολογήσουν τη λευτεριά, την αντίσταση στο τέρας του φασισμού, να μαστορέψουν τη μνήμη με τέτοιο τρόπο, ώστε αυτή να μη μνησικακεί αλλά να αληθεύει, να μην παραδίδει στη λήθη, δηλαδή, ό,τι μπορεί και πρέπει να μας κάνει περισσότερο ανθρώπους […] Ο Νώντας Τσίγκας, η Χριστίνα Μαυροπαίδη και η Πόλυ Μπλιάγκα θυσίασαν σωματικά, ψυχικά, επιστημονικά αποθέματα και χρόνο πολύ, για να χαιρόμαστε σήμερα μαζί τους τον πολύτιμο σταλαγμό της έμπνευσης, της αγάπης τους για το ωραίο και της ανιδιοτέλειάς τους.
O επιμελητής της έκδοσης κ. Νώντας Τσίγκας ξεκίνησε την παρουσίαση του με την εξής αποστροφή: Η μακρινή πια αυτή ημερομηνία [η 4η Απριλίου 1943], αποτελεί χρονικό σημείο κατά το οποίο η φρίκη και το πένθος περίσσεψαν στο Βογατσικό. Οπωσδήποτε, δεν ανήκει στις ένδοξες στιγμές της ιστορίας του χωριού. Έχει το στίγμα της «Μαύρης» -της αποφράδος- ημέρας. Ωστόσο, σήμερα θυμόμαστε εκείνους που χάθηκαν τότε και που δυστυχώς για πολλές δεκαετίες είχαν λησμονηθεί…
Στη συνέχεια αναφέρθηκε, με πλήθος ιστορικών στοιχείων, στο ρόλο των Ιταλών κατά την περίοδο της Κατοχής ανατρέποντας στερεότυπα και παρελκυστικές στρεβλώσεις της ιστορικής αλήθειας. Κατόπιν, αφού σκιαγράφησε το «χρονικό της θυσίας των 14», αναφέρθηκε στους άξονες υλικού και τεκμηρίων πάνω στους οποίους στηρίχθηκε η συγκεκριμένη έκδοση. Κλείνοντας την ομιλία του υπογράμμισε: […] για δυο συναξάρια της μαρτυρικής Θυσίας, το ένα πέτρινο και το άλλο χάρτινο - οφειλή και πρόσφορο μαζί, συνεργαστήκαμε όλοι σαν ένας!
Στο κεφάλαιο του βιβλίου με τις μαρτυρίες επιζώντων, το οποίο οφείλεται στη δική της πολύχρονη και επίπονη εργασία, όπως και στο φωτογραφικό αρχείο που παρατίθεται στο λεύκωμα, αναφέρθηκε η κ. Πόλυ Μπλιάγκα, ερευνήτρια της τοπικής ιστορίας για την περίοδο της Κατοχής. Στη συνέχεια ανέγνωσε αποσπάσματα από μαρτυρίες προσφιλών και οικείων προσώπων που της διηγήθηκαν τις εμπειρίες τους από τη δραματική χρονική περίοδο.
Κατόπιν η δημιουργός του μνημείου αρχιτέκτων κ. Χριστίνα Μαυροπαίδη αναφέρθηκε στις κατασκευαστικές λεπτομέρειες και τους συμβολισμούς του μνημείου. Τόνισε μεταξύ άλλων: Η δημιουργία του μνημείου ξεκίνησε μετά από πρόταση και παρότρυνση του φίλου συγγραφέα Νώντα Τσίγκα. [...]
Η κ. Μαυροπαίδη επισήμανε ότι εμπνεύστηκε την μνημειακή σύνθεση της από το διήγημα «Έξοδος» του Νώντα Τσίγκα: Κεντρική ιδέα της δημιουργίας αποτέλεσαν συγκεκριμένες φράσεις του διηγήματος «Έξοδος» που με άγγιξαν προσωπικά. Αναφέρθηκε στη συνέχεια λεπτομερώς σε φράσεις του διηγήματος οι οποίες είχαν τη δική τους αποτύπωση πάνω στο μνημείο.
Ο εκπαιδευτικός κ. Σπύρος Παρίσσης ανάγνωσε κατά την διάρκεια της εκδήλωσης αποσπάσματα από το διήγημα «Έξοδος» του Νώντα Τσίγκα το οποίο αποτελεί μια «συνομιλία» με τον Χρήστο Κανδύλη ο οποίος υπήρξε θύμα μεταξύ των «14».
Μετά το πέρας της εκδήλωσης το «Λεύκωμα μνήμης» διανεμήθηκε δω ρεάν σε όλους τους παρευρισκομένους.
Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι κατά τις προηγούμενες ημέρες με πρωτοβουλία του Συνδέσμου Βογατσιωτών Θεσσαλονίκης και του Αθλητικού, Πολιτιστικού & Επιμορφωτικού Συλλόγου «Ομόνοια» με εθελοντική εργασία των μελών τους, έγινε καθαρισμός και ευπρεπισμός των οδών, της πλατείας και των εισόδων το Βογατσικού στα πλαίσια των ετοιμασιών για τις εκδηλώσεις.
Με λίγα ρούχα αιματωμένα...
Ένα λεύκωμα μνήμης
Επιμέλεια: Νώντας Τσίγκας
Σελ. 155, Έκδοση Δήμου Άργους Ορεστικού
Εκτός εμπορίου, 2017 - ISBN: 978-960-93-9288-4
Περιεχόμενα:
-Πρόλογος
Δημάρχου
-Πρόλογος του επιμελητή της έκδοσης
-Nώντας Τσίγκας, Το χρονικό της θυσίας
-Οι «ήσυχες» μέρες... [φωτογραφικό υλικό /Αρχείο Π. Μπλιάγκα]
-Τα θύματα της θηριωδίας [φωτογραφικό υλικό-τεκμήρια/Αρχείο Π. Μπλιάγκα]
-Το κατοχικό ημερολόγιο
του Χρήστου Κανδύλη:
"Kαι η ζωή αφόρητος"
(Επιμέλεια: Γιώργος Γκολομπίας / αναδημοσίευση)
-Αθηνά Κανδύλη-Κοτσιά, “Ο κύκλος μιας ζωής” (απόσπασμα /αναδημοσίευση)
Ένα διήγημα του Νώντα Τσίγκα: “Έξοδος”- Χρήσιμα επεξηγηματικά,
Πόλυ Μπλιάγκα: 1. Από τη μαρτυρία στην ιστορία 2. Όταν τα διηγούνται [απομαγνητοφωνημένες μαρτυρίες: Αγνή Κανδύλη, Δημήτριος Μπούρντας, Ειρήνη Μπλιάγκα, Ιωάννης Μπλιάγκας, Κατίνα Τζαβέλλα, Κώστας Βαϊνάς, Χρήστος Νασιόπουλος]
Χριστίνα Μαυροπαίδη, Tο Μνημείο -Σύντομο βιογραφικό
Βιογραφικά των συντελεστών της έκδοσης
Βιβλιογραφία
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 28 Ιουνίου 2018, αρ. φύλλου 942
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.