4.6.19

ΓΙΩΡΓΟΥ ΧΑΤΖΗΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Απλά μαθήματα πατριδογνωσίας



Το προπατορικό αμάρτημα

του ελληνικού χρέους


Aκούγεται ίσως εξαιρετικά απλοϊκό, αλλά η Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας, είναι η Ιστορία του χρέους της. Εν προκειμένω, πολλά από τα χρέη σωρεύτηκαν από τις αμυντικές δαπάνες. Και οι περισσότερες από αυτές και συνεπώς και τα χρέη, οφείλονται σε κατασπατάληση και μίζες. Όσα ακολουθούν ελπίζουμε να είναι βοηθητικά...

Στις αρχές του 19ου αιώνα αυτός ο «παλαιός των ημερών» λαός συγκροτήθηκε σε Κράτος κι έβαλε τις σύγχρονες βάσεις της εθνικής του συνείδησης. Ωστόσο, ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας του 1821, ξέσπασε χωρίς προετοιμασία για τους οικονομικούς πόρους που θα τον στήριζαν. Η συγκινητική βοήθεια των εξεγερμένων Ελλήνων και των φλογερών πατριωτών του εξωτερικού, δεν ήταν αρκετή. Και πολύ συχνά, η έλλειψη εφοδίων, προκάλεσε την διάλυση στρατοπέδων και πολιορκιών με ολέθρια αποτελέσματα.

Για τις ανάγκες του Αγώνα συνομολογήθηκαν διαδοχικά δύο δάνεια, το 1824 και το 1825, τα οποία έμειναν γνωστά ως «τα δάνεια της Ανεξαρτησίας». Στην πραγματικότητα, δεν είναι τίποτε άλλο από το «προπατορικό αμάρτημα» του ελληνικού χρέους, καθώς με αυτά, χαλκεύτηκαν τα δεσμά για τη διαρκή, μελλοντική εξάρτηση της χώρας.

Το νεοσύστατο Ελληνικό Κράτος που είχε επείγουσα ανάγκη να αναγνωριστεί διεθνώς ως αξιόχρεη κρατική οντότητα, υποχρεώθηκε να δανειστεί με όρους ληστρικούς. Τους τόκους αυτών των δανείων τους ξεπληρώναμε αιματηρά, μέχρι τις πρόσφατες δεκαετίες, επί πρωθυπουργίας Σημίτη!

Κι ο,τι κερδίσαμε με το αίμα μας στα πεδία των μαχών, το χάσαμε άδοξα στους διαδρόμους των διεθνών πιστωτικών ιδρυμάτων, πληρώνοντας με αποικιοκρατικούς όρους μια ανάπηρη Ελευθερία και βεβαίως, την συσσώρευση άκοπου πλούτου που οδήγησε στην ανάπτυξη των δυτικών χωρών.

Όποιος πει πως στις μέρες μας- όπου η Μέρκελ επικρίνεται σφόδρα στην ίδια την Γερμανία ότι παρουσίαζε ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς πλουτίζοντας πέρα από κάθε ηθικό όριο από την ελληνική κρίση - ότι αυτό που ζούμε είναι συμπτωματικό, ας το ξανασκεφτεί. Διαψεύδοντας τον Μαρξ, στην περίπτωσή μας, η ιστορία επαναλαμβάνεται και πάλι ως τραγωδία…

Είναι ενοχλητικά αντιφατικό, αλλά, είναι αληθές. Οι ωμοί εκβιασμοί που ασκήθηκαν από την πλευρά των δανειστών και η αισχροκερδής διαχείριση των δανείων, μπροστά στην απεγνωσμένη ανάγκη των Ελλήνων για διεθνή αναγνώριση, οδήγησαν στο μεγαλειώδες παράδοξο: να κατακτούν ένοπλα οι εξεγερμένοι Έλληνες την ανεξαρτησία τους, την ώρα που την υποθήκευαν οριστικά, μαζί με την εθνική τους κυριαρχία, στα πολυτελή γραφεία του λονδρέζικου «Σίτυ». Η επίμονη πίστη του πυρπολητή Γερο-Κανάρη –«κι αν δεν έχωμεν πατρίδαν θα κάμνωμεν»– παραμένει αδικαίωτη 198 χρόνια από την Επανάσταση.

Το πρώτο δάνειο - Η αφετηρία της εξάρτησης

H εθνική περιπέτεια του χρέους, επίσημα ξεκινά στις 20/1/1824, όταν έφθαναν στην αγγλική πρωτεύουσα και ύστερα από διαπραγματεύσεις με τον Γ. Κάνινγκ και το «φιλελληνικό» Κομιτάτο, αποτελούμενο κυρίως από τραπεζίτες και εμπόρους του Σίτυ, οι Ι. Ορλάνδος (γαμπρός του Γ. Κουντουριώτη), Αν. Ζαΐμης και Αν. Λουριώτης για να συνομολογήσουν ένα δάνειο 800.000 λιρών. Στην πραγματικότητα, το δάνειο «έκλεισε» στο 59% της ονομαστικής αξίας, ήτοι 472.000 λίρες.

Το δάνειο αυτό, είχε τόκο 5%, προμήθεια 3%, ασφάλιστρα 1,5% και διάρκεια 36 χρόνια και για την αποπληρωμή του υποθηκεύτηκαν όλα τα δημόσια κτήματα και όλα τα δημόσια έσοδα από αλυκές, τελωνεία, ιχθυοτροφεία.

Από το ίδιο δάνειο, ωστόσο, παρακρατήθηκαν 80.000 ως προκαταβολή τόκων δύο ετών, 16.000 για χρεολύσια, 2.000 ως προμήθεια και άλλες δαπάνες, 5.900 από τον ίδιο τον Ι. Ορλάνδο για χρέη του κράτους προς τη σύζυγό του, 60.000 πήγαν σε μίζες (ο «φιλέλληνας» γραμματέας Τζ. Μπόουρινγκ πήρε 11.000 λίρες για τη μεσιτεία) και μόλις 10.000 για αγορά εφοδίων για την επανάσταση. Έτσι το ποσό που έφθασε στην Ελλάδα ήταν μόλις 298.000 λίρες!

Μεγάλη ευθύνη για τους δυσμενείς όρους σύναψης του δανείου είχαν και οι δύο διαπραγματευτές, οι οποίοι το γλέντησαν με την ψυχή τους στο Λονδίνο (5.045 λίρες, ήταν ο λογαριασμός), διάγοντας έναν κάθε άλλο παρά «λιτό βίο». Όσο για το υπόλοιπο ποσόν, διασπαθίστηκε για να κερδίσει η παράταξη Κουντουριώτη – Κωλέττη – Μαυροκορδάτου την εμφύλια διαμάχη, που μαινόταν στην Πελοπόννησο.

Το δεύτερο δάνειο

Aρχές Φεβρουαρίου του 1825 κι ενώ η φλόγα της Επανάστασης είχε αρχίσει να τρεμοπαίζει, η Επαναστατική Επιτροπή, συνομολογεί «Εν Λονδίνω εθνικόν δάνειον δύο εκατομμυρίων χρυσών λιρών, δια την χρηματοδότησιν του αγώνος». Το δάνειο έκλεισε στο 55% της ονομαστικής του αξίας, για να καλυφθούν οι επισφάλειες των Άγγλων πιστωτών, οι οποίοι αυτή τη φορά ανέλαβαν και τη διαχείρισή του! Αυτόχρημα τα 2.000.000 μειώθηκαν σε 1,1 εκ. ασχέτως του γεγονότος ότι η υποχρέωση ήταν για το σύνολο του ποσού. Αλλά ακόμα και από αυτά:

Προκαταβλήθηκαν, τότε: για τόκους διετίας 200 χιλ λίρες, για την εξαγορά ομολογιών του προηγούμενου δανείου 212 χιλ., για το μεσιτικό κόστος 68.000 λίρες, για συμβολαιογραφική αμοιβή 14.000 και για δαπάνες των Ελλήνων μεσαζόντων 15.500 λίρες.

Από τα εναπομείναντα, παραγγέλθηκε στις ΗΠΑ έναντι 156.000 λιρών η κατασκευή δύο φρεγατών. Από αυτές παρελήφθη μία κι αυτή μετά το τέλος της Επανάστασης, καθώς η δεύτερη πουλήθηκε πριν την ώρα της για να ολοκληρωθεί η πρώτη.

Κι από τις 123.000 λίρες που διοχετεύθηκαν στην Αγγλία για την αγορά έξι πολεμικών πλοιαρίων κατασκευάστηκε μόνο ένα σχετικά αξιόπλοο, το πλοίο με το άκρως συμβολικό όνομα «Καρτερία», μαζί με άλλα δύο που δε βοήθησαν σημαντικά και άλλωστε έφτασαν μάλλον αργά, όταν είχε πέσει το Μεσολόγγι και ο Ιμπραήμ απειλούσε να πνίξει στο αίμα την εθνική Εξέγερση.

Κατά τα λοιπά, ο μισθός του…φιλέλληνα ναυάρχου Κόχραν, ενός ανίκανου και διεφθαρμένου μισθοφόρου, που επέβαλλαν οι Άγγλοι με την απειλή διακοπής του δανεισμού, ήταν προκαταβολικά, 37.000 λίρες, στα πολεμοφόδια αμφίβολης ποιότητας ξοδευτήκαν άλλες 77.200 λίρες και σε διάφορους λογαριασμούς, 47.000 λίρες.

Τελικός λογαριασμός; Από τις 2.000.000 χρυσές λίρες, έφθασαν τελικά στην Ελλάδα μόλις 190.000 λίρες κι αυτές χαθήκανε επίσης στον εμφύλιο που είχε ξεσπάσει τότε για τα καλά στην επαναστημένη χώρα.

Το «φιλελληνικό» κομιτάτο στις ΗΠΑ καταχράστηκε επίσης υπέρογκα ποσά όπως και ο Έλληνας επιβλέπων την ναυπήγηση, αντιπρόσωπος Κοντόσταυλος, ο οποίος μετέπειτα, έχτισε στην (σημερινή) Παλαιά Βουλή πολυτελέστατη κατοικία, προφανώς από τις εθνικές του υπηρεσίες...

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 14 Φεβρουαρίου 2019, αρ. φύλλου 973


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ