29.6.19

ΣΟΝΙΑΣ ΕΥΘΥΜΙΑΔΟΥ ΠΑΠΑΣΤΑΥΡΟΥ: Στον Ρήγα και τους συντρόφους του


ODOS | newspaper of Kastoria
ΟΔΟΣ 14.3.2019 | 977

Ρήγας Βελεστινλής: ετών 40
Ευστράτιος Αργέντης, έμπορος από τη Χίο, ετών 31
Δημήτριος Νικολίδης, γιατρός από τα Γιάννενα, ετών 32
Αντώνιος Κορωνιός, έμπορος και λόγιος από τη Χίο, ετών 27
Ιωάννης Καρατζάς, λόγιος από τη Λευκωσία της Κύπρου, ετών 31
Θεοχάρης Γεωργίου Τουρούντζιας, έμπορος από τη Σιάτιστα, ετών 22
Ιωάννης Εμμανουήλ, φοιτητής Ιατρικής από την Καστοριά, ετών 24
Παναγιώτης Εμμανουήλ, αδελφός του Ιωάννη, υπάλληλος του Αργέντη, ετών 22.

Αυτοί είναι οι οχτώ Έλληνες που μαρτύρησαν μαζί τη νύχτα της 24ης Ιουνίου 1798 στο Βελιγράδι, μέσα στους τοίχους του Πύργου Νεμπόισα, που χάρη στις προσπάθειες ικανών και ευαίσθητων Ελλήνων –εξακολουθούν να υπάρχουν και σήμερα και ας φαίνεται πως είναι είδος υπό εξαφάνιση- γλίτωσε από την μετατροπή του σε τόπο αναψυχής κι έγινε τόπος ανάτασης, μνημείο και προσκύνημα, έτσι όπως του άρμοζε. Γιατί πώς θα μπορούσε αυτός ο χώρος του μαρτυρίου των Ελλήνων ηρώων να ξεχάσει και το μαρτύριο να ξεχαστεί; Εδώ που τα λέμε, πολύ θα θέλαμε οι τοίχοι, που έχουν αυτιά, να είχαν και στόμα κι οι συγκεκριμένοι τοίχοι να μιλούσαν και να έλεγαν όσα είδαν όχι μόνο την κορυφαία νύχτα του μαρτυρίου, αυτήν όπου παίχτηκε η τελευταία σκηνή και κορυφαία, μα να έλεγαν και όλα όσα είδαν όλες τις βασανιστικές μέρες που προηγήθηκαν και ήταν πολλές.

«Λαός που ξεχνά την Ιστορία του είναι καταδικασμένος να χαθεί» λένε και όπως δείχνουν τα πράγματα έτσι είναι. Εμείς οι Έλληνες, που καθώς φαίνεται το ‘χουμε το κουσούρι της λησμονιάς των σημαντικών και της Ιστορίας μας, το ακούσαμε και πριν από κάποια χρόνια από χείλη πρωθυπουργικά που για το όνομα της Μακεδονίας μιλούσαν ∙ «σε δέκα χρόνια θα το ‘χουν ξεχάσει» είχε ειπωθεί, όχι περισσότερα. Και, τελικά, αυτό είναι που φοβόμαστε περισσότερο οι «ακραίοι» και «μειωμένης νοημοσύνης» Έλληνες που έτσι χαρακτηριστήκαμε από τον πρωθυπουργό που υπέγραψε τη συμφωνία-«αριστούργημα», πάλι κατά τα δικά του λεγόμενα. Που, δυστυχώς, είναι και πεποίθησή του…

Πώς από τον Ρήγα και τους Εμμανουήλ έφτασα στα σημερινά; Μα προϊόν διμερούς συμφωνίας ήταν και ο δικός τους θάνατος. Η Ιστορία επαναλαμβάνεται, τα πρόσωπα μόνο αλλάζουν. Τότε ήταν η Αυστρία που παρέδωσε τους οχτώ ήρωες στην Τουρκία κι ας ήταν χριστιανικό κράτος αυτό που τους παρέδωσε στους αλλόπιστους. «Παρόλο που η λαϊκή ψυχή δεν μπορούσε να δεχθεί το ενδεχόμενο της στυγνής δολοφονίας του Ρήγα, δυστυχώς η ιστορία δεν γράφεται με βάση τα αγνά αισθήματα και τις εθνικές προσδοκίες του λαού, αλλά από τα συμφέροντα και τις ανομολόγητες ορέξεις των ισχυρών» έγραφε στο αφιερωμένο στις τελευταίες μέρες του Ρήγα και των γενναίων συντρόφων του βιβλίο του ο Γ.Σούρλας πριν από 8 χρόνια και ήξερε πολύ καλά τι έγραφε.
«Δυστυχισμένε μου λαέ, καλέ και αγαπημένε, πάντοτε ευκολόπιστε και πάντα προδομένε» έλεγε τρυφερά ο Διονύσιος Σολωμός και, δυστυχώς, και αυτός έχει πολύ δίκιο.

Έτσι, λοιπόν, μετά από διμερή συμφωνία, καθόλα νόμιμη, παραδόθηκαν στον αφανισμό τους οι οχτώ ήρωες∙ οι παράνομοι που κατηγορήθηκαν γιατί αγωνίζονταν για να ανακτήσουν οι σκλάβοι την πανάρχαια λευτεριά τους. Κι είναι αυτός ο λαός που η ψυχή του αρνείται να παραδεχτεί το φοβερό γεγονός κι η φαντασία του, που οργιάζει, φτιάχνει σενάρια κατά πώς θα ήθελε να είχε συμβεί: πως οι ήρωες δεν πέθαναν τελικά, πως τα κατάφεραν να το σκάσουν και να σωθούν. Μα δυστυχώς δεν έγινε κάτι τέτοιο. Κι απέμειναν τα τελευταία λόγια του Ρήγα για τον σπόρο που έσπειραν και που δε θ’ αργήσει να καρπίσει. Και δεν έπεσαν έξω. Πράγματι η λευτεριά δεν άργησε να έρθει, θα μπορούσαν να την είχαν χαρεί και οι ίδιοι αν τελικά δεν τους θανάτωναν, τόσο νέοι που ήταν όλοι τους όταν έφυγαν τόσο βίαια από τη ζωή…

Και πώς γινόταν να μην πλάσει ο λαός ιστορίες, πώς να δεχτεί πως πέθανε τελικά το λιοντάρι το στρογγυλοπρόσωπο, ο πλατύστερνος γίγαντας που ο θούριός του τραγουδιόταν απ’ άκρη σ’ άκρη σε όλο τον σκλαβωμένο τόπο, ξεσηκώνοντας τους σκλάβους σε αγώνα για την απελευθέρωσή του!... Πώς να μη συνεπαιρνόταν από αυτό το χωριατόπουλο από το Βελεστίνο της Μαγνησίας που η φήμη του ξεπέρασε τον Ελληνισμό και απλώθηκε σε όλους τους τότε σκλαβωμένους της ευρύτερης περιοχής!... Πάνω από 20 ποιήματα που με ασφάλεια αποδίδονται στον Ρήγα έχουν διασωθεί, ποιήματα που τα τραγουδούσαν οι Έλληνες, κρατώντας τη μνήμη του μεγάλου ήρωα ολοζώντανη. Σκέφτομαι πως μόνο ο Διγενής Ακρίτας κι ο Ερωτόκριτος είχαν τη μεγάλη αυτή τύχη να τραγουδηθούν και ν’ αγαπηθούν τόσο πολύ και τόσο δυνατά…

Μα εμείς οι σημερινοί Έλληνες, αφού σκοτωνόμαστε να ταξιδεύουμε στο Σαντάνσκι της Βουλγαρίας, ας ξέρουμε τουλάχιστον πως ο Βούλγαρος αυτός στις 25 Ιουνίου του 1913 μαζί με τους στρατιώτες του μπήκαν στο Σιδηρόκαστρο Σερρών και εκτέλεσαν τον Μητροπολίτη Μελενίκου και Σιδηροκάστρου Κωνσταντίνο Ασημιάδη του Οικουμενικού Πατριαρχείου και όσους είχαν βοηθήσει τα αντάρτικα ελληνικά σώματα (250 άτομα), βασανίζοντάς τους και στη συνέχεια εκτελώντας τους. Εμείς οι σημερινοί Έλληνες, και μάλιστα πανεπιστημιακοί μας, τσακιζόμαστε να συμμετέχουμε σε συνέδρια αφιερωμένα στον Γκότσε Ντέλτσεφ, που αγωνίστηκε για την αυτονομία της Μακεδονίας και της Θράκης. Αλλά τι λέμε τώρα; Εδώ η ανώτερη πολιτική μας ηγεσία στη φάση των διαπραγματεύσεων κόντεψε να δεχτεί με πολλή χαρά την ονομασία «Δημοκρατία του Ίλιντεν», μια ονομασία που σε μας τους Μακεδόνες προκαλεί ανατριχίλα για το αίμα και την καταστροφή που κρύβει και ταυτόχρονα φανερώνει…

Τι ψάχνουμε να βρούμε, λοιπόν; Φοβάμαι πως αν ο πύργος Νεμπόισα δεν γινόταν τελικά μνημείο όπως έπρεπε, θα πηγαίναμε ως εκεί για να πιούμε τον καφέ μας στις όχθες του Δούναβη, θα βγαίναμε όσο το δυνατόν περισσότερες σέλφι για να τις ανεβάσουμε, επιδεικνύοντας την «ταξιδιωτική μας δεινότητα» και αγνοώντας το ίδιο επιδεικτικά την ιερότητα του τόπου όπου έχυσαν το ιερό τους αίμα ο Ρήγας και τα εφτά παλληκάρια του, τα δύο από τα οποία, ο Ιωάννης κι ο Παναγιώτης Εμμανουήλ, είχαν την ίδια με μας πατρίδα, την όμορφη Καστοριά μας...


ΥΓ 1: «Κατά Σεπτέμβριον του έτους τούτου (1797) ο Ρήγας Βελεστινλής έψαλλεν εν τη οικία του Αργέντη , παρισταμένου τούτου και του Έλληνος Θεοχάρη, ύμνον ελευθερίας, όστις λέγεται περιεχόμενος εν τη επαναστατική προκηρύξει, και δη χορεύων περί την τράπεζαν», γράφεται μες στα ανακριτικά έγγραφα (από το βιβλίο του Γ. Σούρλα «Πύργος Νεμπόισα-Οι τελευταίες μέρες του Ρήγα Βελεστινλή και των συντρόφων του»).
Ας στήσουμε, λοιπόν, σεβαστικό χορό στη μνήμη των ηρώων αυτών, χορεύοντας όμως όχι τα πιο γνωστά λόγια του Θούριου του μεγάλου ήρωα, αλλά τα παρακάτω:

Ως πότε υπηρέτης σε ξένους βασιλείς;
Έλα να γίνεις στύλος δικής σου της φυλής.
Κάλλιο για την πατρίδα κανένας να χαθεί
ή να κρεμάση φούντα για ξένον στο σπαθί.

Δυστυχώς ταιριάζουν γάντι όχι μόνο σήμερα αλλά μάλλον πάντα στη δόλια μας Πατρίδα…

ΥΓ 2: Απαράμιλλη και η άλλη πρόταση, αυτή της Υπουργού Πολιτισμού, για ανταλλαγή του Δρομέα με τον Πολεμιστή των Σκοπίων, που όποτε θέλουμε τον αποκαλούμε Πολεμιστή, όποτε θέλουμε Μεγαλέξανδρο. Ευτυχώς που λογάριαζε χωρίς τον ξενοδόχο, τον δημιουργό του Δρομέα-Θεός να φυλάξει τι άλλο θα ακούσουμε πια!…


Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 14 Μαρτίου 2019, αρ. φύλλου 977

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ