18.5.19

ΟΔΟΣ: «Συνείδηση»


ODOS | newspaper of Kastoria
ΟΔΟΣ 24.1.2019 | 970

Συμπληρώνονται αύριο τέσσερα ακριβώς χρόνια από τις βουλευτικές εκλογές του 2015, όταν ο ελληνικός λαός ανέδειξε στην εξουσία τον ΣυΡιζΑ.

Μπορεί η επικαιρότητα των ημερών να επισκιάζει την επέτειο, η αλήθεια είναι όμως ότι ήδη την επόμενη ημέρα των τότε εκλογών, οι περισσότεροι εύχονταν για την επιτυχία της νέας τότε κυβέρνησης. Την έλπιζαν ακόμη και οι Έλληνες που δεν ψήφισαν ΣυΡιζΑ. Όσοι διατήρησαν εκτός από τυχόν προκαταλήψεις του παρελθόντος και σοβαρές επιφυλάξεις. Για παράδειγμα όσοι ήταν καχύποπτοι και δεν πίστευαν ότι υπήρχαν μαγικές συνταγές. Όσοι ακόμη, αντιμετώπιζαν δύσπιστα την κυβερνητική συνεργασία του ΣυΡιζΑ με τους ΑνΕλ.

Η νομή της εξουσίας τους ένωνε, αλλά οι διαφορές ήταν χαώδεις και ο συγκερασμός απαιτούσε λογικό και ηθικό άλμα στο χάος. Για ποιο θέμα φάνταζε άλλωστε προοδευτικός και για ποιά θέση κατάλληλος στην εκτίμηση ακόμη και του (μέσου) ΣυΡιζΑίου, ο (προεκλογικά) ζηλωτής της Μακεδονίας, ο βαρύς δεξιός Τέρενς Κουΐκ;

Πόσοι θυμούνται σήμερα ότι οι περισσότεροι στα κόμματα διαμαρτυρίας της λαϊκής Δεξιάς, υποστήριζαν με βεβαιότητα ότι η Ελλάδα κάθεται πάνω σε ανεξάντλητες πετρελαιοπηγές που θα έκαναν τους Έλληνες Μίδες; Ποιοι θυμούνται την... Τράπεζα της Ανατολής με τα ομόλογά της;

Υπήρχαν βέβαια επιφυλάξεις και για άλλους που πλαισίωσαν την σημερινή κυβέρνηση. Ενδεικτικά τους διαφόρους κοινούς ψεκασμένους. Βέβαια η σχετικά πρόσφατη μετάκληση από την… εφεδρεία και υπουργοποίηση του κ. Φώτη Κουβέλη, που είναι από τους πρώτους που λόγω αριστεράς προέλευσης θεωρούνται εξ ορισμού σοβαροί πολιτικοί, που υπέβαλε (στα σοβαρά επίσης), επερώτηση στην Βουλή για ψεκασμούς, κατέδειξε ότι η γραφικότητα μπορεί να έχει και… «προοδευτικό» αριστερό πρόσημο.

Πιο κοντά στην Καστοριά, πίσω στο 2014-2015 η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας άλλωστε, δεν ξέφυγε από την ανατροπή. Ήδη είχε περάσει από τις εκλογές του 2014, σε ένα πρωτόγνωρο διαδοχικό σχήμα. Ούτε ΠαΣοΚ, ούτε Ν.Δ, παρά σε κάτι άγνωστο.

Για όλα αυτά, ο οριστικός απολογισμός χρειάζεται ακόμη χρόνο και προθεσμία. Ωστόσο ακόμη και με αυτά τα πρόχειρα δεδομένα, που ήταν ορατά από την αρχή, οι περισσότεροι Έλληνες, είναι λογικό να εύχονταν επιτυχία. Ποιος δεν θέλει το καλό της πατρίδας του;

Όμως ο πολιτικός χρόνος που μεσολάβησε από τότε φαντάζει πολύ περισσότερος. Η κυβέρνηση πέρασε από 40 κύματα. Παρά τα πολλαπλά προβλήματα, γεγονός είναι πάντως ότι ακόμη και σήμερα ένα είδος συγκυριακής κοινοβουλευτικής «συλλογικότητας», σμιλεύει την εύθραυστη κυβερνητική πλειοψηφία. Και έχει οδηγήσει την Δημοκρατία στα όριά της.

Αλλά η συγκυρία γίνεται πιο σοβαρή, διότι τις μέρες αυτές της επετείου των τεσσάρων χρόνων, επειδή η Συνθήκη των Πρεσπών εισάγεται στην Βουλή προς ψήφιση. Και αυτό είναι κρίσιμο γεγονός που δεν περιορίζεται στα οικονομικά, ούτε τα απλά πολιτικά ή κομματικά: Επεκτείνεται στα ζωτικά και υπαρξιακά της χώρας σε επίπεδο εθνικών θεμάτων και της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας που λειτουργεί στα κόκκινα.

Χωρίς αποχρώντα λόγο, έγινε άνω-κάτω (ή Πάνο-κάτω) ο δημόσιος και ιδιωτικός βίος, ενώ η κυβέρνηση, με ανεξήγητο πείσμα, έξω από κάθε αντίληψη για την διαλλακτικότητα της Αριστεράς και τις ανάγκες αναθεώρησης, παρά τις σοβαρές καταγγελίες και τα τρωτά της Συνθήκης των Πρεσπών, επιμένει να επιβάλλει την επιλογή της.



ODOS | newspaper of Kastoria
Σε καμμιά περίπτωση (ακόμη και στην περίπτωση ενός βουλευτή), η συνείδηση δεν ταυτίζεται κατ’ ανάγκη με την προσωπική άποψη. Αν η έννοια της συνείδησης ταυτιζόταν με αυτή της άποψης, το Σύνταγμα θα περιείχε αυτόν τον όρο και όχι την λέξη "συνείδηση". Διότι η συνείδηση σχηματίζεται (και) από την συναίσθηση της πολιτικής ευθύνης, και το βάρος της ενοχής ή της εκπλήρωσης του καθήκοντος. Γι’ αυτό το αντίθετό της, είναι η "ασυνειδησία".

* * *

Στην Καστοριά πάλι, τέσσερα χρόνια πριν, το 2015, έτρεμε το φυλλοκάρδι των πολιτών από την προσδοκία. Για το καλύτερο. Περίμεναν (και ακόμη περιμένουν) μερικά, λίγα μάλιστα και βασικά. Τίποτε στ’ αλήθεια εντυπωσιακό. Όπως ενδεικτικά, να αποκατασταθούν αδικίες σε επίπεδο Περιφέρειας, να μπει και πάλι στον χάρτη η περιοχή. Να βγει από την απομόνωση. Περίμεναν ακόμη και εκεί που υπάρχουν θέματα οικονομικής, ηθικής και πολιτικής τάξης, να παρέμβει η ανανεωτική δύναμη της ευρωπαϊκής Αριστεράς. Περίμεναν ψίχουλα και αυτονόητα δηλαδή. Ανεργία και ανάπτυξη, όπως και δημόσια έργα, έμοιαζαν με όνειρα θερινής νυκτός.

Για το εάν, από τα λίγα αυτά που περίμενε η Καστοριά, υλοποιήθηκε κάτι, ο καθένας είναι ελεύθερος να έχει την άποψή του. Εάν ο απολογισμός είναι ικανοποιητικός ή όχι, είναι ζήτημα για το οποίο ο καθένας πάλι μπορεί να αντλήσει τα στοιχεία για την γνώμη του. Σε ζητήματα θεσμικά είναι γεγονός ότι καταγράφονται βήματα που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ικανοποιητικά. Όμως η Καστοριά είχε (και έχει) διαφορετικές ανάγκες. Πιο άμεσες και επείγουσες.

Για όλα αυτά, υπάρχουν επίσης τα αντικειμενικά δεδομένα. Τα μετρήσιμα. Και αυτά δεν είναι σίγουρο πως επιτρέπουν πολλά περιθώρια. Για όσα δεν έγιναν. Ακόμη και στα πιο απλά: Πόσο προοδευτικό είναι άραγε να επαναλαμβάνονται τα ίδια με αυτά που έκαναν οι προηγούμενοι, ίσως και σε υπερθετικό βαθμό;

Για να εστιαστεί ο λόγος στα τελευταία και πρόσφατα συμβάντα και αξιοπερίεργα, πόσο αποτελεσματικό άραγε είναι περιφερειακοί σύμβουλοι (του κλίματος ΣυΡιζΑ) με την βαλίτσα στο χέρι, άτυποι Τέρενς Κουΐκ της Καστοριάς, να κάνουν ταξίδια με τα έξοδα όλα πληρωμένα, για να προωθήσουν εννοείται την Δυτική Μακεδονία; Την προώθησαν;

Πόσο ικανοποιείται η ουσιαστική διαύγεια όταν ιδιωτικοί φορείς (από κοινού με άλλους) κατ’ ουσία επιχορηγούνται, νομότυπα κατά πάσα πιθανότητα, με αρκετές εκατοντάδες χιλιάδων ευρώ, για ασαφείς δράσεις και έργα; Είναι απλή σύμπτωση ότι στελεχώνονται από εκλεγμένους;

Αλλά και κάποια που ήταν αντικειμενικά πολύ εύκολα και αναμενόμενα, όπως για παράδειγμα η μεταφορά των πολυδάπανων εγκαταστάσεων της Δ.Ο.Υ. Καστοριάς από μισθωμένο κτήριο ιδιωτικών συμφερόντων. σε στέγη που να ανήκει στο ευρύτερο Δημόσιο, που είναι μέτρο που εξαγγέλθηκε, ούτε και αυτό υλοποιήθηκε.

Και όχι μόνο δεν έγινε αυτό, αλλά εντελώς συμπτωματικά –θα έτυχε ασφαλώς και δεν θα πέτυχε– η έδρα του Γραφείου Κτηματολογίου της Καστοριάς, ύστερα από μειοδοτικό διαγωνισμό, αντί να είναι σε δημόσιο ή δημοτικό κτήριο, να ανατεθεί πολύ πρόσφατα, σε κατάστημα ιδιωτικών συμφερόντων προσώπου που εργάζεται στο πολιτικό γραφείο της κυβερνητική βουλευτή Καστοριάς. Που βεβαίως, απασχολημένη και απορροφημένη στα καθήκοντα της υφυπουργού αγροτικής ανάπτυξης, παραμένει πολιτικά αδρανής. «Μικρός ο κόσμος». Σε ό,τι αφορά τα μεγάλα και δίκαια αιτήματα της Καστοριάς, ο πρόχειρος απολογισμός, δεν ευνοεί αισιόδοξες εκτιμήσεις.

Ωστόσο, όλα αυτά μοιάζουν παρωνυχίδες, σε σύγκριση με το πλήγμα που αντιμετωπίζει η Καστοριά, όπως και ολόκληρη η Ελλάδα. Ανήμερα σχεδόν της εκλογικής επετείου του 2015 –και εφ όσον δεν κατατεθεί εν τω μεταξύ πρόταση μομφής από την Νέα Δημοκρατία, όπως πολλοί αναμένουν. Διότι αυτά που συμβαίνουν και θα γίνουν από σήμερα έως την εισαγωγή της Συνθήκης στην Ολομέλεια, υπερβαίνουν όσα έγιναν και δεν έγιναν στον πολιτικό, αλλά και πραγματικό χρόνο που μεσολάβησε από τις εκλογές του 2015.

Εν τω μεταξύ, εκλεγμένοι της Καστοριάς και υπόλογοι για τις πράξεις τους, δεν έχουν την θέληση όχι βέβαια να παραιτηθούν, αλλά ακόμη και να συνταχθούν σε μια κοινή γραμμή. Να συνταχθούν με το αυτονόητο κοινό αίσθημα που διεγείρεται από τις προσβολές.

Οι πολίτες ανέχθηκαν καρτερικά όλες τις παλινωδίες που βίωσαν, αγόγγυστα υπομένουν τα μνημόνια και τα οικονομικά βάρη, αλλά, αντιδρούν μαζικά για την συνθήκη των Πρεσπών. Κι όμως οι εκλεγμένοι τους στην Καστοριά, δεν είχαν καν την αίσθηση του καθήκοντος, να ομονοήσουν σε ένα ψήφισμα αντίθεσης με την Συμφωνία των Πρεσπών, μέσα στο Περιφερειακό Συμβούλιο. Δεν το έκαναν ούτε εγκαίρως, ούτε την τελευταία στιγμή.

Οι αντιρρησίες δεν είχαν εξηγήσει προεκλογικά στους ψηφοφόρους ότι, σε περίπτωση υπογραφής Συνθήκης με τα Σκόπια, θα συμφωνούσαν να αναγνωρισθεί η μακεδονική γλώσσα και ταυτότητα. Δεν είχαν καταστήσει σαφές ότι θα επιτρέψουν ρηματικές διακοινώσεις και αναφορές σε «μακεδονικό λαό». Ούτε ότι θα δεχθούν να περιορισθεί δραστικά (αν δεν αποκλεισθεί κι’ όλας) το πολιτιστικό στίγμα και εθνικό αίσθημα στους Μακεδόνες.

Δεν είχαν ξεκαθαρίσει ότι θα προτιμήσουν να υπερασπισθούν το δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού των Σκοπιανών, και να αδιαφορούν το αίσθημα ακρωτηριασμού του αντίστοιχου δικαιώματος των Ελλήνων. Σίγουρα δεν είχαν φανερώσει ότι θα υποστήριζαν κατ’ ουσία, τον ρατσιστικό παροξυσμό των Σκοπιανών, που ακόμη και με την Συνθήκη των Πρεσπών, επιμένουν να διάκεινται εχθρικά στην Ελλάδα.

Τίποτε απ’ όλα αυτά δεν ήταν προκαταβολικά γνωστά, ούτε αναμενόμενα. Όπως δεν ήταν αναμενόμενη και παραμένει ανεξήγητη η απόφαση περιφερειακού συμβούλου της Καστοριάς να καταψηφίσει ένα απλό –άγαρμπο ίσως– ψήφισμα αντίθεσης της Συνθήκης των Πρεσπών, αυτό της τελευταίας στιγμής.

Για την ΟΔΟ η ψήφος κατά συνείδηση δεν είναι δικαιολογία. Είναι πλάνη. Ο περιφερειακός σύμβουλος (όπως και κάθε εκλεγμένος της αυτοδιοίκησης) θεωρείται (και είναι) υπάλληλος, ενώ μόνο ο βουλευτής, θεωρείται αντιπρόσωπος του λαού. Η απεριόριστη κατά συνείδηση γνώμη και ψήφος ανήκει αποκλειστικά σε βουλευτές, και όχι σε μέλη συμβουλίων. Διότι σ’ αυτές τις κατηγορίες εκλεγμένων η άμεση λογοδοσία είναι υποχρεωτική, ακόμη και στο επίπεδο του κατασταλτικού ελέγχου της νομιμότητας.

Επιπλέον σε καμμιά περίπτωση (ακόμη και στην περίπτωση ενός βουλευτή), η συνείδηση δεν ταυτίζεται κατ’ ανάγκη με την προσωπική άποψη. Αν η έννοια της συνείδησης ταυτιζόταν με αυτή της άποψης, το Σύνταγμα θα περιείχε αυτόν τον όρο και όχι την λέξη «συνείδηση» (*). Διότι η συνείδηση σχηματίζεται (και) από την συναίσθηση της πολιτικής ευθύνης, και το βάρος της ενοχής ή της εκπλήρωσης του καθήκοντος. Γι’ αυτό το αντίθετό της, είναι η «ασυνειδησία».

Αυτό σημαίνει ότι, εάν είσαι εκλεγμένος της αυτοδιοίκησης και δεν σκοπεύεις να προσαρμόσεις την ψήφο σου στην εντολή που έλαβες με τα όρια της, και ψηφίζεις αποκλειστικά με γνώμονα την στενή προσωπική σου γνώμη, χωρίς να βλέπεις την προφανή αναντιστοιχία της στις δικαιολογημένες επιφυλάξεις που διατυπώνονται, τότε καλύτερα να μένεις στο σπίτι σου. Κι’ αν αυτό ισχύει ακόμη και για τους βουλευτές, ισχύει προφανώς διπλά και επιτακτικά για όλους τους εκλεγμένους αξιωματούχους των Δήμων και των Περιφερειών.

Και σε αυτό το επίπεδο περιφερειακοί σύμβουλοι της Καστοριάς, όπως αυτοί που αποχώρησαν την κρίσιμη ώρα της ψηφοφορίας (Αμαλία Κούσκουρα και Πασχάλης Βάσσος)  και πολύ περισσότερο που ψήφισαν ΟΧΙ στο ψήφισμα, όπως ο κ. Παναγιώτης Κώττας, προκαλώντας εύλογα ερωτηματικά, οφείλουν τουλάχιστον μία εξήγηση. Για ποιο λόγο διερμήνευσαν το κλίμα της Καστοριάς, με την στάση τους;

Αντ’ αυτών όμως σιωπή. Για παραίτηση, ούτε λόγος. Η Καστοριά, εκτός από χαμένη και ουραγός στην Δυτική Μακεδονία, θα είναι πλέον και εθνικά διαιρεμένη.

Μέρες που είναι, από τις χειρότερες και πιο κρίσιμες που ζει η χώρα μετά την μεταπολίτευση, με τον κίνδυνο εκτροπών και την δυσαρμονία των αποφάσεων της κυβέρνησης για ύψιστο εθνικό θέμα, που αφορά το μέλλον της Καστοριάς, αξίζουν και οφείλουν όσοι αποφασίζουν και ψηφίζουν να κάνουν τον απολογισμό τους. Και να δώσουν εξηγήσεις.

Το αίσθημα ότι αφού δεν παραιτούνται οι άμεσα εκλεγμένοι, μια άλλη παραίτηση, όπως αυτή του προέδρου της Δημοκρατίας, που είναι έμμεσα εκλεγμένος και συνταγματολόγος, ενώ ήδη έχει συνδέσει το όνομα του αρνητικά με την καταστροφή της Αθήνας την εποχή που καιγόταν, θα σταματούσε ίσως το λάθος την ύστατη στιγμή, παραμένει υπόθεση.

Είτε η αξιωματική αντιπολίτευση καταθέσει πρόταση μομφής, είτε η συμφωνία των Πρεσπών προχωρήσει κανονικά, χωρίς αμφιβολία, γράφεται ιστορία. Μόνο που η ιστορία έχει δυο πλευρές. Έχει και την λάθος. Αν είχε και ολίγη αίσθηση της ντροπής, ίσως υπήρχε ελπίδα.


(*) Άρθρο 51 & 60:  «Οι βουλευτές αντιπροσωπεύουν το Έθνος και  έχουν απεριόριστο το δικαίωμα της γνώμης και ψήφου κατά συνείδηση».



Φωτογραφίες:
-Το λιμάνι και η παραλία της Θεσσαλονίκης. Από την έκδοση του Alexander Dorn, Die Seehäfen des Weltverkehrs, τ. Ι. Βιέννη, τέλη 19ου αι.
-Ο Όλυμπος. Olympus, Vues de la Grèce. Gravées sous la direction de C. Frommel, Καρλσρούη, Scotzniovsky ,1830.
-Τα ερείπια της Αμφίπολης στην Μακεδονία | Ruines d'Amphipolis Pouquville, François Charles Hugues Laurent. Grèce, Παρίσι, Firmin Didot, 1835
-Άποψη γέφυρας του ποταμού Ντραγκόρ στο Μοναστήρι (σημερινά Μπίτολα) | Bridge over the Drachor, Monastir. Walker, Mary Adelaide. Through Macedonia to the Albanian Lakes, Λονδίνο, Chapman and Hall, 1864.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 24 Ιανουαρίου 2019, αρ. φύλλου 970

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ